Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 5, 2 February 1901 — Page 5

Page PDF (696.51 KB)

This text was transcribed by:  Johanna Stone
This work is dedicated to:  Laniwahine

KE ALOHA AINA, POAONO. FEBERUARI 2, 1901. 5

KA LETA A KA ELEELE IA JAS. K. KAULIA.

Wasinetona, Jan. 18, 1901. Hon. James K. Kaulia,

Aloha a nui:--Ua loaa mai nei kau, ua loaa pu mai me ka Kalau ma, a me na leta e ae a na keiki haole o Hawaii, e nonoi mai ana e waiho ia aku i ke akea ka hoike ana o na keiki no ke kula kaua aina o West Point a me ke kula kaua moana o Annapolia. Eia ka mea hilu, ua haawi e au i ko'u ae i ke keiki a Captain Pond ka luna nui o na mea kaua moana o Amerika ma Honolulu oiai no au ilaila, oiai, ua ike au aohe a olua keiki me Kalau. A oiai, he nui no na keiki e ae a na makamaka haole o kakou ma Hawaii, a laa me Bihopa mikanele ma a me ia pohai like, aka, aole no i pau ko lakou hana ino ana ia'u, ke komo mau mai nei no na hoinoino ana ia'u ma na nupepa, e olelo ana "he kue haole au," a pela aku, no ia mea i haawi ai au i ko 'u ae i na keiki haole a ka poe waha ma kai, e like me ke keiki ae la a Captain Pond, he mea e hoike aku ana he hoopunipuni a lili maoli ka hana a Bihopa ma, eia nae, i keia wa, ke uwe mai nei i ka haawi ia i ko waho poe keiki, i haawi ia no hoi paha no ka pelapela  o hana, ina no he mau hana maikai, uku ia no i ka maikai, a oiai, he huikala wale au i ko'u mau enemi kalaiaina ina lakou i ahonui me ka hoomau ole i na hana ino i ku ole i ke ano Karistiano, aka, aole no au e hoopoina i na keiki o kuu aina hanau, a o kuu lahui hoi. Ina oe i hai mai nei ua piha na makahiki o kau keiki, a ua makaukau, i na ua hookomo koke ae no au i kona inoa, oiai, o olua no me Kalau ka i luhi pu me a'u i ke kaahele ana i na kai ewalu a me na Mokupuni o Hawaii, e auamo pu ana hoi i na ehaeha a me ka luhi nui, aka, no ko olua nele keiki, nolaila, ke waiho nei au ma waho e waiho mai na keiki. A o na lilo o ka holo ana mai o na keiki i apono ia, na ka Ahaolelo ia o Hawaii e noonoo mai. E ninau aku ia Captain Pond a me ke Mekia Eunia o na koa Amerika malaila, me he la e hala e mai ana na inoa ia'u, a na'u e waiho aku i ke Kakauolelo o ka Oihana Kaua maanei, alaila, loaa aku ke kauoha e hoike mua ia ae ua mau keiki la imua o Mekia Ennia malaila, a pau ia hoouna loa ia mai no West Point, a hoike hou ia malaila, nolaila, e wae mai i mau keiki makaukau, he elua keiki o Hawaii i ae ia mai na'u e