Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 16, 20 April 1901 — Page 6

Page PDF (648.25 KB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Dr. Denis K. Teraoka of Kaimuki/S.Oahu & Paahau/N.Hawaii

KE ALOHA AINA

 

  6        KE  ALOHA  AINA,  POAONO,  APERILA  20,  1991.

 

NA  KUMU  O  KO  MAKOU

LUNAHOOPONOPONO I

MIHI  AI.

 

  Ua mihi a hoihoi hou ka Lunahooponopono o KE ALOHA AINA, E. L. Like, i kana mea i hoolaha ai ma kela manao oolea e pili ana i kipe ia o kahi mau hoa o ka Aha olelo ma ko makou pepa o ka la 23 o Maraki i hala. Aole nae e manaoia na nele a nele lo i kekahi wahi lihi ke kumu oia hoihoi hou ana a huli hou aku la e mihi imua o ua poe Solona nei o ka Hale, aka eia wale no mamuli o ko makou hele ia ana mai e kuka pu me kekahi mau hoaloha i hilinai nui ia, a mamuli o ke ao ana mai e moni a e lawe ko makou Linahooponopono i ke koikoi o keia mea maluna o kona hokua iho, aole hoi ma ke ano ua hemolele loa kekahi o keia poe o ka aoao Home Rula me na kinanuau ole o keia mau hana lapuwale e kaulana nei e like me ia a makou na nupepa, i kamailio akea aku ai. Aka, ua manao wale ia ina makou e aa ana e lawe ia ko makou hihia e hele imua alaila, e lawe ana makou i kekahi poe a ku aku ke ahua i mau hoike ma ko makou aoao, alaila, maopopo loa, "e hihi ana kaunaoa hihi i Mana," ina no paha ia aole he mea e puka laelae ai o ko makou Lunahooponopono no ka hewa laibila, aka, o ka mea nui e hoomaopopo ia ai e ka lehulehu, na kaulai ia a maloo na iwi o Hua i ka la a e hiki ana paha e loaa he mau moali e kuhikuhi ana, aia no he mau hana ekaeka oia ano i hana ia e kekahi poe o keia aoao Home Rula.

  O kekahi mea i hoakakaia mai ia makou, ina hoi makou @ manae ana e hele imua no keia hana me ka lawe ana i ko makou mau hoike, a hui ia ae kahi mau hana o keia ano, ua maopopo e paa ana ia moolelo iloko o na nupepa haole, a e hele ana ia mea a hiki i Amerika, alaila, o ka hope @a e kaili hou ia aku ana paha auanei keia pono koho balota mai na Hawaii aku,l oia kekahi kumu nui a makou i @mi pu iho ai. Ua kamailio ka makou nupepa, aole me ka imihala, a hakuepa wale iho i na hoa kanaka. Aka, mamuli no ia o ko makou hilinai ana i ka olelo a kekahi hoa ponoi no oloko o ka aha hooko o na aoao Home Rula nei o lakou, o kana olelo ka makou i lawe mai ai a kapa iho la he oiaio pa ha ia. Aka nae, i ka wa a makou i kii aku ai iaia e hele e ku i hoike ma ko makou aoao, a e hoike hoi oia i kana mau mea i kamailio mai ai ia makou,l eia nae ua hoole mai la oia, a pelukua hoi hope hou iho la oia, a holo malu aku la i kekahi mau hoaloha o makou e olelo ai, e pono e ao mai o ko makou Lunahooponopono e mihi i ole ai paha e hele keia mau mea i ka nui a hele i ka loa a me ka laula, a ahuwale ae hoi kekahi mau mea i hana malu ia paha e kekahi poe o lakou. Pela makou i kaomi pu iho ai i keia mau mea, a na oukou ia e ka lehulehu e kaana no oukou iho, ina paha ua hewa makou ma ke kamailio akea ana i kekahi mau hana lapuwale a makou i lohe wale ai no kahi o keia poe, ke manao nei makou, aole ia he hana hewa, aka, he mea no hoi ia e a'o ia ai e hana i ka hana pono, a e haalele i na hana ino. Aka nae, o ka makou wale no e olelo ae, aohe Ahaolelo popopo i ike ia e like me keia o hoopaukoalaala wale mai nei no e milikaa ai i ka laau kaulana a Kekuaokalani ia Hoolehelehekii.

 

NA  HOAALOHA  O  PAIN  (KAA

HAPAUMI)  MA  KA  PAINA

AWAKEA.  HE 25 KA

AI HOOKAHI ANA.

 

(Mai ka P. C. Advertiser, Apr. 18)

  Pehea ka hoi ka paina uku ole a na hoa o ka Ahaolelo--ke mau nei no nae paha ko lakou hele ana mai i anei e ai ai? oia ka ninau i ninau ia aku ia aku e kahi mea i ka Ona haleaina H. J. Noite.

