Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 36, 8 September 1900 — Page 2
This text was transcribed by: | Jean Howard |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA
2 KE ALOHA AINA, POAONO, SEPATEMABA 8, 1900
KE ALOHA AINA
Hookumaia no ka
Peonwikai o ka Lehulehu, a he Nu pepa na ka Lahui Hawaii
EDWARD L. LIKE
Lunuhoononopono
KOGAN E KALUNA,
Luna Hoopuka
ALEX NAWAHI
Luna Hoohana
EMMA A NAWAHI
Puuku o KE ALOHA AINA
-----------------
PUKA LA ME PUKA PELE
--------------
E hoopukaia ana i na la a pau koe ka (La Aule) e ka Papa Pai Ke Aloha Aina, Ma Alanui Moi
-------------
AUHAU PUKA LA
Hookaai makahiki $ 2.00
Hano mahina 1.00
==========================
HONOLULU .... SEPT. 8, 1900
HE OLELO AO AKEA
------------
IMEA E LOAA AI KA MANA KOHO BALOTA
----------
He mea pono i kela a me keia @ane i emi ole iho i na makahiki he @ e noho ana iloko o ka Panalaau o Hawaii, e hele ae imua o ka Papa Nana hoopaa inoa o na poe kupono i ke koho balota, e hoopaa ai i kona inoa, a ma ia hana ana e loaa ai ia oe ka mana @oho balota, ke hiki mai i ka malama o Novemaba, 1900.
Mai kali a hoopanee wale me ka hoolohe ana i na olelo palaualelo, e ao h@w mai ana ia oe, oiai, o kou hoopaa ana i kou inoa @ kou kakau ana maluna o kekahi palapala e waiho ia mai ana imua ou, e nal luna o ka Papa Nana, aole ia he mea nou a me kou obana a lahui paha e kano ia a@ iloko o na popililia, aka, @ laau Iapaau ia e hoola a hoomaha ia ae ai kou inea a me kou lahui, o ka noho hoomanawanui ana iloko o na ehaeha i hookau ia iho malunaou a me kou lahui e ka poe nana oe i kanu ola, ilo ko o ehiku makahiki i hala ae nei.
I mea e hoonaauo aku ai i ka poe kanalua a kuihe o na manao ololi, e wehewehe iki aku ana au i@ k@ ano o ka hana e pili ana i kou kakau inoa ana penei:
Ka ninau mua e hoolei ia mai mea e ka Luna Nana na-u o pane aku, penei:
1. Owai kou inoa? Pane. Kaimanahila.
2. Ehia ou makahiki? Pane. He 30.
3. Mahea kou wahi i hanau ai? Pane. Ma Hawaii nei.
4. Noho paa oe ma Hawaii nei a hiki i keia wa? Pane. Ae.
5. Ike oe i ke kakau a helu helu Hawaii? Pane. Ae.
6. Ma ka Apana Koho a Mahele Koho hea kou wahi e noho nei? Pane. Ma ka Apana Koho 5, Mahele Koho 8.
Na ka Luna Nana ia oe. “E kakau i kou inoa malalo o keia pepa.” Oia ka pepa kahi o na ninau a me kau mau pane i kakau ia ai.
Mahope oia manawa kanoha ia mai la oe e ka Luna Nana, e kau kou lima aku iluna, a hoohiki ia mai la penei:
“Ke hoohiki nei oe imua o ke Akua Mana Loa, o na pane a pau au i pae iho nei na oiaio a polelei loa, pela ke Akua e kokua mai ai @ oe.”
Pane. Ae.
O ka loaa iho la no ia o ka mana koho balota ia oe. Auhea na mea e hooweliweli mai ai ia oe no kou hoopaa ana i kou inoa a auhea hoi na mea nana e kaili aku kou noonoo aloha aiua mai ia oe aku? Aole! Aole loa!!
Aka, ina e hoopalalena kakou ka lahui i keia pono i hoomokaki ia mai imua o kakou e Amerika Huipuia, alaila, maluna iho o ko kakou mau hokua na hoino ia e na hanauna hou e hoea mai ana, no ko kakou hoopalaleha ana i ka hana pono i ka wa maikai.
A o keia iho la no na kumu nana i koi mai ia makou na alakai lahui e kukulu ae i aoao Kalai Aupuni Kuokoa, Home Rula, me kemanao e lokahi pu ana kakou ma ke komo pu ana e koho balota, a malaila ko kakou lanakila. Nolaila, ku ae a hele e hoopaa i kou inoa.
O ka mea pepeiao lohe la e hoolohe ia.
JAS. K. KAULIA,
Peresidena Nui o ke Aloha Aina a Alakai Lahui.
NUI NA HAWAI E HELE NEI E HOOPAA INOA
------------
He mea hauoli no makou ka ike ana aku eia na Hawaii ke holomoku nei ma ka hele ana e hoopaa i ko lakou mau inoa imua o ka Papa Nana e noho nei ma Honolulu Hale no ke koho ana i ka lakou mau moho i manao ai i wahaolelo no lakou ma keai Kau Ahaolelo ana nui e hiki mai ana.
Ua ike ia ka pii ikaika mau ana o na poe hoopaa inoa ma ka aoao o na Hawaii, no ka mea, mai ka Poaono mai, Sept. 1, a hiki i ka Poakolu @ ua like me ekolu la o ka oo@ na o ka Papa Nana, ua hoea aku la na inoa i ae ia eia papa e paa ka mana koho i ka 640, a he elua napekolu oia mau inoa he poe Hawaii.
Ma ka hoike a ka Lunahoomalu e noho ana lakou i keia pule holookoa maanei, a me he la me keia pule hou aku paha kekahi, a ia wa e hele kaapuni aku ai ka Papa Nana me na apana koho a puni ka mokupuni, a ma kona hu@i hoi ana ana mai i ke kulanakauhale nei e wehe hamama hou ia ai a hiki i ka la 9 o Ok@toba.
