Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 47, 24 November 1900 — Page 7
This text was transcribed by: | Martine Brousse |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA, POAONO, NOVEMABA 24 1900
HE KAAO KAILI PUUWAI
NO KA
Kaikunane Eiwa
I hooliloia i mau Manu nene Ahiu a i ole na keiki i Hoehaehaia
Kakau a no KE ALOHA AINA
A i keia wa a lakou e ike maopopo ae nei i ke kakela alii a me ka lakou kaikuahine e kulou iho ana maluna o lakou, ua hoopihoihoi ia ae la ko lakou mau noonoo a me ka hooho ana ae me ka leo nui.
He moeuhane anei keia a makou e ike nei? E Alahe e ko makou akua e hoike mai.
Iloko oia wa pu i iniki iho ai lakou i ko lakou mau ili, a ike ho la lakou i ke eha, a hoomaopono iho la lakou iloko o ka aina moeuhane kahi i hele auwana ai.
Wia io no lakou ke mau kino kanaka, a ua hoopau loa ia ae hoi keia mau pohihihi i ka wa o Minewa i lele aku ai a honi pakahi aku la ia lakou me ka pane ana aku.
E kuu mau kaikunane, aole, aole ka oukou he mau moeuhane e ike nei, aka, he mea io no ia. Nolaila, mai pohoihoi ko oukou manao, no ka mea, owau no keia ko oukou kaikuahine, A na ʻ u i hoopakele iho la ia oukou mai ka noho hou ana aku malalo o ka hoopai maewaewa i hookau ia maluna o oukou e ko kakou makuahine kolea. I keia sekona ke hoike aku nei au ia oukou ua kaawale loa aku o oukou, a e hoohala hoi kakou i ke koena o ko kakou mau la iloko o ka hauoli.
Nou makou i aie nui nei e ko makou kaikuahine aloha, ka mea hoi i hoopakele ae ia makou mai loko mai o ka ehaeha a ko kakou makuahine aloha ole i hookau mai ai. Nolaila, elike me kana hana lapuwale i hookau mai ai maluna o makou pela no auanei makou e hoi kou aku ai i hope a hookau aku i hoopai kupono maluna ona, no ka mea, aole makou iloko o ke kino kamalii i keia wa, aka, he mau opio iloko o ke kanaka makua o ma makahiki.
Aole e kuu mau kaikunane, aole oukou i aie ia ʻ u, aka, i ka luahine o ke kakela nei ka mea nana i haawi mai ia ʻ u i keia panikaua aninani i hoopakele no oukou. A no ko oukou mau manao inaina no na hana lapuwale a ko kakou makuahine, aole a ʻ u ma. Lue ana aku, a e hana aku hoi oukou elike me ko oukou makemake, aka, ano ka makuakane o kakou mai hoopoino i kekahi wahi o kona lihilihi, oiai, o ko kakou hulu makua wale noia e ola nei, a e aloha no kakou iaia.
Aole, aole e ko makou kaikuahine aloha, aole no ko kakou makuakane ko makou inaina, aka, no ko kakou makuahine lokoio no ia. Nolaila, e hoomama i kou mau manao kaumaha no ko kakou papa aloha.
A me keia wa no i kani mai ai ka bele o ka aina kakahiaka e kono mai ana i na mea a pau oloko o ua kakela nei e naue aku no ka papaaina ua makaukau na ono like ole a ka puukolu.
Iloko no oia wa i hoeu aku ai ua Minewa nei i kona mau kaikunane e naue no ka rumi aina , elike me kana kono, ua ku ae la ua mau opio nei a ha hai aku la mahope o ko lakou makuahine.
A i ko lakou wa i komo aku ai iloko o ka rumi aina, ua halawai koke aku ia ka lena ike o ko lakou mau onohi maka me ka helehelena o ka moi opio a me ka luahine kilokilo e noho ana iluna o ka papaaina.
I ko laua ike ana mai ia lakou nei, oia no lo laua wa i ku ae ai iluna a haawi mai la i na kunou haahaa ana i ka moiwahine o ua kakela nei a me kona mau kaikunane eiwa, a ua panai pu aku hoi lakou nei i na kunou haahaa a noho iho la lakou maluna o ka papaaina e hoopiha ai i ko lakou houpo lewalewa iloko o na manao hauoli o na mea a pau.
A i ka hiki hou ole ana i ko lakou mau puu moni ai ke moni aku i na ono like ole e waiho ana iluna o ka papaaina, ua kulike ae la na mea a pau a hoi aku la no loko o ka rumi hookipa.
I ka akoakoa ana o na mea a pau iloko e ua rumi la oia no ka wa i ku ae ai o Minewa a me kona mau helehelena nohea a me na minoaka hoohie hoi e pahola ana hele aku ia oia a ma ke alo o kona mau kaikunane pae aku la kona leo me ka nahenahe.
Ano, e o ʻ u mau kaikunane aloha ua hoea mai la ka manawa kupono no ʻ u e hoolauna aku ai imua o oukou i ka mea nana i hoopakele i ko oukou mau ola maika noho hou ana aku malalo o ka hoopai lokoino a ko kakou makuahine kolea, a o ua hoopakele la o oukou, oia no kela lede moo e noho mai la ka aoao o ka moi opio, a haku hoi o keia @ alii, nona a me kona haku ko oukou aie nui.
Me keia mau huaolelo i lahau, iho ai oia iloko o kona poli a unuhi ae la i ka panikawa aniani a ke kilokilo wahine i haawi mai iaia me ka hoinei ana aku i ua Ronio la iloko o na kunou haahaa ana.
