Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 2, 12 January 1901 — Page 7

KE ALOHA AINA

 

POAONO, IANUARI 12, 1901.

 

HE KAAO HAWAII NO HAINAKOLO

 

Ka Ui Nohea o Waipio. Ke Kai kamakine Nana i Wawahi i na Pani Paa o Kuaiheiani a Haule Kona Kapu Ihiihi.

            I ka pau ana o na mahina elua o ka hele ana o Keaniniulaokalani no kana huakai makaikai i na aupuni like o ka papaku a me ka lakou mau hana no ko lakou ikaika iho.

            Aka, i kona hiki ana i Keaoolino aohe o Keimakani ma o Keaoolino, nolaila ua hoi loa oia me Kuahailo e noho ai ma ka noo.

            Olelo mai o Hainakolo ia Leimakani ke ike nei au no hoi mai ke akua nui o kakou, a no ko olua nele ma Keaoolino, ua hoi loa paha me Kuahailo e noho ai.

            Pane aku o Luukia ia Leimakani e aho o oe ke hoi no Keakoolino, owau ke noho pu me ia nei a oluolu maikai oia nei hoi aku maua.

            Panehou aku o Hainakolo ia laua, o olua pu no ke noho pu no ke hoi, no ka mea, aia maluna o olua kona hilinai.

            Malia paha he mau mea ano nui kekahi i loaa laia ma keia huakai kaahele, alaila, e lohe ana kakou a mahope aku nei au e hoi ai.

            A ma keia mau olelo a Hainakolo imua o kona mau keiki a me na moopuna.

            Pane mai o Leimakani imua o lakou, ina pela e hoi no kakou i keia wa me ke kaulua ole, aole o’u oluolu no kou noho iho i anei a hoi makou.

            Pane mai o Hainakolo na oluolu loa au e hoi kakou a pau, no ka mea he mea nui ka leo.

            He pouli nui me ke kui ana o ka hekili a me ka olapa ana o ka uwila a ma o no, hoho ina lakou no Keaoolino.

            A ma keia wahi e ike ai kakou i na mea pohihihi ma keia huakai kaahele.

            Akahi. Elua hua he pono ke ai aole paha.

            Alua. Elua hoa aohe pono ke ai e make ana paha aole paha, ke wai no nei au imua o oukou ike kilo, hoailona a akua hoi, aka, ma keia mau hua e pane pololei, luna hooko Luukiaikaih kapu, wahi a Keaninulaokalani.

            Ua pane mai o Kuahailo no na hua mua elua he pono ke ai la me ka pilikia ole.

            O no hua hope elua he oiaio aohe pono ke ai e make ana, oia ko’u ike mai ka nuu mai.

            Pane mai o Leimakani, ua like ko’u manao ma na ano a pau me Kuahilo.

            Pane mai o Lonokaiolohi@ lana o kana papa, konane he like @ ia no me Limunui.

            Pane mai o Luokia imua lakou a me ke akua, aohe like o ko’u manao me ko lakou nei.

            Akahi. Elua hua he pono ke ai a pono ole paha.

            I ko’u manao aole pono ke ai i ka mea awaawa e make ana.

            Alua. E nana ia Kane a me Kanaloa, ua pakele anei laua no ka hookue ana ia Hainakolo a me Leimakani, nolaila, o na olelo ino a pau mai a laua ae, a plea i make ai o Keaoikaohuokekai no kona hookiekei make oia.

            A pela o Hainakolo he wahine make oia, ma kuu pule i ke akua nui o kakou ola oia.

            A pela kuu kaikamahine ina aole i komo kuu hua pule nona he wahine make oia, a maluna o keia mau komohana oia ka’u hoike no keia mau hua.

            Pane mai o Keaniniulaokalani, ia pololei kou ike kilo e kuu akua Luukiaikainikapu, he oiaio, he akua launa o Kane me Kaualoa, ai pu oia me kanaka, oia kona noho ana no na paemoku o Hawaii o Kuauli, a hoola no i kana ke loaa i na pilikia kino.

            A ma keia ano i lanakila ai o Haihakolo, ma ka pule a Luukia, ko’u a ie e hiki ia’u ke hoole.