Nolaila, e na poe o na apana koho mawaho aku nei, mai nana maka i keia pomaikai nui e hiki aku ana imua o oukou, aka, e apo mai me ka hopohopo ole, a hoopaa iho i ko oukou mau inoa, aole wale o na poe o keia mokupuni ka makou e paipai kaika nei, aka, no na poe kupono no ia a pau i ke koho balota e noho ana ma n@ mokupuni like ole o ka paeaina nei.
A he manaolana ko makou, ina e pau ana na kuoka Hawaii a pau i ka hoop@a i k@ lakou mau inoa no ke koho balota, e lilo ana na @ Hawaii e rula k@ pahu balota.
-----------------
NA LUNAKANAWAI APANA
---------
Ua hookohu aku la o Kiaaino Dole i keia mau inoa malaoi iho i mau Lun@kanawai Apana no Hawaii, Maui, Oahu, Kuai a me Lanai, penei:
Hawaii—P.H. Atkins, Kohala Akau; G.W. A. Hap@i, Hilo Hema; J. H. Waipuilani, Kau.
Maui –Charles Copp, Makawao; J.E. Joseph, Hana; D. Kahaulelio, Lahaina; J. K. Pi@manu. Kinahulu.
Oahu –E.P. Aikue; Koolaupoko Sam Hookano, Ewa; S. Kekahuna, Waianae; W. Luther Wilcox, Honolulu.
Kauai – J.K. Kupinai, Waimea, H. K. Kahele, Lihue.
Lanai – S. Kahoohalahala.
--------------------
PAKELE MAI MAKE
----------
O Ernest Hogan, ka paele nana ka hui keaka i paani iho nei maanei, no kekahi mau mahina mamua aku nei me ke ohohia nuiia, na pakele mahunehune mai nei oia mai lilo i moe puu na na manao inaina o na ili keokeo ma ke kulanakauhale o Nu Ioka, ma ka la hope o kela mahina aku nei. Wahi a ka hoike a ka nupepa Jorunal.
O na manao inaina o na poe hoohauuaele i hiki ole ke hoo malu ia aku, na hoike ia ma ka Broadway ma ka hora 12:30 a ke kakahiaka, i ka wa o kela paele haku mele, Ernest Hogan, i alualuia a@ like me kekahi beloholona hihiu me kakahi puulu nui mahope o kona meheu.
Aole o Hogan i maopopo i keia hanuaele, i kona wa i haalele aku ai i ka Cherry Blossom Grove, kahi ana i malama ai i kana mau hana hoomakeaka. I ka pau ana o kona manawa, e ku ana oia ma ke kapa alanui e kowili ana i kena kookoo a la wa i lohe aku ai oia he leo hooho mai ke alanui 44 a me ke alanui 8, a ike aku la he puulu kanaka o elima haneri i lako me na pohaku a me na laau e holo mai ana no ka Broadway, a ike mai la ia Hogan.
“E hopu ia ka paele,” wahi a na leo hooho. Ua haalele iho la o Hogan i kona kookoo a holo aku ia no kahi e pakele ai kona ola. Ua uhai koke aku la ka puulu hoolannaele, ia wa aia o Hogan ke holo la no ke ola a i ole no ka make.
Ua kokoke loa o Hogan e loaa kona mau enemi ma ke alanui 37. A mai poino hoi ke ola o ua Hogan nei ina aole oia i huli ae a kou @ aku la iloko o ka Hotele Marlboraugh. Ua holo koe mai o Makaikui Madden mahope mai i ka wa o Hogan e hoopakele ia ana ma ke alanui 35, a paa aku la i na poe hoohaunaele mawaho o ka puka me na pu panapana.
--------------------
NA MAKE O KE KULANAKAUHALE NEI
----------
O na make o ke kulanakauhale nei no ka mahina o Augata i hala aku la he 88. O ka hapanui nae o ka luku ana a ka make iwaena no ia o na opia, malalo o hoolahi makahiki he 23 make, a maluna aku a hiki i ka umi he 10 make kou. Mai ka 20 a ke 30 makahiki he 15 maka a mai ke 30 a ke 40 he 23 make. Maloko o keia heluna make 88, he 3@ Hawaii, 9 Puke, 14 Pukiki, 21 Iapana; 1 Beritania, 5 Amerika a me 4 o na lahui e.
-------------------
PEPEHIKANAKA MALYSAN
----------
Ma ka hoea ana mai la a kamok pea Ceylon mai ka mokupuni Lysan, na lawe mai la oia ia kahoike o kekahi haunaele weliweli i malama ia maluna o na mokupuni la, ma ka la 11 o Augate mawaena o na @mahana Iapana he kauaha a me na ili kaokeo kakaikahi e pho ana malaila. Ua kopu aku na haole i na Iapana.
Ua make he elua Iapana a me oklou i hoohala. Ua laweia mai @ na mokupea la na Iapana a me na ili keokeo i komo ma keia hana@ Ua ahewa ia na haele no ka hewa pepehikanaka a e hoolehe ia ana ko lakou hihia maanei. I@ iho la Poalima i ku mai ai ka Ceylen.
-----------------
Aohe keaka o ka Orpheum ma ka po Poakolu nei.
He nui na pili like ola a hana ia ne@ na hoaloha o na hui heihei waapa he pili kai hanaia ina e lilo ana ka eo i ka Healani, a kau ana ka mea i pili mahope o Matala maluna o kekahi hoki ma ka pale ole a hele @ ma na alanui o ke kulanakauhale me la @ o ka Healani ma ka La Pule.