Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 13, 30 March 1901 — Page 4

Page PDF (602.29 KB)

This text was transcribed by:  Kihei De Silva
This work is dedicated to:  Josephine "Pine" Kelly

KE ALOHA AINA

KE ALOHA AINA, POAONO, MARAKI 30, 1901.

 

Ke Aloha Aina

 

Hookumu no ka Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii.

Edward L. Like. Luhahooponopono. Hogan E. Kaluna, Luna Hoopuka, Alex Nawahi, Luna Hoohana. Emma A. Nawahi Puuku o Ke Aloha Aina.

Puka Pule

E hoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.

No ka Makahiki $2.00

No ka Eono Mahina    1.00

No ke Kope Hookahi .05

Keena Hana.

Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi.

Honolulu Mar. 30, 1901

 

O kahi puu dala i haawi e ia mamua o ka wa e hana ia ai o kahi hana, ke manao nei makou he Kipe ia, oiai, aole i hana ia ka hana mamua a mahope loaa mai ka uku, e like me ka olelo, “aohe kauwa hana i nele i kauku,” oia ka pololei; aole nae pela kahi poe a makou i lohe ai. O keia hoi, mamua ka uku mahope ka hana (ohi e no ka @@ wahi a ka holokahiki) hanai e ia ka ai mamua a hewa ka waha, aohe uku e ae i manao ia hookahi no uku “o ka leo.” He ola i ka leo, a he make i ka leo.

 

HE MAU LONO LAUAHEA MA NA PIPA ALANUI

 

He mau lono lauahea kai loaa iho la makou ma na pipa alanui o ke kulanakauhale nei, e i ana: Eia ke namunamu nei kahi poe Home Rula o ka Ahaolelo, no ko makou huai a hoikeike wale i na kee o lakou, i ko makou huna ole iho ka i na hana a lakou e hauhili mai nei ka ma-na.

Oh! dia, e aha la ka makou, e nana wale aku no paha me he ihepa ala. Kai no o ko makou kuleana ia i lilo ai i wahaolelo no ka lehulehu, a ma o ka lehulehu la ko makou mana e ku nei i keia la, aole ma o oukou kakaikahi la. O ko makou wahi ia o ka hoonaauao aku, o ka hoaokanaka aku, ina he pilikia e hiki mai ana.

He oiaio, mai papapau oukou he aa ko ka hale, ina, aole makou na nupepa i hoopahu ae nei i kahi mau hana ino ekaeka a kahi poe o oukou i hana naaupo iho nei, a ua lilo ia i mea hoopakele no oukou a pau e na Home Rula Ahaolelo. Mai hoohuakeo i na olelo a ka nupepa — o ka ka nupepa wahi ia o ka hoike aku i ka lehulehu i ike mai ai lakou ka poe nana oukou i koho, i ka waiwai ame ka pomaikai o ka lakou la koho ana ia oukou e hele mai ianei e hana i ko lakou pono, a i iho penei:

Ola kakou i na Lunamakaainana ame na Senatoa a kakou i koho iho nei. Aia la ke mea nui mai la i na kanawai o kakou. E pau io ana ka ka pilikia o kakoiu. Ua holo mai la ka bila mea ka bila mea. Ua hoopau ia ae la ke kanawai ino nana kakou e hoopilikia nei. Ua pau mai la i ka hoemi ia ka uku o na luna aupuni. Ua hoopau ia mai la ka auhau ilio, ka auhau kino, a pela aku.

Nolaila, o ko makou kuleana ia, i ike mai ai hoi paha ka poe o kahi e na haku o oukou, i ka hana a na kauwa hoopono a lakou.

Aole paha makou i hoopaa ia makou iho i mea hunahuna, uhiuhi, komikomi a poipoi i na hana ino a kahi poe o oukou i hana malu iho nei, a e hana mai nei no paha. Heaha ka pomaikai o ka lehulehu? O ka uwahi ma o, he makole ko anei; ina eia kekahi poe ke manao nei no ka pono ponoi iho o ko lakou mau ini pakeke, oiai, aia no he puu dala i hookaawale ia no oukou he $400 no elua mahina wale no, ua like me ka uku o $200 o ka mahina hookahi. Aole pela i ko Nawahi ma mau kau e noho ana ka ahaolelo he mau mahina loihi launa ole mai, he $250 wale no nae kahi uku o ke kau.

