Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 22, 2 June 1900 — Page 1

Page PDF (605.15 KB)

This text was transcribed by:  Peggy Latare
This work is dedicated to:  Sheryl Daguio

KE ALOHA AINA

 

BUKE VI.       Honolulu,  POAONO,  IUNE  2.   1900                      HELU   22

 

HE KUMUKENA NUIA A HOEA MAI

 

Hapa na hae i ka Halawai Aba Elele a na Repubalika

 

   O ka Poakolo nei, Mei 30, 1900, 'oia ka la i kuahawa ia me ai e na Repubalika o Hawaii nei, ka la moa loa e noho ai ka Aha Elele wae i na Moho Elele e Hoouna aku ai no ka Aha Elele nui ma

Piladelapia, Amerika Huipula no ka wae ana ae i inoa moho holo Peresidena no ka aono Re-

pubalika.

  Ma ka hora 8 o ia kakahiaka, ua ikeia aku ka na hae Amerika e pulelo mai ana i ka huini o na paha hae, a i ke koloke ana ae i ka hora 1030a.m., na akoakoa ae na Elele a pau, mai ko Oahu o Kakuhihewa a me ko na Mokupuni mai, ma ko lakou keena halawai ma "Polokeluke Holo," (Progress Hall), ma ke kihi komohana o na alakai Beretania a me 'Papu.

I ka hiki ana mai i ka manawa, na hoomalu ia mai ka halawai e ka Lunahoomala, a oia ola i ku @e ai, a kamailio mai la no ka hana a ka halawai Elele i kuahaua ia akuk ai, @iu no ka wa @ e@@@ like iho ai na hae a pan o ke @ulinakauhale o Honolulu nei, a kau iho ia ma ka hapalua @!e o na pahu hae, a lohe ia aku la na leo hooho o na kamlii ka lewa nupepa e hooho ana:  "Hapu ka hue e! Hapa ka hue e!!"  Oia hka wa i hoomau@o ae ai makou, he na kanikau ka keia no na Amerika, ka al i uhi ai kapa eluele maluna o ka lahui Amerika, a oia hoi ka maou e hoomanawo ae nei, ua kukulu, a hookumu mua l@@ ia ka Aha Elele a na Repubalika iloko o ua leo kupinui o ke kauikanipiho, ka ulono ana o ka manawa no ke kanikua, ke kumakena o uwe a pa@@uma a@a ka makou i ke keiki, ka wahine i ke kane, na kaikuahine i na kaikunane.  Ilo ko oia mau leo iku@@ o ke ka@l kau i kukula mua loa ae hei na Repubalika i ke lakou Aha Elele, a me he mea la, o ke kumakena nui aku ko@.

  Ko makou ike kilo iho, i ko makou wehe ana ae i ka makou @@@e alakai no na ihe kilokilo, eia na huaolelo hoike mua i loaa wai:  "Ke hoakaka mai nei na laui i ka @aui o ke Akua; ke hoike mai nei ke aouli i kana hana io."

  O na hana ano nui a pauu i pili i ke kanaka a lahui paha, ma kona hookumu ia ana i kinohi, ina no maikai, he maikai no ko@ na hopena; a ina no ke ino, he @@@ no kona hopena.

  O na ouli hoike no ka lanakila e kauo ana no ia iloko o n au @@ maikai o ka hookumu ana, ma keia ke hoike mai nei na ouli o ka la i kukulul moa ia ai ka Aba Elele a na Repubalika, he la no ke kanikau, he la no ke kumakena, a  he la no ku puiauma ana o ka lahui o Amerika, nolaila, ke hoakaka mai nei na lani i ka nani o ke Akua; ke hoike mai nei na ouli i @ana han@ io oia hoi he ia @nmakena nui no na Repubalika a hoopilipili Repubalika e hoea mai ana, a ola no nae "Pua@aiki," ko Hawaii oiwi, oi@i, he @mano hiu wiwi ka hookapuhi mai kahi e mai.

  E aho no ka pikai, pau ka haumea o ka hale kupapau, ma'u wahi @@@ ia.

 

KA LA 14 O IUNE

 

  Eia na poe hoohui aina ke liuliu mai nei no ka hoolilo ana aku i keia P@@kuako, June1@ i la kulaia mai, ka la hoi e komo i ku ai kela mae puamoku i @eri@ r@ no Amerika Huipula.  Ia @@ e po@@ ia ai o Presidena Dole i kia@ica, a e lawe ae hei ia kulana no ka wa mua loa, ma ka @@ai o ka Hale Mana Ho@ko.

  E n@@ama ia ana he paina nui maluk@ ua Hale Mana Hooku la oia ia ahiahi, a he mau hoolele ahi ku h@ i kekalahi e malama ia ana.  O na @ @@ @ pau, i manao ia no ka hoo@@@ ana i keia la @ @@ hauoli, e hik@ aku ana no ia i ka $3000, a ua lul@ ia ae hoi ia e na poe @al@p@.

