Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 13, 30 March 1901 — Page 1

Page PDF (605.78 KB)

This text was transcribed by:  Patricia Ravarra
This work is dedicated to:  The ʻIke Kūʻokoʻa Initiative

KE ALOHA AINA

 

Hilo Bay, Hawaii

Ua Mau Ke Ea O Ka Aina I Ka Pono

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895.

buke vii.                                 honolulu, poaono, maraki 30, 1901.                     helu 18

 

ANEANE E HAKAKA

            Ma ka moku lawe holoholona Pak Ling i loaa mai ai ia makou keia mau lono makamaka hou.

            Tientsin, Mar. 16, hora 4:30 p.m.  Ua ae aku o Kenerala Campbell o na Beritania e unuhi i kona mau pualikoa mailuna aku o ka panalaau e hoopaapaa ia la ina o Rusia e hooko ana ia hana hookahi.  Ua hoole aku na Rusia i keia mea, no ka mea, no Rusa keia wahi a @a hoao hoi o Beritania e komo hewa mai, a pela na Rusia i kiai ai.  Ma ka hora 4 o keia auina la o na kiai o na aoao elua @a kokoke loa laua e hookui a he kanaha wale no kapuai ka mamao o kekahi mai kekahi aku.  Ua hoopiha ia kekahi mau auwaha loloa me na koa.  Ua nui hewahewa na Beritania malaila, ua like me hookahi Rusia i ka iwakalua Beritania, aka, koe wale no ma ka loli ana ae o na manao ma Sana Peteroboro, e hoao aku ana no na Rusia e kue i na Beritania mai ko lakou mau kulana ikaika aku.

            Ua hoao ia na @ana o hoopau ia ai keia hoopaapaa, aka, a hiki na@ i keia wa aole i holopono, aia na aoao a elua ke paa la i ko laua kulana.

            Ladana, Mar. 21.  Ua hool@ aku la o Kenerala Wo@ack i ke apono ana i na uwao a Ka@a von Waldersee ma Teintsin [ as printed ], wahi a ka mea kakau o ka Daily Mail ma Pekina i kakau mai ai ma ka la inehinei, me ke koi aku ia Beritania aole wale no oia e unuhi aku i kona mau koa, aka, e mihi aku no ka lawe ia ana o ka hae Rusia.  Ua hoole loa aku o Kenerala Barrow i keia mau noi, a una kokua aku ke aupuni o Beritania i keia manao hoole o kona kenerala.  Aia na pualikoa Beritania ke hoouna ia la no laila.

            Ma ka po na hoea mai he 500 luina ame koa marina Beritania mai Taku mai ma kekahi kaaahi kuikawa, a lawe ae la i ke kulana kiai ma kahi a na koa Inia e kiai ana.  A o na koa ilikeokeo mau hoi ia o Beritania i hoea aku la ma keia wahi e hoopaapaa ia nei.

 

KA IKAIKA LELE O KA HUAOLELO.

            Nu Ioka, Mar. 18.  Ma ka ninau ia ana o Signor Marconi, ka mea nana i huli ka telegarapa uwea ole, ua hoike mai oia, o ke kowa hiki i ka huaolelo ke lele mai kekahi aoao a kekahi aoao me ka holo pono i keia manawa he 200 mile, aka, he manaoio no nae kona e oi aku ana no ma keia mua aku.

 

HAMO IA I KE TA

            Ua loaa mai nei he mau hoike mai Honokaa, Hawaii mai nei no ka Poakolu nei, Mar. 27, e olelo ana:  Ua hoopiha ia ko Honokaa poe me ka pihoihoi no kekahi hana hoomainoino i hookau ia aku maluna o kekahi Pukiki nona ka inoa o Manuel Lapozo, ma o kona hamo ia ana i ke ta ame ka hulu moa, ma ka po Poalima o kela pule aku nei.

            Ma ke aumoe oia po i hoike ia ae la ua hoea aku la he eha a i ole eono mau kanaka i kona home, a kahea aku la iaia e hele mai iwaho.  I kona puka ana mai ua hookau koke ia aku la ua Rapozo nei maluna o kekahi lio a lawe ia aku la no loko o ka malako, a malaila i wehe ia ai kona aahu a hapala ia aku la i ke ta a me ka hulu moa.  Mahope o ka pau ana o kona hana hoomainoino ia ana aku, ua nakii ia aku la oia i ke kumulaau.  Ma ka hora 8 o ke kakakiaka o kekahi la ae ua loaa aku la oia i kekahi Iapana, a nana i hoopakele ae i ka mea poino.

            Aole i loaa na poe nana i lawelawe keia hana hookalakupua i ke kulu aumoe, a aia na makai ke hanu la i ko lakou mehea.  Ua hoike ae ke kaikamahine o 15 makahiki a Rapozo i kekahi karaima koikoi i lawelawe ia e kona makuakane, aia na Pukikik iloko o ko piha inaina, a me he mea la, e ulu mai ana he haunaele.

 

ELELE WILIKOKI

            Ua manao loa ia e hoea mai ana ke Elele Wilikoki maluna o ka mokuahi Pekina me kana Kakauolelo.  E noho aku ana no ka ohana ihope pela no hoike i loaa mai nei ma kana leta hope.

