Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 32, 11 August 1900 — Page 7

Page PDF (728.62 KB)

This text was transcribed by:  Kihei De Silva
This work is dedicated to:  Lokomaikai Snakenberg

KE ALOHA AINA

KE ALOHA AINA, POAONO, AUGATE 11, 1900

 

HE MOOLELO WALOHIA NO KA LEDE ELENORA

Ka Ui Nohea i Hookaawale ia mai ke Alo aku o na Makua.

A I OLE: Ka Wahine Opio i Auamo i na Koikoi o Kona Makuakane i Hanai Ai.

 

MOKUNA X.

KA AIHUE IA ANA ELENORA.

 

A i wahi hoi e nalo ai keia mau hana hoomaewaewa ana maluna o ke kino makamae o ka ui Elenora ua lalau koke ae la o Nora i ka hainaka e lei ana ma kona a-i, a owili iho la i na aahu nani o ke kamaiki opio iloko o ua hainaka nei me ka nakiikii ana ae, a kau ae la mahope o kona kua.

Maanei e ku ae ai ua wahine aoo nei a hapai ae la i ke poo o ke kamaiki me ka hookau ana iho maluna o kona poohiwi, a i loko oia manawa i kamoe hou aku ai kona alahele no loko o ka hihipea o na ulu laau, no kekahi mau hora loihi keia naku hele ana iloko o ka pouli, aia hoi, ua oili aku la oia no kekahi aoao o ka ululaau, a ike aku la i kekahi uiuiki kukui ma kahi he mile ka mamao mai iaia aku.

No keia mea i hoopiha mai i ko Nora puuwai me ka hauoli, a me na kapuai mama kamoe aku la kona alahele no kahi a ke kukui e a mai ana.

Mamua o kona hoea ana aku i kahi o ke kukui ana e ike nei, ua hoomaka mai la na kukuna o ka malamalama @ pahola maluna o ka aina, a na lakou i hoahuwale ae i ka hale mailaila ma ka malamalama o ke kukui o Nora i ike ai.

He pupuhale keia no kekahi ohana hanai holoholona, a i ka hiki ana o ua Nora nei mawaho o ua pupuhale la, ua noho iho la oia ma ka paepae o ka ipuka hale me ke kali ana o ka oili mai o na poe maloko o ka hale.

Iloko o na minute pokole wale no o kona noho ana, a e hoomaha ana hoi i kona maluhiluhi o ka auwana hele ana mai, ua hoopuiwa ia ae la oia i keia leo i ka pane ana iho.

E ka luahine malihini mai hea mai nei oe, a e hele ana hoi oe ihea o keia kakahiaka nui?

Na keia leo ninau i hoohikilele ae i ka wahine aoo, me ka leha koke ae no kahi o ka leo i pae iho ai, a halawai koke ae la kona mau onohi ike me ka helehelena o ka haku wahine o ka hale.

E ke kamaaina he mau malihini maua i nalowale ko maua alahele iloko o na ululaau mamuli o ka uhi ana mai o ka po, aka, i ko‘u ike ana mai nei nae i keia hale e ku ana, ua hele mai la au e noi aku ia oe e haawi ia mai ona wahi papaa berena no ka hoopiha ana i ko‘u houpo lewalewa.

Aole i hoole mai ka haku wahine i keia noi a Nora, aka, ua hoi koke aku la oia noloko o ka hale, a iloko o ka manawa pokole ua oili hou mai la oia me kekahi mau pa mea ai, a haupa koke iho la ua wahine aoo nei i na mea ai i lawe ia mai, me ka hookoe iho hoi he wahi papaa berena na ka opio e hiolani ana iloko o kona poli.

A i ka maona ana ae o ua Nora nei, ua ko ae la oia me ka manao ua lawa ia papaa berena no ka hoopiha ana i ka houpo lewalewa o ka ui Elenora, ua ku ae la oia me ka manao ana e hoomau hou aku ma kona alahele, a oia kana i lohe hou ae ai i kekahi leo kahea mahope ona.

E lawe aku i keia omole waiu na ke kamaiki opio, e ka wahine maikai.