 

HOME RULA AHAOLELO KUE IA HOME RULA NUPEPA.

 

Ua lohe mai makou, nui ka ukiuki o kahi hoa o ka ahaolelo i ka nupepa Home Rula. O ke kumu; no ka painuu, poiheke ole aku ka ia lakou.

Pehea la e hiki ai, heaha ke kohu e hapai memene wale aku ai no, ina ua ike ia he ino ke kuleana. E kala kahiko no la hoi KE ALOHA AINA i ike mua ai ia mea. Ua makemake wale ia no e hoala ia nupepa ma ka aoao kalaiaina a lakou e ku (hookamani) nei, i mea kakoo aku, pai aku, ina he ino a he maikai, he pai wale aku no ka pono, e uhiuhi lau mamane ai e like paha me kahi wai o Kapapala.

I nupepa aha no la keia o ka oukou imi apa ana ae nei, e h@@ maikai aku ana no hoi KE ALOHA AINA, eia nae, he keu ke aloha ole iho i na maka i ka amo aku.

“He ole ka ike wale iho ia Malio, I ka huhuki lawe a Uwekahuna.”

Ua like me ka mea e i okoa mai ana, aohe o makou hilinai i KE ALOHA AINA, oiai, ua lilo ka poe aloha aina a pau o Hawaii nei i Home Rula, aia he nupepa a kapa ia ana ma ka inoa Home Rula, alaila, hiki ke hilinai ia. He nani ia o oukou Home Rula iho la no ia e kue mai nei ia oukou Home Rula. Ehia ka hoi mea minamina o na dala a kahi poe i lilo ai i ke kuai i na mahele. Ahea la mahele ka puka?

 

Nuhou Kuwaho.

 

Ma ka Pak Ling i loaa mai ai kela mau nuhou hope loa.

 

Na Limahana Negero Hou no Hawaii.

 

Knoxville Tenn., Mar. 18. He puulu o 100 Negero i haalele iho la ia Knoxville i keia la no Hawaii malalo o kekahi ae like i hana ia me ka hui mahiko Hawaii. E nui hou mai ana na paele.

 

Hoea Na Alii Beritania i Gibaraleta.

 

Gibaraleta, Mar. 20. O ka mokuahi Ophir e lawe ana i ke Duke a me ke Duke Wahine o Ioka a me Cornwall ua hoea mai la ia i keia awa ma ka hora 9. Ua hoohiwahiwa ia na moku like ole me na hae me na kipu ana no ko laua hanohano a ma ke awakea i lele mai ai laua iuka nei o ka aina me ko laua mau ukali malalo o ke pailata ana o ke Kiaaina.

 

Hoikeike Nui O Ka Honua Nei.

 

Nu Ioka, Mar. 16. Ua loaa mai la i ka nupepa Honua mai kona mea kakaa mai ma Ladana, e olelo ana:

Ua hooholo ka Moi Edewada e malama ia he hoikeike nui loa i ike mua ole ia e kona au noho moi ma Ladana i ka 1905. Eia oia ke kono nei i na poe akamai loa ma ka hana ana i na mea pili hoikeike e waiho aku i ka lakou mau hoolala me na manao no keia hana ano nui, aka, aole nae e hoike pili aupuni koke ia aku ana keia kumuhana a hiki i ka piha ana o eono mahina. O ka mea nui oia ka huli ana i kahe kupono no keia hoikeike ma Ladana, oiai, na poe malaila aole o lakou makemake e hoolilo aku i ka Paka Haida no ia hana. Ua hoike ia mai aia he waihona o $10,000 no keia hoikeike i ae ia aku i ka Moi Edewada e kona mau hoaloha ona Miliona.

 

Nahaha Ka Puali O Dewet.

