Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 21, 26 May 1900 — HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO Ka Ui Nohea o Waipio. [ARTICLE]

HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamahine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi.

U ka'u pane pv)kole a huli hoi-ae, e hooKo no »u me kn.oiaio «oie au e pale i ke a mnu olelo Mawnei o keia moolelo ua hoea io mai no o Leimakaui » me Da iwau hohhele i Hawaii nei, a «a hui me'HaīnHk ilō koii* m»kuahi' e. " Ua ninuu bku o Leimakani iniA no Luukin, uh paoe aku koiia makuahine aia no i kona hiie. Ia wa no i kauoh \ ae »i ; a Alenui, ekii o* ia Luukia no k« bftle ana mai i nnei, a t ka hiki aha aku o Aienui, ua ae koke m«i la o Luukia, a r'Oho ana ma knhi i olelo ia nona, aka, aole nae pela ko L-i--roMkHni m«nao ua lal*u mai !» oia i kana wahiue a hoonoho īho la iaia oaaiuna o kona uha me ka uwe pu &na. A i ka mao »na ae o ike tn«— lihipi ua pane akula o Luakia imua o Hainakolo. Kuu haku a rre na malihini a kuu haku, e oluolu oukou e hookuu mai no wa « ho? mai m»u«. Olelo aku o Hainakolo a me na malihini, ua ae aku makou ia noi, • wa i kamailio hou aku ai o Haina iolo, mamua o ke kaawale ana o Leimaknni a me L>.ukia, he man ninau kan» i kana keiki. Akahi. Ua hoi m»i anei oe me ka ienakilh e like me kau olelo i»V a ninau hou aku nei au la oe no ka make o Luukia e ho«k >10 ia ana aoei e oe no ke keiki i make? Ma keia ninau aole i pane aku kana keiki nc ka wa loihi, aka, mabope oia wa ua hoiKe aku kana keI iki, He oiaio, ua pane au ia oe ia m*a ina e boi ota mai ana au no 6a make omnei- He oiaio U au, hala 1* p«u tnake oia nei mai a'u aku, no sa mea, ua iho ra : ,l ka haku a akua hui o kaua i kona ifee ana mai ia'u, hoomak<t iho *ns au e kukuli, īa wa i lohe »k-i ai au i kekahi leo i k» p«e *na m»i. R al\i o n» oa oki niāi kuknH Oiai oe in'u, al«»a ike oe t ka n* ku o kaua, a no ka mnke o Lnukia ia k«u« aob e k»> »«»•* noīaūa, e hoi a h"npoi>o}>c» o » hoi mai. A u.i k«jiH \*o o k*fu keiki i hoo. p?u 1 kai»a uiohu an4 uo ia kumu, El i . Oa lo*s i* ot» he uia* nu» iUHOpt»po i k« w 1 v j ftu <M ka« h ifia 111 iwu-i. 0 i»» t • oai m* tt» huanle'.o m »akttta'« hik» i*'u ife nana 0 lī«t* k.iu . h u mii nei uo | Luokia k«u ' t h« uluau aao *tm »u '.a' *vt i.« 'im

