Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 38, 22 September 1900 — Page 6

Page PDF (621.92 KB)

This text was transcribed by:  Paul Hanohano
This work is dedicated to:  to my kids Rand, Kea, Bobb, Sean, Kalai

KE ALOHA AINA POAONO, SEPATEMABA 22, 1900

HE KAAO KAILI PUUWAI

--: NO KA :--

UI MINEWA

--: A ME NA:--

Kaikunane Eiwa

I Hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na Keiki i Hoehaehaia

 

Kakauiano KE ALOHA AINA.

            A i ke o ana mai o na kukuna malamalama o kekahi la ae, aia ua mau opio no kona puoho ae mailoko ae o kona hiamoe kulipolipo ae me ka haupu mau ana i kela a me sekona no kona ala ae. 

            Aka, oia mau upu ana aole ia i hooko ia mai, a ia wa i hoopulu ia iho ai ko lakou mau lihilihi me ka waimaka no ke aloha i ko lakou kaikuahine, no ka mea, ua kokoke loa mai ka hora no lakou e loli hou ai i mau kino manu.

            A oiai, o ka olelo hooholo a lakou i hooholo ai ua paa loa ia, nolaila, ua hiki ole ia lakou ke hoala aku iaia, aka, he hookahi wale no a lakou hana nope oia ke kali ana no kona manawa e puoho mai ai.

            Hala ae la he mau minute loihi o ka oili ana mai o na kukuna malamalama o ka la maluna o ka ilikai, aia hoi, ua oili mai la oia me ka nani nui a hoahuwale ae la i na kualono o ua wahi mokupuni nei.  A he mea oiaio, i ka wa i pa mai ai o na kukuna wela o ka la maluna o ua mau opio nei, ua kahuli kok@ ae la ko lakou kino, no ka mea, ma kahi o na opio i ikeia aku ai i na sekona mamua iho, aia he mau hulu nani ke lele pohai la malaila, a mahope o ko lakou haawi ana ae he mau leo uwe hope me ko lakou mau kino manu, ua haalele iho la iakou i ko lakou kaikuahine a me kana leialoha e noho koko lua maluna o ko lakou mokupuni aloha, me ka lele ana aku no kekahi aina mamao.

            A na na kukuna o ka la e pa ana me ia hahana maluna o Minewa i hoohikilele ae ia ia mailoko ae o kona hiamoe kulipolipo, a owaka koke ae la kona maka, a ike iho la eia oia a me kana kamaiki maluna o kekahi mokupuni ana i kamaaina mua ole ai, a ma ko laua aoao  e waiho ana he puu ahi, a na keia mau hiona i hookomo mai i na ma nao pahaohao iloko ona.

            Ia manawa no i komo mai ai na hoomanao ana iloko o Minewa no na kanaka opio ana i ike ai ia po, aka, o ko lakou wahi nae i nalowale aku ai, aole i maopopo iaia.

            Nolaila, ala ae la oia me ka piha pahaohao a i@e iho la i na mea ai i hooh@kalia w@l@ h@, aka, @ lau aku la oia a hoopiha ihe la i ka lua o kona inaina.

            I kona maona ana ae ua lalau ihe la oia i kana bebe e moe malie ana no a hanai iho la no ka manawa mua loa, ua hamama ae la kona waha a omo aku la i ka waiu o kona makuahine, a i keia wa akahi no a ike ia aku ka pii mai o ka ikaika i na lala o ua mau olulo nei.

            He mea oiaio, ia la holookoa aole i kaawale aku na hoomanao ana mai ka waihona noonoo o ua eu nei no na opio, me kona iini nui ana e huipu aku me lakou no ka haawi ana aku i kona mau hoomaikai palena ole no ka lakou mau hana aloha maluna o laua.

            Nana ae la oia i ke kulana o keia mokupuai he nani, aka, aole nae oia i aa e hele makaikai, no kona ake no e hui kino me na helehelena ana i ike ai mamua iho.