 

KAKAUINOA I KA BILA HAAWINA.

            Ma ke kakahiaka Poakolu nei i kakuinoa aku ai ke Kiaaina i ka Bila Haawina o $45,000 no na hoolilo o keia Kau Ahaolelo.  O keia ka bila mua a ke Kiaaina @apono mai la, a o ke dala i manao ia ai no ka uku ana i na hoolilo e unuhi ia mai ana ia mai ka waihona mai o ka lehulehu.

 

HE ULELE PUUPUU

            Mahope iho o ka hoomaha ana ana o ka hale ma ke awakea Poaha n@ua ulu ae la he hakaka kui@ awaena o J. K. Nakookoo, ka @akai o ka hale ame H. I. Cruzan, he haole kakau nupepa no ka Buletina.

            Ua ulu mai keia hoolei puupuu ana ma ke noi ana aku a Cruzan ia Nakookoo i kope o ka bila okana aina.  Mamua nae o ko Cruzan hele ana aku ia Nakookoo e noi ai i keia kope, ua hele mua aku oia @ noi ia Lunamakaainana Penikalaka a nana i kuhikuhi mai e hele ia Nakookoo, no ka mea, aia me ia na bila a pau kahi i malama ai.

            Malalo o keia kuhikuhi ana a Penikalaka i hele aku ai ua haole @a no ke pakaukau o Nakookoo e noho ana a noi aku la iaia i ke kope o keia bila.

            Ua ulu puni koke ae o Nakookoo i ka huhu, no ka mea, o ka elua ia o ke noi ana aku a keia mea kakau nupepa iaia, nolaila, ua lalau iho la oia he kope o ua bila okana aina nei a haawi mai la ia Cruzan me ka hookikina pu ana mai iaia e haalele koke iho ia wahi.

            Aka, no ka haalele koke ole iho a me ka hoopuka ia ana aku o kekahi mau huaolelo pakike @ ua makai hanohano nei, ua hiki hou ole iho ia Nakookoo ke hoomanawanui i kona kuakoko a lele mai la me ka manao e kipaku aku i ka mea kakau o ka Buletina malalo o ka ikaika o kona mau aahuki.  Aole nae i makemake

o Cruzan e hoohaahaa ia oia e Nakookoo, a nolaila, ua haawi aku la oia he puupuu wela.  Ua loaa koke mai oia i na puili a ka Hawaii, a mai hoi ihu ole paha ua haole nei ina aole i komo aku o Makekau a uwao ae ia laua, no ka mea, i ko laua wa i puili ae ai a hina aku la iluna o ka papahele ua paa o Cruzan malalo.

 

            E malama ia ana he paikau hookuku mawaena o na puali A a me B o na koa Hawaii, m@ ke kahua paikau o Haimoe@po i keia po Poaono iho, ina aole he mau kuia elike me ka nee kaua ana a na pualikoa i hookuku ai ma kela mau pule aku nei.  O na lunakanawai o keia hookuu ana oia na aliikoa kiekie o ka regimana.

 

HAALELE A HOI HOU

            Ma ka noho ana o ka Hale o na Senatoa ma ke kakahiaka Poakolu nei, i waiho aku ai o Senatoa Rusela i kona noho Peresidena ana no ke Senate.  Ua hoohikilele ia na hoa o keia hale hanohano no keia mau hana a Rusela a mamua ae o ke komo loa ana aku o ka hale iloko o na hoopaapaa ana ua ku koke ae la o Bila Waita a kahea ae la e hooma@ ka hale a hiki i ka auina la.

            O ke kumu o keia haalele ana o Kauka Rusela i kona noho aole he mea i maopopo, aka, ma ka manao koho wale a kekahi mau hoa Home Rula, no ka mokuahana no ia mawaena o Bila Waita a me un Rusela nei no kana bila waiona.

            O ko Rusela makemake oia ka hooholo ia ana o kana bila ma ka hoohakalia ole, aka, ua kue nae o Bila Waita me ke a’o aku @ haawi ia i wa e noonoo ai i keia bila.

            Ua manao ia mamuli o keia manao hoohakalia o Waita i haalele aku ai o Rusela i kona kulana.

na kumu o ko rusela haalele.

            Mamua a@ o ko Kauka Rusela waiho ana aku i kona kulana noho Peresidena no ke Senate ua ku mai la oia e heluhelu i na kumu hoopii ana i manao ai aole oia i kupono e noho hou maluna oia noho penei:

            Hale o na Senate,

                        Mar. 27, 1901.

            I ke Senate––Oiai na uwale mau aku au i na manao o keia aha mamuli o ka pokole o ka manawa o ka Ahaolelo ua hoopa@ manawa wale ia ia me na hoepaapaa ana i na kumuhana an@ ole, he mau mea waiwai ole hoi i na kanaka o keia Teritori, a o ka hooholo ana i na kumuhana i ae like ia e na aoao kalaiaina ua hooulolohi ia, a oiai, he uuku loa a i ole aole no he hana i hana ia

(E nana ma ka aoao 4)