  Aohe hoea hou iki o ua poe hoa ahaolelo paina uku ole nei i keia mau la, wahi a ka pane. Ua pau no na bila o lakou i ka uku ia.

  Nawai i uku i ua mau bila ala?

  Na Penikalaka o kii mai i na tikiki i kahi manawa, a na Mokima na i kahi wa, aka, he loaa mau no nae ka'u mau dala.

  Ua ike no oa nawai mai e haawi ke dala ia lakou?

  Aohe au i ike, wahi a ka pane a Mr. Nolte. Aohe i liuhu mamua aku nei, ua hoea mai o Penikalaka i nanei aole o kanamai ka huhu, no ka pakela ai launa ole mai o ua poe nei. O kahi poe o lakou ua nui na mea i ai ai, mai ke .40 a ke .50 a hiki i ke 60 o ka ai hookahi ana.  O Penikalaka a i ole o Mokimana paha, aole hiki loa ia'u ke koomaopopo owai la o laua kai olelo mai, o ka palena no ka ai ana o ka mea hookahi he .25 wale no i manaoia. Ma ke kaana ana iho nae i na bila i hookuku ia, ua ike ia iho la, ua oi aku ka mea a kahi poe i ai ai ma mua o kahi.

  Pehea? O ka awelika o ka ai ana o ka mea hookahi, ua like paha ia me .30 ea?

  Aohe i maopopo o Noite.

 

  Ma na lono e loaa mai nei mai Amerika Huipuia, aia ke laha ikaika la ka ma'i samola poki ma kekahi mau Mokuaina o Amerika, a ke hopohopo wale ia nei no e hoea loa mai ana ia i anei ma keia mua aku mai na ohua a na mokuahi o lawe mai nei.

 

NA  LUNA  AUPUNI  A  KA  HOME

RULA  REPUBALIKA.

 

  O keia mau inoa malalo iho nei oia na inoa i noonoo ia a apono ia e ka Papa Hooko o ka Aoao Kuokoa Home Rula Repubalika i noho ai ma ka po Poakolu nei, i mau Luna Aupuni no kekahi mau oihana kiekie o ke Teritori o Hawaii nei.

Luna Nui o na Hana Hou . . . . . .

     . . . . . . . . . . . . . . . . . . H Defries

Aua Aina Nui . . . . . . .Robert Boyd

Luna Nui o na Hana Hoonaauao

     . . . . . . . . . . . . . . . . J. M. Poepoe

Loio Kuhina . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

J. K. Kauiia a i ole J. M  Kaneakua

Puuku . . . . . . . . . . . . W  H  Wright

Luna Hooia . . . . . . . . .  Geo. Smities

Makai Nui . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . Arthur Brown a j ole o S. K. Pua

Agena o na Aina Aupuni . . .______

Komisina Mahiai . . . . . . . . .______

Peresidena o ka Paoa Ola . . . . . . . . .

     . . . . . . . . . . . . . . Charles Wilcox

  Maloko oia halawai ana ua noonoo ia ka hoopau ana ia Dole mai ka noho Kiaaina aku ma ka apono ia ana e ka Ahaolelo he olelo hooholo ia Peresidena Makinile e noi al@ @a iaia e hoopauia o Dole mai ia k@ @ aku a e hoonoho ia hoi o David Kalauokalani ma ia wahi, a he manaoio ko kekahi poe o lakou e ae mai ana no ka Peresidena i keia noi.--P. C. Advertiser.

 

KO  MAKOU  MANAO  IHO   NO

KEIA  MEA.

  Ke ike ae ia no kakou ke helu e ia nei no na moa mamua o ke kiko ana o na hua o ka punana. O ka puka ana ae o keia papainoa hoonohonoho ma na oihana, he hoike oiaio ia a ka iahui e ke iho ai. Ua kukulu ia ka manao kaiaiaina o keia poe alakai o ka Aoao Kuokoa Home Rula a "Kuokoa Home Rula Repubalika" ae la hoi, maluna o ke kahua ake oihana a me ka puni hanohano maoli no o keia poe a ka lahui i hilinai kuhihewa iho nei O ka makou lohe lauhea wale, eia o Wilikoki ke kau hou nei kona manao iluna o kahi kulana oihana kiekie hou ae mawaho o kona inoa "Elele Mua o ke Teritori Hawaii i Amerika," ke pau ka keia Ahoolelo o Amerika, aiaila, e ake hou ana oia i Kuhina Noho Amerika i Italia, o na lono ia i lawe ia mai e ke aheahe lau makani a p@ i ko makou nei mau pepeiao nana aku kakou i ka oiaio oia mea ma keia mua aku.

