Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 52, 29 December 1900 — Page 4

KE ALOHA AINA

 

 

KE ALOHA AINA, POAONO, DEKEMABA 29, 1900

 

Ke Aloha Aina

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

HOGAN E. KALUNA

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI,

Luna Hoohana.

 

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA

 

PUKA PULE.

E hoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.

 

No ka Makahiki ………………… $3.00

No ka Eono Mahina ……………… $1.00

No ke Kope Hookahi …………… .05

 

KEENA HANA.

Ma alanui Moi, Lelo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi

 

HONOLULU ………. DEC. 29, 1900

 

ELELE WILIKOKI ILOKO O KA AHAOLELO.

 

            Ua loaa mai la na hoike telegarapa i Kapalakiko mai Wasinetona mai no ka hoea ana aku la o ka elele a ka lahui i ke kulana kauhale poo aupuni o Amerika Huipuia i ka la 15, a komo koke aku la imua o ka Hale o na Lunamakaainana ia la no. Aole he kue i hana ia e ka Hale nona, a ua haawi ia aku la kona noho maloko oia Hale ma ke ano he elele oia mai Hawaii aku nei. O kona leo hoi oia ka ia Hale e ike mai ai no Hawaii nei. Ma keia e ike mai ai oukou e ka lahui Hawaii, ua hoea aku la ka Elele Wilikoki i ke kahua o ka hana a kakou a pau e ake aku nei e ike i kana mau hana e lawelawe ai maloko o ia hale ano nui. Kahi hoi e loaa ai ia kakou he pomaikai a i ole he nele.

            He mea oiaio, ua kulou haahaa mai no na Mana Lani imua o keia lahui i hoopilikia ia e na poe manao haakei, a lawe aku la i ka mea a lakou i poni aku ai i hoopakele no lakou a hiki i kona hoea maalahi ana i ka pahu hopu o ka huakai, me ka lawe ana ae i kona noho maloko o ka Ahaolelo a na Repubalika manao lokoino i hoao iho nei e hoonele iaia i keia kulana. Aka, ua lanakila nae oia maluna o kona mua enemi. A o ka mea nui a kakou e kali aku ai oia kana mau hana e waiho aku ai imua o ia Hale, ka holopono hoi a me ka ole.

            He hookahi wale no wahi e loaa ai ia oukou na hoike piha o kana mau hana maloko no ia o na kolamu o KE ALOHA AINA. Nolaila, e ka lahui Hawaii e lawe nui i KE ALOHA AINA i ike i na mea a pau a he ole hoi ka lohe pepeiao aku ia hai, no ka mea no ko oukou pono makou e huai pau aku nei i na mea a pau e pili ana no ka elele mai kona haalele ana iho i na kapakai aloha o Hawaii nei, a hiki i kona komo ana aku la iloko o ka Hale Ahaolelo o Amerika Huipuia. E hoomanao pu i ke ola o ka pepa i ka wa e hoouna ia mai ai na kauoha no keia makahiki aku. Mai poina o hooko ole ia aku auanei ka oukou mau noi.

 

AOLE KE ALOHA AINA HE LILI PILIKINO.

 

            Ua ike iho la makou i ka manao ano hoka o ka nupepa Ka Loea Kalaiaina, i kona hoomaopopo ana ua ahuwale kana mau hana epa haahaa loa i na maka uwila o KE ALOHA AINA, a nolaila, ua kapa mai la oia ia makou he poe lili pilikino ka iaia.

            Ke hoike aku nei KE ALOHA AINA me ka oiaio, aole oia i hoolimalima ia e na poe maka oleha e like la me Ka Loea i na la holo balota, a no ia kumu ua haawi aku la oia i na kakoo ana ma ka aoao Repubalika a ka lahui Hawaii i hoowahawaha ai. ua hoea mai ia poe imua o KE ALOHA AINA me na alapaa o Kanelaau, aka, ua hoole aku nae oia, no ka mea, aole oia i makemake e lawe mai i ka waiwai a ke kumakaia no ka hoopoino ana aku i kona lahui aloha. A no ko makou ike he aoao ke Demokalaka e loaa ai he pono i ka lahui ua haawi aku la makou i na kakoo ana a me ua Loea Kalaiaina nei no.

            Elike me ka makou i hoike mua ai aole makou i kue wale aku iaia ina, he oiaio kana mau nuhou i hoike mai ai imua o ka lahui no ka pono o ka Aoao Kuokoa Home Rula a me ka lahui Hawaii, aka, i ko makou ike ana nae ua wahahee ae oia i ka lahui Hawaii, a ua manaoio loa no hoi kekahi poe ua ukali ia ka Elele Wilikoki mai ka moku aku no kona hotele e kekahi pualikoa, ka bana a pela wale aku a no ia poe i hoike aku ai makou i keia mea oiaio i ole ai lakou e hele wale aku e haanui ia mau hoike oiaio ole.

            O ka makou wale no i ake nui ai i ka nupepa Loea Kalaiaina o ka oiaio a me ka pololei kana e hoike mau ai i kona poe heluhelu a haule mai na lani aole hoi o ka epa a me ka hoopunipuni pu iho kekahi, a i ko makou wa e ike aku ai e hana ana no oia i na hana wahahee i ka lahui, aole loa ka makou maka peni e hooki ana i ke kue ana aku iaia.

            Ua hoopuka hou ae la no ua nupepa nei, ua paa ua halekuai o Nu Ioka i ka Elele Wilikoki i kona hoea ana aku la ia kulanakauhale, no makou iho aole i loaa mai nei he hoike oia ano, a pela i na alakai o ka Aoao Kuokoa Home Rula. Aka, malia paha na ka uhane o Satana i lawe hou mai nei i keia mau hoike i ke keena o Ka Loea Kalaiaina. E ku a hele pela oe e Satana a mai hoao e imi loaa ma ka hoopunipuni ana.

