Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 34, 25 August 1900 — Page 6

Page PDF (624.00 KB)

This text was transcribed by:  Lynn Nakagawa
This work is dedicated to:  For my uncle, Fude Fujisaki. Loved and missed.

KE ALOHA AINA

6.                KE ALOHA AINA. POAONO.   AUGATE 25, 1900.

 

HE KAAO KAILI PUUWAI

NO KA

UI MINEWA

 A ME NA

Kaikunane Eiwa

I Hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na Keiki i Hoehaehaia

 

Kakauia no KE ALOHA AINA.

         Ae, e kuu aloha mamua o kuu aloha mamua o kuu hoike ana aku ia oe e ae mai ana anei oe i ka’u noi aole oe e ae mai ana anei oe i ka’u noi aole oe e hoopoino i kuu ola?

         Na keia mau huaolelo a ka wahine opio i hoohaikea koke ae i ka helehelena o ke koa, no ka mea, ua haupu koke mai la na noonoo like ole he hewa nui ka kana Minewa i hooko ai, a oia kana i pane aku ai me ka leo kuoo.

         Aole e hikr ia’u ke ae aku i g@a manao i keia manawa, aka, mahope nae o kou huepau ana mai i na mea huna e waiho la maloko o kou puuwai e haawi ai au i ka’u olelo hooholo i ike ai he kupono. Nolaila, e hai mai i na mea a pau.

         A maanei i lele hope mai ai ua ui nei a muki iho la i ka papalina o kana aloha me ke hiolo makawalu ana iho o kona waimaka a pane mai la me ka leo kaumaha.

         Ano, e kou aloha e hoolohe mai iloko o na sekona pokole ma keia hope iho e hanau ana au he keiki, aka, ao ka makua nae nana keia keiki aole ia maanei, a ua hele aku ia no kahi i maopopo ole, a no keia hanu oia makamae iloko nei o’u i hoopiha mai i ko’u puuwai i ke kaumaha, no ka mea, ua maopopo ia’u, aole oe e makemake e noho pu me a’u. he hewa nui keia a’u i huna ai ia oe, aka, no ke aloha e paila ana iloko o kuu puuwai, a no ka hopohopo kekahi o’u o hoopoino oe i kuu ola me ka manao kuhihewa ana e nalo iho ana pela au i hunakele iho ai, aka, i hoanuwaleia nae ma o kuu hapai ana iho la. Nolaila, e huikala mai ia’u i keia hana lapuwale a’u i hooko ai, a o ka mea i hala, ua nala ia.

         Ua like na maka o ko koa opio me he imu ahi la ka enaena i kau ua mea o ka piha inaina, me ke kaa wale aku o na manao aloha no kana Minewa, a iloko o na manao hehena i lalau aku ai ua Boliona nei i ka puai o kana aloha me na lima a huki mai la imua o kona alo me ka puana ana aku.

         O na mea i hala aole e hiki ia’u ke hoopoina aku.

         Aka, e lawe mai ana no au ia mau mea i hana ia i na la loihi i hala ao nei, me he mea la, he mea i hana ia no ma ka la inohinoi ka maka maka hou.

         E hoomanao iho e kuu Minewa i ka ia mua a kaua i hai ai, oa ninau aka au ia oe ina ua h@ule oe i ka he wa me kuu enemi ka hako opio o keia moaupuni, aka, ua haole ma nawa ino mai nae oe ia’u. Me kou manao kuhihewa e nalo ana kau mau kuwili ana me kela kanaka opio, aka, ua hoahuwale ia mai nae ia e ka ohe nana a kuu hoalona elemakule, ua ike maopopo mai au ia olua e haawi ana i na muki papalina, a o ka panina o ka’o mea i ike ai nana i hoopiha mai i kuu puuwai me ka lili nui. oia ko olua nina like ana aku iluna o ka punee. o ka kanaka opio.

         No ko’u oiha inaina loa, na hiki ole ia’u ke hoomau mai i ka nana ana i ka olua mau hana hope, aka, ua hoomakaukau koke iho la no ka hele ana mai e hookau aku i kekahi hoopai weliweli maluna o kuu enemi, ua laki nae oia i ku mahoka mua ana, ina i keia la eia kona kino puanuanu ke waiho nei iloko o ka lepo o kona one hanau.

