Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 13, 30 March 1901 — HE KAAO KAILI PUUWAI -:NO KA:- UI MINEWA -:A ME NA:- Kaikunane Eiwa I Hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na Keiki i Hoehaehaia Kakauia no KE ALOHA AINA. [ARTICLE]

HE KAAO KAILI PUUWAI -:NO KA:- UI MINEWA -:A ME NA:- Kaikunane Eiwa

I Hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na Keiki i Hoehaehaia

Kakauia no KE ALOHA AINA.

E na poe aeahaukae; ao!e, aole loa au i ike i ka ōokoa aoea ē kamailio mai nel. He wahine an 1 hana ole akn i kekahi man hana koomaiooinn ia h&i, aka, i ka poe wale no i manao iho mai ia'n- Nolaila, e pane ina! owai oukou, a pehea oakou i ike ai ua haoa boomainoino akii au ia hai ? E ka makou pio, aole e hiki ia oe ke iiuna mai ia mea, wah! a k« mu!i loa o na alii opio i p.ane aku ai, aka, © ike aku ana no nae oe ma kēia tope oWai makou, a e tnihi pu ai hoi ōe no kau mau pane kikoola. Ma keia wahi i hali ae ai tia opio nei a haawi aku I& i ke kauoHa paa 1 na koa e nee aku lakou a pau imoa me ka hopo ole a lawepio ae hoi I ka halealii ina ma ka mea kaua wa !e no e a o na poe hoi e koe mai ana e hoihoi aku ia lakou no ka lua puaauanu o fea make, aka, o ko lakou haku moi nae e hoopakele ia &ona ola. A i ke kuu ana iho o ka leo o ua alii opio nei, oia no ka wa i hooko Jaku ai feona mau kanaka, aka, ma zaua pae o ko lakou hoea ana aku i ka paepae o ka halealii ua puni ae la ka halealii i na kanaka o kona «nau hanau mua. Aole he mau hooaka kana i ma lama hou ia, no ka mea, ua kulou iaahaa mai ia na enem! imua o na opio me ka haawipio mai hoi i ka lakou mau mea kaua. Iloko pu hol o keia wa aia na koa malihini ke huli la i na moi o ua «upuni la, a i ka hoea !oa ana aku o ka lakou huli ana, i ka aleo o luna loa, aia hoi, ua hoopomaikai* ia mai la ka lakou huakai, no ka mea, maluna o kekahi noho pulu e noho ana kekahi kanaka elemakule i hele aku kona umiumi a hiki i kona umauma ilike hoi ke aiai me ka hau a ma kona a-i e owaka ana he puupuu elaimana. I kona ike ana mat i na eoa e hele aku ana imua o kona alo ua ike ia aku la ka naka haalulu ana ae o kona pauku kino me ka makau a ninau naai la. * Owai keia poe e hele mai nei imua o'Uhe hoaaloha a i ole he enemi an»i? J£ pane mai i keia wa ano. no ka mea, ua makaukau au no ka haawi pio aku iloko o ka poho o ko oukou mau lima i kuu nohoalii, kuu aupuni & me kuu lahuikanaka ho* iookoa.

H« hoanloha a he enomi pu n >u, a « ka »oi e hoopau ae 1 ka nakft haalnlu ana o kou pauku ktno I fea makau no makou, no ka mea, aole makou e hoopolno aku ana i kou ola, akft, malaio oke kauoha a ko makou man haku oj»io e hele m»i makou e huli i kou wah! e noho nei pela makou i hikiinai 1« Imua o kom aio. .. .. \-.,

A OD* kei» wahi i huli ae ai k«kahi m«o koa haalelo iho la ik* alea kahi a ka moi aoo e noho ana no ka holke gna aka I na alli opio ua loaa Va lakou mea I iini ai e ike. Oiai, ua opio e hoomaha ana i ko iakou maluhiluhi maluna o na eoho pula pam o ka halealii e nana ana hoi i na kinohmohi oloko o ka rumi a lakou i kamaaina ai i na la i hala, a ma ka lakou hoomaopopo a® aole no he mau m«a ano bou a lakou i ike ae, aka, o na mea hoonani kahiko no a lakou i haalele īho ai he mau makahiki lehulehu i hal« ae neī, aia hoi, ua hoea maī U na koa o ua mau alii nei a hoike mai la aia ka moi i ka aleo o luna. | Ka keia mau olelo ana koa iho I opau ae i ko na opio nohp ana malail», a hahai a>tu Ia hoi lakou ma hope o ke alakai aoa a na koa, no ka mea, uahuekoni koke mai la no ke aloha makua iloko o ko lakou puuwai. A iloko o na miauie pokole, aia hoi, ua inau opio nei ke ku la mamua o ke alo o ko lakou makuakane me na hiohiona kahaha, no ku mea, o na oho uliuli lipolipo a lakou I kamaaina ai e kahiko an,i maluna o kona poo, aole īa me ia i keia wa,