 

LAWE KA PERESIDENA O KA PAPA OLA I KONA MANA.

 

            Ma ka Poakolu nei i hoike mai ai o Kauka Raymond i kona manao, oia hoi, ka hoemi ana iho i na dala nui hewahewa o ka Papa Ola e lu wale ia nei i na kauka aupuni. A mamuli oia kumu e hoopau ia ana na kauka e noho nei malalo o ka Papa Ola i keia wa, oia hoi o Kauka Walter Hoffman, kauka hana i na anoano ma'i; Kauka W.H. Howard, kauka o ke keena haawi laau o ka Papa Ola; Kauka Myers, kauka kuikawa; a me na kauka holoholona Monsarrat a me Kauka Shaw.

            O na kulana e paa ia nei e keia poe kauka e kaawale aku ana ia ma ia lakou aku i ka la mua ae nei o ke keneturia, e waiho ia aku ana ia no na inoa e koho hou ia aku ana. A o keia oiaio hooholo ua aponoia ia e na lala o ka Papa Ola. Ma ka hoike a Kauka Raymond, ka Peresidena o ka Papa Ola, no ka pono o ka hoemi lilo ana e hooko koke ia keia hana me ka hoohakalia hou ole ia aku.

            O ka uku o ke kauka o ke keena o ka Papa Ola e uku ia nei he $175 o ka mahina, a no ke kauka nana he $75 o ka mahina, ua like me $250 e uku ia nei no laua i ka mahina; ua olelo ae o Kauka Raymond ua hiki no ke hoemi ia ko laua uku hana a ka $200, a e koe ana i ka Papa Ola he $50. O na kauka holoholona hoi eia ke loaa nei he $140 i kekahi o laua, a he $125 i kekahi, aka, ua hiki no nae i ka mea hookahi ke lawelawe i keia hana, a ma ka haawi ana aku i ka uku o $200 o ka mahina e koe ana iloko o ka waihona he $65.

            Ua apono aku o Dole i keia manao hoemi lilo o ka Peresidena hou o ka Papa Ola, aole hoi no ka manao hokomo mai i ko lakou mau hoaloha ma ia mau hakahaka, aka, mamuli no ia o kona makemake e hoemi mai i na hoolilo o ke aupuni. Ke aloha ae nei makou ia mau hanai ahuhu a ke aupuni Repubalika, i ai hookano i ka puu dala a ka lehulehu i na makahiki i hala ae nei, aka, ua hoea mai la nae ko lakou wa e kuehu ia ai mai luna aku oia mau kulana i noho ai a momona.

 

            Ua malama ia ae ka ahamele maloko o ka hale keaka Ofiuma ma ka po La Pule nei, a ua hoopiha ia ka hale keaka me na poe makaikai.

 

E LOKAHI.

 

            O ka lokahi oia ka oi kelakela o ka holomua ma na alanui hele a pau i ike ia ma ke ao holookoa.

            A mamuli o ke kono ana mai o keia mau huaolelo maluna, nana au i kono mai e kamailio i ko'u manao, a oia keia:

            Oiai, o ka la 6 o Ianuari 1901, oia ka la e noho ai na elele ma ke kulanakauhale nei e hoopaa a e kukulu i ke kahua oni paa o ka hui Kuokoa Home Rula a puni ka paeaina, a me ke koho ana i Peresidena.

            Nolaila au i manao ai penei: O ka lokahi oia ko kakou ikaika, a ua manao ia o ka hoohui ana o ka hui Kuokoa Home Rula me ka hui Demokalaka oia auanei ka huli pu ana o ka hui repubalika ma keia hope aku, a o ka hana nui ia a ka hui Repubalika e noonoo nei i keia wa i ke alanui a lakou e ku ai a lanakila ma keia mua aku ia kakou e hiamoe nei me ka lealea, oiai, ua loaa ia kakou he hauoli mamuli o ka lanakila i loaa ia kakou i na la i hala iho la, a oia ka lakou la e loli mai nei me ka moe ole o ka po, a i kumu e haule hope ole ai kakou, oia no ka hoohui ae o na aoao kalaiaina a elua i hookahi, a ma ia alahele wale no kakou e papahi mau ai i na haawina oikelakela o ka lanakila ma na wa a pau.

            A oiai hoi i ka wa e maliu ole ia mai ai keia uwalo ana, alaila, he mea maopopo i na iho no o mea ma a kukulu a hoomau aku ana no i ke ku a me ke o mau ana o ka inoa o ka Hui Kalaiaina a me ka Hui Aloha Aina pela ua lohe mai.

            Nolaila, e ke aupuni mokuahana iaia iho e helelei a nahaha auanei ua aupuni ala, nolaila, hemea maopopo eha a elima aku ana paha hui e aumeume ai i ka iwi hookahi ma keia hope aku.

            Nolaila, a i kuka oukou e na elele no ka noonoo ana i keia mau hana nui, he mea pono e akahele loa me ka noonoo i ke alahele o ka lanakila.

            O ko'u manao nae e hoohui ia ka Home Rula me ke Demokalaka oia wale no ka pono a me ka pololei maoli.

            E pau na hookae inoa, aka, i manao kakou na kakou e rula na kapakai o ko kakou aina hanau, oia wale ae la no ke alahele a'u i ike ai no kakou o ke kuli ka make hoolohe oia ke ola.

                                    Kalihi Waena,

                        Kauhi, Dec. 24, 1900.

 

            Ma ke kakahiaka La Pule nei ua lele mai na luina a me na koa marina o ka mokukaua Beritania @@ iuka nei o ka aina a @@ aku la no ka luakini Sana Anaru no ke komo pu ana ma na hana haipule.