Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 43, 27 October 1900 — Page 6

Page PDF (670.01 KB)

This text was transcribed by:  Carolyn Greenwood
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA, POAONO, OKATOBA 27, 1900.

 

HE KAAO KAILI PUUWAI

 

:NOKA:

 

UI MINEWA

 

:A ME NA:

 

KAIKUNANE EIWA

 

I hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na Keiki i Hoehaehaia

 

            Kakauia no KE ALOHA AINA.

            Malalo o ka hoomalamalama ana a na puu ahi ua ike maopopo iho la ua hololio nei i ka helehelena o ka wahine opio e noo ana iwaena o ka poai o kona mau kaikunane.

            A me ka hoohakalia ole iho hele pololei aku la oia no kahi a ua ui nei e noho ana a me na waimaka e haloiloi ana ma kona mau lihilihi lele aku la oia a puliki aku la iaia.

            He mea oiaio, aole i kue mai o Minewa, no ka mea, ua ike maopopo aku la oia o na noi Duro nei ka mea nana i hoohaumia i kona kino, aka, ua kaawale aku nae na manao hoowahawaha iloko on a no ka moi opio, a aia hoi, ke aloha ke hoopumehana la iloko o kona puuwai.

            No kekahi mau minute ko laua kuwili aloha ana, ua mama iki ae la na haawe kaumaha e pahola ana maluna o laua pakahi. A ia wa no me ka hookaulua ole iho noi koke aku la o Duro i kana aloha no ka hoi ana aku no ke kakela.

            Aole o Minewa i kue aku i keia manao o kana ipo a me ka hoohakalia ole iho ku koke ae la oia iluna me ka hiipoi pu ana ae i kana lei aloha e hiolani ana maloko o kona poli.

            E kuu aloha wahi ana i ninau aku ai me ka leo oiu waipahe. O ka hua makamae anei kena i oili mai mailoko mai o kou puhaka ka mea hoi a'u e hooalii aku ana ma luna o kuu home kakela e ku mai la me kona kilakila nui.

            Ae, ae e kuu Duro, o ka momi makamae keia i oili mailoko mai o'u ka mea hoi nana i hookomo mai ia'u iloko o na ehaeha he nui mai ka maina mai o ka mea a kuu puuwai i aloha mau ai. Oiai, ua maopopo no iaia aole keia leialoha nana, aka, nau e kona enemi ino loa.

            A pela oia i kue mai ai ia maua e hoonele hoi ma na ano a pau.

            Na keia mau huaolelo walohia i pae mai la mai na lehelehe mai o ka wahine opio i hookomo aku i na manao aloha kuhohonu iioko o ka moi Duro no ka opio a Minewa e hiipoi ana, me na lima palupalu, lalau aku la oia a hapai mai la iwaho mai ka poli mai o kona makuahine.

            A i ka wa i haule pono iho ai na onohi maka o ua mei nei maluna o na helehelena ua o ka opio makamae e waiho ae nei imua o kona alo ua ike ia ae la oia i ka puana ana ae.

            He oiaio, e kuu Minewa aloha, ua like na hioh89na o keia opio e wai, ho ae nei me ka helehelena o kuu mama aloha i hala e aku ka make.

            Ma keia wahi i kulou iho ai o Duro a haawi iho la i na muki hoomau ana no ka hooilina o kona home kakela nani.

            I ka pau ana o kona makaikai ana i na helehelena nani o ka opio, oia no kona wa i hoeu koke aku ai ia Minewa kana aloha no ke kau ana ae maluna o kona lio punahele a alakai aku iaia no kahi a kona home kakela e ku ana.

            Aka, me ka leo kaumaha nae pane mai la oia me ka helelei ana iho o kona waimaka i ka i ana aku

            E kuu aloha he mea hiki ole ia'u ke hooko aku i kau noi, oiai, o keia mau kanaka opio a pau au e ike nei aole lakou he noe okoa aku, aka, o kuu io a o kuu koko no ia, a o ko'u haalele ana iho ia lakou e noho ma keia wahi inea e alo hoomanawanui ana hoi i ke anu a me ke koekoe, a hoi aku me oe e noho iloko o ka hauoli, he hana paakiki loa na'u e hooko aku ai. Nola la, e kuu aloha, o kou hoonele ana aku ia lakou i ka hookipa ana aku ma kou home, ua like no ia me kou kue pu ana mai ia'u. E noonoo iho hoi i keia manao me ke alahele ma mua o kou pane ana mai.

