Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 52, 29 December 1900 — Page 8

Page PDF (678.33 KB)

This text was transcribed by:  Kiara Puakenamu Leong
This work is dedicated to:  John Thomas W.K. Leong

KE ALOHA AINA, POAONO, DEKEMABA 29, 1900

 

HE KAAO HAWAII

NO

HAINAKOLO

 

Ka Ui Nohea o Waipio, Ke Kai kam@hine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaihelani a Haule Kona Kapu Ihiihi.

 

            A no ka lilo ana o kela ninau me ka hookolo ana i na ike i loaa ia Luukia, ua lilo i mea pono ole i ko Hainakolo manao ma ia olelo hooholo.

            Pane mai o Kuahailo imua o Hainakolo, na keia mau hana au i noho lunakanawai ai au nou i pakele ai oe mai ka make mai, oia ka mea nana i hoopouli mai i kuu ike kilo a me kuu mana oikelakela mai ka nuu mai.  A pela kakou i haule like ai no keia ninau a ke akua nui o kakou, nolaila, a hoopau oe i keia manao ou e hele oe i ka loa a me ka laula me ke keakea ole ia.

            Pane mai o Hainakolo ia Kuahailo, ma keia ike o Luukia ua kupono anei ia imua o kakou?

            Pane mai o Kuahailo ia Hainakolo, ua oiaio na olelo a Luukia i hoike ai nou, aia no ia mea iloko ou aole i kaawale ia mea iloko ou aole i kaawale ia mea mai ia oe aku, nolaila, e kinai oe ia mea iloko ou.  Ola ke kumu nui o kona aloha i kana keiki a haalele ia oe me makou.  Ua ike oia o ka hewa au e moepoli ana oia no ka Laimakani i manao ai e hooko, aka, aole nae oia i hooko.

            Aole nae o Hainakolo i pane ia Kuahailo.

            A ma keia olelo ua hookuu ia na hoakuka o Keaoolino no ka hana i loaa ia oukou ma ka hoailona, no na malama eha hoi no Keaoolino nei me ke keakea ole ia.

            A ma keia mau olelo a Keaniniulaokalani, ua hooko ia ka olelo, nolaila, ua pane aku oia ia Kuahailo, ua hiki mai kou wa e hoomoe ai kou poo no kou home hou, nolaila, e hoi oe i pumehana ka malihini ke hiki aku i kou home kapu.

            E kuu akua, kuu haku, e maliu mai i ka uwalo o kau wahi kauwa nei.

            E komo aku au i ka lumi kapu loa, kahi e noho nei kuu akua, i maemae au mai a oe mai, ola keia mau iwi i kuu akua.

            Pane mai o Keaniniulaokalani ia Kuahailo, nui ka ike, nui ka mana kilo, nui ka ike i ka nuu, komo mai e ike i ke kapu akua o Leimakani a me Lonokaiolohia.

            Amama ua noa, no Leimakani a me Lonokaiolohia, no kou mau akua, wahi a Keaniniulaokalani.

            I ka pau ana o na mahina eha, ua hoi mai lakou koe o Keaniniulaokalani a me Kuahailo, mahope mai @a@@.

            A ma keia haule hope ana o laua oia ka Kuahailo i pane aku ai ia Hainakolo, aole oe i hele elike me ka hoailona i ku ia oe a hoohana hoi, nolaila, o kau keiki a me kau moopuna ua hooko lakou i ka olelo a ke akua nui o kakou.

            Nolaila, e pane oe nou iho, no ka mea, aohe olelo a ka haku nui o kakou, no ka mea, ua pale oe i ka olelo.

            Pane aku o Hainakolo imua Kuahailo, ua oiaio kau olelo no kuu hoole ana i ka olelo a ke akua nui o kakou no kekahi kumu.

            Aia ma ka mana kilo i loaa ia Luukia maluna o kona papa konane ka hewa a’u e paa nei iloko o’u a oia ke kumu o kuu hiki ole ma ia huakai a kakou, nolaila, ua nui kuu huli ana aole i loaa ia’u ia kumu a hiki i keia la, aole kumu e ae oia wale no, oiai, aohe maopopo ia’u.

