Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 22, 2 June 1900 — HE KUMAKENA NUI A HOEA MAI. Hapa na Hae i ka Halawai Aha Elele a na Repubalika. [ARTICLE]

HE KUMAKENA NUI A HOEA MAI.

Hapa na Hae i ka Halawai Aha Elele a na Repubalika.

O ka Poakolu nei, Mei 30, 1900 oia ka la i kuahaua ia ae ai e na Repubalika o Hawaii nei, ka la mua loa e noho ai ka Aha Elele wae i na Moho Elele e hoouna aku ai no ka Aha Elele nui ma Piledelapia, Amerika Huipuia, no ka wae ana ae i inoa moho holo Peresidena no ka aoao Repubalika. Ma ka hora 8 o ia kakahiaka, ua ikeia aku la na hae Amerika e pulelo mai ana i ka huini o na pahu hae, a i ke kokoke ana ae i ka hora 10:30 a.m., ua akoa- koa ae na Elele a pau, mai ko Oahu o Kakuhihewa a me ko na Mokupuni mai, ma ko lakou keena halawai ma "Polokeloke Holo," (Progress Hall), ma ke kihi komohana o na alanui Beritania a ma Papu. I ka hiki ana mai i ka manawa, ua hoomalu ia mai ka halawai e ka Lunahoomalu, a oiai oia i ku ae ai, a kamailio mai la no ka hana a ka halawai Elele i kuahaua ia aku ai, oia no ka wa i emi like iho ai na hae a pau o ke kulanakauhale o Honolulu nei, a kau iho la ma ka hapalua like o na pahu hae, a lohe ia aku la na leo hooho o na kamalii ka lewa nupepa e hooho ana: "Hapa ka hae e! Hapa ka hae e!!" Oia ka wa i hoomao ae ai makou he la kanikau ka keia no na Amerika, ka la i uhi ai kapa eleele maluna o ka lahui Amerika, a oia hoi ka makou e hoomanao ae nei ua kukulu, a hookumu mua loa ia ka Aha Elele a na Repubalika iloko o na leo kupinai o ke kanikanipihe, ka ulono ana o ka manawa no ke kanikau, ke kumakena e uwe a paiauma ana ka makua i ke keiki, ka wahine i ke kane, na kaikuahine i na kaikunane. Iloko oia mau leo ikuwa o ke kani-

kau i kukulu mua loa ae nei na Repubalika i ka lakou Aha Elele, a me he mea la, o ke kumakena nui aku koe. Ko makou ike kilo iho, i ko makou wehe ana ae i ka makou buke alakai no na ike kilokilo, eia na huaolelo hoike mua i loaa mai: "Ke hoakaka mai nei na lani i ka nani o ke Akua; ke hoike mai nei ke aouli i kana hana io." O na hana ano nui a pau i pili i ke kanaka a lahui paha, ma kona hookumu ia ana i kinohi ina no maikai, he maikai no kona hopena; a ina no ke ino, he ino no kona hopena. O na ouli hoike no ka lanakila e kauo ana no ia iloko o na au maikai o ka hookumu ana, ma keia ke hoike mai nei na ouli o ka la i kukulu mua ia ai ka Aha Elele a na Repubalika, he la no ke kanikau, he la no ke kumakena, a he la no ka paiauma ana o ka lahui o Amerika, nolaila, ke hoakaka mai nei na lani i ka nani o ke Akua; ke hoike mai nei na ouli i kana hana io, oia hoi, he la kumakena nui no na Repuablika a hoopilipili Repubalika e hoea mai ana, a oia no nae "Puniaiki," ko Hawaii oiwi, oiai, he mano hiu wiwi ka hookapuhi mai kahi e mai. E aho no ka pikai, pau ka haumia o ka hale kupapau, ma'u wahi ola ia.