            A nia keia pule no hoi i lanakila ai kuo moopuna ia Luukia, nolaila, ua pololei ka ike nui o Luukiaika ihikapu.

            Wahi a Keaniniulaokani, eono malama a kakou e noho makaukau ai, a mahope o laila h@ na kakou me ka ikaika.

            Imua o kuu akua a haku hoi o’u ina he mea oluolu imua oukou ihiihi no ka pane ana aku i ke koena o na hua i h@ ia iho nei.

            Pane mai o Keaniniulaokalani ia Luukia e pono oe e hoopau i kau mea i manao ai.

            No ka mea, aia ilaila ke kahua onipaa o ka hoailona kiekie i like ole me a u e ku nei a hiki i keia wa a u e olelo nei ia oe a ma ia mea e kukuli no au imua ou ke hiki mai kou la kapu ihiihi, nolaila, e akahele ma ka olelo ana ina e oi loa aku ana kau olelo mamua o ka mea kupono i nele kakou i na hana, a e pani ana oe i ka puka o na kumuhana i manao ia e hana.

            Pane hou mai o Luukia imua o kona akua, he oiaio e paa io ana ka puka no ka hoailona kiekie i loaa ia’u, aka, ina ao e hoike no na mea i koe, alaila, o ke alanui e loaa ai na kumuhana au e paa mai la, a nolaila, imua ou kuu make e kuu akua, aole au e hoi hope elike me ka hoike oiaio a ka hoailona.

            Akahi. Owai keia mau hua elua.

            Alua. A pehea i lilo ai keia mau hua elua i hookahi.

            A ma keia ninau a Luukia imua o lakou, aole kekahi o lakou i pane mai @ Luukia, no ka mea, ua huli @ou aole i loaa ka haina pololei.

            Ua pane mai o Lonokaiolohia imua o lakou, o keia mau ninau a Luukia imua o kakou, he mau ninau hoopohihihi i ka noonoo, maluna o kuu mana kilo, mana hoailona a akua o ka’u haina, o ke kaikuana a me ke kaihaina oia na hua mua e ua. O ka lilo ana o laua i hooka ni ma keia aho.

            A ma keia mau kumu ke hoike nei au me ka oiaio, aohe keia he mau mea okoa, he mau hana keia i hana ia ma kahi ma lu loa, aohe mea i ike oia laua ke kali nei no ka hiki aku i o laua aia.

            Ua hana ia keia mamua loa aka-hi no a puka maka ae aole ke akua nui o kakou i ike i keia mau hana a Kane ma, no keia mau wahine no ka laua moopuna a akua hoi, oia no o Keaniniulaokalaniikama haku.

            Ua pololei na olelo a Kuahailo i wanana ai, na pukolu o Kane mai a oia no ke kumu nui o Kane ma i kiola ai ia Hainakoio a me Leimakani iloko o ke kai, ina i make laua nei ko ka laua.

            Aka, ua make o Kama ma ia Leimakani, ka enemi o laua a me Hainakolo nalo na paemoku o Kukulu o Kahiki ku o Keaooilino.

            A ma keia hope aku e ike ana kakou me na maka i keia mau nani elua aohe mea nana e kuiai ko laua nani oikelakela, hookahi wale no mea nana e hoohaule i ko laua nani a ko ole ko laua makemake oia no Keaniniulaokalaniikamahaku, wahi a @ kaioluhia.

            E @oukiaikaihikapu nui ka mana o ka hoailona, aka, ia Lonokaiolo-hiaikaimihaku, ko hiapo, kuu akua, kau haku, ua lawa ku ike o ka hoailena kuu ia mai na ko hiapo ko akua, kuu ekue, aohe wa i ikeia ko mea huna, wahi a Keahiniulaokalani.

            Pane mai o Leimakani, ma ua ike i loaa ia maua, ua like loa a me kona hope e hiki mai ana.

 

KA NUI O NA POE HAIHAI KANAWAI.

