Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 28, 14 July 1900 — Page 10

Page PDF (632.18 KB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Thomas S. Hori of Kapahulu/Oahu; Honokaa & Kamuela/N.Hawaii

KE ALOHA AINA

 

    10        KE  ALOHA  AINA,   POAONO.  IULAI  14,  1900

 

HE  KAAO  HAWAII

NO

HAINAKOLO

 

    Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kaikam@hine Nana i Wawahi i na @ @a o Koaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi.

 

  Maanei o keia moolelo o Haina kolo ua like na paa moolelo ko Kauai, ko Maui. Ua olelo ia hookahi no hele ana o Hainakolo no Ku ainelani oia ke kii ana a Keaumiki a me Keauka no Waipio, aole i huli hoi mai no onei.

  O ka ka mea paa buke hoi he elua e like me na helu i hala oia ka mua i kipaku ia e Kane me kana keiki no ka moana kaiuli, kai popolehua he luahi na ka make mau loa, wahi a Kane, aka, ua pakele laua ma ka mana o Keaniniulaokalani i hookomo i ka mana ka okoa ia Alenui a me Aleiki a me Manukiu a me Manuahiahi.

  Oia ka luku ana o Leimakani ia Moanawainuikeoo, Kealohilani, Ku aihelani a me Nuamealani, ua loaa @eia aupuni o Keaolino i wahi no lakou e noho ai no ka wa mau loa.

  Ua hookoia keia huakai kii makua a wahine ma ke alanui kamahao a Kuahailo i haawi mai no Leima kani oia o Kuaiwahaia, ka pa e pa e hoopuni ana no Keaolino, no laila, ua hooko ia ia kumuhana hope loa a Leimakani me kaulua ole eia lakou ke noho nei, no Keao lino.

  Maanei ka hooko ia ana o na hoolala ana a Lonokaiolohia no Keaolino no na mea e pili ana i na mahele ana, nolaila, ua ikeia ua ho lopono ia hana,

  Ua ku ka aina ua paa i ka pa, aohe enemi e lanakila maluna o Keaoolino wahi a Leimakani.

  He mau haupu ana e like me kuu noi e hele au me kuu haku makua kane no ka wa pokole a hoi mai aole nae oukou i ae mai ia'u e hele pu.

  Aole paha e hala na makahiki ekolu mai keia la aku halawai no kakou me na uha poino e komo mai ana a wahi i ka maluhia o Keaolino ana aole oukou e malama i ko oukou ihuhi a mana kaokoa e hiki mai ana ia, nolaila, o ka'u olelo, oia ka oukou e hoolohe a malama hoi.

  A na keia ike pakahi i loaa ia eukou e ku kiai no oukou iho, no ka mea he hookahi makahiki ke kaawale alaila hui hou, nolaila, e hoomanao i keia mau olelo.

  Nui ka ike, nui ka mana o kuu akua, ae, ua poina au ma ke'a oleio nolaila, e kala iho, ioa ka hua i ke alo paa ia a paa, wahi a Kuahalio.

  A na kela mau o@ hoi i kono mai la i ko'u noonoo e haupu mau ana, nolaila, ua makemake au o kuka mua kakou, mamua o ko kakou kaawale ana no ka wa loihi loa.

    Ae, wahi a Keanimulaokalani, he oiaio na ouli au e ike nei, eia malalo aku o ka ekolu o na papaku ua ike au he wahine ui nani lua ole a me ka mana nui, me ka kaika o kona lahui kanaka i makaukau no ke kaua.

  A ua noi mai hoi oia ia'u i kane au, a i wahine hoi oia na'u. Ua hoole aku au aohe ae o'u mau kupuna i ko lalo nei wahine.

  Ua pane mai la ua wahine nei ia Keaniniulaokalani. A no kou hoole ana mai la i ka'u noi ia oe e hiki aku ana au me ko'u mau kanak@ e luku ia oe a me kou lahuikana ka a me ou mau kupuna, ke mea hoi au i olelo mai nei ia'u aohe makemake ou mau kupuna i ko lalo nei wahine.

  E kuu haku o keia ouli a'u e hoike aku nei i loaa ia'u oia ka mea i maopopo ia'u. Nolaila, e noho me ka makaukau no Keaolino i na wa a pau mai noho nanea no ka enemi hope loa.