            A oiai no ua Minewa nei e noho ana ma ka lae kahakai, a e walea ana hoi i ke kopi mai o na hunakai i kipapali pohaku, a ma kekahi mau manawa hoi e haawi iho ana i na kuwili aloha ana no kana lei, ua maalo ae la na hora o ka la me ka hikiwawe nui.

            A i ka wa o ka la e hooipoipo ana me ka ilikai me kona nani nui, ua komo mai la na hoomanao ana

@oko ona, no na ehaeha i halawai mau me ia ma kona alahele o keia ola ana, a ike ia aku la kona mau waimaka o ka eh@eha e hiolo makawalu mai na.

            Iloko o keia wa o ke kaumaha e hekau nei maluna o ka wahine opio, aia hoi, ua hoohikile e ia ae la oia i ka ike ana aku i kekahi auna manu e lele mai ana mai ke kukulu komohana mai, kahi a ka la e iho aku la e nalowale.

            I kela a me keia sekona aia ua mau manu la ke hookokoke mai la i kahi a Minewa e noho nei, a i ka wa a ka pouli e kokolo malie mai ana maluna o ua wahi mokupuni la oia no ka wa i kau mai ai ua mau manu la ma ka lae kahakai ma kahi he hapalua mile ka mamao mai iaia aku.

 

            Eia o Nahora Hipa ke hoala mai nei he puali no ka hoohui pu aua aku iloko o ka regimana koa o ke aupuni.

            He kuai hoemi nui ko ka halekuai White House o na lako pili hale.  E hele koke ae e na mea a pau o nele ananei.

            E hiki no ke hoohinuhinu ia kau mau umeke laau ke waiho ae ma ka hale hana o John Maley, ma Leleo ae nei ma ke alanui Moi. 

            E malama ia ana he kuai hoopau nui ma ka halekuai o Kukima, ke hiki aku i keia Poaono ae, Sept. 29. Nolaila, o makaala e na mea a pau.

            He halepili o ke au kahiko o Hawaii nei, ke hoonua ia mai ana mai Kauai mai no ka hale hoikeike Bihopa e ku nei ma ke kahua kula o Kamehameha.

 

MAI KALI.

(Kakau ia e J E Bush.)

            "Ehia la ka loihi o oukou e ku ae iwaena o elua manao."  Nalii XVIII-21.

            He olelo keia na Elekai, ke kaula o ke Akua i na kanaka, i ko lakou manawa i hoakoakoa ia ai e Ahaba ke'lii.  Ua noho pilikia ka aina mamuli o ka nele ua ole, a mahope o kekahi mau makahiki ekolu hoouna ia ke kaula, e hoopau i ka piliaiku o ka noho ana o na makaainana.  O ke kumu o keia pilikia, mamuli no ia o ka lolelua o ka naau o ka lahui, ua lilo ko lakou naau mahope o k akua Baala, nolaila, i puka mai ai ka olelo a'o a ke kaula mai ku iwaena o elua manao.

            Pela hoi makou e puana aku nei i ka lahui Hawaii, mai lolelua ka manao, a mai ku iwaena o na mea elua. O ko kakou manawa keia e koho ai, e wae ai i kulana a koho i ka mea pololei i pono ai ka noho ana o keia mua aku. He wae ana keia, a he koho ana no ka pono o keia noho ana aku no na mea a pau.  Ko kakou aho hope keia.  Ko ke Akua lokomaikai keia ia kakou na Hawaii, kona aloha keia e pahola nei imua o kanaka Hawaii, a ina kakou e wae a hana i ka mea kupono, alaila e like me ka olelo a ke Kaula, ina ka Haku, oia io maoli ke Akua, alaila e hahai iaia, e hana i kona makemake, a o kona makemake i na wa a pau, oia no e hana ia ka pono eia imua o kakou Hawaii he elua mau kumuhana e pili ana i ka pono a me ka pomaikai o ko kakou noho ana.  Aia keia mau kumuhana maloko o ka lima o kekahi poe kaula kalaiaina, o elua aoao iloko o ka aina.  He Repubalika kekahi a he Demokarata kekahi.  Owai la o keia mau mahele elua ka kakou e koho ai, a e hui pu ai?  He ninau nui keia, he ninau i pili i ke kanana maikai ana o kela a me keia a koho me ka naauao.  Aole hoi e koho me ka hoopilimeaai, aka, e koho me ke kanaka makua, a mai puni i ka nui o na Kaula a Baala a i ka hookahi o ke Kaula o ka pono, no ka mea, aia ke Akua ma kona aoao, wahi a ke Alii o ka pono, i olelo ai, o ka mea e ku me a'u aole oia e nele ana.