wae no keia eha makahiki, hookahi no West Point a hookahi no Naval Academy, nolaila, e noonoo iho oe, aia i ka M. H. 1904, e loaa hou ai i ka (Delegate) Elele o Hawaii he mana wae hou, e hiki ai ia Kaulia opio ke hoomakaukau iaia iho iloko o keia mau makahiki. Pono loa hoi kakou ke lilo koke ae i Mokuaina (Statehood) he eono keiki e hoouna ia mai ai. Ua hooholo iho nei ke Komite Mahiai he $12,000 no kela a me keia makahiki e haawi ia ai ia Hawaii i kahua ao Oihana Mahiai (Agricultural Experiment Station). Ke hoouna pu aku nei au he bila kanawai no ke Kula Nui o ka Oihana Mahiai, (Agricultural College) e hooholo ia e ka kakou Ahaolelo i loaa he $35,000 i kela a me keia makahiki no Hawaii. e like me na Teritori e ae o Amerika. Ua manao wale ae no au i Olaa, Hilo Hawaii. kahi kupono e kukulu ai i na Halekula Ao Oihana Mahiai nei, oiai, he alahao mai Hilo aku a hiki aku i Olaa, a he umi na aina aupuni malaila e pono ai e loaa he haneri eka aina kupono i ka mahi ana i na mea ulu lehulehu. no ke ao ana i na loina a pau oia oihana. Eia kekahi, e hoouna mai oukou i ka papa inoa o ka poe koho balota mai Hawaii a Niihau, oiai, he 8,000 ope anoano mea kanu me na buke 8,000 e hoike ana i na loina o ke kanu ana i na mea ulu, hanai moa, hanau puaa, hana waiubata, a pela aku, e hoouna aku ana au a puni ka Pae aina. O ko'u mahele mai la keia o ko'u Teritori a Amerika i haawi mai nei, i mea e hoohoihoi a hoopomaikai aku i na poe mikiala hana iloko o ka lahui Hawaii. He maikai ko'u noho ana me na hoa a pau o na aoao like ole o ka Ahaolelo, he kuokoa au ma ka aoao kalaiaina o Hawaii, aka, he Repubalika ko'u mau hoa hana, a oiai o lakou ka poe mana o keia au. O na aina aupuni kekahi a'u e hooikaika nei no ka hoouna ana aku i komite i Hawaii, a ina e holopono ole, alaila, aia a hoi aku ai, noonoo kakou i bila kanawai e loaa ai na aina aupuni i na kanaka me ka uku ole, aole o'u kanalua no ka holopono oia mea, o ke kumu o ko'u lawe ole mai i bila oia mea i keia manawa no ka mea, he kau pokole keia. He nui ko'u mau hoaloha iwaena o na aoao mana elua, e he oluolu ko makou launa ana. Eia hou. e ao aku i na moho o ka aoao Kuokoa Home Rula, mai pupuahulu ma na hana, me na kumu kupono wale no oukou e hana ai i na hookohu a Dole. E aloha i na keiki o ko kakou aoao, ke holopono nei ka'u mau hoonee ana no ko kakou pono. E aloha i ka lahui a me oe pu kekahi o na kalaiaina kiekie i helu ia no Hawaii. Maikai au a me ka ohana pu.