            E Minewa kuu aloha mai hookaumaha i ka noonoo ana no ia mea, no ka mea, o kou makemake wale no ka'u i makemake e hooko aku i na wa a pau me ka haaawi ole aku i wa nou e hookaumaha ia ai Nolaila, i keia po o kou mau kaikunane pu kekahi me oe maloko o kuu kakela e hauoli pu ai me a'u, ka mea hoi i aloha kupouli nau i na la i kaahope ae nei.

            Ma keia wahi i huli ae ai o Minewa i kona mau kaikunane a kono aku ia me ka leo hauoli i ka i ana aku.

            Ano, o oukou pu me a'u maloko o keia kakela nani, e ku ae a maloeloe a hahai mai mahope o'u, o ka mea, owau ko oukou kamaaina o ka noho ana aku o laila.

            Me na helehelena hauoli ku like ae la ua mau opio nei a hahai aku la i ko lakou kaikuahine no kahi o ke kakela e ko mai ana.

            A i ka hoe ana aku o ka huakai ala ma ka paepae kapu o kona halealii, ua lohe ia aku la na leo haro o na koa i ka hooho ana mai.

            E ola ka moi a me ka moiwahine o ke Kakela Laluma.

            A ia wa no i wehe hamama ia ae ai na ipuka o ua kekeia nei, a ike ia aku la ke gula a me ka daimana e anapa ana ma na paia maliko o ke kakela, a ma ua ipuka nei i komo aku ai na malihini no loko o ka rumi hookipa.

            Mahope o ka hoomaha iki ana iho o na malihini, ua naue aku la no ka rumi oina kahi a kekahi pakaukau i luluu i na ono like o@e e w iho ana.

            A i ka maona ana ae o na mea a pau oia no ka wa i hoi hou ae ai ke analna no loko o ka rumi hookipa no ka hoonanea ana i ke koena o ia po. A i ka wa a na lihilihi i hiki ole ai i ke aia ana oia no ka wa i hoi aku ai o na mea a pau no ka hooluolu ana ma na rumi like ole o ua kakela nei.

            Aka, mamua ae nae o ke kaawale ana aku o Minewa mai kona mau kaikunane aku, ua ikeia aku la na waimaka e hiolo ana ma ko lakou mau papalina, a na keia mau hiohiona i hoopiha mai i ka puuwai o ka wahine opio me ke pihoihoi a ninau a aku la.

            E kuu mau kaikunane aloha, e oluolu ana anei oukou e hoike mai ia'u i ke kumu o keia mau waimaka e helelei nei mai ko oukou mau li hilihi maka mai?

            He hookahi wale no kumu i hoea mai ai o keia mau helehelena kaumaha maluna o makou, wahi a kekahi o lakoa i pauna mai ai, oia keia, me ka oili ana mai o ka la apopo aole makou maloko o keia mau paia nani e walea pu ana me oe i ka nani au i imi ai, aka, e auwana hele aku ana maluna o ka poepoe honua e auamo ana hoi i ka hoopai a ko kakou makuahine iokoino. A no ia kumu keia mau waimaka au e ike mai nei e hoopula ana i ko makou mau papalina.

            He mea oiaio, ua hoopiha ia mai la ko Minewa puuwai me ke aloha no keia mau olelo a kona mau kaikunane a hiolo pu iho la kona mau waimaka, aka, mamuli nae o kona makemake ole e hoehaeha Ioa aku i ko lakou manao, ua haawi aku la oia i keia mau huaolelo hookanaaho i ka i ana aku.

