Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 32, 11 August 1900 — Page 1

Page PDF (657.21 KB)

This text was transcribed by:  Frank Tansey
This work is dedicated to:  Great Grandma Jennie Stamas

KE ALOHA AINA

 

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

 

BUKE VI.    HONOLULU, POAONO, AUGATE 11, 1900.    HELU 32

 

HE PEPEHIKANAKA WELIWELI

 

MAKE O NAOMI KAAIHUE KANA ALOHA.

 

He Lili Aloha ke Kumu i Ulu.

    Mai ai o Keia Hana Weliweli ma Kapalama ae nei.

 

    Ma ka po Poakahi nei, mauka Kapalama ae nei, ma ke alanui Rebello, ua malamaia iho la he pepehikanaka weliweli loa, e kekahi kanaka nona ka inoa o Pueo, maluna o kana wahine nona ka inoa o Naomi.  Ua hoouna koke ia mai ka lohe e John Noble i ka halawai, a ua hoea aku na makai ma kahi o keia hana manaonao i la welaweia ai, a loaa aku 1a ke kino make o ka wahine a me ke kane e waiho kokoke ana mamua mai o ke aio o ka hele.

    Ma ka hakilo pono ia ana o na mea poino e waiho like ana, ua ikeia, ua make loa e Naomi, a o Pueo hoi, e kamau iki ana no ka hanu ola a iloko ona.  Mai na poe mai e noho ana maloko o ka hale a me na poe e noho kokoke ana malaila, i loaa mai ai keia mau hoike malalo, aka, o ka hoike nae i hilinai nui ia mai a Mrs. Paiko mai, ka mea nona ka hale kahi o keia karaima weliweli i lawelaweia ai, a penei kana hoike:

    He eina pule o ko Naomi hele ana mai e noho pu me a'u, wahi ana, no ke kokua ana ia'u i kekahi mea humuhumu.  Aka, aole nae oia i hoopuka mai ia'u no kekahi mea e pili ana i kaua ka ne.  O Naomi, he wahine oia i oo, a he keikikane a me ke kaikamahine hookama nana nona na makahiki he ehiku kana.

Ma ka hora 2 o ka auiua la Poakahi, ua hoea mai o Pueo i ka hale no ka huli ana ia Naomi.  Ua lohe aku au he leo hoopaapaa ma ka aoao mahope o ka ha1e no hapalua hora, aka, aole nae @u i hele aku e nana ia laua.  Ma ia wahi i haalele iho ai oia, a o Naomi, ua hoi hou mai la oia i ka hale, me @ hoike oia mai i kana hana me Pueo.  Mahope koke iho o ke aumoe o keia po i ka wa o na mea a pau o ka hale e pauhia ana i ka hiamoe, oia hoi owau, o Naomi a me kana kaikamahine ua hoohikileleia ae la au i kekahi mea e hoonaueue ikaikia ana i ka puka mahope.  Nolaila, na kemo koke iho la au i ko'u holoku, a hele aku la no kahi o ka nakeke a'u i lohe ai.  Ua hahea aku la au i keia malihini o ke aumoe me ka wehe ole aku i ka puka.

Ua pane koke mai la ka mea mawaho, owau o Pueo, a ua makemake au e ike ia Naomi.  Heaha kou mea hele ole mai i ke ao, a aole hoi i ke aumoe elike me keia, wahi a'u.

    E wehe koke mai i ka puka, na makemake ae e ike ia Naomi.

    I keia wa no ua pu lohe o Naomi i ka nakeke o ka puka, a me kona manaoio ne o kana kane no keia, na aahu iho la oia i kona lole a hele mai la e halawai me ia.

    I ka wa o Naomi i kokoke mai ai, ma hoomaopopo iho la ae ua makemake oia e kamailio me kana kane, nolaila, na hookuu eku la ae ia laua elua, aka, ia wa ko ke no i ike aku ai au i ka oni ana ae o ka lima o Fueo, a owaka mai la ke ahi i ukali ia e ka leo kaui poha, a oia wale no ka'e i hoomaopopo, no ka mea, ua huli koke ae la au a holo aku la e kahea i mau kokua mai na poe e noho koke mai ana.  Ua holo aku au e hoala ia John Noble, e noho ana ma kahi kokoke i ko'u hale, a mailaila i holo aku ai au i ka haukipila pake, a telepona aku la i ka halewai.  Aole au i ae e hoi hou aku i ka hale a hiki i ka hoea ana mai o na makai, no ka mea, ua hoike mai he kanaka ia'u, malia aia no o Pueo ke ola la, e ki mai ana oia i na poe a pau e komo aku ana iloko o ka pa.

