Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 38, 22 September 1900 — Page 1

Page PDF (599.77 KB)

This text was transcribed by:  Kaylia Iona
This work is dedicated to:  To All Kahele Cousins--Aloha Pumehana

BUKE VI.                                   KE ALOHA AINA,  POAONO,  SEPATEMABA  22,  1900                  HELU 38

 

 

KA LA HEIHEI WAAPA NUI

PIHAU NA UWAPO I NA POE MAKAIKAI.

Hul@ Pu na Waapa Matala a me ka Healani, Haawi ke Kinau i na Kokua Ana.

 

            O ka Poaono, Sept. 15, oia ka la i ho@ilo ia i la heihei waapa, a i la kulaia aupuni hoi a pani keia mau paemoku.  Mamua o ka hoea a@a mai o ka hora e malama ia ai na lealea heihei, ua hoopahau ia ae la na uwapo me na poe puni lealea o ke kulanakauhale nei, a o kekaha poe hoi maluna o na waapa.

            1.  Heihei Waapa Eono H@e, mawaena o ka Matala a me ka Healani.  Pahu kolo mai kehi aku o na lunakanawai a ka Boe Bele a hoi mai.  O keia ka heihei i ohohia ia e na mea a pau.  I ka wa i poha mai ai ka leo o ka pu, e hoike ana ua hoomaka ka heihei mawaena o laua, ua hoomaka koke aku la ka Healani, e lawe i ke alakai ana, aka, i ka hiki ana nae ma ka hale pukukui ua hoomaka aku la ka Matala e oi mamua, ua hoomau ia na aumeume, a i ke kokoke ana i ka boe bele ua hau@e iho la ka Matala.  Ma ka hoohuli ana i ka boe bele, ua poi ia iho la oia me kekahi ale nui a piholo iho la, a oiai, ka Matala e hauoli ana no ka loaa ana iaia he Lanakila maalahi loa, ua loaa pu mai la oia i ka nalu i kona wa e hoohuli ana i ka boe a piholo pu iho la.  I keia wa o ka poino e kalewa ana ke Kinau mawaho o laila, a ua hookuu koke ia he waapa no ka hoopakele ana i na olulo, ua laki no nae aole he ola i poino.

            2.  Heihei waapa huelo b@ti elima hoe, mawaena o Honolulu, Pailata a me John Currie. Pahu holo, mai kahi aku o na lunakanawai a hiki i ka boe apiki a hoi mai.  He elua wale no waapa i komo ma keia heihei, oia ka Honolulu a @ ka John Currie, ua lilo ka eo i ka Honolulu.

            3.  Hukihuki kaula waapa elua hoe 75 ia o na waapa i komo Dewey, Main, Alameda, Ivanhoe, Minnie a me Honolulu.  Eo ia Jim Kupihea a me Mahuka.           

            4.  Heihei waapa eono hoe, mawaena o ka Matala a me Healani, e hoomaka ana mai kahi aku o na lunakanawai a ka boe peahi a hoi mai.  Eo i ka Healani.

            5.  Heihei Moku Kiakahi papa ekahi, mawaena o ka Ewa, Helene a me Bonnie Dundee, e hoomaka ana mai kahi aku o ka lunakana vai no waho o Waikiki ma kekahi hoe mawaho aku o ka hale o J.B. Kakela, mailaila holo no Puuloa a hoi mai.  Eo i ka Eva, manawa holo 3 hora, 5 minute ame 20 sekona.

            6.  Heihei Moku Kiakahi papa elua, mawaena o Hawaii, Dewey a me Marion.  Pahu holo elike ae la me maluna.  Eo ia Hawaii, manawa holo elike ae la me maluna.  Eo ia Hawaii, manawa holo, 3 hora 45 minute a me 52 sekona.

            7..  Heihei Moku Kiakahi papa ekolu, mawaena o O@tsah, Myrtle, Kaiko a me V@ke, e hoomaka ana mai kahi aku o na lunakanawai no waho o Waikiki ma kokahi boe mawaho aku o ka hale o J.B. Kakela, mailaila aku no kekahi boe  mawaho o Kahakaaulana a hoi mai.  Eo Myrtle, manawa holo, 2 hora, 12 minute a me 16 sekona.

            8.  Heihie Moku Kiakahi papa eha.  Pahu holo elike ae la me ka heihei moku kiakahi o ka papa ekolu.  Eo ia Pokii, manawa holo 2 hora, ame 30 sekona.

            9.  Heihei Waapa Iapana, mawaena o ka Naniwa, Tat@ehino, Masuda, Matsumoto a me Yamata a hoomaka ana mai kahi aku o na lunakanawai a ka boe peahi a hoi mai.  Eo ia Masuda.

            10.   Heihei au, 100 i-a. mawaena o Kuaiwa a me Kimokeo.   Eo Kimokeo, manawa 1 minute ame 12 sekona.

HOOMAHA PAINA AWAKEA.