A me ka hoohakalia ole iho lalau akku la oia i ka omole waiu me ka haawi pu ana aku i kona mau hoomaikai, a kamoe hou aku la ma kona alahele maopopo ole, aka, no kekahi manawa loihi keia auwana hele ana iloko ona, ua komo mai la na manao aloha iloko ona no ka opio, a hooholo iho la e hoihoi aku oia na Nele kana kaikamahine e malama i keia opuu makamae ana i lawe aihue mai ai, me ka hoike wahahee aku na kekahi mau makuahine ilihune keia bebe hou.

Nolaila, me keia mau manao e lalama ana iloko o ko Nora puuwai i huli ae ai oia a hoi hou aku la ma ke alanui ana i hele mai ai, aka, mamua ae nae o ke komo ana aku o Nora iloko o ka ululaau, a i ka wa e pa ana ka la me ka hahana maluna o ka opio a me Nora, aia hoi, kua puoho ae la ka ui Elenora ma kona hiamoe ae.

Ma keia wahi i haupu ae ai o Nora i ka omole waiu a ka wahine a ke kanaka hanai holoholona i haawi manawalea mai ai na ka opio, a unuhi koke ae la mai kona poli ae me ka hanai ana iho i ke kamaiki.

A i ka piha ana ae o ka houpo lewalewa o ka opio, ua huli ae la oia a nana ae la i keia helehelena malihini e hakapono iho ana maluna ona, a na keia mea i hoopiha mai i ka puuwai o ka wahine aoo me na manao aloha, me ka haawi hou ana iho i ka waiu i ka opio, aka, aole nae oia i lawe aku, oiai, ua lilo keia mau hiohiona ano e ana e ike nei i mea e kaili ia aku ai ka ono o ka waiu mai iaia aku. A lohe ia aku la kona leo i ka pane ae.

A iloko o na mahina he umi wale no, ua maopopo nae iaia na mea a pau. I ka ae hou ole ana o ka opio Elenora e ai aku i ka waiu a kona enemi e haawi mai nei, ua ku ae la o Nora iluna, me ka hoolele ae i ke kamaiki opio, a na ia mea i hoopau ae i ko Elenora hakapono ana maluna o na helehelena pupuka ana e ike nei, aole hoi o na helehelena ui o kana kauwa wahine opio @@@.

A maanei lohe ia aku la ka leo hehe aka o ka opio i ka pae ana ae i ka wa a ka wahine aoo e hoolele ana iaia, a ma keia wahi pu hoi i hoomau aku ai o Nora i kana huakai no loko o ka ululaau.

Malalo o ka malumalu o na lala laau i hoomaha iho ai oia i kona maluhiluhi me ke kali ana no ka hiamoe hou ana o ka opio, oiai, ua komo mai la iloko ona na manao hopohopo, aole he mea pono nona ka lawe ana aku i ka opio i kona wa e ala ana. No ka mea, e kahea aku no auanei oia i kana mea i kamaaina, i ko laua wa e kaalo ae ai ma na alanui o ke kulanakauhale.

No kekahi mau hora ko laua hoohala ana i ka ikiiki wela maloko o ua ululaau nei, aia hoi, ua haule aku la ka opio e hooipo me Niolopua.

 

HE MOOLELO WALOHIA NO ALANADELA

 

Ka Wahine Hoopahaohao o ka Aahu Keokeo.

A i Ole

Ka Loea Hookani Pila Hapa o ke Kulu Aumoe.

 

A me ka leo kuoo o ka mea i piha me ka hopo ole, poha aku la ka leo o ua Alanadela nei i ka i ana aku:

E Lihano, ua makemake au e hoouna koke ia aku na koa a pau e noho nei malalo o kou malu no ka uhai ana aku mahope o na l@@@koko a lawe mai i ke kino aloha o ka‘u mea i aloha ai, oiai, oia e noho ana iloko o kona nanea nui me kona mahui mua ole ae he poino kekahi nona ua hiki mai. Nolaila, e wiki e uhai aku mahope o ka meheu o na powa, a lawe mai ia lakou imua o kuu alo, i hiki ai ia‘u ke hookau aku i hoopai kupono no lakou no ka lakou hana puuwai eleele i lawelawe ai.