  Ua pane mai o Lonokaiolohia o na mea a pau a Keaoianiulaokalani imua o kakou i keia wa e olelo nei he oiaio loa, e hemahema kakou ma na ano a pau e komo ana ke anu iloko o Keaolino ia kupua o hiki mai i o kakou nei; no ka mea. ua paa kona manao no ka luku ana a koe ole kekahi mea, nolaila, he ikaika keia a'u e ike nei e poi pu nei nalo pu kakou.

  Ua olelo mai o Kuahailo ma kuu mana kilo nuli a opua hoi ke ike nei au ina a waiho ana oia i kona aupuni me ke manao ole i kona o'a aohe mea e ae nona kona inaina, aka, no ia nei no ia, a he makemake kona aohe e lohe hou ia ko ia nei nani me kona aina, aole ma na wahi e ae.

  Ua pane hou mai o Lonokaiolohia imua o Kuahailo, he oiaio, he mana, he ikaika, he wela, aka ano, no'u iho he mea hilahila loa ia'u ka paio ana me keia wahine, he aoao palupalu.

  Nolaila, aole no kuu makau, aole hoi no kuu hohewale iaia, no ka mea, aohe a'u mea e makau ai ina no ka make a ola paha he like wale no.

  A ma keia mau olelo a Lonokaiolohia ia Kuahailo, ua pane mai o Koahailo.

  He oiaio i kou hoomaka aua i ke kaua he wahine kou hoa paio, nolaila, aohe a'u pale ana no ia wahi, ua lawa e hele imua oia ka mea nana oe e ao mai pau ke kuhihewa, nolaila, aohe a'u mau olelo ana oia wale no ke hiki mai i kona manawa.

  Aneane no elua makahiki a oi ka oi ana o lakou nei i ka momona o Keaolino, ua ike ia aku la kekahi mea ano e i ka lewa lani, he ao pouli aui, he ku i ke weliweli a me ka makou. Nolaila, na pane aku o Leimakani i kona mau @ a @ n@ Lauk@ h@ k@hi@.

  O ka hiki mua ana pana keia o na ouli a Kuahailo i wawana iho ai ia kakou a me ka haku o kakou. Ina o ka hoomaka io ana keia o ka hana a ua kupua nei, ikaika no ke mae a ke maloo mai nei ka nani o Keaolino. O ka ehu kakahiaka wale no keia a kakou e ike nei, nolaila, e noho kakou me ka makaukau e like me ka olelo pela kakou e hana ai, alaila, lanakila kakou maluna o ka enemi oia ka oiaio a me ka pololei wahi a Leimakani.

  I ka wa i lohe ai o Alenui a u e Aleiki a me Manukiau a me Manu ahiahi i keia mau olelo a Leimaka ni, ua pane mai o Manukiu a me Mannuahiahi, ua oiaio na olelo a ku makou haku, ma ka maua apana hana, ua mae a malo ka nani o Ke aolino nei. Nolaila. e ku makaukau i na wa a pau a hiki i ka lanakila manao iho ka manao he aina paa o Keaolino nou a mau loa aku.

  A i ka pau ana o na makahiki ekolu ua hiki kino mai ka mana lua ole o ka papaku ekolu olalo me kona lahui kanaka ikaika aohe ala mea makau.

 

POINO  MAHOPE  O  KA  PUNI

WALE.

 

  Ua hoopaa ia ae ma ka halewai he kanaka opio nona ka inoa o Harry Lee no ka hewa apuka, he mea ohi dala no ka Hui Hana Uwila Hawaii.

  He elua mau mahina i hala ae nei, ua komo iho la na manao hoohuoi iloko o ka lu@ a nui no ka uuku o na loaa i ka waihona mai na poe paa kukui uwila aku, ma ka huli pono ia ana ua ike ia iho la pa nalowale he $80 81. Ua ninau ia oia a ua ae aku oia kona hewa.