R. W. WILCOX.

MA KE KAUOHA.

Ke waiho ia aku nei ka oluolu o na makamaka na hoaloha me lala a pau o ka Ahahui Hooulu a Hoola Lahui. Ma ka halawai kuikawa i malama ia ma ka Home Hoohanau Kapiolani i ka la 16 o Ian. 1901 ua hooholo ia ka hoopanee ana i ka luau u makaukau pono na mea a pau. Aka, ua makemake ia na hanau a pau e akoakoa ae ma ka Home me ka lakou mau keiki i ka hora 12 awakea o ka la 19 o Feb, 1901. No ke pai kii ana i na keiki a pau. Me ka mahalo, Eugenia K. Reis. Kakauolelo.

KA LETA A KA ELELE IA DAVID KALAUOKALANI.

Hale o na Lunamakaainana, Wasinetone, Jan. 19, 1901. Hon. D. Kalauokalani, aloha nui kaua:--

Ua loaa mai ka olua mau leta me Kapena Pond, ke hoakaka mai nei o Kapena Pond ke kali mai nei o Merika Ennia o na koa Amerika o ka makaukau aku ia'u alaila e hoike ia ana ma Honolulu, a mahope loa o West Point hoike. Eia iho no iloko o na hoike na rula a oia ka'u e kali aku nei o ka oukou mau inoa. He nui a lilo no ka holo ana mai o na keiki no keia mau kula, aka, o na keiki a ka poe hanohano a waiwai o lakou ka poe makahehi no keia kulana, no ka mea, ke puka pono na keiki olaila ua loaa ke kulana iloko o na puali kaua aina, pela no ke kulana kaua moana. Ia kakou nae he mea keia i hoohaiki ia i ka wa ia kakou ke aupuni ma ke ano hookae, aka, aia keia mana ia kakou ka lahui i keia wa. Ina manao ka Ahaolelo e hooholo iho i puu dala no keia mau keiki makaukau oia na keiki kupono no keia mau kula, i poho ole ai na dala a ka Ahaolelo e hooholo mai ai. Ua lilo i ke keiki a Kapena Pond ka eo ma ke kulana kaua moana Anakapoli. O ke kumu ke olelo nei o Bihope Elemakula he kue haole kaua a me ka aoao o na kanaka Hawaii, aka, ke palapala mai nei na keiki haole e w@ ino akea aku au i ka hoike i na keiki Hawaii a pau imua o ke akea, a o ka mea makaukau loa me ka nana ili ole oia ka'u e wae ae, aka, ua lilo i keia keiki haole o lakou keia kulana i haumia a no ke kula kaua moana. Ina pela ko kaua kulana, alaila he hookae haole anei ka aoao Kuokoa Home Rula na na Lunamakaainana a me na Senatoa ia e nana iho a me ka lahui Amerika aole i pili ka hookae haole ia kakou malaila, oiai, eia he keiki haole ke komo mua e lilo i haumana no keia kula kiekie o Amerika nei no laila, ua haule hope o Bihopa elemakule hoopunipuni. O na keiki a'u e wae ai eha makahiki ma keia mau kula kiekie o ko Hawaii kuleana ia a hoea i ka makahiki 1904, a na ia elele e wae aku. No ke koi poho pauahi hoi he hana nui keia e noonoo ia me ke akahele loa o lilo auanei keia hana ke hooholo koke mai oukou i mea e komo ai ka Teritori o Hawaii he mea aie hou no kakou, oiai o ke koi aneane paha alua miliona, he mea pono e koho ia i komite e huli i na mea ano nui e pili ana i na palapala me na kuikahi na olelo aelike mawaena o ke aupuni o Dole me Amerika mamua aku o ka pauahi a mahope aku o ka lilo ana o Hawaii he Teritori, a ina ku ka hewa ia Amerika alaila, na Amerika e uku, a ina ku ka hewa ia Dole ma na ia poe no e uku me ka poe kokua hewa uhauha dala a i ole pepehi lahui. alaila na kakou e noonoo hou no keia ninau. ua ike au i kou manao makee maluna o ke kahua kaulike no keia ninau ano nui. (Aole i pau.)

UA HOI MAI LA O KEOKI KAAKA.

Ma ke Sonoma i huli hoi mai ai o Senatoa Keoki Kaaka me kana wahine, mahope o ko laua kaahele ana mai nei ma na kulanakauhale nui o Amerika Huipuia. Ua kipa aku oia ma Wasinetona mamua o ka hoea ana aku o ka Elele Wilikoki, a o kana huakai pupuahulu i haalele iho ai i ke kapitala nei aole i maopopo, koe wale no i holo aku nei oia e makaikai i ka hookuku peku pono mawaena o na kula nui o Harvard a me Yale. Ma kona huli hoi ana mai la ua lawe pu mai la oia he mekini helu balota, wahi ana, he kiai makaala oia no na poe koho balota. Ua hanaia keia mekini ma Rochester, Nu Ioka, a ua hoohanaia ma ke koho balota mai nei o Buffalo, o na balota a pau i hookomo ia ua heli ia ia iloko o na minute he iwakalua, i kona ike ana i keia mekini helu balota ua noi aku la oia no ka lawe ana mai i Honolulu nei e hoikeia ai, a no ia kumu ua ae ia mai la.

PIANO I HANAIA ME KA LAAU HAWAII.

Ua loaa mai la i ka hui kuai mea kani Bergstrom he piano i hana ia me ka laau koa. O keia piano ua hana ia mai nei ia ma Chickering, Bosetona, malalo o ke kauoha a ke Keikialii Kalanianaole. O ka waiwai io o ke kukulu ia ana o keia piano, ma kahi no ia o $1,000, a o na laau koa i hana ia ai oia mai Hawaii nei ia i hoouna ia aku ai. He nani ka hiohiona o keia pila a maluna o kahi e hookani ia ai a kau ana ke kalaunu o Hawaii me na huaolelo "Kulia Kanuu" E haawi ia aku ana ua pila la malalo o ka malama ana a ke Keikialii Kawananakoa, a hiki i ka huli hoi ana mai o ke Keikialii Kalanaianaole me kana wahine mai ka laua huakai kaapuni honua.

Eia ka halekuai The White House ke kuai hoemi nei i na papale wahine. E kipa oe malaila e na makamaka.