Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 20, 19 May 1900 — Page 2

Page PDF (650.33 KB)

This text was transcribed by:  Noreen Takeshita
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA POAONO, MEI 19, 1900

 

Ke Aloha Aina

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nu pepa na ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE,

Lunahooponopono

JOSEPH K. LIKE,

Luna Hoohana,

HOGAN E. KALUNA,

Luna Hoopuka

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

HONOLULU MEI 19, 1900

 

Aia o C.J. Ray o @noi ke hooikaika la e lilo ola ka @mukuo Hawaii nei, aka, ua manao ia no nae aole e lilo ana iaia ia kulana.

 

Ma na hoike I loaa mai la mai Wasinetena, he nui na poe noi oihana e hoea la imua o Peresidena Makiuile no kekahi mau kulana hooponopono aupuni ma Hawaii nei, o keia poe a pau, he poe ilikeokeo wale no.

 

Ma ka hoike a kekahi lono mai Wasinetena mai, no ka la 3 o Mei, ua makaukau ka Peresidena me ka papa inoa o ka poe ana I mauao ai no ka hoonoho ana ma na oihana, a e lawe ia aku ana ia i ke Senate iloko o na la pokole.

 

Ua loaa mai ia makou he mau hoike ana mai kekahi poe i hiki ke hilinai ia, eia kekahi poe o ka aoao Repubalika ke kalewa hele mai nei i na palapala kakauinoa no ke komo ana aku i lala no ia aoao nana i hooilihune mai ia kakou na Hawaii.  O ka makou e kau leo aku nei ia oukou e ka lahui Hawaii e noho ana mai keia pea a kela pea o ka aina, a i hoea aku keia hoowalewale i ou la mai ae mai.

 

KUPANAHA no paha kea no o ka hana ana o heia mea he mau “halawai kukula ahahui” o keia mau la e ikeia aku nei.  O ka leo no, ka leo nahenahe o Iakoba, a o na lima hoi, na lima huluhulu o Esau.  Ku mai hoi kahi poe haiolelo iluna o ka awai, a o kahi poe hoi iluna o ka pa kahi I kau ai, a o ka okuu wale aku no hoi ka kahi me he palu ai ole ‘la Nui no ke kupanaha.

 

Ua malama io ia ka halewai Demokarata hapa Repubalika ma ke ahiahi Poakolu nei, elike me ka hoolaha a na nupepa e ae o ke kulanakauhale nei. Ma na lono i lohe ia wai, nohe no he ohohia nui ia aku e kanaka, he mau wahi kanaka uuku kai hoea ae no ka makaikai ana, aka, he ano@ iki ae nae hoi keia i ka @ Repubalika maoli.  O ke kumu “Ua nana@ ka ia I ka m@ @.”

 

 

           

KU KA AOAO DEMOKARATA.

 

Ua malamaia ae la no ka wa mua loa, maloko o ka Progress Hall, ka halawai a ka aoao Demokarata, ma ka po Poakolu nei.  He nui a lehulehu no na poe i hoea ae malaila o ka lahui ili keokeo, aka, kakaikahi loa nae na poe Hawaii i hoea aku.

            Ma ka hora 8 p.m. i kahea ia ai ka halawai e Kauka Makalu no ka hoomaka ana o na hana, a ia wa pu I hapai pu ia mai ai na noonoo ana no ke koho ana i na luna nui. Na C. J. McCarthy mai he hoi e k@ o Kauka Makalu, i lunahoomalu no kei halawai, a na hooholo ia.  Ma kana noi, e koho ia ona kokua nona, ua apenoia keia manao, a koho ia iho la o McCarthy ma ia kulana.  A na koho o John Wise i kakauolelo no ia halawai ma ka hooholo lokahi ia ana.

            O ka haiolelo i ku mua mai, o E.B. McClahan, a ua hoike mai oia imua o ke anaina i kona manao kakoo i ka aoao Demokarata, me ke koe ana hoi i ka aoao Repubalika.

