Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 2, 12 January 1901 — Page 1

Page PDF (639.65 KB)

This text was transcribed by:  Jaynie Stone
This work is dedicated to:  Kalaemokihana

KE ALOHA AINA

UA MAU KE EA  KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

 

BUKE VII.                HONOLULU, POAONO, IANUARI 12, 1901.                  HELU 2.

 

LANAKILA O WILIKOKI HAULE PAHU NA ENEMI

 

Wasinetona, Dec. 29, 1900. Hon. David Kalauokalani, Aloha nui oe:−

  Alua o makou la i keia hale noho ma ke alanui R. helu 2016 aka, o ka oukou leta i ka Hale no o na Lunamakaainana. Ua ike iho la au i na mea a pau ma kau leta. Ua kakau aku au ma keia leta aku nei i ka mea e hana ai. Ma ka pauku 44 o ke kanawai Teritori o Hawaii, ua biki no ke kohoia i mahele-olelo. He oiaio, aole i moakaka pono ke kanawai, o ke kumu nui o Hatawela ma e poalo mau ana e hoolauwili i ke kanawai, aka, ua hoka laua. Eia ka manao o ka poe na lakou i noonoo ua bila kanawai la, e kohoia no i mahele olelo e hoakaka ai i ka manao o ka mea hiki ole ke olelo Beritania. O ka noonoo ana i bila kanawai hou e hooponoponoai na hemahema mua, he hana nui ia, oiai, ua lilo loa na hoa i ka noonoo no ka la 4 ae nei o Maraki a me ka hooholo loa aku i na bila i komo mua aku. Ke hahai nei au i ke a’o a na hoaloha kamaaina o na aoao elua e ao mai nei. He hoonui hoaloha a makamaka ko keia kau pokole, a he imi pu i na mea a pau i hoouna ia mai e na luna nui o ke teritori i na kuhina o Makinile; a o na mea a’u e ike ai aohe kupono e kue aku wau.

  Ua hupo loa na mahiko i ka hoouna mai i elele kuwaho, oiai, e kue loa ia aku ana; a owau wale no ka elele oiaio o Hawaii a na aoao kalaiaina like ole e nana mai ai, a e hoolohe. O na bila a Cooper ma i hoolaha mua ai mamua o ko’u hiki ana mai e Mr. Barham o Kaleponi e hoihoi mai ana ia keonimana ia’u a na’u no e hoole aku; ma o’u wale no e hoolohe ia ai na mea a pau o Hawaii. No ka hawawa mai kahi kumu o ka hookiekie o ko kakou mau wahi haole loio liilii.  

  O Moreno waha lepo, na huhewa loa aku oia, aohe hooloheia o kana mau hakuepa wale i ko’u mare “lehulehu” ka. O Gear hoi me kana kumu hinu no ke kanawai ole o keia koho elele ana o Hawaii. Ke olelo mai nei na hoa o ke komite koho balota, he ike ole no paha ko Gear i ke kanawai kaulike. Ua mana no keia koho balota ana, oiai, ua koho balota elele no o Gear. Loebenstein, Kepoikai, a pela aku; a no ka haule ana hele mai ianei e uwe kamlii ai. Nolaila, e kapae ia aku ana na mea a pau.

  E kupaa oukou mahope o Russell, aole e ae wale i na hoolauwili. E hana oukou i na mea a pau e holomua ai na kanawai o Hawaii me ke kaulike−ua aponoia ia mau mea a pau maanei. O ka mea i papa ia, oia na hana e kue ana i ke Kumukanawai o Amerika nei. Me ke kumu kupono wale no oukou e hoole ai i na hookohu a Dole. E hoomakaukau oukou ia mau kumu i hooia ia kona oiaio. A ka Poakahi hele aku wau e ike i ka Loio Kuhina. Poalua he la ike Peresidena no makou e like me ka papa hoonohonoho. Me ke aloha ia oukou a pau. Ke aloha aku nei o Keoua ma. R. W. WILIKOKI.

 

  Ma ke kakahiaka Poakolu nei, ua halawai iho la o Lengfield, he haole lawe hau me kekahi ulia manaonao ma o ka pii ia ana o kona kua e kana kaa hau a make. Ua kipa aku na elele o ka aoao Kuokoa Home rula e ike @ ka Moiwahine Liliuokalani ma ka Poakolu nei, a ua apo ia ma lakou me ka ohohia nui ia.

 

HALAWAI AHA ELELE A KA AOAO KUOKOA HOME RULA

Ka Hoike a ke Kakauolelo Jno. K. Nakookoo no na Hana o ka La.