 

NA LONO HOPE O KE KAUA

 

MAKEMAKE NA BOA E HOOPAU I KE KAUA

 

Hoole e Amerika i ke Komo ana aku e Uwao - Ohumuia na Mokukaua Beritania e Hoopahu.

 

  Uha loaa mai la keia mau hoike maluio iho nei ia makou maluna mai le o ka moku@@;  Cz r@@@ a no ka pomaikai o ka makou mau na kamaka he@@@@@ ke unuhi aku ne:  @@@@@@@@@@@@@@ui, penei:  @@@@@@@@@@@@@@@@@@ ia mai uan hon@o@@ ae ke Aupuni Pretor@@ no ke @oi ana aku ia Haku Robata no ka maluhia.  Oiai, aole he mau hoomau i loaa mai no keia hoike, aka, ua hilinai ia no mae.

HOOWELIWWELI NA @OA.

  Lourenzo Marzez, Mei 19.  ua hooholo ae ke Aupuni Transvaal, i keia ia e hoouana aku i palapala ia Haku Robatae koi aku ana e hoopau ia ke kaua, me ka panai ana e hoopakele ia uo ke ola o na Beritania e hakaka nei me na Boa, me ka hoike kou aku hoi aia wale no a me ia keia mau mano e hoopakele ia ai o Johannesburg mai ka hoopoinoia ana o ua lua maina.

  Ua noonoo nui ke aupuni no ka h@opahu ana i keia mau m#ina.  O Peresidena Kreuger n@e a me @@na mana hooko ua kui aku la kou i ke ia manao, ak@ he @ nui uae ua p@@ i kokua mai.  Ua n@oeuhane aw o Kreuger e pau ana ke kaua maloko o ekolu pule, a ua manao io oia.  He nui na @ @@@ o like ule maloko e Pretoria, kahi ikaika wale no o Kreuger.  Ua hoike mai hoi ka Peresidena o na Boa ia'u m@ k@ ia ine@ine, e hakaka ana ia a hiki @ka puka hope loa, aka he @ hule@u wale mae o ua luna nupeni a me ua Bua e ak@ la e hoopau i ke ku@ ana.  Aole '@kou i makou @ke e p@l@ @@@ i ke kono ia ana mai o Pr@@@@@ mamoli o ko @@@ a hopohop@ ana o hoopa no ia ko lakou mau @ @2ai ma ke kipik@ ia ana mai.

  Ua mala@@ia ae he halawai makaain@@ @@@ me ke p@  Pua@a @ei, a malaila i apono ai na wahine @e olelo hooholo e noi ana e paa ia ke kapitala a hiki i kona hopena awah@.  Ke emi mai nei na lako ai o Pretoria ma o ka hului pau ia ana aku no Lyd@nb@@g, kahi o ke kapitala i m@ nao ia ai no ka lawe ana aku.

  Pretoria, Mei 20.  ua h@@l e pili kuuna ia mai, e pale aku ana o Jahannesburg no@a iho.  O na kanikela o na mana nui e ku kaokoa ana, ua hoikeia aku ka lohe ia lakou e malama i ko lakou ma@ makaai na@@, aole hoi e ili ke koikoi maluna o ke aup@@kao na waiwai e hoopooino ia ana.  ua hoike mai o Kener@l@ Botha, ke a@h aua nui o na boa, aia he heluna nui o na Boa e komo ia @oko o na puili kaua.

 

AOLE E HIKI KE UWAO

  Wasinetona, Mei 18  O ka @i@an no ke komo uwao ana aku o Amerika no ke kaua ma Aferika Hema, ua @oonooia ma ka halawai ana a ka Aha Kuhina i keia la, a o ka hopena i hoea wai, oia no ke kupaa ana ma ka olelo hooholo mua e kue ana i ke komo ana aku e keakea koe wale no ma ka ae ana a na aono alua.

 

KE KIAI IA LA NA MOKUKAUA

  Na Iuka, Mei 19.  he lono kuikawa kai loaa @@ i nei i ka nupepa La mai Druban mai, e olelo ana; O ka moolelo e @uli ana i ka ohu@u ia ana e hoopahu i ka nokukaua Beritania Forte ma ke Kaikaeno D@lgoa, na hoola@@ i@ ia, a @ na h@@laia i hana ia @ oi aku ia mamua o ke @@@ i @@@@@ i kinuhi@  O ka hoakaka  o ke kuaha a i hoop@@@ ae he m@@@@ i kula e @@@ i ka h@okoku @@@ o na @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ O keia kauoha i @@@@@ a e ka A@@@@  @@@ nei i @@@@ @@@@@ o Aferika Hema @@@@ ia o ka @@@@@ pa e hoo@@@ ia mai ana ahe mau.  Elele B@@ i kooia no ke @@@ na mai @@@ Derbin a me Cape Town a @@@@@@@@@  @ @@ mokukaua me na  @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@.

 

E Nana mai i@ @@@@ @