Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 36, 8 September 1900 — Page 2

Page PDF (641.31 KB)

This text was transcribed by:  Jean Howard
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

2                                  KE ALOHA AINA, POAONO, SEPATEMABA 8, 1900

 

KE ALOHA AINA

Hookumaia no ka

Peonwikai o ka Lehulehu, a he Nu pepa na ka Lahui Hawaii

 

 

EDWARD L. LIKE

Lunuhoononopono

KOGAN E KALUNA,

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI

Luna Hoohana

EMMA A NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA

-----------------

 

PUKA LA ME PUKA PELE

--------------

 

            E hoopukaia ana i na la a pau koe ka (La Aule) e ka Papa Pai Ke Aloha Aina, Ma Alanui Moi

-------------

 

AUHAU PUKA LA

 

                                    Hookaai makahiki                                           $ 2.00

                                    Hano mahina                                                     1.00

 

==========================

HONOLULU ....  SEPT. 8, 1900

 

HE OLELO AO AKEA

------------

 

IMEA E LOAA AI KA MANA KOHO BALOTA

----------

 

            He mea pono i kela a me keia @ane i emi ole iho i na makahiki he @ e noho ana iloko o ka Panalaau o Hawaii, e hele ae imua o ka Papa Nana hoopaa inoa o na poe kupono i ke koho balota, e hoopaa ai i kona inoa, a ma ia hana ana e loaa ai ia oe ka mana @oho balota, ke hiki mai i ka malama o Novemaba, 1900.

 

            Mai kali a hoopanee wale me ka hoolohe ana i na olelo palaualelo, e ao h@w  mai ana ia oe, oiai, o kou hoopaa ana i kou inoa @ kou kakau ana maluna o kekahi palapala e waiho ia mai ana imua ou, e nal luna o ka Papa Nana, aole ia he mea nou a me kou obana a lahui paha e kano ia a@  iloko o na popililia, aka, @ laau Iapaau ia e hoola a hoomaha ia ae ai kou inea a me kou lahui, o ka noho hoomanawanui ana iloko o na ehaeha i hookau ia iho malunaou a me kou lahui e ka poe nana oe i kanu ola, ilo ko o ehiku makahiki i hala ae nei.

 

            I mea e hoonaauo aku ai i ka poe kanalua a kuihe o na manao ololi, e wehewehe iki aku ana au i@ k@ ano o ka hana e pili ana i kou kakau inoa ana penei:

 

            Ka ninau mua e hoolei ia mai mea e ka Luna Nana na-u o pane aku, penei:

 

1.       Owai kou inoa? Pane. Kaimanahila.

2.       Ehia ou makahiki?  Pane. He 30.

3.       Mahea kou wahi i hanau ai?  Pane. Ma Hawaii nei.

4.       Noho paa oe ma Hawaii nei a hiki i keia wa?   Pane. Ae.

5.       Ike oe i ke kakau a helu helu Hawaii?   Pane. Ae.

6.       Ma ka Apana Koho a Mahele Koho hea kou wahi e noho nei? Pane. Ma ka Apana Koho 5, Mahele Koho 8.

 

Na ka Luna Nana ia oe.  “E kakau i kou inoa malalo o keia pepa.”  Oia ka pepa kahi o na ninau a me kau mau pane i kakau ia ai.

 

Mahope oia manawa kanoha ia mai la oe e ka Luna Nana, e kau kou lima aku iluna, a hoohiki ia mai la penei:

 

“Ke hoohiki nei oe imua o ke Akua Mana Loa, o na pane a pau au i pae iho nei na oiaio a polelei loa, pela ke Akua e kokua mai ai @ oe.”

 

Pane. Ae.

 

O ka loaa iho  la no ia o ka mana koho balota ia oe.  Auhea na mea e hooweliweli mai ai ia oe no kou hoopaa ana i kou inoa a auhea hoi na mea nana e kaili aku kou noonoo aloha aiua mai ia oe aku?  Aole!  Aole loa!!

