Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 2, 12 January 1901 — Page 5

Page PDF (816.72 KB)

This text was transcribed by:  Joanne Ha'o
This work is dedicated to:  Joseph Kamae Ha'o (KS1939) & Dora Naumu Ha'o (KS 1940)

KE ALOHA AINA, POAONO, IANUARI 12, 1901.         @

(Mai ka aoao 1 mai.)

Aoao Kuokoa Home Rula.  Ma ka ninau ia ana ua hooholo ia e kapae i ka pakui.

            Ma ke noi a S K. O. li, ua hooholo loa ia na pauku a pau o ke kumukanawai me na hooponopono i hooponopono ia.

            Ma ke noi a S. K. Mahoe, ua heluhelu ekolu ia ke Poo o ke Kumukanawai, ma o ke kapae pu ia ana o na rula, a ma ka ninau ia ana ua hooholo loa ia.

            Ma ke noi a Sol. Meheula, na koho ia o J. Kanui i lunahoomalu no ka Ahe Elele no ka manawa, a ua noho ka Aha Elele no ke koho ana i Peres@dena no ka Aoao Kuokoa Home Rula, a ua waiho la mai ka iuoa o D. Kalauokalani i Peresidena, ma ke noi a J. K. Kaulia, ua pani ia ka waiho ia ana o @n. inoa holo Peresidena

            Ma ke noi, ua kauoha ia ke kakauolelo e kakau i hookahi balota no D. Kalauokalani a heluhelu ia, a na koho pono ia o D. Kalauokalani i Peresidena no ka Hui Kuokoa Home Rula.  Ma ke noi no ua hoihoi ia ae ka Peresidena D. Kalauokalani ma ke noho e ka Ho@ J. K Prendergast, a na hoopau ia ka lunahoomalu, J. Kanui.

            Ma ke noi, ua hapai ia ka noonoo ana i Hope Peresidena ma ke koho balota, a kohoia o J. K. Kaulia i Hope Peresidena no ka Aoao Kuokoa Home Rula ma o na balota he 80.

            Ma ke noi a S. K. Oili, ua hoopanee ia ka halawai a ka Aha Elele a noho hou i ka hora 9 a. m., Poakolu, la 9 1901.

 

LA HANA ELUA.

Foster Hall, Honolulu, Ian. 9, 1901.

            Malama ia ka halewai a ka Aha Elele o ka Aoao Kuokoa Home Rula hora 9:35, Peresidena Kalauokalani ma ka noho, a hoomaka ia no hana me ka pule a Leleiwi.

            Ma ke kauoha a ka Peresidena D. Kalauokalani, na kahea ia na inoa o na Elele e ke Kakauolelo.

            Heluhelu ia ka moolelo o ka Aha Elele o ka la 8 o Jan , 1901, a apono ia me na hooponopono hou, ina ka noho hoomalu ana a J. K. Kaulia, Hope Peresidena.

            Hapai ia ke koho ana i Peresidena Hanohano, a ua waiho ia mai na inoa penei:  J. Kanui, R. N.  Boyd, D Kanuha a me D. Kawananakoa.  Ma ke noi a W. H. Kailimai, ua pani ia ka waiho hou ia ana o na inoa holo Peresidena Hanohano, a hapai koke ia ke koho ana ma ka balota, a koho pono ia o J. Kanui i Peresidena Hanohano no ka Aoao Kuokoa Home Rula, ma o na balota he iwakalua (20).

            Hapai ia ke koho ana i mau Hope Peresidena Hanohano, a waiho ia mai ka inoa o J. Keau a me T C. Polikapa.  Ma ke noi a S. K. Olii, ua pani ia ka waiho hou ia ana mai o na inoa holo Hope Peresidena Hanohano, ma ke noi ua kauoha ia Kakauolelo e kakau ia i hookahi balota a heluhelu ia ka balota, a koho pono ia o J. Keau i Hope Peresidena Hanohano Ekahi, a o T. C. Polikepa i Hope Peresidena Hanohano Elua, no ka Aoao Kaokoa Home Rula.

            Hapai ia ke koho ana i Kakauolelo, waiho i mai ka inoa o J. K. Nakookoo a me Wm. K. Kaleihuia.  Ma ke noi ua pani ia ka waiho hou ana mai i na inoa holo kakauolelo, a hapai koke ia ke koho ana ma ka balota, a koho pono ia o J. K. Nakookoo i Kakauolelo no ka Aoao Kuokoa Home Rula ma o na balota la he iwakalua (20).