         Nou e kuu Minewa aloha o na wa i hala ae nei, aole, aole loa au e hui kala aku ana ia oe, no ka mea, he hana lapuwale kau i lawelawe ai.

         A e like me ka’u i hoike mua aku ai e hookau no i kekahi hoo pai koikoi maluna ou in a ua haule oe i ka hewa, i kou wa i hoike mai nei i na mea a pau he hookahi wale no a’u olelo hooholo kupono e haawi aku ai nou. oia hoi, e make oe e pono ai, i nalohia koke ai ka ike ana aku a ko’u mau maka i ka hele helena a’u i hoowahawaha ai ma lalo aku o na puaa.

         A i na oe e hanau koke ana ma keia wahi e ako koke aku no au i kaihanu ola o kau opuu no ka mohai ana i kona mau io palupalu i ai na na manu o ka lewa a me na holohona hihiu o ke kula. E hoike mai e Minewa no keia uku hoopai koikoi loa pehea kou manao,

         I ka hooki ana iho o Boliona i kona leo a me kana mau olelo awa hia ua ike ia aku la ka loli ano e ana ae o na helehelena o Minewa mai ka ula ohelohelo o kona nanaina a i ke keokeo e like me kekahi kii mabala, me ka naka haalulu ana ae o kona kino a pane mai la me ka leo kaumaha.

         E kuu Boliona he mea makehewa loa no’u ka noi ana aku e hoopake le ia ko’u ola, no ka mea, ua maopopo no ia’u aole oe e maliu mai ana i ka’u mau uwalo aloha ana aku ia oa.

         Nolaila, e hooko mai i kau uku hoopai i manao ai ua kupono na’u e auamo aku. A e kuu aloha ua oi auamo aku. A e kuu aloha ua oi loa aku ka hauoli o kuu puuwai e make no au ma ka poholima o kuu mea i aloha ai mamua o kuu make ana aku ia hoi. K pepehi mai ia’u ano, no ka mea, ua makaukau au e auamo aku i kau hoopai koikoi.

         Ae, e ka wahine lapuwale e make ona no oe, aka, aole nae mai ka maka aku o kuu p@hiksua, ak, ma ka mana no ia o ka opa ana ole o ka m@.

         A maanei me na kui e a@ki p@ ana, la au ino ia na lima menemene ole o ua Boliona nei i ke kino laa hia o kana aloha me ke kaualako ana aku no ka lao kahakai me ka manao ana ma o ke piholo ana o Minewa mai ka ulupa ia ana e na ale kawahawaha iluna o na puu pohaku e make koke ai kona enemi a hoi koke aku oia no laio o ka ho honu a pau hoi kona ike hou ana i ka helehelena ana i maina maka welawela loa ai.

         I ka pa ana aku o kona mau ka puai wawae i ke kai, ua hookuu ae la oia i ka puili ana i kana aloha o na la i hala, a iloko o keia wa i ike ia aku ai o Minewa i ka uumi ana iho a i ka mao ana ae ua iohe aku la ka pahu ana iho o kekahi mea iloko o ke kai me ka poha ana ae he leo alalaia keiki, a me ka ha kalia ole lalau iho la oia i kana be be a owili ae la iloko o kona aahu me ka haawi ole aku i manawa no Boliona e hoopoino ai.

         I ka lohe mao popo ana aku o Boliona i keia leo uwe keiki ua haka pono aku la kona mau maka no kahi a ka leo i pae mai ai a ie aku la oia ia Minewa e paa ana he bebe, me na nanaina piha inaina poha mai la kona leo weliweli i ka i ana aku.

         E haawi mai i kela bebe iloko o kuu lima nei no ka mea, ua makaukau kuu pahikaua e inu ako i kona koko no ka auamo ana i ka hewa a kona makuahine i lawelawe ai.

         E haawi mai i kela bebe iloko o kuu lima nei no ka mea, ua makaukau kuu pahikaua e inu aku i kona koko no ka auamo ana i ka hewa a kona makhuahine i lawelawe ai.

         E Boliona a ka lokoino nui wale e lawe mua i kuu ola mamua o kou hooko ana aku i kekahi hana puuwai eleele maluna o ka’u mea i eha ai.

