Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 1, 5 January 1901 — Page 3

Page PDF (685.78 KB)

This text was transcribed by:  Michele Ikeda
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

(Mai ka aoao 1 mai)

_____

 

mahao, pau ka hana o ka ahaolelo oia la i ka hora 4, hoi o Wilikoki no ka hotele, owau nae aole hiki ia’u ke hoi a pau ka hora 6, no ka mea, ua piha loa wau i ka pulama ia e na kakauolelo a na senatoa a me lunamakaainana a me kekahi mau lunamakaainana he 2 no ka akau nei.  Ua nui loa ko lakou makemake ia’u.  Ua kono mai ia’u e hele aku i ko lakou mau home ma ka La Pule nei, aka, pehea la e hiki ai ia’u ke hooko i na kono like ole he 15 iloko o hookahi la.  He hoaloha maikai loa wau no lakou.

            Ma ke ahiahi Poaono, aole manawa kaawale, ua piha mau ke keena i na senatoa, lunama kaainana a me na poe hanohano.  La Pule like pu.  I keia la a’u e kakau nei, e hele ana ka elele a me a’u pu e ike i ka Peresidena McKinley, a pau ia hele i ka hana.  Eia hou, he nui loaa na senatoa, lunamakaainana a me na poe kakau nupepa i kipa mai me ka hoike ana mai, ua halawai lakou me oe, Kaulia, Richardson a me Auld he ekolu ae nei makahiki i hala, ua hoomanao mai i ko la kou aloha ia oukou a pau.  Ua hiki mai ka manawa no’u no kau keiki e hoomaikai mau loa aku ai ia oe i ko’u makua, a aole no paha wau e hoahewa ia ke olelo ae, ua hiki mai no ka manawa no Hawaii e hoomaikai mau loa ai ia oe.  A pehea hoi wau e hiki ai ke nema ia mai, oiai, na kapa ia oe ke “Gladstone of Hawaii” oia hoi ka “Pohakuhauoli o Hawaii” a aole mea nana i kapa ia oe ma kela inoa, aka na ke alakai nui o ka aoao Repubalika.  Ua hookomo ia kela mau olelo maloko o kekahi poe palapala hoolauna ia’u iwaena o kekahi poe Amerika koikoi loa o Wakinekona nei, e laa o Dr. F. J. Shadd, Rev. Dr. R. J. Grimki, a he nui wale aku, a e hui hou aku ana wau me lakou i kekahi o keia mau la.

            Eia hou keia:  Iloko o elima minute, ua hiolo na olelo hoopunipuni wahahee launa ole i lu ia ai a puni o Hawaii, oia hoi, aole e ike ia o Wilikoki; aole oia e ae ia ana iloko o ka ahaolelo; a e he@ hoaa ana hoi ma na paia o W@nekona nei, a e nele ana i na @ @oha iwaena o na Repubalika a @e Demokarata.  Ea, he @@ m@@li a ke hoopunipuni, ua pau @ka ihewa.  Nolaila, e ku no kakou maluna o ko kakou kahua, oiai, u@ ike maoli no wau i ka mea oi o.

            Wahi a kekahi hoa o ka ahaolelo @ lelo mai ai ia’u; “mailoko @@loa ae o ko’u puuwai, ke ha@i nei au i kuu aloha i na ka@ Hawaii, ke hoomaikai nei au i @ ukou kahua kalaiaina, ke ma@ @na nei hoi, ua hiki mai ka manawa no na panalaau o Amerika nei e ao mai ai ia makou i na hana kaulike a me na hana pono.

            E hoopokole wau maanei nei, oiai, he nui loa ka’u mau hana kakau, aohe he manawa kaawale kupono.  E kau leta hou aku ana no wau i keia mau la iho, a ia manawa paha wau e kau leta pu aku ai i na makamaka a pau.

            E haawi i ko’u aloha a nui i na pou hana o ka aoao Kuokoa Home Rule:  J K Kaulia, D Kanuha, E C Rowe, S Pua, R N Boyd, J Emmeluth, J Quinn, Sol. Meheula, Wm. Mossman, Prendergast, S Mahoe, J P Makainai, Paele, Moses Kekaula, D Kupihea, Kaleihuia, Nakookoo, na lunahoomalu a puni o Hawaii, na alakai e ae he nui i koe, na makamaka, me na pokii.  Aloha Kau Keiki,

            D KALAUOKALANI JR.