            Hapai ia ke koho ana i Puuku, a ua waiho ia mai ka inoa o J. P. Makainai a me W. H. Kailimai, ma ke noi, ua pani ia ka waiho hou ana mai i na inoa holo puuku, a balota, a koho pono ia o W. H. Kailimai i Puuku no ka aoao Kuokoa Home Rula, ina o na balota la he iwakaluakumamalua (22).

            Hapaiia ke koho ana i Luna Hooia, a waihoia mai ka inoa o J. P. Makainai a me Wm. K. Kaleihua, a ma ke noi na pani ia ka waiho hou ana mai o na inoa holo luna hooia, a hapai koke ia ke koho balota a koho pono ia o W. K. Kaleihula i Luna Hooia no ka Aoao Kuokoa Home Rula, ma na balota la he umikumamaiwa (19).

            Hapai ia ke koho ana i ka Papa Hooko a na S. K. Mahoe he olelo hooholo, penei:  "Olelo Hooholo, oiai, ua hoomaopopo la eia no ke ku nei he Papa Hooko o Kanaonokumamalima (65) laia i wae mua ia no ka Aoao Kuokoa Home Rula, nolaila, e hooholo ia, o lakou a pau a me ko lakou mau luna e ku nei oia no ka Papa Hooko a keia Aha Elele e koho ai i ku i ke Kumukanawai o ka Aha Elele a ka Aoao Kuokoa Home Rula."  Ma ke noi a J. B. Kaohi, ua hooholo ia e pakui ma hope o ka olelo hooholo a Kaulia i ka Papa Inoa o ka Papa Hooko mua, ma ke noi, oa noonoo ia ka Olelo Hooholo.

            Na J. K. Nakookoo, e kapaeia na huaolelo o ka Olelo Hooholo, penei:  "a me ko lakou mau luna."  mamuli o ke kue i ka hapa hope o ka Pauku a o ka Kumukanawai o ka Aoao Kuokoa Home Rula, ma ka ninau ia ana, na aponoia a hooholo loa ia ke kapae.

            Ma ke noi a S. K. Mahoe, ua apono l@a ia ka olelo hooholo elike me ke kuiana mua o ka olelo hooholo me ke kapae ole i na huaolelo, "a me ko lakou mau luna."

            Hapai ia ke koho ana i ke komite waiwai o elima lala.  Ma ke noi a Senatoa D. Kalauokalani, ua hooholo ia e koho pakahi ia i komite waiwai no kela a me keia mokupuni, a ua hoomaka ma ka Mokupuni o Hawaii.

            Na S L M. Kawelo i waiho mai ka inoa o J B. Kaohi, a na D. Kalauokalani ka inoa o Kaliimai, ma ke noi ua pani ia ka waiho hou ia ana o na inoa holo komite waiwai o ka mokupuni o Hawaii, a hapai koke ia ke koho ana ma ka balota, a ua koho pono ia o J. B. Kaohi i komite waiwai no ka Aoao Kuokoa Home Rula, no ka mokupuni o Hawaii.

            Hapai ia ke koho ana i komite waiwai no ka mokupuni o Maui, ua D. Mahuka i waiho mai i ka inoa o S. E. Kaine, ma ke noi, ua pani ia ka waiho hou ia ana o na inoa holo komite waiwai no ka mokupuni o Maui, a kauoha ia ke kakauolelo e kakau i hookahi balota no S. E. Kaiue, heluhelu ia a koho ponoia o S. E. Kaiue i komite waiwai no ka mokupuni o Maui.

            Hapai ia ke koho ana i komite waiwai no ka mokupuni o Molokai, a waiho ia mai keia mau inoa, Kahapula (Beckiey), Kekipi a me Uahinui, ma ke noi ua pani ia ka waiho hoa ia ana mai o na inoa holo komite o ka mokupuni o Molokai, a hapai koke ia ke koho balota ana a kono pono ia o Uahinui i komite waiwai no ka mokupuni o Molokai.

            Hapai ia ke koho ana i ke komite waiwai o ka mokupuni o Oahu, a waiho ia mai ka inoa o Kanui i komite waiwai, ma ke noi, ua kauoha ia ke kakauolelo e kakau i hookahi balota no Kanui, a ua heluhelu ia e koho pono ia o Kanui i komite waiwai no ka Aoao Kuokoa Home Rula no ka mokupuni o Oahu.