            E hoohauoli i ko oukou noonoo, no ka mea, eia no he manaoina iloko o'u e ioaa ana no ia oukou ka lanakila, a e kaawale aku ana no hoi kena haawina kaumaha mai a oukou aku.

 

            Piha koa hou mai nei na huina alanui i keia mau la.

            E waheia ana ka halekula kaikamahine hou o Mauna Olu ma ka la 5 o Novemaba ae nei.

            O Keoni Waika a me Ailuene Buki ua ikeia laua, aole wale no e ko laua apana, apana eha, aka, e na mokupuni a pau. He mau moho e oia ai ka lahui.

            O Uilama Olo kai koho ia aku la i moho Senatoa ma kahi o Hoke i waiho mai, a o R. Uilama Holo  hoi ma kahi o S. K. Pua. O na wae hou ana keia a ka Aoao Demokaraia no na kulaua i hoohakahaka ia.

            O Bipikane ana kekahi moho kuokoa uona iho e hele halota aua me keia kau kehe, kekahi hoi o na kakoo ikaika o ka Aoeo Kuekoa Home Rula i kiola ia mawaho o ko la kou poai kalaiaina. E ike i ka Bipi a mai kipa hewa ke aloha i ka ilio.

HE MOOLELO WALOHIA

 

:NO KA:

 

LEDE ELENORA

 

Ka Ui Nohea i Hookaawale ia mai ke Alo aku o na Makua.

 

:A I OLE:

 

Ka Wahine Opio i Auamo i na Koikoi a Kona Makuakane i Hana ai.

 

MOKUNA XI

 

KA PUPUHALE MALOKO O KA ULULAAU

 

            A me ka leo nawailiwali puana mai ia ua Nora nei me kona naka haalulu ana ae.

            E hookaewale koka ae e Nela i ko'u alahele i komo aku ai e hoomaha iho, no ka mea, ua kokoke au e make.

            Me na nauaina aloha i hooko aku ai o Neie, whe ae la oia i ka ipaka o ko ia kou wahi pupupuhale a panee mai ia he noho pulu.

            A maluna on a i noho iho ai o Nora me ke ano paupauaho me ka unuhi ana ae i ke keiki e moe lolii ana ma kona poli a waiho iho la maluna o kona mau juli.

            Me ka hikilili i kilohi iho ai o Nele ia ka helehelena o keia opio e waiho ae ana imua o ke alo o kona makuahine a me ka naau menemene hoi no keia opuu makamae ua ninau aku la oia.

            He bebe, e kuu makuahine. E hoike mai no hea kahi i loaa ai ia oe. A nawai oia?

            Aole nae o Nora i pane mai, aka, ua noho hamau iho la a kauoha mai la.

            E Nele e kii aku peahi a haawi iho i ea oluolu no keia kamaiki e waiho nei, no ka mea, ua aneane e paa loa kona hanu ma o ka waiho loihi ana iloko o kuu poli.

            Elike me ke kauoha a Nora pela ka wahine opio i hooko aku ai a me kekahi peahi i haawi iho ai oia he mau oa niani makaui no ka opio e waiho ae nei me kona kulou pu iho a makaikai i ka helehelena o ke kamaiki malihini.

            F kuu makuahine e hoike mai ua wai anei ka bebe, oiai, he halehelena nanakea ka'u e ike nei.

            He pololi ke kumu o kena helehelena ano e au e ike ia. Nolaila e kauoha@aku i ke kawwa e lawa mai i kiaha waiu.

            E hoike mai owai ka makua o ke kamaiki wahine, wahi a Neia i ninau aku ai.

            E hela aku a mahoep e hoike aku no au ia o@.

            He mau nauaina @uhi a me ia inaina ka'u a ike aku nei malua@ ou, nolaila e haawi mai ia @ @ ke keiki, a e hele aku hoi oe @ hoopiha i kou houpo, oiai, ua makaukau no na mea ai, a i kou wa e @@@@@ ai aia no ka moe ua makaukau, a malaila e ho@laola ai @@ i kou l@@@ a hiki i ko'u wa e @@@ mai ai me ka wai wela no ka hoomaemae ana i kou kino.