aka, lie oho i lite me ka hau ke *iai ke kahiko aaa maluaa ona. Oiai, lakou e ku ana me ka maopopo ole o ko lakou makuakane no keia, aia pu hoi na inanao pahaohao īloko o ua moi aoo nei, no hea la keia mau kanaka opio ui ana i ike ai, a ikeia aku la hoi Kona mau kulu waimaka i ka hiolo pn& iho« no ka mea, ua komo mai 1a na hoomanao ana iluko ona no kana mau keiki i hookaawale ia aku ai mai kona alo aku e kana wahjne hou. A ina paba eia no lakou imua o kona alo, aole loa koua aopuni a me koua nohoalii e lilo aku i kahi poe e, Iloko o ka wa a k& moi e noho ha mau nei me kona mau maka hoi maluna o ka papahele, a o konalima akau hoi |ē paa aiia ma ke kuan o kana pahīkaua me makaukau no ka haawi pio ana mai, ua poha aku la ka leo o kekahi opio i ka niuau ana aku pia ke ano hoomaoe me k% lea olu Wiip ie. 0 oe anei o ke kanaka aoo e noho oei iluna o ka noho pulu nani ka moi 0 keiaaupuni? Ae, owau no ia, wahi a ka m i a>o ka leo haalulu. Aole anei o oe o Moi Miro» ka mea nana na keikikane eiwa a me hookahi i hookaawalu ia

mai a oe at£u e ka manao puuwai lokoino o kau aliiwahine hoa o noho i nei ? ' r : • '-. -V- j ; :"U ! ,E pane mai ano a mai huna iho 1 I i kekahi hunahuaa o ka oiaio. I Na keia mau huaoklo a k«kabi o

m opio i jUo#Jialkea bku \ kft he]eht>Jeua o 4» moi uei, no ka oaea ; uu ko«o mai la na ooomanao aua iiofeo ona ua ikeia ka lau» mau haua lapuwale ī h&na ai me kaua wahiue he mau mamao i haU ae nei. . .. Aole oia īpaae koke mai,~aka t ua ikeia aku ia kona poo i ke kulou an» iho, « hioio mai la hoi kona maa waima ka e noopulu ana hpi i kona mau papalina i heie alu% A i ka haia hope ana ae o k«kahi m&u minute akahi no a ike ia aku kona poo i ka aea ana ae a pane mai la me fca leo malie. Ae. he oiaio kau e pane maī nei, aa hana an a me ka'u aluwahine ia mauhanalimakokoAlaila, e pa&e mal ane, ua īike anei kou manao lokoino me kau wahine, a ua hoonele ia anei oe me ke aloha no kaa mau keiki? Aole e ka oplo, aole i kaawale aku na manao aloha mai a'u aku no ka'a mao keiki, a ina e!a lakou maanei e puili akn no au me ke aloha oiaio o ka makua i ke keik?. Aole no iia'n k» makenoake e hookaawale i ka'u mau keiki, aka, na kuu wahine, « mamuH o ka oi ae o kona mana i hiki oie ai ia'u ke Icbe^u. x He aihne k&i komo &e mMoko o kekahi halekaaī lapana ma ke alanai Aaia a lawe akn ia he mau apa ioie ailika i hiki aku ka waiwauo i ka $130 uie $2 aaoli oia ka po Poalua nei. Ua waiho la aku ia he hoopii ok! mare imua o ka AhaKaapuui e ī)avid Kaonohi i kana wahine Kealoha no ka haa!e!e wabi moe, E* uiaee ia Uua ma Qi!o i ka ILB9I, aka, na kaawale nae ko ialia nolio ana mat ka 1895, a pela | maoao ai ke kane na kapono e Uookaawale ja e ka1 * * ° \ ' i

Ma ke Kioau aka Ia i ījal( boi aku ai o~Mr. a me Mrs, Sitfloii & Kahann, no ko lana home ma ka Ua Kamlehoa, mahope hoi o ka hoohala ana iho nei f kekahl ,man la i ka nlowehiwehl o kd kftpitftlaa«i.