I keia hooki ana iho o Minewa i kona eo oia no ka wa o ua opio i kukuli iho ai ilalo a me ka leo haahaahaa pane like mai la lakou
E ka lede aoo a me ka poi opio o kale kakela no olua ko makou.
HE KUAI HOEMI NUI!
No Ekolu Pule Wale No.
MA KAHI O
K. ISOSHIMA
Alanui Moi
E HOOMAKA ANA MA KA POAONO, NOV 24, 1900
E hoemi ia ana na Waiwai a pau. Na Palule, Papale, Lei a-i me na lako Aahu o na Kane.
mau aie palena ole ana, e hiki ole ai ia makou ke panai aku ma ke gula a me ke dala, aka, he aie mau kela e kau ana maluna o makou a hiki i ko makou luakupaupau.
E na opio, wahi a Ronio me ke ku ana ae, mai hookaunaha no ko oukou nele ana me ka uku panai kupomo e haawi mai ia ia ʻ u. Aole oukou i aie mai ia ʻ u, no ka mea, ua hana aku au ia nea me ka manao ole e loaa mai he uku ia ana mai a oukou mai. Nolaila, e ku ae maluna o ko oukou mau wawae a noho aku iluna o ko oukou mau noho.
E na opio, aole oukou i aie ia ʻ u elike me ka olelo a ko oukou kaikuahine, oiai, ua poni aku au imia i moiwahine no kuu kakela, ao kon kuleana ma na paia o kuu kakela nei, o ko oukou kuleana like ana no ia. Nolaila, e hoopau i ko oukou mau manao kaumaha,a e noho hoi kakou iloko o ke apo o ke aloha, wahi a ka moi Duro.
Na keia mau huaolelo oluolu a ka moi Duro i hoopiha mai i ka puuwai o na opio me ka hauoli, aka, eia no nae na manao inaina iloko o lakou ke lalawe la no ko lakou makuahine lokoino, a i ka hooki ana iho o ka moi opio i kona leo oia no ka wa i ku ae ai o kekahi keiki opio a pane aku la moe ka leo elu waipahe i ka i ana aku.
No olua ko makou mau hoomaikai palena ole, a e lawe ana hoi makou i ka olua mau hana aloha a kukuni paa iho iloko o ko makou puuwai a na ka make wale no e hookaawale. A no kau noi e ka haku opio o ke kakela alii nei e noho kakou iloko o ka hauoli, ke ku aku nei au ma ko makou aoao me o ʻ u mau hoahanau a pane aku, aole, aole makou e noho ana iloko o ka hauoli a hiki i ka make ana o ko makou enemi, oia hoi, ko makou makuahine kolea, ka mea naua i hoauwana mai ia makou, mai ka poli aloha mai o, ko makou makuakane.
No i kumu aole makou e noho iho ana e hauoli pu me oe i kou hanohano nui, aka, e hookuu mai ia makou e hoi aku no komakou aina hana@ e hooke aku i na lini o lauwili nei iloko o ko makou puuwai.
Na keia mau huaolelo o ka opio i hookaumana aku i ka manao o ka haku moi, ioai, ua halia e mai la iloko ona, malia pahe, o uhai aku no o Minewa mahope o ka meheu o ka kona mau keikunane a haalele iho hoi iaia i ka hope waa, a ioa kona wa i ninau aku ai.
O Minewa anei kekahi e hoi pu aku ana me oukou?
Aole e ko makou haku alii, aole ioa e hoi pu ana me makou i keia wa, aka, e kii mai ana no makou ia olua i ko makou wa e ike ai ua malahia ka noho ana o ke aupuni.
I ka hoopau ana ae o ua opio nei i kona leo, oia no ka wa i ikeia aku ai na minoaka hauoli e pahola ana maluna o ua Duro nei, a pne mai la.
O ko oukou makemake ioa ke hooko ia.
Iloko pu oia wa i huli ae ai ioa a kauoha aku la i ke kilokilo. Ano, e haalele iho e kuu hoaloha maikai i ke aloalii nei, a e hele aku a kapili i moku nani loa no keia mau opio e huli hoi aku ai no ko lakou aina, a e hana ia hoi ua moku, la mai na auka gula a me ke dala waiho nei malalo a la lua huna o ka healahi nei.
O na mokuahi Mariposa, a me Kina ke hoea mai ana i keia Poalua aku mai Kapalakiko mai me na nuhou makemake loa.
Ua komohewa na ka makou pepa o ka Poaha nei, ua hoe ae ka Moiwahine Liliuokalani ma ka ahaaina a ke Aoao Kuokoa Home Rula. O ka mea oiaio aole Oia i hiki ae.
Ua hoike ae o R. W. Wilikoki a hoea mai ana o Loio Edgar Cayp@ ma ka mokuahi i keia Poaono iho mai Seattle mai, mahope o kona noho loihi ana malaila ma o ka onawaliwali o kona kino. O keia ka lolo i hele pu ai me ia a hiki i Wasinetona.
KUAI HOEMI NUI!
E kuai hoemi ia aku ana na ano waiwai like apau, ola hoi na Papale Laiki like ole o kela a me keia ano, ua Kalika waihooluu like ole, na Palule Haiuaka Kalika, ua Lei A-i, a pela wale aku. E hoomaka ana i ka la 34 o Nov.
IWAKAMI
Alanni Holelo.