A i ka hooki ana iho o ua Alanadela nei i kona leo kauoha, oia no ka wa i naka haalulu ae ai ua Lihano nei, a me ka leo kaumaha pane hope mai la oia.

E kuu moiwahine e hoi aku e hooluolu i kou mau lihilihi, a na makou hoi e hooko aku i kou mau iini.

Aole, aole loa au e hoi aku ana a hoopili iho i ko‘u mau lihilihi a hiki i kuu wa e ike aku ai, ua loaa ka mea a kuu puuwai i aloha ai. Ano, e wiki a mai hohewale, no ka mea, e uhaehae aku no au i kela mau pilali gula e kau la ma kou mau poohiwi me ka hoolilo pu aku ia oe i enemi no‘u.

A maanei i huli ae ai ua alihikaua ilaila nei a hooko aku la i ke kauoha a kena haku wahine me ka hopohopo nui, no ka mea, oia pu kekahi iloko o keia mau ehuehu @@@.

Iloko no o keia wa i nalo aku ai o Lihano me kona mau kanaka, aia no o Alanadela ka kali la me na manao kaumaha me ka hoohiki paa ana iho, e make no oia me kana mea i aloha ai, a hiolo mai la kona mau waimaka me ka ehaeha.

A no kekahi mau minute pokole wale no keia nalo ana aku o uka Lihano nei me kona mau kanaka iloko o ka pouli ua kauoha aku la oia i ke kanaka puhi

o-le e kahe aku i na kanaka i hooko aku ai i ka lakou hana hoomainoino maluna o ke koa Walata no ka hoea koke ana mai imua o kona alo.

Elike me ka makemake o ua alihikaua nei oela ke kanaka puhi o-le i hooko aku ai, a i ka wa i hooki iho ai o ka leo kahea o ka o-le, aia hoi ua lohe ia aku la kekahi mau halulu kapuai wawae me ka nakeke o ka @@ kou mau lako kaua, e kuupau mai ana hoi i ka holo no kahi a ka o-le i kani aku ai, a o ua poe la oia no na kanaka i lawe aihue mai ai i ke koa opio Walata mailoko aku o ka pupu@uhale o ka moneka.

A i ko lakou hoea ana mai imua o ko lakou haku, ua pane koke mai ia kekahi o lakou.

Heaha ka manao o ko makou haku o ke kahea ana ae nei ia makou oiai, makou e hooko ana i ke kauoha i waiho ia mai na makou e hana?

E kuu mau kanaka hoolohe, he poino nui ke hoea mai ana maluna o kakou, no ka hewa a oukou i lawelawe aku la. A e hoike mai i keia manawa ano, aia i hea ke kanaka malihini a oukou i lawe aku ai, a heaha hoi ka hopena i loaa iaia?

Aia ko kakou enemi ke waiho la iloko o ke kulana nawaliwali loa, mai na palapu i loaa aku i ka makou mau pahikaua, aka, mahope nae ia o ka lilo ana aku he kanaha oia o ko kakou mau hoaloha.

E kii koke aku a lawe mai iaia i keia wa ano, no ka mea, @eia ko kakou moiwahine ke kali nei nona, @ i na he mea hiki e lawe mua ia kona ola mamua o kona hoihoi ia ana mai, i wahi e nalo ai keia ka@@@a eleele mai ka maopopo ana o ko kakou haku wahine, wahi a Lihano.

Me keia leo kauoha i huli ae ai na koa a hoi hou aku la no kahi a ke kanaka opio e waiho la iloko o kana kulana kupilikii, no ka hoihoi ana mai imua o ko lakou alihikaua.

 

HE LOIO WAHINE.

 

Ua ae ia aku la o Elizabeth Ryan ke kakau olelo pilikino a Lunakanawai Estee, no ka lawelawe ana i na hihia imua o na aha hookolokolo o keia paemoku. O ka elua keia o na wahine i loea aku la ka laikini loio, ma keia mau paemoku, o Miss Alameda Hikikoki o Hilo ka mua,

 aka, ua waiho aku nae oia i keia oihana no kekahi mau makahiki i hala ae nei. Pai no ka hoi ka eleu i keia wahine haole.