_____

 

NA HOIKE HOPE MAI KE

            KAKAUOLELO OPIO MAI.

_____

 

            O keia ka leta makamaka hou loa i loaa mai i ka Hon. David Kalauokalani mai kana keiki, ke Kakauolelo opio a ka Elele Wilikoki, a ma kona manao maikai na haawi mai la oia no ka hoopuka ia ana aku maloko o na kolamu o KE ALOHA AINA no ka pomaikai o na Hawaii a pau.  Ua loaa mai ne i keia palapala ma ka mokuahi Zealandia mai nei.

            Wasinetona, Dec. 21, 1900.

Hon. D@ Kalauokalani,

            Aloha Kaua a Nui:

            O ka Poalima keia, a e hoomaha ana ka @haolelo a hiki i ka la 3 o la@@ai, 1901, a hiki i keia manawa h@ @aikai loa ko makou noho ana, @h maikai no hoi ke ola kino, a @o@ no he anu ino, he hiki no ia’u @ hele i ka Ahaolelo me ke k@ mehana ole.  Mai hopohopo @ @ko makou kulana, ua onipaa @@, he maikai loa o Owana ia m@@ i keia manawa, a no Wilikoki he kanaka oluolu a waipahe ma @ ano a pau.

            Eia no makou ke noho nei ma ka Hotele Normandie, eia i anei kahi i no@ ai o Henderson, ka Lunahoomal@ o ka H@le, me ka Elele mai New Mexico mai, Pedro Parea me kekahi mau Lunamakaainana, he poe oluolu loa keia.

            He nui ka ma @ ana me Wilikoki, e hele a@ a i anei, e hookipa ana i na @ hanohano, e pane ana i na leta @ ma na wa kaawale no ka hoo@ @a ana ko@ wale no ka wa hia@ e, aka, ua nui loa no ko’u hauoli @ no ia mea.  I keia manawa a’u e ka @kau nei ke haule nei ke “snow,” @he kohu hulumoa k@ lahilahi li@hi a keokeo no hoi.  Aole @iki ia’u ke pane leta aku i @ @ aka i keia manawa, @@@ manawa kupono, no @@@ manawa, ku paha, aka nae, e haawi aku i ko’u aloha ia lakou a pau loa.

            Ma ka la 20 nei, na hele ma kou e ike i ka Peresidena, ia Makinele, ua hookipa ia makou me ka hanohano, na lulu pu au me ia, kamailio pu makou a pau no kekahi manawa loihi, he kanaka oluolu loa kela, a he nui loa kona hoihoi i na Hawaii, ua nui no hoi ko makou hauoli no kona hookipa maikai ana ia makou.

            E aloha ia mama, kaina ma, papa Kaai, ia Nele a me na makamaka a pau loa.

Owau no kau keiki,

D. KALAUOKALANI Jr.

_____

HALA IA KANAKA HOOLAHA

NUPEPA.

_____

Ma ke kakahiaka nui poniponi a o ka la Hape Nuia nei, ua loaa aku ke kino make o W. Horace Wright, ke kokua Lunahooponopono o ka nupepa namu Independent e noho ona ia nei e F. J. Testa, ma o ka lawe ana i kona ola iho me ka laau make Carbolic Acid.  Ua ike mua ia oia o Mr. Testa ma ka hora 11 o ka po Poakahi e noho ana maloko o ko lakou keena hana me kona poo e kulou ana ilalo, a mamuli o ko Testa manao ana ua ona oia ma o ka ike ana i kekahi omole wisike e waiho ana iluna o ke pakaukau, ua waiho malie aku la oia iaia me ka hoonioni ole aku.

