Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 20, 19 May 1900 — Page 5

Page PDF (721.65 KB)

This text was transcribed by:  Scott Rowland
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA, POAONO, MEI 19, 190@

 

EIA KA MA’I SAMOLA POKI

I HONOLULU NEI.

 

            Aole i kaawale loa aku na hiohiona weliweli a ka ma’i bubonika i ulupa iho ai i keia kulanakauhale, mai na hoomanao a ko Honolulu nei poe, aia hoi, na lawe hou ia mai la he ma’i lele e hoopioo hou ia ai ka noonoo o ka lehulehu.  O ka ma’i luku hou i hehi mai na kapuai i keia mau paemoku, he ma’i samola poki, a eia hoi ka mea i loohia i ka ma’i ke waiho nei ma ka pa hoomalu o Mauliloa.

            Ua laweia mai keia haole ma’i e ka moku lawekoa Solace, a haalele ia iho la maanei, he lala oia no ka puali puhi ohe malo@a ona, a na loaa oia i ka ma’i i ka wa e hookokoke mai ana ka moku i keia mau paemoku.

            Ma ka nana ana a ke kauka Amerika, a me kekahi mau kauka aupuni o ke kulanakauhale nei ua hoike ae lakou he ma’i samola poki kona, a na lawe ia aku oia no kahi hoomalu mamua koke iho o ka hoomau loa ana aku o ke Losace i kana huakai no Manila.

 

KO KA HOOPII KOI POHO A

KA HUI KEAKA PAELE.

Mahope o ka hoolohe ia ana o ka hihia koi poho a ka hui keaka paele i ka hui mokuahi Canada, no ka hoole ana o ka mokuahi Miowera i ka lawe ana aku ia lakou no Vanekoua, oiai, ua makaukau lakou no ka uku ana i ko lakou uku moku ma ke ano ohua kapena, a o kekahi poe haole no nae mai keia kulanakauhale aku nei ua ae ia aku la lakou e kau maluna ona.

            Ua lilo keia he mea e hoehaeha ana i na poe paele me ko lakou hoomaopopo iho aole keia i hana ia ma ke ano kaulike, aka, na hana ia ma ke ano hookae i ko lakou ili, oiai no nae, ua paa mua ka aelike me keia hui mokuahi no ka lawe ana mai ia lakou e kau maluna ona.

            Ua lilo keia he mea e hoehaeha ana i na poe paele me ko lakou hoomaopopo iho aole keia i hana ia ma ke ano kaulike, aka, na hana ia ma ke ano hookae i ko lakou ili, oiai no nae, ua paa mua ke aelike me keia hui mokuahi no ka lawe ana mai ia lakou i hiki i Honolulu nei mai Auseteralia mai, maluna o kekahi mokuahi o keia hui, a mahope hoi o ko lako uuoho iki ana ma@nei, a i ka wa e hoea mai ai kekahi mokuahi e holo @ @ Vinekona e lawe loa aku ia lakou no ia wahi, no ka paa@i ana mal@, aka, aole nae ka hui mokuahi i hooko i na olelo oloko o ka aeli ke.  Nolaila, ua huli ae la @ hui keaka nei a iwi aku ia o ko lakou pono imua o ke kanawai.

            Ma ka po Poelua nei i haawi mai ai na kiu@e o ka @ha kaaponi i ka lakou olelo hooholo e haawi ana i ka po@o uo ka hoopii koi poho a Ernest Hogan, me ke kauoha ana i ka hui mokuahi e uku i ke koi a Hogan @una ka ke me kana i koi ai i $20,000. He 28 mau paele i koe me ka lakou koi o $20,000 pakahi, a ua haawi i@ hoi o ka Hogan koi ke hoao mua ia.  A i ka holopono ana mai la ua manao ia, e loaa ana i na lala a pau o keia nui keaka keia huiua dala i baawi ia akula ia Hogan.

            He hoopai kaulike keia a ka aha kaapuni i haawi mai la maluna o keia hui mokuahi Canada, a he laau hahau hoi e ao aku ana iaia mai hookae hou ma keia mua aku i ka ili o ke kanaka.