ka. uiuio uua Uhiih t kue u KaO» I naaanei, no na kupua i tcoe mannM ' oia Kenamu, Kenawa e ho »pau , 1« i lakou oifti Wuu lima aku. Elua. E hoomaemae ia na paeaioku o Hrtwaii o Kiiaiuii mui na uumii ana a Kane 1 ole oia e huli hoi hou m rt i ih >pe nei no ka w« mau loa Ekoiu. O ke alanm au i noi mai nei i ka wa e p*u ai ka'u hana h3a anei ke hai nei au ia <>e mo fc:i oi«io, he pohihihi no ka > t-i<olu wAle uo makou uua ia kunninHna/ nulaila, ua wniho ia na'u « kōlio. ' -&ha. E hooko ai»a j-.u ia b&tī& iae ke pohihihi, a na ka hana e, a'o uwii ia'u, loaa keia iiinnu, no ika u.e i, o e hiki aku ai i ilaila e vuu iii»kut.hinH aloha oka 01 muluna o ki mea 1 haawi īa mai ia'u, no ka mea, aole au i ike \ ke alanui e hiki ai, aole iua k(kahi kumu e ae, Ehma. O ko'u manao mamua o ko*u huli ana i keia nen, oia k*"i», 0 ke.Koeoa o na njana kiipua o Kane e Whiho mai nei mai HhwhH a Knuai, oia ka mea 1 oleloi 1 ia idh āoie e pau »na koia ra»u mea Jii!ii i ka ulaaia e ulu liou a lilo I mea nui mahope aku. Eouo. E kuu keiki ak«hi ao a ioaa ka nane hun% a ka haku o kauaiaoe, noiail*, mai wiki oe i ka hoi o ka baoM a m«emee k*-ia ino nui e waiho mai nei. no Ua mea, aole i moe ka mnka ou m«u kupuna nou, no ka men, he kino l«u ko lakou 000 hoekahi i iua i ke akua a kaua e hoomaoa nei. I k»t pau ana o na olelo h Hnina. kolo imiia o kana ke'ki n,e k oia ' 10, ua pniie aku o Le'm.ikani me ; ka hooiain ana imua o kona 111 .kua hme, a auanei ka'u ku;:»uhaaa 1 e hnoko aku ui keia hop- B ku. Ia wa he maLi ana uo ku U he ! | kui iaua no ka he uli a ne lohe ! ia aku la he leo nc;»i k» bina maeoao j mai. E hana ia ua hana a pau au | 1 uoonoo hookahi ai, aole he elua i i kok ia ia e kou uukuahine, ka ni- | nau aoa li>aa io ka oi, i:..,ukahi . t I | kee p ,n ka han» | Ma keia o k** = mot>leio, ua j j ike 1 la n.a ke ano o kana 1 eiki he , j uian «o p a, Hole me» h kt ke kuiai j j ke k« oia he p-«no, oolail k 1« aii- j | u.Oiin» i»i» 1 ltei* m«u pHi.-amk •!, a j j o konH oi!«oao uiauh e lunu p-,4 m j ( na k«pu » a Khjj«, inaai t>l t%oī« b© j jhō»» »hi i k *UiU k« t kkU- j huikanaka p>ooi »1 k 1 mm ' ( , | | uaeiiiOkuo Hawah o Ku»ul:. ( i Uk< U leo i paa iuhi u. a ui j j uo kek'hi ui«a ok a «ku. tkk.>, ou ( j Eeaum.uUokaiiik: t.g m i ke* . j ik>- j | He \ u U-ku |o ».*• o Lria.ilj Um h.o k. na ui.hu Nm oi* o Aluiui Ai»iki, Mīinukui a :>■»' Vti*nuahiahi i na eneuii tuai a a luki I I .. 1 kaua'. ' j l a loin ak >ta « Kalie e ' . li.uk< t ut Ui-4 oa ; I «'< l v : ka ui*n«V'. o> M k»' «.,kvy f»\s