            Ma ka hoike elua makahiki a Makai Nui Baranuu o ke Teritori Hawaii nei no na makahiki elua i hala aku ia a puni ke pae aina, e pili ana no na poe haihai kanawai i hopuia e ke aupuni ma kahi no ia o 19,000 lawehala, a he 18,929 o loko oia huina i hoopai ia, a ma ka mahelehele ana iloko o na lahui like ole, ua ike ia o ka Pake ke kiekie loa, penei no la:

            Pake, 6,367; Hawaii, 4,900; lapaua, 4,459, Amerika, 1047; Pukiki, 994; Geremania, 255; Beri@nia, 141; Kilipati a me na lahui o ae o ka Hema, 101; Farani, 44.

            O ka nui o na ana koronero iloko oia manawa he 136. Nui no na poe haihai kanawai.

 

E lawe nui i KE ALOHA AINA

 

HOOLAHA AKEA.

            Ke waihoia aku nei imua o oukou a pau e na makamaka mai na Poo Wai a i na Laia a pau o ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui mai Hawaii a hiki i Kauai, oia keia:--

            Ma ka halawai kumau a ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui o Honolulu i malamaia ma ke Home Hoohanau Kapiolani, i ka la 15 o Nov. 1900, ua hooholo lokahi ia ka haawi hou ana i luau ma ka la 16 o Feb. 1901, no ka pomaikai o ka hoekea hou ana aku i keia Home, oiai, ua nui na hanau e komo mai nei, a nolaila, e na hoaloha a me na hoa hooikaika pu o keia hana maikai i ku ai, me na Lau Ahi a kakou i hala aku me ke aloha poina ole iloko o ko kakou mau puuwai pakahi. A pela hoi au ka oukou kauwa hoolohe.

MA KE KAUOHA.

Honolulu, Dec. 31, 1900.

 

            Ke nonoi aku nei au i ko oukou oluolu a i ko oukou aloha e lokahi like kakou ma ke kokua ana i keia hana a na Lani a kakou i waiho iho nei na kakou i waiho iho nei na kakou e auamo me ka naau ahonui, a i kakoo ia e na Kama’lii Opio Kawananakoa a me Kalanianaole Ke hoike aku nei au me ka oiaio, eia ka hana ua ku, a ke hilomua nei ka Home Hoohanau Kapiolani, a ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui.

Me ka mahalo.

EUGENIA K. REIS.

Kakapolelo.

 

HOOLAHA HOOKAPU KAI.

            Ke hoike ia aku nei ka lohe i na kanaka a pau, a ie lakou e hele wale maluna o kou kai e waiho la me Kalia, e hoomaka ana ua kai la ma ka hui ana me ke kai aupuni maluna a hiki i ke paipu hookahe wai ino e moe la iwaho o ka moana malalo. Aole loa kekahi mea e hele e lawaia, aole hoi, i ka Alanihi a i ole i ka Lima O ka poe e hoolohe ulu e hoopii no au ma ke kanawai no ke komohewa, mai keia la aku e hoopukaia aku nei o keia hoolaha, koe na poe a’u e ae uku ana

JOHN HAPA.

Kalia Jan. 2, 1901

 

HE WAAPA LOAA.

            Ua loaa ia’u he waana kiki e lana aua mawehe aku o Kahakaauiana. Ke hoikeia aku nei ka lohe i ka mea nona keia waapa e kii koke mai makai o ka hele waapa o ka Matila me ka uku pu mai i ka lilo o ka malama a me ka hoolaha ana. A ke hala na ia he 15 me ke kii ole ia mai e hio no keia waapa ia’u.

WM. KEALOHA

Kakaako, Dec. 31, 1900.

 

OLELO HOOLAHA.

            Owau o ka mea nona ka inoa malalo ino nei, ke hoike aku nei au i ko’u mau makamaka Hawaii. Oiai na haalele mai ka’u kane Mr. E. A. Wilikama, i ka lawelawe pu ana me a’u i na hana @ i na kino make. Ua makaukau loa au e hooku aku i na kauoha e waiho ia mai ana ia’u mai ku’u mau hoa oha mai me kekahi mau kanaka akamai i hoea mai ia mai Amerika Huipuia.

@ po me ka oiaio,

MRS. E. A. WILLIAMS.

 

KAUKA SLOGGETT.

@ Make a me Pepeiao. Progress Block, Papehele 3.

Manawa Hana:--9 a. m. a ka 4 p. m.