 

NAWALIWALI IO NO KE KULANA O KA AOAO REPUBLIKA

            Ma ko makou hakilo pono ana iho i ke kulana o ka aoao Republika e ku nei, he keu io no ka nawaliwali o kona kulana ma ka @oala ia ana ae o ka halawai ma na mahele kono like ole, ma ka po Poalima nei.  He mea hauoli no makou ka ike ana aku, aole he uni o ka lahui Hawaii, I kakoo aku i keia aoao, a i aho@a wale no hoi i na ili keokeo.

            O keia malolo iho nei ka hoike no ka @i o na poe kupono i ke koho balota o keia a me keia mahele koho o ka Apana Eha a me Elima i kakauinoa aku malalo o ka aoao Republika ia po:

APANA EHA.

Mahele. Wahi Koho. Lunahoomalu.

            1 Pa Kanu Laau Aupuni, Kiki la Barunu.  30 poe i kakauiu@.

2. Halekula alapu Beritania, J. A. Gilman 160 i kakauinoa

3. Hale ma kahi hoolulu @ hapaumi, alanui Nuuanu, M. P. Robinson. 11 i kakauinoa.

4 Halekula Kahehuna, W. C. King. 60 i kakauinoa.

5 Kapuiwa Hale, O. L. Garvin. 19 i kakauinoa

6 Keena Oihana Kalepa, Thomas Wall. Ua hoopaneeia mamuli o ka uuku loa o na poe i hoe@ ae.

7 Halekula o Waimanalo, Geo. Chalmers. Aole lono i hoikeia mai.

 

APANA ELIMA.

Mahele. Wahi Koho. Lunahoomalu

            1 Hale Hookolokolo Kaneohe, Frank Pab@. Aohe lono i hoikeia mai.

            2 Hale hookolokolo Koolauloa, G. Weight. Aohe halawai i malawa ia.

            3 Hale Hookolokolo Wailua, C. P. Iaukea. Aohe ma@ kaka@noa i hoike ia mai.

            4 Hale hookolokolo Waianae, Richard Gilliand.  Aohe halawai i malamaia.

            5 Hale Hoolulu Kaaahi Ewa, Geo. F. Renton.  Aohe hoike no na poe ka@auinoa.

            6 Hale hookolokolo Ewa, P@ E@.  40 oi i @

            7 Halekula K@. W. L. W@ @ @ i kakauinoa.

            8 Hale Hoolulu K@ Hapaumi, ma ke @ malai@, m@muli o ka uuku loa o na poe i hoea ae.

            9 Halekula Kauluwela, G. R. Carger. 23 i kakauinoa.

            10 Halekula Kauluwela, J. L. Kaulukou. 11 i kakauinoa.

 

MAKE HE KAIKI NO HILO

 

            Ua hoea mai la he mau hoike ana mai Hilo mai, no ka loaa ana aku ia kulanakauhale ka lohe no ka make @ana o Johnny Simpson, kekahi kanaka opio oia wahi, i holo pu kau me kekahi pualikoa Amerika no Manila mai Honolulu aku nei.  Ua lele kaua malu ia mai oia i koua wa a hele ana me kekahi puali holoholona.  He ehiku ona manawa i ku ai i ka poka, a ua manao ia na ka poka hope i kinai i kona ola.  He kanaka opio akamai oia i ke k@ikui puupuu, a e liuliu ana hoi ola no ka halawai aua me kekahi kanaka akamai kuikui puupuu ma Manil, i kona wa i make iho la.

 

LAWE I KONA OLA PONOI.

 

            Ua lawe ae kekahi Iapana i kona ola ma ka hora 11:15 o ke kakahiaka La Pule nei, maloko o kekahi rumi o ka hale hoolimalima e ku nei ma kahikokoke i ke kihi o na Alanui Moi a me Puowaina, ma o ke oki ana i kona pua-i me kekahi pahi kahi umiumi.  Ua Loa@ aku oia i kon@ hoaloha e noho pu ana maloko i ia rumi, a nana i hoike ko ke mai i ka halewai.  Ua lawe koke ia mai kona kino no ka halewai, a malaila i malama ia ai he aha niele no kona kumu i make ai, a na hoomaopopo ia ua lawe oia i kona ola ma o ka pilihua i ka ma@i.