 

Cape Town, Mar. 17.  O ka pualikoa o Kenerala Dewet, ua nahaha ia ma Senkal, panalaau o Muliwai Alani.

Pretoria, Mar. 16. O na hoonee mua ana no ka maluhia ke ike ia aku nei me ka manaolana. O ka poino o na Boa ma kela mahina aku nei he 160 i make, 400 i hoeha a me 1000 i lawepio a i haawipio pu mai. Mamuli o ka ikaika o ka ua ua hiki ole ia Kenerala French ke hoonee aku i kona puali.

 

Hala Ka Hooilina Moi O Enelani Ma Kana Huakai Kaapuni Honua

 

Portsmouth, Enelani, Mar. 16. Mawaena o ka leo aloha o na pukuniahi a me na leo huro hoi o na poe maikaikai e hoopiha ana i ka uwapo i haalele iho ai ka mokuahi Ophir me ka Duke and me ke Duke Wahine o Cornwall a me York ma ka hora 4 o kela auinala ma ka laua huakai kaapuni honua. Ua ukali aku ka Moi Edward a me ka Moiwahine Alexandria maluna o ka moku alii Vitoria a me Albert no kekahi mau mile mawaho o ka moana malalo o ke kiai ana a ewalu mau moku topido. Iloko o ka puanuanu a me ka ua oia la, ua hoopiha ia no nae ke kulanakauhale nei me na poe makaikai mai na wahi like ole mai.

 

Ke Liuliu Malu La No Ke Kaua Ana Ia Amerika.

 

Jacksonville, Mar. 17.  Ua loaa mai nei na nuhou mai kekahi mea i hiki ke hilinai ia aia he kipi kue ia Amerika Huipuia ke hoolala ia la maloko o Cuba. O keia hoike ua loaa mai ia mai kekahi mea mai o ka ohana o Meia Bowden, e noho la ma Cuba, a ua hooiaio mai oia he mau liuliu kaua malu ke hana ia la malaila i keia mau la, a ke kuai nui la na poe kipi i na pu a me na poka. O keia hoike ua hoopihoihoi ae ia i na poe Cuba e noho nei ma Amerika nei.

Ua loaa mai la na hoike ma ka Pak Lin no ka pepehi ia ana he elua mau koa Amerikae na Cuba ua manao ia e ulu hou mai ana he kaua mawaena o keia mau aupuni, aia na koa Amerika ke kali la i ke kauoha a ka oihana kaua.

Ua hoi hou ae la o Rusela ma kono noho, no ka mea, ua pau ae ia no paha kona kuakoko inaina i kona mau hoa, ma ka Poaha nei.

 

(Mai ka aoao 1 mai)

 

Ma ka inoa o na kanaka a pau a me na aoao a pau i paulele mai ia kakou me na misiona kiekie o na hana pili aupuni, i hookomo pu ia ke ola, pono kaulike a me ka waiwai, a no ka pono o ka ahahui a me ka waiwai o keia teritori opiopio, maluna ona, na kanaka o ka Uniona e nana mai nei me na manao hohonu, ke kue loa nei au i keia mau ano hana a ke noi nei i na kumuhana maikai a na aoao a me na kanaka a pau e hui pu mai no ka noonoo ana i ka kakou mea e hana ai no na kanaka i keia hapa i koe o keia kau. Aole hou he wa i koe no ka hoopau manawa wale ana aku.

Mamuli o ko‘u manaoio e hiki no ia‘u ke hoonui i ka‘u hana ma[l]una o ka papahele o ke Senate, nolaila, ke noi nei au e ae ia mai ko‘u waiho ana aku ma ke ano Peresidena.

Kakauinoa ia,

N. Russell

Mahope o ka pau ana o ko Peresidena Rusela heluhelu ana i keia palapala, ua kahea mai la oia ia Kaiue ka Hope Peresidena e hoi aku ma ka noho.

Ua hoike mau aku makou i ka lilo wale no o ke Senate i ka hoopaapaa i kekahi mau manawa ma mea waiwai ole a ua hooiaio ia mai la ia ma keia palapala a Rusela i ka Senate.