            I ka hooki ana iho, ua kahea ia mai la o J.E. Bush no ke ku ana ae a hoike i kona manao ponoi. Iwaena o kana mau kamailio, ua hoopuka ae oia he manaoio kona o na Hawaii he poe Demokarata.  E hahai ana hoi oia mahope o na Hawaii a me ko lakou leo.      

            Mahope o kona hoomaha ana ua kahea ia mai o F.J. Testa, ua ku ae ola a hoike aku la, aole ia I hele mai e haiolelo, aka, no ka hoolohe ana.

            Ma ia wahi i kahea ia mai ai o Mr. J. K, Kaulia,ua unuhi ia kana haiolelo ma ka olelo En@lani e J. E. Bush, wahi ana.  I hele mai au no ka hoolohe ana elike me kekahi o ko’u mau h@ lahui e ae, i na manao  ano nui o ka aoao Demokarata.  A iloko o kana haiolelo ana, na hoike ae la ola, ma ka aoao o na Hawaii I Kkapaia he Roialiti, e hoike aku au, aole au i makaukau no ke ko ho ana i ka aoao.

            I ka hoopau ana ae o J. K . Kaulia i kana haiolelo, @ @ wai la o W. H Marshall, a nana I hoop@ ae ia iliko o ke ana iua, no ka mea, ua hala loa aku kaua mau kalai olelo ana mawa ho o na palena a ke ahaloa i manao ai na kupono ia, a ua hoike mai oia I na manao @ pilikino.  Ua kahea koke ia oe noho ilalo, e hele iwaho @ pela aku.

            I keia wa o ka alaku e ike ia nei, na ku mai la o C. L. Rhodes.  Heluhelu mai la he olelo hooholo, a i ka apono ia ana, ua hookuu ia no la ka halawai, a hoi aku la na mei apau no ko lakou mau home.

 

KA PA@ A NA HOI O KA AHI SENATE

 

MALUNA O KE KUMUHANA HAAWINA DALA I MANAO IA NO LILIUOKALANI.

 

            Hue Pau ia oa Hana Hookahuli Aupuni a Amerika ma o na Koa Bosetona ala ma Honolulu nei I ka 1893.

 

(Hoomauia)

 

Teller. O ka pauka hea keia?  Clark o Waiomina.  Pauku 101.  Teller; Ua makemake au e moau I ke Sen toa.  Pehea i ike ai ke Komite ua kupono ka hoo komo ana i ka pauku 101 me ka hookaawale aku i kona kaleana?  No ke aha I hele ole aku ai imua o na aha hookolokolo, ina ua ike ola he wa kupono kekahi nona?

            Cullom. O ko’u manao maoli no ia, e hele aku oia imua o na aha hookolokolo.

            Teller.  E hoopau ia kela pauku 101.

            Cullom.  O ke Senatoa mai Alabama mai (Mr. Morgan) a me kekeahi mea okoa a I ole alua, ua hoakaka mai ia pauku ma kela ia aku nei, a ke makemake nei au I ke Senatoa mai Alabama mai e hoakaka hou mai no ke apono ana o ke Senate.  Ke hoike nei au, ua hoomaopopo mau iho, aohe kuleana o ka pakui ana, no ka mea, he kipaku ana aku ia iaia i ka wa pono no ka hana ana a’u e manao nei he kuleana kona no ka hana ana, ina he manao nui kona i ka imi ana aku imua o na aha hookolokolo o ka aina.