            Ua maopopo i na mea a pau ke ano o ka wae a me ke ano o ke ano o ke koho ana.  l@ ua ike kakou he pono ka @a Aoao Repubalika i hana ai i ka lahui Hawaii alaila, o ko kakou aoao ia, a ma hoi aole he maikai o kaua mau hana, alaila, e kapae loa ka kakou ia aoao, o like anei kakou me ke kanaka i aloha ai i kekahi @oo i loaa aku lala e waiho @@ eele make anu ana maloko o kona kihapai, a i kona hoopamehana ana a ola hou keia moo, ua nahu ae la ka moo i ka mea i aloha kuhihewa iaia.  Owai o oukou e na Hawaii, kai poina koke i na haua lima kakauha a ka Aoao Repubalika i hana ai ia oukou?  Owai kai huli a nanahu ia oe e Hawaii ahonui, puuwai hamama, aole anei o ka Aoao Repubalika no?  Mai kuhihewa oukou, na ka Aoao Demokarata ia mau hana, a mai puni oukou i na olelo waipahe e puapuai mai nei, e i ana, na ka Aoao Repubalika i manawalea mai nei ia kakou me ka pono koho balota o keia la, aole, aole, na

ka Aoao Demokarata i hooikaika he okoa loa ka hooikaika a ka Aoao Repualika. 

            E wae oukou me ka hoopono.  Mai punihei ka lahui i na mali leo a na paalalo e oloio aku la iwaena  o oukou.  Ua komo ke pahaohao ma ka aoao hana hewa, ke oni e nei na io o na kakoo a me na paahana oia  aoao, ka poe i noho makaewaewa i ka leo a me ka pono o ka lehulehu, i hele a uhauha i ka ai nuu i ka pono hawahawa he kaihi pono, he aihue aina.  Nui a kahaha keia poe, a he hiki wale no lakou ke koho ia aku.  Ua hiki mai ko lakou hopena, ke maikai ka oukou mau hana. Mai haakei kakou, a mai hookiekie, aka, e kanaka makua kakou, a e hana i ka pono a ku i ka lanakila.

            E like me ka olelo kaulana a Mr. Thomas Kalaka o Waihee i puana ai ma kana haiolelo ma Wailuku i kela pule aku nei, aole e hiki i ke kanaka ke ku kahela na wawae maluna o elua lio i like ole ko laua ano.  Wahiaua e koho ma ka Aoao Demokarata, ka aoao i hoao e hoihoi mai i ko kakou pono i lawe ia e ka Aoao Repubalika, ka aoao e kakoo a e noho makaukau mai la no ma Amerika Huipuia e kokua ia kakou Hawaii.

HE HOLOHOLONA ANO HOU

            He holoholona ano hou ke ike ia la ma Hamakua, Hawaii; wahi a na hoike mai laila mai, a na lilo ia he mea e hookapili@ii ana i ka manao o na poe e noho ana i ka manao o na poe e noho ana malaila.  O keia holoholona he naonao lele, a he like ae hoi kona kino me ka @aina o ka naonao maoli. E hoea mai ana lakou iloko o ka heluna nui hewahewa i ka wa o ka la e napoo uku ai, me ka hoopiha ae ia loko a me waho o ka hale, a i ka wa e u@i mai ai ka pouli e lalowale aku ai lakou.  Ua olelo ia ae he walania kaua nahu ana,  aka, aole uae he pelu elike me ke @ake makika.

            Ke @o lahuna @ @ ua   paio ana a @a e@ @al@i@ i keia mau @.