    Ua loaa aku i na makai ka pu panapana a Pueo i ki ai ia Naomi e waiho ana ma ka aoao o ka hale.  He pu panapana ana emi keia nona ka nunui o ka p@ ka he 32 calibre, a he elima ona mau keena hoopiha poka, I e elua nae i ki ia.  Ua loaa pu aku ka lauoho o Naomi e kau ana ma ke kiko o ka pu, a me kahi o ka poka i pahu ai e hoike ana hoi i ka pili loa o ke ki ia ana o poka elua.  Maluna o ka lanai e hoike ana na meheu e waiho ana i kekahi aumeume weliweli i malama ia, me na mapuna wai ula o ke koko e hilihili ana maluna o ka papahele, ke alapii, a hoea loa aku iluna o ke alahele pohaku iliili.

Ua ho maopopo ia na ki ia ka poka elua e Pueo maluna o kana wahine i ko laua wa maluna o ka lauai, a me kahi ikaika i koe iloko o Naomi ua holo aku la oia ilalo no mua o ka hale, kahi hoi ona i hina ai me kona huli aoao ana o kona papalina iluna o ka iliili.

    E waiho ana o Pueo ma kahi kokoke ia Naomi, me ka hoao ana e loaa aku ke kino o kana wahine e waiho oni ole ana.

    He elua mau wahi a ka poka i kapoo aku ai iloko o Naomi, he hookahi mahope o kona pepeiao, hema, a o ka elua mahope o kona kua.  He ekolu mau moku pahi e kau ana maluna o kona kikala, i manao ia ai mai ka pahi mai a Puueo i manao ai e lawe i kona ola.  Ma ka nana ia ana o kona wahi poino, ua ike ia ua moku kona pu ai.

    Ma ke alahele no ka haukipila, ua unuhi ae la o Puueo he palapala i ka makai a nana i haawi aku ia Hope Makai Nui Chillingworth i kakau ia ma ka olelo Hawaii no ka la 4 iho nei o Augate, a i hoopiha ia he umi aoao o ke kanana kakau me na kumu o kona lawe ana i kona ola a me kaua wahine.

    E hoike maopopo aku ana i ka Makai Nui o ke kumu nui o kona lawe ana i ke ola o kana wahine, mamulu no ia o ke aloha e kukuni ana iloko o ka puuwai nona, aka, ua kue mai nae oia iaia mamuli o ko Naomi hoopihapiha ia ana e kekahi mea nona ka inoa Poolani.  O ka inoa pila o ka wahine o Naomi Kaaihue, a o ke kane hoi o David Pueonuiokona Kaukahaleohawaii.

    Ma ka hora 2 @ keia wanano Poalua, na hoea ae o kauka McDonald ma ka haukipila, a ma kona nana ana i ka mea i, poino na hoike ae oia, aole he manaolana e loaa ana la Puueo ke ola, ma o ka moku ana o kona pu ai.

    Aole i loaa ka pahi a ka lima koko i hoopoino ai i ke ola o kana wahine a me la pu ma ka huli ia ana e na makai ia po.  He kanaka poola o Pueo e hana ana makai o na uwapo i kekahi wa.

    Mamua o ka hooko ana o Puueo i kona manao puuwai eleele, ua hoea aku oia i ka ha e o kana wahine e ku ana ma  Iwilei, a hoao aku la e puhi i ke ahi, aka, ua kipaku ia mai nae oia e na poe e noho ana malaila, a ma ia manawa i nalowale ai oia a hoea mai la i ka hale o Mrs Paiko, mauka o Kapalama.

    Ua laweia aku ke kino make o Naomi no ka hale hana o H. H.William i keia kakahiaka Poalua

KA LETA A PUEO I KA MAKAI NUI.

(Unuhiia mai ku Avala@isa mai)

    C keia malalo iho ka lela a Puueo i kakau aku ai i ka Mak@ i N@ i, ma ka ia 4 o Augate, e hoike ana i na kumu ana i makemake ai e lawe i ke ola o Naomi a me kona iho i nuhi ia mai e makou mai ka nupepa Avala@isa mai o k.  Puakahi nei, penei:

    I ka Mea Hanohano Makai Nei Kiekie:  Aloha Oe --Kolu@u oe e hoike ae i ke akea i keia mea nui a'u e hoi e aku nei ia oe.  Ke lawe nei @u i ko'u ola a me ko Naomi ma keia pu.  Ke haa, nei ae i keia, mamuli o ko'u aloha nui nona -- he aloha i hiki ole ke kinai ia.

    I ko maua wa i haalele ai a hele mai la ianei i ka mahina o Sepatemaba, 1899, (maunei na haukae ka lela i ke koko) aole maua i noho maikai, a ua hoohaeha mau ia au, ma o ke kamaiho ana o kekahi mea nona ka inoa o Poolani, i kekahi m-u mea e pili ana no'u.  No ka

E nana ma ka aoao @.