            Petigara.  E Mr. Peresidena ma Ianuari, 1893, e ku ana he aupuni hoaloha ma na Paemoku Hawaii, I han kuikahi me Amerika Huipuia e hoomaopopo ana nona iho, a e malama ana hoi i ka maluhia, a e malama ana hoi i ka maluhia, ke ola a me ka waiwai.  Ma ia wa he umikumamakolu mau kanaka, o kekahi poe o lakau he poe makaainaua Hawaii, a o kekahi poe o lakou he mau makaainana Amerika, a o kekahi he mau kupa Germania, ua halawai ae lakou maloko o kekahi keenama Honolulu, a ohumu like iho la no ka hookahuli i ke aupuni hoaloha e ku ana.  Ua hoo@ aku ia lakou he hookahi o ko lakou mau hoa i ke Kuhina Amerika, a hoike aku la I ka lakou mau hoolala ana a me ko lakou mau manao, a hoomaukaukau ia iho la he hana me ia, ma ia o @ koa ma@ o Amerika Huipuia maluna o ka mokokaua Bosetona e ku ana ma ke awa o Honolulu e hoolelo ia aku noka malama ana I ke ola o ka poe ohumu me ke kokua pa ana ma ka hookahuli ana I ke aupuni hoaloha.  Ua hoolele io ia aku na koa marina.  Ua kakau aku keia poe kanaka he leta I ko kakou Kuhina e noi aku ana iaia, e hoolele ia aku na marina a me na pualikoa no ka malama ana I ke olu a me ka waiwai, a hoike aku la hoi lakou I ka hora, ma ka hora 5 o ka auina la.

            Mahope o ko lakou noi ana aku e hoolele ia main a pualikoa a me ko lakouo hooponopono ana no ko lakou lele ana aku, ua hoouna hou aku la no keia mau kanaka he umikumamakolu i kekahi o lakou I ko kakou Kuhina e noi aku ana iaia e hoopanee i ka hoolele ia ana mai a kekahi la ae.  Ina’aia he mau poino no ke ola a me ka waiwai, no keaha lakou i makemake ai e hoopanee I ka hoolele ia ana mai a kekahi la ae? Aole he mau poino o ke ola a me ka waiwai.  O ke ola a me ka waiwai na malamaia, a he kuikahi me ka maluhia a me ka palekana malaila, aka, hoolele ia mai la no nae na pualikoa i wahi e hiki ai i keia mau kanaka ke hookahuli i ke aupuni hoaloha.

            Ua kauoha mua aku la nae ke Kuhina no ka hoolele ia o na pualikoa, a nolaila, i ka wa a ka lakou el@ i hoea aku ai I ke keena o ko kakou Kuhina, ua lee mai la na pualikoa mai ka moku mai, he hookahi haneri me kanawalu ko lakou nui, a maki ae la, aole nae no kekahi mau wahi maloko o ke kulanakauhale no kahi e hiki ai ia lakou ke malama I ke ola a me ka waiwai, aole I ke Keena Kanikela Amerika, aole no hoi i ke keena ma kahi noho o ke Kuhina, aka, no ka Arion Hall, he wahi hale ma kahi he 75 kapuai mai ka Hale Aupuni mai.  No kealia lakou i maki aku ai ilaila?  He hookahi wale iho no, no ke mea, na ae aku ko kakou Kuhina, ina lakou e hele ana a lawe ue i ka mana o ka Hale Aupuni a heluhelu ae i ka lakou kuahana e hoike ana na hookahuli ia ke aupuni, e ike aku no oia ia lakou.

            Aole i pau.

HUAKAI A KA PAPA OLA NO MOLOKAI.

 

            Ma ka noho ana a ka halawai a ka Papa Ola ma ka Puakolu nei, ua lawe ia mai la e noonoo ko holo ana aku o na lala o ka Papa Ola no ke ka@ ma’I lepera, elike me na makahiki i hala ae nei.  Aka, mamuli o ka loaa ole ana he Manawa ia Kauka Wood e holo pu aku ai me ka Papa Ola, a me ka hookokoke ana mai la o na la nui 11 ame 13 o @, nolaila ua hoop@ ia aku la ka n@ ana i keia kumuhana, a ne kekahi @ hou aku.

            Ua waiho @ mai ka hoop@ a @ @ poe imua o ka halawai a ka Papa Ola, ma Poakolu nei no ke kuai ia o na i’a i ke alanui aupuni, a aole nei i ka maloko kuai i’a, a mahope o ka lakou n@ a@hele ana, ua hooholo ia iho la e @ la i @ @ ka hookapu ana i ke kuai @ o @ i’a ma na alanui aupuni.