 

Aka, ina e hoopalalena kakou ka lahui i keia pono i hoomokaki ia mai imua o kakou e Amerika Huipuia, alaila, maluna iho o ko kakou mau hokua na hoino ia e na hanauna hou e hoea mai ana, no ko kakou hoopalaleha ana i ka hana pono i ka wa maikai.

 

            A o keia iho la no na kumu nana i koi mai ia makou na alakai lahui e kukulu ae i aoao Kalai Aupuni Kuokoa, Home Rula, me kemanao e lokahi pu ana kakou ma ke komo pu ana e koho balota, a malaila ko kakou lanakila.  Nolaila, ku ae a hele e hoopaa i kou inoa.

 

            O ka mea pepeiao lohe la e hoolohe ia.

                                                            JAS. K. KAULIA,

            Peresidena Nui o ke Aloha Aina a Alakai Lahui.

 

NUI NA HAWAI E HELE NEI E HOOPAA INOA

 

------------

 

            He mea hauoli no makou ka ike ana aku eia na Hawaii ke holomoku nei ma ka hele ana e hoopaa i ko lakou mau inoa imua o ka Papa Nana e noho nei ma Honolulu Hale no ke koho ana i ka lakou mau moho i manao ai i wahaolelo no lakou ma keai Kau Ahaolelo ana nui e hiki mai ana.

 

            Ua ike ia ka pii ikaika mau ana o na poe hoopaa inoa ma ka aoao o na Hawaii, no ka mea, mai ka Poaono mai, Sept. 1, a hiki i ka Poakolu @  ua like me ekolu la o ka oo@ na o ka Papa Nana, ua hoea aku la na inoa i ae ia eia papa e paa ka mana koho i ka 640, a he elua napekolu oia mau inoa he poe Hawaii.

 

            Ma ka hoike a ka Lunahoomalu e noho ana lakou i keia pule holookoa maanei, a me he la me keia pule hou aku paha kekahi, a ia wa e hele kaapuni aku ai ka Papa Nana me na apana koho a puni ka mokupuni, a ma kona hu@i hoi ana ana mai i ke kulanakauhale nei e wehe hamama hou ia ai a hiki i ka la 9 o Ok@toba.

 

            Nolaila, e na poe o na apana koho mawaho aku nei, mai nana maka i keia pomaikai nui e hiki aku ana imua o oukou, aka, e apo mai me ka hopohopo ole, a hoopaa iho i ko oukou mau inoa, aole wale o na poe o keia mokupuni ka makou e paipai kaika nei, aka, no na poe kupono no ia a pau i ke koho balota e noho ana ma n@ mokupuni like ole o ka paeaina nei.

 

            A he manaolana ko makou, ina e pau ana na kuoka Hawaii a pau i ka hoop@a i k@ lakou mau inoa no ke koho balota, e lilo ana na @ Hawaii e rula k@ pahu balota.

-----------------

 

NA LUNAKANAWAI APANA

---------

 

            Ua hookohu aku la o Kiaaino Dole i keia mau inoa malaoi iho i mau Lun@kanawai Apana no Hawaii, Maui, Oahu, Kuai a me Lanai, penei:

 

            Hawaii—P.H. Atkins, Kohala Akau; G.W. A. Hap@i, Hilo Hema; J. H. Waipuilani, Kau.

 

            Maui –Charles Copp, Makawao; J.E. Joseph, Hana; D. Kahaulelio, Lahaina; J. K. Pi@manu.  Kinahulu.

 

            Oahu –E.P. Aikue; Koolaupoko Sam Hookano, Ewa; S. Kekahuna, Waianae; W. Luther Wilcox, Honolulu.

 

            Kauai – J.K. Kupinai, Waimea, H. K. Kahele, Lihue.

 

            Lanai – S. Kahoohalahala.