         A i keia manawa i anehe mai ai ua Boliona nei e lalau mai i ka bebe me ke aki ana iho o kona ku’i, o kekahi lima hoi ua hapai ae la ia i kana pahikaua me ka manao ana e mahele ae i ke kino o ka opio iloko o na apapa elua.

         Aka, mamua ae nae o ka hooko ia ana o ka manao puuwai eleele o ua kanaka opio la, ua ike mua iho la o Minewa i ko laua poino o hookokoke mai nei me ka puuwai i hoopi ha ia me ka aloha kupouli no kana opuu makamae. ua huli ae la oia a holo aku la no kahi hohonu o  ke kai, oiai, o ke ala ia e hiki ai ia laua ke pakele aku mai ka inaina o kana aloha.

         I ka ike ana aku o Boliona hele i hooko ia kona makemake ua alualu aku la oia a hiki i ka lewa ana o na kapuai o Minewa mai ka pili ena ika papaku olalo a hukiia aku la e ke au ko o ka moana no wahe lilo me ka hiki ole iaia ke hoolana ilio ma kahi ana i makemake ai.

         Maanei i lohe ia aku ai ka leo makena o ua koa puuwai lokolua la i ka hooho ana mai.

         Ua laki olua i ka mahuka mua ana i na i keia sekona he mau moe puu olua na kuu luaina, he pakele olua mai keia puu make ae, @,  oia hou aku no na ale kawahawaha o ka moana, nana e huna aku ia olua no ka wa mua loa.

         Aole o Minewa i pane aku, aka, aia oia ke hoopakele mau la i kana lei mai ka popoi ia ana iho e na hunakai.

 

HEIHEI MOANA NUI.

 

         E malamaia ana he heihei moana ui e na kaeaea o ka moana Atelanika mai Nu loka aku no Europa i keia pule. O na moku e koma ana ma keia heihei ana, oia no na mokuahi nui o ke ao nei. --- Oceanic, Deutshland a me Kaiser Wilhelm me ke komo pu ana o ka mokuahi Nu Ioka o ka laina Amerika ma keia heihei. O ka mua loa keia o ka haalele ana o keia mau mokuahi helo loa i au like ai i ka moana me ka mamao ole aku o ka manawa holo o kekahi i kekahi. O ka hoomaka ana o ka heihei ma ka hora 10 no ia o keia kakahiaka, i ka wa i haalele iho ai o ke Kaiser Wilhelm no Bremen me ke kipa ana aku ma Cherbourg a me Southamton. Ma ka hora 10 o ka Poakolu e holo aku ai ke Deutsland no Humburg, a ma ia hora hookahi no ka Nu Ioka no Southhampton, a i ka hora 3:30 oia auina la e haalele pu iho ai ka mokuahi Oceanic.

         Ua lilo keia i mea nui iwaena o na agena mokuahi, ua hoole ae lakou aole e malama ia ana he heihei moana, aku, ma ka hoomao popo ia ana iho nae aole keia mau wokuahi e ae ana e oi ae kekahi maluna o kekahi. Ma ka hoomaopopo ae he like wale no ko lakouholo, aka, na keia mua aku nae e hoike mai, owai la o lakou kai hoolele mua aku i kona mau eke leta. -- New York Herald.

 

NUI KE INO O KA BIPI.

 

         Ma ka halawai ana a ka Papa Ola ma ka Poakolu nei, ua heluhelu ia mai la he leta i kakau ia mai e Luna Nui Reynold e hoike mai ana, o na Bipi i loaa aku i ke kahua ma’i lepera mai Waimea aku, aole lakou Noko o ke kulana ola maikai, a he heluna o lakou i make mamua o ka pepehi ia ana aku i i’a na na ma’i o ke kahua. Ua noi mai la ola no ka hoouna koke ana aka i ua tini bipi me ka hakalia ole no Molokai a ka Papa Ola i kauolia ai e kuai ia he mau manawa i hala ae nei. Ua noonoo ia keia kumuhana e ka Papa Ola, a na kooholo ia e hoouna koke ia aku keia mau tini bipi e like ma ke kauoha a ka Papa Ola. Ke haawi nei makoe i na mahalo ana no keia hana maikai a ka agena o ka Papa Ola i kona nana ana i ke ola o keia poe iloko o ka pilikia mai ka hanai ia ana i na bipi ino.

 

         He aham@ nui la h@ui ia ana i keia po ma ka hala pule o Kaumak@.