Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 30, 28 July 1900 — Page 4

Page PDF (607.94 KB)

This text was transcribed by:  Aki Astrid Dinda
This work is dedicated to:  to Dean

KE ALOHA AINA

 

4 KE ALOHA AINA, POAONO, IULAI 28, 1900

 

Ke – Aloha – Aina

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii.

---

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

HOGAN E. KALUNA,

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI,

Luna Hoohana.

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

---

HONOLULU….Iulai 28, 1900.

---

 

MA KE KAUOHA.

 

        Ke hoike ia aku nei ka lohe i na luna nui a me na lala o ka Ahanui Kalaiaina a me Aloha Aina na Aha Hooko o ka mokupuni o Oahu nei. Ua hookohu ponoi ia o Geo. Pooloa a me Wm. Mossman o laua na luna kaahele o ka mokupuni o Oahu nei me ka papa kakau inoa e makaala no ka pono o ka Aoao Kuokoa Home Rula, a e hui pu ae oukou me laua a e kuka like no ka poe kupono ke hoopaa i ko lakou mau inoa ma ka papa kakau inoa a me ka poe kupono ole, ma kela mahele keia mahele, a e hookipa pu ia laua.

O maua no,

J. K. KAULIA,

Peresidena Aloha Aina.

D. KALAUOKALANI,

Peresidena Kalaiaina.

Honolulu, Iulai 24, 1900.

---

 

E HOOMAOPOPO PONO E KA LAHUI HAWAII.

 

        Mamuli o ka mana o ke kanawai o ke Teritori o Hawaii i haawi ia mai nei ia kakou na Amerika Hawaii iloko o keia aupuni Teritori, ua noonoo ia a ua hooholo ke aupuni e ae mai i kanaka kiai ma ka pahu balota ma kela a me keia aoao kalaiaina o loko nei o ka aina a ma kela a me keia mahele koho a puni ke Teritori Hawaii nei, elike penei:

        Aoao Kuokoa Home Rula 1 kanaka.

        Aoao Repubalika 1 kanaka.

        Aoao Demokrata 1 kanaka, no ka la koho balota o Novemaba e hiki mai ana, nolaila, ua nana ia mai ua aoao kalaiaina a ekolu o loko nei o kakou aole hoi hookahi a elua wale no aoao kalaiaina nolaila ua ko ko kakou aoao ma keia ninau.

               J. K. KAULIA,

               D. KALAUOKALANI,

               R. W. WILCOK.

Na Alakai o ka Aoao Kuokoa Home Rula.

Honolulu, Iulai 24, 1900.

---

 

EIA KE KIAI IA NEI.

 

        Eia na makai o ke aupuni ke kiai nei i ke ola o ke kanikela Pake Yang Wei Pin, ma kona keena kanikela e ku nei ma ke kihi o na alanui Beritania a me Vitoria, malalo o ke kauoha a ka Loio Kuhina i waiho aku ai i ka Makai Nui Baraunu, e kiai makaala loa ia ke ola o ke kanikela mai ka hoopoino ia ana a hiki i kona wa e ike ai ua loaa iaia ka maluhia.

        Ua loaa mau i heia kanikela na leta e hooweliweli ana i kona ola i na mahina i hala hope ae nei, no kona hoike ana i kona mau manao kue i ka Ahahui Hoomaemae o na Pake i kapaia o ka Bow Wong Wui. O ka ahahui keia e hoikaika nei e hoihoi hou ia ka Emepera iluna o ka nohoalii, a oia hoi ka keia kanikela Pake e kue nei.

---

 

KA HOPENA O KA PUNI ONA.

 

        He elua mau ola makamae i poino aku la mamuli o ka puni ona, no laua na inoa o Lui a me Kupapu, he mau Hawaii keia e noho nei makai Kakaako. Aole i hoike ia keia mau make i ka halewai a hiki i ke kakahiaka Poakahi nei. O ka Poaono iho nei he la ohi dala ia, a mahope o ka loaa ana o ka laua mau dala ua hele aku kekahi o laua e kuai i omole alakaholo iloko o kekahi halekuai laau. A mai keia omole laua i inu ai a hiki i ka wa i lilo aku ai ko laua mau ola. Ma ke kakahiaka La Pule ua hoi aku o Kupapu no kona home me ka maikai ole o loko ona, me ka inu nui ana i ka wai i hoomaalili ia ai ka wela o loko ona, a ma ka wanaao Poakahi i make loa ai oia. O Lui hoi aole oia i haalele i kona home, aka, ua hoomau aku oia i ka inu ana, a iloko o ka ona oia i waiho ai a hiki i ka hala ana aku la. Ma ka nana ana a ke kauka ua ikeia ua make laua ma ka inu ana i keia omole alakaholo.

---

 

HE AIHUE HOPO OLE.

       

        Ua loaa mai ia makou na hoike ana, ua komo ae ka piko pau iole ma kahi noho o Mr. Kimokeo ma Puna, Hawaii, a lawe aihue aku la he mau eke dala mai kona home aku nona ka waiwai io he tausani a oi aku dala me ka wawahi pu ia oloko o ka hale. He Iapana ka mea i hopu ia ma ka ano hoohuoi, a ua ae oia nana i lawelawe i keia hana lapuwale me kekahi mau Iapana e ae.

---

        He maikai no ke ola kino o Kalani Aimoku e noho mai nei i ka ehukai o Waikiki.

---

 

NALOWALE HOU NO IA HAOLE.