 

LA HANA EKAHI.

Foster Hall, Honolulu, Jan 8, 1901.

  Malama ia ka halawai, a ka Aha Elele o ka Aoao Kuokoa Home Rula, hora 10:15 a. m. Peresidena Kalauokalani ma ka noho, a hoomaka ia na hana me ka pule e Leleiwi.

  Haiolelo o Peresidena Kalauokalani.

  Ma ke noi a S. K. Mahoe, ua koho ia he elima lala o ke komite no ka nana ana i na hookohu o na elele, na komite, S. K. Mahoe, Luna Hoomalu, na lala o ke komite, W. H. Kailimai, S. K. O@i, G. P. Wailehua a me J. N. Uahinui.

  Ma ke noi a J. M. Kealoha, na kohoia o J. K. Nakookoo i Kakauolelo kuikawa no ka Aha Elele.

  Hoomaha ka Hale no 10 minute no ke kali ana i ka hoike a ke Komite Nana Hookohu.

  Hoike e ke Komite Nana Hookohu, na S. K. Mahoe, lunahoomalu o ke komite i hoike mai, 4 Elele no ka Mokupuni o Hawaii. 7 Elele no ka Mokupuni o Maui, 2 Elele no ka Moloko’i. 26 Elele no ka Mokupuni o Oahu. 4 Elele no ka Mokupuni o Kauai, ma ka ninau ia ana ua apono loa ia ka hoike a ke Komite.

  Na J. R. Kaulia, Peresidena o ka Ahahui Aloha Aina, he hoike no na kulana o na Ahahui Aloha Aina a me Kalaiaina, ma ke noi a S. K. O li, ua apono loa ia ka hoike a ka Peresidena J. K. Kaulia.

  Me ke noi a J. Kanui, ua apono ia a hooholo ia, e lilo na Senatoa a me na Lunamakaainana i puka o ka Aoao Kuokoa Home Rula i mau hao kuka no ka Aha Elele.

  Ma ke noi a S. K. Mahoe, ua apono o hooholo ia “O na rula naauao o na ahahui naauao, oia na rula o keia Aha Elele.

   Na J. K. Kaulia, he Olelo Hooholo Hoohui, “Olelo Hooholu hooholoia.” Oiai ua hoomaopopo ia ma ke kulana aupuni e ku nei i keia wa, ua ikeia he ekolu wale no aoao Kalai Aupuni e ku nei, a o kekahi oia mau aoao, oia no ka Aoao Kuokoa Home Rula, i kukulu ia a hookumu ia e na Ahahui Aloha Aina a me Kalaiana, nolaila, e hooholo ia ma keia, ke hoohui ia nei na Ahahui Aloha Aina a me Ahahui Kalaiaina i hookahi ma ke kulana a ma ka inoa Kalai Aupuni, e ike ia no ka aoao Kuokoa Home Rula.

  E hooholo hou ia, o ke kuleana a me na inoa Ahahui Aloha Aina a me Ahahui Kalaiaina, ma keia ke hoopau loa ia nei.

  Na ka Peresidena D. Kalauokalani, he kumuhana no ka noonoo ia ana i kumukanawai, ma ke nei ua apono ia, a ua waihoia mai ke kope o ke kumukanawai.

  Ma ke noi ao, ua hooholo ia e noonoo pakahi ia na pauku o ke kumukanawai, a ua noonoo pakahi ia ma ka Pauka 1 a hiki i ka Pauku 6 o ke kumukanawai, a apono ia me na hooponopono.

  Ma ke noi a J. Kanui, ua hooholo ia e hoomaha ka Hale a noho i ka hora 2 p. m.

  Hoomaka hou na hana o ka Aha Elele hora 2:30 p. m. ma ke kahea inoa ana a ke Kakauolelo i na Elele, he 24 Elele i hiki mai.

  Ma ke kauoha a ka Peresidena D. Kalauokalani, ua heluhelu a noonoo hou ia @a pauku o ke kumukanawai e hoomaka ana mai ka Pauku 6 a hiki i ka Pauku hope.

  Ma ke noi a S. K. O@li, ua heluhelu hou @a na Pauku o ke kumukanawai e ke Kakauolelo.

  Ma ke hoi a Pa@au, e noonoo hou ia ka @auku 9 o ke Kumukanawai ma ka pakui ana. “ E lilo ka Papa Hooko i @@@ ai @ Senatoa a me na Lunamakaainana @ @@@@ o ka

 

(E @@@ @@ @@ aoao)