            Olelo mai o Leimakani ia Hainakolo, no kou hoole paakiki i ka hewa i maopopo imua o kakou, nolaila, e noho hookahi ana oe no Keaoolino nei, e hoi ana au me kuu mau aupuni a’u i luhi ai a me ko’u lahui kanaka, oia ka hoike a kuu mana akua maka hoailona a na ia kumu i hookaawale mai ia’u mai a oe mai.

            Pane o Luukia ma ia kumu hookahi e hoohui ana i ka mana kiekie i loaa mai iaia mai ka hoailona, ia Leimakani kana kane.

            Pane mai o Lonokaiolohia ia Hainakolo kona kupuna, ke hoi nei au me kuu wahi aupuni uuku a ma kona wahi e ku ai, oia ko’u wahi, oia ka hoike a kuu mana akua mai ka hoailona.

            Olelo mai ka moiwahine imua o lakou, he olioli nui ko’u i ka lohe ana i na olelo a kuu kane no ka hoi ana a ma kahi e ku ai kona aupuni kona wahi ia a me kona lahui.

            Pane o Keaniniulaokalani imua o kana moopuna wahine, ua manao paha oe e kii aku ana ko kane i kou aupuni a hoohui pu mai me kou, aole pela, ua oi ka nui o kona mamua o kou.  I na i hui ia na aupuni a pau mai ka papaku a malalo aku, a pela hoi ma ka lewa a maluna aku, aole i loaa keia aupuni ia oukou, ia Lonokaiolohia wale no, a mai hookae oe iaia ma kou ano akua o nele oe.

            Ina hookae oe ma kona ano kanaka mai a Leimakani a me Luukia no Lonokaiolohia, e haule ana oe, no ka mea, he mau akua oiaio lakou mai a’u aku, aohe mana e ae maluna o lakou, o lakou iho no ka mana no lakou iho.

            Pahe hou o Keaniniulaokalani i kana moopuna wahine, mai keia la aku aole e hoohui ia kou aupuni me ke aupuni o kuu moopuna no ka wa mau loa.

            Ia wa olelo mai o Kuahailo i ka moiwahine, paa ka puka o kou aupuni aohe wahi e hui ai ua paa oe i ko mana kumu me kou manao aia ilaila ka hoohihi o ke a@@a nui o kakou i kau hoike.

            E hoi ponoi ana @@ no @ou aupuni e hooponopono ai, aole o Lonokaiolohia kekahi ma ia hooponopono, o oe ke hele aku ana i kona aupuni, o Lonokaiolohia aole, no ka mea, he aupuni akua kou, a o ka mana o ko kane he akua a he kanaka, a ma ia mana haule oe lanakila kela, me kona mau makua, haule oe oia na hoailona i loaa ia Luukia, no laila, e ku ana oe ma ia kulana no ka wa mau loa, aohe mea nana e huikala ia oe, aia kou pono i ka mana kumu, aia kou pono i ka maemae, a i ko mana hookae aole i kala ia.

            I ka hiki ana o Luukiaikaihiihikapu me kona akua Leimakani i kona mau aupuni me ka lohe ole ia ua hiki aku oia me kana kane no ka noho pu ana me lakou, i ka lohe ana o na moi e noho aupuni ana malalo o ko lakou moi kiekkie a ma kua hoi no lakou, ua huliamahi lakou no ka ike ana i ko lakou moi me na makana lehulehu, nui ko lakou hauoli no ka hoi ana aku o ka makua no ka pono a me ka maemae o kona lahui.

            A i ka pau ana o ko lakou ike alii ana, ua pane aku oia imua o lakou me ka malie a oluolu no hoi.

            Eia ko kakou moi nui a kiekie hoi o kou kane oia maluna malalo aku kakou ona, o na mana mua i hoonoho ia ai e mau no lakou i mau moi malalo o ka hooponopono ana a ka moi hou o kakou, ua ae lakou me ka lokahi.

            A ma keia noho ana o Luukiaikaihiihikapu me kana kane, no hookahi makahiki me ka maemae o ka noho ana, aohe ano e.

            Ua pane aku o Leimakani ia Luukia me ka malie, e aho kaua e hui me Manukiu me na moi a me ka lahui no eono mahina hoi mai kaua.