K6 hi>hai nei'OiUhupe o lukou «»ia h<H, k« menehune kftpf>e i ote* lnin nole Inkou e lawa i ks i's onaoli, no ka mea, nole e hiki ke helu ia no ka nui inaoh no, a n» ia me& i ia l**kou mai ka hoi »na me Kane wa no Kuk uino kahiki, a o ko lnk u aiua i i» *i e K»»nt m« na kuapa loko, 01H ko Ukou aina, ua p.-u lnkou i ba lufcuiK a koe kn op«e hun t. O Kinaiuu & me Kenatvn, he mau kupUA i» u» Ki%ne, ua hcc- ' uohoi» bq» j.o<ipoo t>ohaku n me i na wahī wai opilopilo a me d« pu-1 t UfiWni, koe ka wni ua pfti3 no l*kou | i ka lukuia, aole m»» ia hhn-( ua fy>okoio ao oia tne lee KUft«kuau ole n e lsōtift ho*. Ua hoike aku o Kuahailo ia KeaniniulaokxJ o ka hnna a ko ke« iki e noho mai la o H«wai« o Kua uii, ke hai hnonei au no ka mn»u a kona niakui»hme ia Leimakani e Io a ajia pah* aole pah». In» ao'e e lo.na ana na meheu i ko keik ; e ■ iike aua ka hopena me nn phemo ku aua i luku iho nei m-ianai. Ua pane hku o Kea«iiiiulaf>kalHni i ia Kttahailo o na mea au i haohno! no kela nmau a kona H | Leimakhni, na kela nmao ane ka j maikni, ua pau ke pt:hih hi, a ua i ae aku kona m^kuahin» 1 i na haina ■ a I Akahi. He nin*u pohihihi kei«. Elua. Ma k& hana e Inaa ai ka ! hnina. I He oia o nia oia ke luku !a i na J kupua i koe ma ka Jainp. rna nk k» ! hawai me konA maii hea, nolnila, | ua bs#wi aku oin i ka maiia ' I ole lakou e kue keknhi i kekatīi, ! $ pokole dh han?». Ke holo nei na hnni i:nn*. wahi a Keaniniulaokalaoi i pane r.ku a» ia Kuuhaile. O na kuki*iolelo mawwena o Kua h.-.ilo a me Kean n ; .i: lsok-itt.ni no na uaea • pili i a,n hai'.a a L-;inia kaui, ui *n)ull no ia o ko uiaua kuuiu u~.ai n au kupuna mai, nia llf« ou ehooi»ahvia nei i ka raf»na o Ke>t»iniul,i<»ka!'inj kaj>a punaheJe. Aohl i hlo ia Keamoi'.iU' 'kol»»nt >a iiiHU h>>Oi>\h>iohno, o ka M,o. le!-i ii!» nleio o Ruthnito e ' tuau an , ko Hai-»akob neho o ' aiu uia n» niiiau e j>-.li an« i n* ha j ua a}k«u« ieikl, hookaīii, aUuui >uaop<'po ui* IoU h<>i e nku , . e iiio «»» ov 4 » aku«i * o _ aua * «, u oi& kt wana s j s Knauo H«iuako!o. M<« kri « w.-»na »,t a KeanikM i.U3l«< kMllftir, P"»! 1 », * gDi*re: R.. >;0 ; J»i kiui f ik« ! a; i na l iinn an-, f I •» *tu ku luku «<-a i u* kupana » , uu kt*ia u u > ks I »ua i !>■> *s UiH-l» « lue IMU j k r , *«««*k« uq , ai~a » i <k U'«*\ , $4* «a tt«» l *** um <• tj o** O I »»« k ■ mae n m w l 11« * hil.i i u .5. " ' / :

_ Ak», uh k» 1b tn» Hiin n Lei--m*k*nl a ime kona txfau lhJa ia bnna me la no ka mea. aole Inkou i kūe k<k-hī i a he njea oluoln a hauoli nu'f tn Hainakolo ! k« hookeiiH ona"ttea a pfta< ana ī nli'onoo at n u»t pau' ia puiitnßke i ka hana īa m© fes iolopono no ia kun>uh»na a kaua !t hana au no'aila, o kou hoi ana mal me kou m»u h<.ā me "ka lokhlii e iike me k*'u uoi i». oe no ko # JaVoq| ne; oia». Maanei ekuu keikī ..u* jpau kāu hana i haawi ia uaty e hau?,. nolaila, i huokahi a u ia oe e kun keiki. īna e lnaa ana e hi&i qq, ke hanaia a ma aole e hiki. ua oi ka puno Ke nuho, nc| Jy», ua maemae ka ainn, ua nanī huik&naka, aohe luhi ano, aola hekumo hou ana i n a inea. Akhhi. Heah» ka hana iox a&& pt-lie& i ioaa ai ka ! K kuu makualiiee aluha oiaio & pnne au i kau mau ninau k&hi ano okoa »e, oia hoi kei», ps ahoaa. kua uimke ana i *a m»mua o ko'u loh« nna i keia ninau «u» lik« me m ole'o a Kana .ua o knu s kan* in »i, nnlaila, uh !ele oi loa kau minau imtt« o kaua, nb ki mea, lie oiāu kin'i kanaka, lto kt»a *ob» m*na kupua mai ou mau kuinunA ma» loan roai ■« knu k«ifei. O k»'« *1«* imu* on e lua i&kkoahiM» be oiaio o lea! iq. no kel» a*n ? koe © aloamn a! no ke ola * m« k* mak*, no k? m-a, ao!e nq i i«e ! ke alanui maopopo »• •». ®*twnf »a ma» o oau», »o;« • hiki i»*n ke han* roe k* ptPp 4 iahulu. U<fc hoopuk4 »a U o Jfers>&y&. ua DaU a Uoike . e aaa ua keena aapqui & paa ma ka la 11 0 lune, A Hlo x |n, kalaia napuo!. .