Aka, ma kekahi la ae nae ua hoea aku la o Joe Rosa ka lunahoohana o ka nupepa, a i kona ike ana ia Horace Wright, ko lakou hoa hana pu oia oihana.  Ua haawi aku la oia i kona aloha Hape Nuia i ka mea e kulou ana, aole nae he leo i pae mai.  I kona ike ana ua hala kona hoaloha me ke keneturia umikumamaiwa, ua holo koke aku la oia i ka halekuai hua ai o Camarino a telepona aku la i ka halewai no keia hiohiona ano e ana i ike ai.

Ua hoea koke mai ke kaa makai a lawe aku la iaia no ka halewai, a ma ka nana ana a Kauka Emekona, ua ike ia iho la ua eleele kona lehelehe ma kahi a ka laau make i paa ai, a na ia mea i hoopau ae ia ka pohihihi o kona kumu i make ai.

He mau makahiki kona noho ana i Lunahooponopono no ka nupepa Independent, a ua kamaaina nui hoi i ka poai o na poe hoolaha nupepa.  He inu ikaika loa oia, aka, aole nae e poina kana oihana iaia.  He kanaka Pelekane oia, a he 59 ka nui o kona mau makahiki.

Ua lawe ia aku kona kino make i keia auina la Poakolu no ka il@a kupapau @@ o ka lahulehu malalo o Manana, Ewa elike me ke kauohu a ka Papa Ola, maluna o ke kaaahi.

_____

HOOLAHA AKEA.

_____

Ke waihola aku nei imua o oukou a pau e na makamaka mai na Poo Nui a i na Laia a pau o ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui mai Hawaii a hiki i Kaauai, oia kela:

Ma ka halawai kumau a ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui o Honolulu i malamaia ma ka Home hoohanau Kapiolani, i ka la 15 o Nov. 1900, ua hooholo lokahi ia ka haawi hou ana i luau ma ka la 16 o Feb. 1901, no ka pomaikai o ka hoakea hou ana aku i keia Home, aiai, ua nui na hanau e komo mai nei, a nolaila, e na hoaloha a me na hoa hooikaika pu o keia hana maikai i kuai, me na Lani Alii a kakou i hala aku me ke aloha poina ole iloko o ko kakou mau puuwai pakahi.  A pela hoi au ka oukou kauwa hoolohe.

MA KE KAUOHA.

Honolulu, Dec. 31, 1900.

_____

 

Ke nonoi aku nei au i ko oukou oluolu a i ko oukou aloha e lokahi like kakou ma ke kokua ana i keia hana a na Lani a kakou i waiho iho nei na kakou e auamo me ka naau ahonui, a i kakoo ia e na Kama’lii Opio Kawananakoa a me Kalanianaole.  Ke hoike aku nei au me ka oiaio, eia ka hana ua ku, a ke holomua nei ka Home Hoohanau Kapiolani, a ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui.

Me ka mahalo,

EUGENIA K. REIA.

Kakauolelo.

_____

 

KE KUE A NA KANE.

_____

 

Ua hoea aku imua o Lunakanawai Wilikoki, he mau kane mare, a hoike aku la i ko lakou manao kue no ka nawaliwali o ke aupuni i ka hooko ana aku i ke kanawai maluna o na wahine ona.  Oia hoi, ka hookuu wale ana aku o ka lunakanawai i na wahine i hopu ia no ka, ona mahope o ke a’o ikaika ana aku, ua noi aku lakou e hoopai ia na wahine ma keia hope aku, a he mea paha ia e noonoo ai na wahine ma keia hope aku.

Ua ae aku la ka lunakanawai ia manao, a ma ka Poakahi nei, i hookauia aku ai ka hoopai o $2 o ka hewa ona rama maluna o kekahi wahine, aole he manao kue i hoike ia mai e kana kane, a me he mea la, ua hauoli oia no keia hana a ka lunakanawai.  Nolaila, e akahele ma keia hope aku e na wahine mai lawe nui i ka wai hoomalule kino, o nanahu mai auanei ke kanawai a poino oukou.

_____

 

He kanaka nona ka @oa o Kolomona kai loaa aku i ka ona hale e huli ana ia loko o koua hale, a na hopu koke a oia a lawe ia mai la i ka ha@@, ma ke ahiahi Poaha nei.