 

KETELEGARAPA UWEA OLE

 

            Ma ka hoiana mai la a ka mokuahi Kinau i hu@i hoi mai a@ o F. J. Coss a me Bowden, na haole i holo aku nei i Molokai a me Maui no ka huli ana i na kahu maikai e ku ai o ke telegarapa uwea ole ma ia mau mokupuni.  O ke kahua i lawe ia ae la no ke kukulu ana i ke telegarapa ma Molokai, ma kekahi wahi no la e kokoke ana i Kaunakakai, a o ko Maui hoi, ma Makena.  O keia na wahi o hoao mua la ai ka holopo o keia telegarapa, a mai ka kahua aku o Kaimuki o hoolele ia ai na hualele uo ia mau wahi.

            O ko Kauai e haua koke ia aku ana ia ma keia mua aku, a mai ke kahua aku o Waialoa e hoolele ia ai ko laila m@u olelo.  E hoomaka kok@ ia aku ana ke kukulu ana i na pou no lakou ke kiekie mai ka 130 a ka @@@ ka puai mailuna aku o laila o lele @@@@@

 

Nuhou Kuloko.

 

            E lawe nui i Ke Aloha Aina i ike mau i na nuhou like ole.

            Ua hoea mai la ka Miowera me hookahi la makamaka hou o kana mau mea hou i lawe mai la.

            Ua @ ia ae ka nanahu o loko o ka lua o ka mokupea Agenor ma ka poaono nei, a ua hoea ae he kea kinaiahi no ka hoopio ana i ke ahi.

            Ma ka hookuku kinipopo i malama ia mawaena o na kula o Kamehameha me punahou ua lilo ka lanakila i ka inoa mua he 27 puni kue ia 15 p@@i.

            Ua ha@lele mai ‘a o Gardner K. Wilder i kona noho ma ke ano he lunakanawai no ka Aba Kaapuni Ekolu a me Eha o keia Paeaina, a ua ae ia aku la e Peresidena Dole.  O kona pani aole i waopopo loa.

            Ua lilo ae la i ka Hon. Alex. Young kahi noho o Kauka Makalu, ma alanui Hotele. Mawaena o ke alanui Papu a me Alakea, noua ka nui he 157 kapuai alo a he 350 kapuai holo ihope no ka $175,000.

            Eia ke ano pioo hou mai nei ke kulana ma ka pa hoomalu o Kalihi kai, ma o ka hauwawa wale ia @ana e pau ana na poe e noho hoolimalima nei malaila i ke kaiehu la, a @a waiho hou aku la la@ he malapala noi i ka Papa Ola no ka ae ia ana e hoomau aku i ka noho ana malaila.

            He eha mau koa Amerika i ahewa ia iho nei mawaho o Waikiki, i @oihoi ia aku la malana o ka mokuahi Ausetaralia no kahi hoopahao koa ma ka moku@ni Alcatraz, Kapalakiko, no ka noho hana ana malaila a hiki i ka wa e pau ai o ko lakou manawa hoopaahao.  Aia lakou malolo o ke kiai ana a Kak@na Showalter a ma akul@ koa.

            Ua man@oia e pau ana ke kipa ana mai o na mokuahi Toyo Ki@ Kaisha, oia hoi na mokuahi Hongkong: Nippon a me Ameri@ Maru i ka wa a hooko ia mai ai ke Kanawai Teritori maluna o keia mau paemoku.  A e lilo ana hoi he mau mokuahi Amerika wale no ka moa a @ @ i na ohua a ma na ukana mai anei aku no Amerika Haipuia.

            Eia ka hoolala ia mai nei ke kah@ o ka aoao D@ a me he mea la, @ hoomaka ia ana ke kukula ana @ kekahi la o kela pula.  A me @ lo@ i @ keia mai ia makou he poe hoohui aina no ka p@ nana o hapa@ mai nei i kela a@.  Nol@, @ ka lahui Hawaii @ akahala mai @ kakea, mai ho@ @