       

        Ua waiho aku la ka ohana o Geo. Manson, he hoike i ke keena o ka oihana makai no kona nalowale ana me ka maopopo ole o kana wahi i hele aku ai. Ua olelo ae ka ohana o Manson, ua nalowale oia mai kona home aku mai ka Poalua mai, aka, ma Poaha nei, ua ike no kona mau hoaloha iaia. O ke kumu o kona nalowale wahi a ka hoomaopopo ia mamuli no ia o ka maikai ole o kona noonoo no kekahi mau dala ana i hookomo ai iloko o ka oihana mahiko, aka, ma kahi nae o ka pomaikai, ua hahai mai la na ulia pakalaki iaia.

        Ua pau aku na hotele a hoea loa i na hale hoolimalima i ke kuekaa ia no keia haole, aka, aole nae he wahi mea i ike ia nona a hiki i keia wa. A ua manao ia mahuka aku oia maluna o ka maluna o ka Alameda no Amerika Huipuia.

        He ewalu ona mau makahiki o ka noho ana ma Hawaii nei a he haole hoi oia i ike nui ia e ko Honolulu nei poe. He Luna Nui oia no ka Repubalika i kona wa i nalowale iho la.

---

 

E NANA MUA IA ANA.

 

        He 41 ka nui o na ma’i lepera e noho nei ma ka pa ma’i o Kalihi e kali ana no ko lakou nana ia ana e na kauka aupuni i ko lakou kupono a kupono ole hoi ke lawe ia aka no Molokai, maloko o keia huina he mau kane, wahine, a me na keiki.

        Aole lakou e nana koke ia ana a hiki i ka wa e huli hoi mai ai o C. B. Regnolds, mai Kau, Hawaii mai, kahi ana i holo aku ia no ke kii ana he ehiku poe ma’i. O na kauka aupuni na lakou e nana i na hoohia me na haawina o ka ma’i hookaawale ohana, oia no ka na kauka Whie, La, Emekona, Maea, Howard, a me Hopemana, a o ka lakou olelo hooholo oia ka ka Papa Ola e hooko ai.

---

 

KA MOKU KOLO FEARLESS.

 

        E hoea mai ana ka moku kolo Fearless ma keia mau pule iho no ka lawelawe ana i ka oihana kolo moku maloko o keia awa a me na awa mawaho aku. He mokuahi hou keia i kapili ia i ka 1899 no ka hui kolo moku o Spreckels o Kapalakiko. O keia kekahi moku ikaika ma ke kolo ana i na moku nuuui. A ua kolo ia eia he moku mai Kapalakiko aku no Seattle. E holo mai ana ka Fearless malalo o kona mahu ponoi, elike me ka mokuahi Iroquors, a ua manao ia maloko 9 la holo e hiki mai ai oia i anei mai Kapalakiko mai.

---

 

HE PAINA MA KA HOTELE HAWAII.

 

        He paina kai haawi ia ae e Kishimoto ma ka Hotele Hawaii no ka hanohano o kana wahine, ke kaikamahine a Masuda. Ua hoonani ia ka laua ahaaina me na wehi like ole, a he ku i ka nani na hiohiona i ikeia. He mau hoa ae Iapana wale no kai kono ia, a mawaena o lakou ke kanikela Iapana Miki Saito me ka wahine.

        Ua mare ia o Kishimoto me me Miss Masuda maloko o ka halepule Iapana. O ka hoea ana mai nei no ia o kana wahine mai Iapana mai. He poo kumu oia no ke kula kaikamahine ma Osaka, Iapana. He makukau oia i ka olelo Enelani.

        Pii no ke kulana o ke keiki o Kalahiki.

---

 

HALAWAI ME KA POINO.

 

        Mamuli o ka hana hoohemahema ana a kekahi Pake kalaiwa kaapio nona ka inoa o Ah Tim, ua halawai iho la o Horace Crabbe (Papai Makua) me kekahi ulia poino ma ke kihi o na alanui Moi a me Betela. Ua kukonukonu na palapu i loaa ia Crabbe, aka, aole nae he iwi i haki. E hele ana o Crabbe ma ka aoao makai o ke alanui Moi, a i kona wa e keehi aku ana i ke alanui hele aoao ma kekahi aoao, ua hookui ia mai la oia e ke kaapio a Ah Tim e kalaiwa ana me kona lio e holo ana me ka ikaika.

        I ka ike ana o Ah Tim i ka poino ana o keia kanaka ua hoao aku la oia e holo, aka, ua alualu aku o Harry Juen a me L. T. Grant a paa aku la i ke kaapio a hiki i ka hoea ana mai o ka makai no ka hopu ana iaia.

        Ua holo koke aku na poe e ku kokoke ana malaila a hapai ae la i ke kanaka poino iloko o kona kulana nawaliwali me ka hoihoi ia ana aku no kona home. Ma ka hoike a na poe e ku kokoke ana malaila, ua hooili aku lakou i na hewa a pau maluna o ka Pake, no ka mea, mamuli o kona hoopaa ole i ka holo o kona lio i loohia ai keia ulia poino.

---

 

E LI IA ANA MA HILO.

       

        Ma ka noho ana mai nei o ke kau kiure ma Honokaa, Hawaii, he ekolu mau hihia pepehi kanaka i ahewa ia, aka, he hookahi nae iwaena o lakou oia o Fujihara, i ahewa ia e make maluna o ka amana li kanaka maloko o ka halepaahao o Hilo, ma ka la 21 o Sepatemaba, 1900. Ina e hooko io ia ana keia hoopai maluna ona, alaila, ola hookahi ka lawehala i kaawale aku kona li ia ana mailoko aku o ka halepaahao o Kawa, no kekahi mai, makahiki he iwakalua a i ole he iwakalua i haahope ae nei.