            Hapaiia ke koho ana i komite waiwai no ka mokupuni o Kauai, waihoia mai ka inoa o Leleiwi a me R Puuki, a hapai koke ia ke koho balota ana, a koho pono ia Leleiwi i komite waiwai no ka mokupuni o Kauai.

            Hapaiia ka noonoo ana i na inoa o na keiki e hoouna ia ai i ke kula koa ma Amerika Huipuia, ma o ke kauoha a ke Elele Robert W Wilikoki, a heluheluia ka leta a ka Elele Wilikoki e ka Hope Peresidena Kaulia.

            Ma ke noi a Palau ua waihoia ka noonoo ana i ke komite.  Komite:  Palau, Lunahoomalu o ke komite, na lala S K Mahoe a me W. H. Kailimai, a ua noho koke komite e noonoo.

            Ma ke ka@ ha a ka Hope Peresidena Kaulia, ka mea iaia ka noho hoomalu o ka halaweiia ka aha elele, ua hoomaha ia hale no kekahi mau minute no ke kau ana i ka hoike @ e komite no na keiki hoouna i Amerika i ke kula koa.

            Hoike a ke komite no na keiki e hoouna aku ai i Amerika i ke kula koa.  Na Palau, lunahoomalu o ke komite i lawe mai i ka hoike a ke komite.  Na keiki i loaa i ke komite:  Daniel Yowell, Joseph Kuipo Aea a me Lui Thompson.  Ma ke noi a D Mahuka ua a ponoia ka hoike a ke komite.

            Ma ke noi a Kawelo, na hooma ha ka halewai a ka ana elele a ke Kuokoa Home Rula a noho hou i ka hora 2 p. m.

            Hoomaka hou na hana hora 3 p. m.  Hope Peresidena Kaulia ma ka noho a kakauia ka inoa o na elele. 

            Hapaiia ke koho ana i komite no ke kuaulu ana i na ahahui lala a puni ka Paeaina, a ma ke noi a Mahoe na hooholoia e waihoia keia komite na ka Papa Hooko e noonoo.

            Hapaiia ka noonoo ana i palapala hoomaikai i ka Elele R. W Wilikoki, a ma ke noi a Mahoe, ua waiho ia ma ka lima o ke komite o ekolu iaia.  Komite:  Peresidena Kalauokalani, Hope Peresidena Kaulia a me ke kakauolelo Nakookoo.

            Hapaiia ka noonoo ana i palapala hoomaikai ia Peresidena Makinile o Amerika Huipuia, a ma ke noi no, ua haawi hou ia no i ke komite Kalauokalani, Kaulia a me Nakookoo.

            Hapai ia ka noonoo ana i paiapa la hoomaikai i na Senatoa a me na @amakaainana o Amerika Huipuia, ma ke noi ua haawi hou ia no i ka komite mua he nei.

            Na D. M. Kupihea he noi e noonoo hou ia ka olelo hooholo a Mahoe e pii ana i ka papa hooko, ma muli o ke kue ana i ka hapa hope o ka pauku 9 o ke Kumukanawai o ka aoao Kuokoa Home Rula, kokua ia ke noi a noonoo hou i ka olelo hooholo, a ua rula ia mai e ka noho ka Hope Peresidena Kaulia.  Ua hoohalahala ia ka rula ana a ka ana imua o ka hale e Kupihea a ua kekuaia, aole nae he ninau iki ia, no ka pono a me ka pololei o ka rula ana a ka noho no ke noi e noonoo hou ia ka olelo hooholo.

            Ma ke noi a Mahoe ua hoopanee ia ka halawai a ka Aha Elele a noho hou i ka hora 9 a. m., Ianuari 10, 1901.

                        J. K. NAKOOKOO,

            Kakauolelo Kuokoa Home Rula.

                                                Aole i pau.

 

NA LIMAHANA MAHIKO.

            Ua hoea ae la ma Nu Olina, ma ka 3 o Ianuari nei, he 400 limahana Porto Rico no Hawaii nei.  Ma ka hoike a ka nupepa Times Democrat, he poe nawali wali loa keia mamuli hoi o ka pololi ai, oiai o ka aina a lakou i hele mai ai na wi loa ia i keia manawa.

            He ekolu i make ma ko lakou alahele moana ma o keia kumu ae la a me he mea la, he mau mahina lakou e malama ia ai mamua o ka hiki ana ia lakou ke hana maloko o na mahiko.  Ma loko o keia heluna 400, he 200 kane, 100 wahine a me 100 kamalii.