  Ua hoomaopopo ia o keia mau dala aole ia me ia i keia wa, aka, ua pau aku ia iloko o ka pakeke o kekahi wahine keaka o ka Op@heum nona ka inoa o Miss Sinom, Mamuli o kona hana kolohe ana ma keia wahi, ua hoopau ia aku la o a mai loko aku oia keena. Ma o ke aloha o kona mau hoaloha nona, ua hoonoho ia aku la oia iloko o ka oihana, hoomoe paipu hookahe wai ino. Aole no nae i pau kona pipili mau ana aku i ka Orpheum no ka ike ana i keia wahine nana i hookomo iho la iaia iloko o ka poi no. A mahope o ka pau ana o na hora keaka, e lawe holoholo aku ana ola i keia wahine me ka lu ana aku hoi i na dala e waiho ana maloko o kona pakeke i wahi nona a mahu Is mal ai me ka noonoo ola ae, ua @e @ku oia a hoihoi aku i na dala ana i lawe apuka mai ai mai ka Hui Kukui Uwila mai.

  He mau la pokole mamua aku nei ua hoomaopoo la iho le e holo ma h@k@ aku ana ma maluna o ke mokuahi Au@teralia, a nolali, ua haawi ia iho la na kiai ana i ka mea spak@ e he aupuni, aka, I @ m@ e nui oie ai o ka hana, ua hoe iako la he makai i kona wahi e noho ana a lawe mai la e hoopaa iaia i ka halewai me ka ae ole ia e bana a hiki i ka wa o ka mokuahi Auseteralia i haalele iho ai no Kapalakiko ina ia auina la. Ua huli hoi aku ia o Miss Sinom no Amerika Huipuia me ka haalele iho i ke kanaka opio ana i hoowalewale ai iioko o ka poino, e lawela mai ana kona hihia e hoolohe ia e Lunakanawai Wilikoki.

 

Nuhou Kuloko.

 

  Ua hopu ia o Philip Naone no ke apuka malalo o ka hoopii ana a Loio A  T. McCants Stewarts.

  Eia no ke hoomau ia nei ke kuai hoemi nui o na kamaa ma kahi o L. B. Kerr & Co.

  Eia ka halekuai o N. S. Sacha ke kuai hoopakika @ai nei i kakahi mau waiwai o kona halekuai.

  E loaa no na palue wahine emi ma kahi o ka halekuai Hui Amerika a malaila oe e wae ai a luhi ko kino.

  Mai poina i ke kipa ae maloko o ka halekuai o Painapa Ma, ua looaa mai la ia lakou he mau waiwai hou.

  Ua haawi ae ke Kauikela Iapana he paina i kona mau hoaloha ma ke ahiahi Poaha nei mawaho o Waikiki Inn.

  Ma ka halawai ana a ka Papa Ola ma ka Poakolu nei, na hoolala ia iho la e holo koke aku no ka uakai a na lala o ka Papa Ola no Molokai. mahope koke iho o ka loaa ana he mokualii ia lakou mai na Hui Mokuahi Piliaina mai.

 

MA  KE  KAUOHA

 

    OLELO HOOLAHA I NA ONA O NA WAIWAI MA KE KOMOHANA O KE ALANUI NUUANU, A I IKE NUHA KA APANA PAUAHI

 

  O ka Luna Nui  o n @ Hana Hou ma keia ke hoolahaia aku u@ i ma poe a pau, he ona waiwai, maloko o kela mahelele o ke kulanakauhale ma ke komohana o ka alanui Nuuanu, a i ike nui ia ka ' Apana Pauahi." @akemake oia e halawai me lakou ma kona k@u@  H@ Mana Ho ko, ma ka Poakolu lu@i 1@, 1900, ma ka hora 1:30 p  m., no ka noonoo i ka @a@ao hoo@ io@ @oano hou a me ka weha a na i @ alanui hou m@loko o ka apana i olelo ia.

  O keia mau alanui hou penei;

  No ka hooloihi ana aku i ke @lapui Kam ka u@i k@ M@ k@ al@u Moiwahia

  A@ ka heoloihi ana i ke alanui Kauika mai ka Bar@nia a ke a@ nei Vineyard.

  Mo ea hoaloihi ana i k@ alanui Maunakea mai ka Beritania a @a alanui Vineyard

  Na @ h@loihi a@a i ko alanui Kekaulike mai ka Hotele a ke m@ n@i Beritania.

  O ka hoolala no na hoololi i olelo ia, o waiho ia aku ana ia @o ka ma@i@i a@.

          JOHN A. McCANDLESS

             Luna Nei e na Hop@ Hou.

  Keena o @ @ama Hou. Iulai 11, 1900.