            11.  Heihei waapa eono hoe, mawaena o ka Matala a me Healani, pahu hopu elike me ka heihei elua o malamaia ana eia mau hui waapa. Lilo ka eo i ka Matala, manawa  holo 12:06.

            12.  Heihei Waa Eono Hoe mawaena o ka Alabama, Waikiki, Pualeilani, a Kakaako, pahu holo mai kahi aku o na lunakanawai a ka uwapo hoomalu hoi mai.  Lilo ka eo i ka Alabama.  Manawa 6 minute a me 18 sekona.

            13.  Hukihuki Waapa Mokuahi 75 i-a, William Olsen a me McChesney.  Lilo ka lanakila i ka inoa mua

            14.  Heihei waapa elua hoe, Shoo Fly, La Paloma, May Flower a me Nippon Maru.  Lilo ka eo i ka La Paloma.

            15.  Heihei Luu, mawaena o Kuaiwa a me Moke.  Eo i ka inoa mua 75 i a.

            16.  Heihei Waa Pea, mawaena o Waikiki, Alabama, Wela ka Hao, Pualeilani, Nonoa, Teominatun, Takatoa, Alahukimoku, Kealoha, Healani a me Sarah,  pahu holo, elike me ka heihei 16.  Lilo ka eo i ke Takatoa, he waa kilipati.

            17.  Heihei Au Hapa Mile, Kuaiwa.  Manawa 9 minute.

            18.  Heihei Waapa Eha Hoe, moku kalepa, mawaena o Honolulu, Piladelapia, Dunreggans, E.B. Sutton a me McNear, pahu holo a hiki i ka boe apiki elike me ka heihei 2.  Lilo ka eo i ke Sutton.

 

 

AOLE HE WAHI NO LAKOU

            Ma ka halawai ana a ka Papa Hoonaauao ma ka Pokahi nei, ua lawe ia mai la he kumu hana ano nui e ua Papa la e noonoo, oia hoi, ka mea e pili ana i ka hoonaauao ana i na keiki i loaa ol@ na palapala ae mai na kauka aku mo ka lakou kulana ola kino.  Ua olelo ia ae, he mau haneri o keia mau keiki i kaupale ia mai ke komo pu ana me na keiki ma'i ole ma na wahi hoonaauao, mamuli o ka hopohopo ia o hoopalahalaha aku lakou i ka ma'i. 

            Mahope o kekahi mau kuka ana, ua hooholoia e waiho ia aku keia kumuhina na ka Papa Ola e noonoo no ke kukulu ana i home hoonaauao no kela mau keiki kahi e loaa ai ia lakou he mau malama a me na ao maikai ia ana, oiai, he lehulehu wale o lakou e noho hupo nei me ka loaa ole he hoonaauao ia ana.

 

EIA NO KEIA PEPEHI HOOMAINOINO

            Ua loaa mai la he hoike mai Hamakua mai, ma kela po Poakahi aku nei, na lawelawe ia iho la kekahi hana pepehi hoomainoino maluna o kekahi Pake, aole i maopopo iaia na limakoko nana i hooko aku keia mau hana lokoino maluna ona, aka, he elua nae pake e noho kokoke ana malaila, i hopu ia ma ke ano hoohuoi.

            Ma ka hoike a ka mea i hoopoino ia, ma ka po i olelo ia ae la, iloko o kona hiamoe kulipolipo ua hoopuiwa ia ae la oia i ka lohe ana aku he nakeke maloko o kona rami, a mamuli o kona manao kuhihewa he popoki ka mea nana keia mau hoonakeke ana, na haule hou aku la oia e hiamoe.

            Aka o kana mea i hoomaopopo ai i kona wa i puoho hoa ae ai, oia ka apahu pu ia aua aku o kona pulima akau a kauwale mai kona lima aku ma o ke oki ia ana i ka pahi, ua hoomaka koke ia ola e uhau ia me kekahi mea oolea a hiki i kona uawaliwali ana ma ke poo ame kapoohiwi, aka, aole nae i poina kona noonoo kanaka.

            Mahope o kona pepehi hoomainoino ia ana, ua ike aweawea aku la oia he elua kino kauaka i ka haulele ana iho i kona @ @ nalo aku la iloko o ka @.  Iloko o keia wa pu no me kahi ikaika uuke e kamau @ ilo@ ko ona, i haalele iho ai oi@ i @ona home a hele aku la no ka hale o kekahi poe kanaka, a malaila @ loaa ai iaia na kokua aua  Aole he mau nihue i lawelawe i@ iloko o keia wa i malama ia ai o ko@a pepehi hoomainoino, nolaila, ua manao ia he mau manao @ ke kumu i hoea mai ai ke@a @.

 

            O ka nui o na inoa i ho@ @aaia o ka Papa Nana a hiki @ kakahiaka hope o ka noho @ @ ua papa ia ma Honolulu.  @ @ 2700 @, a ke 3000 @ ola Leluna ko mau Hawaii.