 

--------------------

PAKELE MAI MAKE

----------

 

            O Ernest Hogan, ka paele nana ka hui keaka i paani iho nei maanei, no kekahi mau mahina mamua aku nei me ke ohohia nuiia, na pakele mahunehune mai nei oia mai lilo i moe puu na na manao inaina o na ili keokeo ma ke kulanakauhale o Nu Ioka, ma ka la hope o kela mahina aku nei.  Wahi a ka hoike a ka nupepa Jorunal.

 

            O na manao inaina o na poe hoohauuaele i hiki ole ke hoo malu ia aku, na hoike ia ma ka Broadway ma ka hora 12:30 a ke kakahiaka, i ka wa o kela paele haku mele, Ernest Hogan, i alualuia a@ like me kekahi beloholona hihiu me kakahi puulu nui mahope o kona meheu.

 

            Aole o Hogan i maopopo i keia hanuaele, i kona wa i haalele aku ai i ka Cherry Blossom Grove, kahi ana i malama ai i kana mau hana hoomakeaka.   I ka pau ana o kona manawa, e ku ana oia ma ke kapa alanui e kowili ana i kena kookoo a la wa i lohe aku ai oia he leo hooho mai ke alanui 44 a me ke alanui 8, a ike aku la he puulu kanaka o elima haneri i lako me na pohaku a me na laau e holo mai ana no ka Broadway, a ike mai la ia Hogan.

 

            “E hopu ia ka paele,”  wahi a na leo hooho.  Ua haalele iho la o Hogan i kona kookoo a holo aku ia no kahi e pakele ai kona ola.  Ua uhai koke aku la ka puulu hoolannaele, ia wa aia o Hogan ke holo la no ke ola a i ole no ka make.

 

            Ua kokoke loa o Hogan e loaa kona mau enemi ma ke alanui 37.  A mai poino hoi ke ola o ua Hogan nei ina aole oia i huli ae a kou @ aku la iloko o ka Hotele Marlboraugh.  Ua holo koe mai o Makaikui Madden mahope mai i ka wa o Hogan e hoopakele ia ana ma ke alanui 35, a paa aku la i na poe hoohaunaele mawaho o ka puka me na pu panapana.

 

--------------------

 

NA MAKE O KE KULANAKAUHALE NEI

 

----------

 

            O na make o ke kulanakauhale nei no ka mahina o Augata i hala aku la he 88.  O ka hapanui nae o ka luku ana a ka make iwaena no ia o na opia, malalo o hoolahi makahiki he 23 make, a maluna aku a hiki i ka umi he 10 make kou.  Mai ka 20 a ke 30 makahiki he 15 maka a mai ke 30 a ke 40 he 23 make.  Maloko o keia heluna make 88, he 3@ Hawaii, 9 Puke, 14 Pukiki, 21 Iapana; 1 Beritania, 5 Amerika a me 4 o na lahui e.

 

-------------------

 

PEPEHIKANAKA MALYSAN

----------

 

            Ma ka hoea ana mai la a kamok pea Ceylon mai ka mokupuni Lysan, na lawe mai la oia ia kahoike o kekahi haunaele weliweli i malama ia maluna o na mokupuni la, ma ka la 11  o Augate mawaena o na @mahana Iapana he kauaha a me na ili kaokeo kakaikahi e pho ana malaila.  Ua kopu aku na haole i na Iapana.

 

            Ua make he elua Iapana a me oklou i hoohala.  Ua laweia mai @ na mokupea la na Iapana a me na ili keokeo i komo ma keia hana@  Ua ahewa ia na haele no ka hewa pepehikanaka a e hoolehe ia ana ko lakou hihia maanei.  I@  iho la Poalima i ku mai ai ka Ceylen.

 

-----------------

 

            Aohe keaka o ka Orpheum ma ka po Poakolu nei.

 

            He nui na pili like ola a hana ia ne@ na hoaloha o na hui heihei waapa he pili kai hanaia ina e lilo ana ka eo i ka Healani, a kau ana ka mea i pili mahope o Matala maluna o kekahi hoki ma ka pale ole a hele @ ma na alanui o ke kulanakauhale me la @ o ka Healani ma ka La Pule.