            Mahope o ko lakou hoolele ia ana mai ka mokuahi Arkadia e hookau ia mai ana lakou maluna o ke kaaahi a lawe ia mai no Ka palakiko, a malaila e lawe loa ia mai ai lakou ia nei maluna o ka mokuahi.  He 10,000 ka nui o na limahana Porto Rico i make make ia no Hawaii nei.

            Eia na hui mahiko ke ohi hapuku nei i na limahana me ka nana ole i ko lakou kulana ola kino, aka, o ko lakou ake wale no o ka hiki mai o keia mau limahana i Hawaii nei a hoohana aku ia lakou maloko o na malako.

 

$5.00 MAKANA.

            E haawi ia no he $5.00 makana no kekahi kuka Heleua i haule ma kahi kokoke i ka uwapo Pakipika ma ka po Poakolu, a i loaa i kekahi kanaka Hawaii.  E hoihoi ae ma ka Holele Hawaii.

 

Nuhou Kuwaho.

KE KULANA KAUA MA AFERIKA HEMA.

            Ladana, Jan. 2 He lono kuikawa kai loaa mai nei mai Colesburg, Cape Colony, no ka 31 o Dekemaba, e olelo ana.  Ua hopu pio ia e na Boa no lakou ka heluna he 150, he 14 mau koa Beritania ma kahi kanalima mile ma ka hikina hema o Colesburg.  Ua hoopuipui hou ia na Boa a hiki i ka 300, a ua hoea ae la ma kahi kokoke i Weltervreden me ke alakai ana he puali holoholona.

            Ua loaa mai la keia mau hoike i ke Keena Kana mai a Kenerala Kitehener, penei.

            Pretoria, Dec 31.  O Kenerala Knox, ka mea i hahai aku mahope o Kenerala DeWet, na hoike mai nei ua lawepio ia eia he mau lio, elima kaa lako ai, me 6000 poka.  Ua hookuu aku oia he 76 pio Boa, i lawe ia aku e na Boa a hookikina ia aku la e hakaka.  Ua hopu pioia e Kenerala French he 12 Boa a me kekahi heluna lehulehu o na kaa a me na bipi.  Mawaena o na pio i hopuia he kanaka lawe kauoha kekahi mai Beyers aku no S nut.

 

HOEA O HAKU ROBATA I KA HOME.

            Cowes, Ian. 2  Ua hoea mai la ka mokuahi Canada, a maluna ona o Ilamuku Kiekie Haku Robata, na hoohiwahiwa ia ke kia o na moku me na hae like ole, ma ke alahele no Osborne House ua hoonanai ia na alanui me kekahi pio i kukuluia e hoike ana i na manao ohohia o ka Moiwahine nona.

            Ua hoohanohano aku ka Moiwahine iaia me ke kulana Ela, a me na hoomanao pu ia o kana mau kaikamahine, ua papahi pu ia aku maluna ona ke kulana Naita o Gart@r.  Ua lele mai o Haku Roberta ma ka hora 3:30, a ua apo ia aku oia me na leo huro o na tausani makaainana.

 

MAKE HOU AGUINALDO

            Nu Ioka, Ian. 3            O Benjimin Ide Wheeler, peresidena o ka Kula Nui Kaleponi, e noho nei ma ka hotele Waldrof-Astoria, ua loaa mai ne na lono iaia he mau hoike malu @ mai Pilipine mai na make o Aguinaldo, a o kona wa i make ai ma kahi no ia o eono pule i hala ae nei.  O ka lono no kona make ana ua huna loa ia i wahi e hoomau ia aku ai ke kaua.

 

NUI NA KOA MA'I.

            Kapalakiko, Jan. 3.      O ka moku lawe ukana Amerika Thyra na haalele aku la ia Potalaua no Manila ma ka la 31 o Dekemaba a e kipa aku ana oia ma Honolulu.  Ua haalele aku ka Sherman ia Manila ma ka la 15 o Dekemaba me 30 koa lawehala, 6 koa pupule a me 634 koa ma'i.

            Ua haalele aku la ka Warren ia Manila ma ka la 30 o Dekemaba me 464 koa ma'i a me 104 kino make maluna ona.  O ka moku e holo hou aku ana no Manila oia ke Grant e haalele iho ana i ka la 16 o Ianuari.  E hoomaemae ia ana oia mamua o kona holo ana aku.

            O na kino make o 400 koa Amerika a ke Grant i hoihoi mai nei mai Manila mai e hoolele ia mai ana lakou i keia la a me ka ia apopo.