            Pane mai o Luukia, e kuu akua, kuu haku, kuu kane, ae e hele kaua.

            A ma keia hookuu ia ana o lakou ua ike o Keaniniulaokalani i ka hookae ana o ka moopuna wahine ia Lonokaiolohia i like ke kano me ko Hainakolo a me Leimakani.

            Ua pane aku o Keaniniulaokalani imua o kana moopuna wahine, no kou hana ana i keia hana ekaeka imua o kuu moopuna a akua hoi a’u e hoomana nei, nolaila, aole e hehi hou kona mau kapuai i kou aupuni, no ka mea, oia ka hewa i make ai o Kane a me Kanaloa ia’u, mai kuu mana piha aku, pakele o Hainakolo a me kuu akua nui oia o Leimmakani a me Lonokaiolohia kuu mau akua no ka wa mau loa, a o ka maemae nae o kou aupuni aole au e lawe mai ia oe mai, ua paa ia nou a mau loa.

            E ka moiwahine o ka papaku o lalo a moopuna hoi a’u, ekolu kakou i hanau akau ia, eha lakou la he mau kanaka ma ia ano au i hana ai, poino kaua, lanakila lakou la, lilo pio kaua ma keia hana au, nolaila, aole e loaa ia oe he wahi maha, wahi a Kuahailo.

            E kuu akua e oluolu ana anei kou akua ana ia’u i kau kauwa no kuu ike ana i kuu kaikamahine moiwahine o ka papaku, wahi a Leimakani.

            A no ka manawa e oluolu no.

            E kuu akua nui a maliu ia anei ka’u no ka hele ana i ko’u aupuni a hoi aku no kona aupuni, wahi a Lonokaiolohia.

            Ae ia aole au i kaupalena ia, oia no kou aupuni a o oe wale no ka’u.

E kuu akua mai kamaku mai o Kane ma laua o Kanaloa,

Kuu ia o Maaluakele na kino lau o Kane ma,

Hii ia, nao ia, ia loko,

Puka ke kapu nui,

He nui he kapu a@@,

No Keaniniulaokalani i kamahaku,

E Luukiaikaihiihikapu kulia imua o ko akua,

Hemo na aho a Kane i nikii ia a paa,

Hemo kuu moopuna wahine,

Komo i ka halau a ola,

Hemo kuu huaolelo,

Iloko o Maulunuiakea,

Amama ua noa,

No kou akua i ka ihikapu, wahi a Keaniniikamahaku.

            A na keia ike ana o Luukia ua paakiki na olelo a Keaniniulaokalani imua o lakou, ua nui kona kaumaha no kana kaikamahine, nolaila, ua huli nui oia iluna o ka hoailona kiekie i loaa iaia, a i kona hoao ana ia mana i loaa iaia, ua hoi mai ia pono pili paa ia laua me kona akua kane.

            He oiaio na olelo a ka haku nui maluna iho o kakou, no ka’u pane ana no kuu kane ia olelo pelapela loa a hoohaahaa ino loa i kuu kane ka mea a’u i koho ai i kane hoao no ka wa mau loa.

            Aka, na’u i hehiku keia mau hana ma ko’u ano he akua mai ke kumu mai i like me ko ka honua nei, nolaila, ma ka hana a kuu akua makuahine, oia o Luukiaikaihikapu loaa ia’u na kala ana mai a oukou mai me ka laahia ana mai ka paepae kapu mai o Maulunui a Kane ma.

            Amama ua noa, no kuu akua i kamahaku.

            E kuu moopuna a akua hoi o’u, ola, ola, ua huikala ia oe, wahi a Keaniniulaokaniikamaku.

 

KAUKA SLOGGETT.

Lapaau Maka a me Pepeiao. Progress Block, Papahele 3.

Manawa Hana: — 9 a. m. a ka 4 p. m.

 

CAMARA & CO.

Halekuai Kukaa Wai@na & Waina Alanui Alakea kokoke i ke Alanui mao mai oka Hotele Occidental

            Eia makou ke kuai nei i na Waina Kaleponi maikai loa, a he Age na no k@ hi mau Wisike maikai maloko @ keia makeke, Seattle Bea@ Pa@@ Tree a me Honey Suckle G@@ @@@ no ma ke kumukuai haahaa.