  Ke loaa ka oihana kiekie a lakou nei, o ko aha iho la ka kakou ka ka iahui, ke ike ae la no kakou la. Aohe hana pono ia na hana o keia Ahaolelo, aohe he wahi kala kupone me ko lakou aoao e i mai ai i pahua na hana o ka Ahaolelo no ko makou uuku Aole paha, oiai, eia ka hapanui o ka Hale me lakou na Home Rula, a eia ka ninau heaha ka mea i pahua ai oia nui. No ka mea, aohe alakai kupono a naauao nana e alakai na hana o ka Ahaolelo. He poe hawawa, puni loaa, ake oihana, ake hanohano wale no keia, mai ka Elele ka Peresidena o ka Aoao Home Rula a me na poe paalalo aku, na lakou e alakai huhewa nei ka lahui a haule wale ino la iloko o keia kuhihewa nui. Aole pono Kuokoa i kue o ka lahui mahope iho o ka lilo ana ae la i Kuokoa Home Rula Repubalika.

 

NA  HANA  HUA  OLE  O  KA  PO

 

  Mamuli o ka manao ana o ka Elele Wilikoki e hunakele loa ia kana mau hana hoo repubalika i na poe aloha aina, ua hookapu ia mai na poe kakau nupepa i ka ioaa ana he noho maloko o ka aha elele, aka, aole nae i hooko ia ia manao, no ka mea, aia no he poe maloko o laila i makemake ole e hunakele loa mai ka maka aku o ka lehulehu a na lakou i huai mai i kekahi mau mea ano nu;i i lawelawe ia ma ia po. Kupaianaha no keia mau hana, he mea huna ia iho la ka hoi ka mea maikai ma ka poopoo. Ua maopopo he mau hana hua ole ia no ka po.

 

KA  AHAMELE  MALUNA  O

NA  ALE.

 

  Ma ka hoea ana mai la a ka mokuahi Hongkong Maru i loaa mai ai na lono no ka hoea maalahi ana aku o ka mokuahi Kina i Kapalakiko ma ka auina la Poakahi, Apr. 8, me ka puali Hawaii maluna ona no ka hoikeike o Buffalo, Nu Ioka.

  Oiai ka moku e alo ana iluna o na ale hanupanupa o ka moana Pakipika, ma kahi he 1600 mile mai ka home aku nei, na haawi ae la na Hawaii he ahamele maluna o ka oneki o ka mokuahi Kina no ka pomaikai o na ohua no ka hoohala ana i kekahi mau hora inea o ko lakou alahele moana.

  A wahi a Paulo Isenabaga, kekahi ohua a ka mokuahi Kina i hii aku ai: O ka hoomanao ana ae i ka lohe ana i na mele Hawaii, he 1600 mile ka mamao mai ka home mai, he hauoli no ia, a na hoohauoli ia na ohua a pau. Ua lulu ia e na ohua he puu dala maluna aku o $75 na lakou, a na hanoli hoi na Hawaii i ka loaa ana aku o keia mau kokua.

  O ka papa kuhikuhi o na mele i himeni ia e na Hawaii, oia iho keia:

  He mele i hania no Kapena W. B. Seabury o ka mokuahi Kina, Hui Himeni Hawaii.

  Solo a me Hui, "Moani ke Ala," W. B. Waiwaiole a me ka Hui Himeni Kamehameha

  Hookani palua Mandolin, "Merry Princes," Hui Himeni Kamehameha

  Solo a me Hui, "Punalau," Maile Quartet.

  Hookani palua Flute. "The Deep Ble Sea," Kealakai a me Napa.

HOOMAHA.

  Himeni, "Ua Like no a Like," Hon. Paulo Isenabaga.

  Himeni Paha, "Kuu Lei," Hui Himeni Kamehameha.

  Solo a me Hui, "Lei Poni Moi," W J Kuelo a me ka Hui Himeni Kamehameha.

  Baso Solo, "Nuuanu Waipuna," W. Keawe.

  Himeni Hui, "Rag Time," "Aloha Oe."

  Himeni Lahui (himeni like na mea a pau). "E Ola ka Moi i ke Akua, "Hawaii Ponoi," "The Star Spangled Banner."

 

MAKE  KEKAHI  MA'I  SAMOLA

POKI.

 

  Ma ka wanaao Poakahi nei i hookuu mai ai i keia ola ana o Lutanela Ekahi Thomas N. Cobb Jr., o ka regimana 29, kekahi o na mea i loaa i ka ma'i samola poki i hoolele ia mai no ka pa koomalu o Mauliola mai ka mokua koa Lawton mai. Ua manao ia i kinohi e loaa ana no iaia ka maha, aka, mahope nae o ka haawi ana o na kauka i ko lakou ike piha na haalele mai la oia i keia ola ana ma keia mau kaiaulu malihini.

  Mai lalo mai oia o Manila e huli hoi ana no kona home, aka, na halawai iho ia oia me na ulia o ka manawa, a pauaho koke mai ia i keia oia ana me ka ike hou ole aku i na maka o ka ohana. Ua puhi lehu ia kona kino make, oiai, o ka hana pono wale no ia nona. E hoike ia aku ana kona make ana i ke keena kana ma Wasinetona, a me kona ohana.