Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 25, 22 June 1901 — Page 8

Page PDF (605.00 KB)

This text was transcribed by:  Josie Apo
This work is dedicated to:  Mahalo Ke Akua

KE ALOHA AINA

POAONO, IUNE 22, 1901

 

HE KAAO KAILI PUUWAI

NO KA

UI MINEWA

 A ME NA

Kaikunane Eiwa

 

I Hooliloia i mau Manu Nene Ahiu a i ole na keiki i Hoehaehaia

 

Kakauia no KE ALOHA AINA

 

            Me keia mau huaolelo i hooki @ho ai o Anita me ke kulu ana iho o kona mau waimaka i ka hoomanao ana ae, ua kokoke loa kona manawa e haalele iho ai i keia ao, a naue aku no kela ao malihini i maopopo ole iaia ka noho ana aku.

            A i ka ike ana o Miro ua aa no kana wahine e auamo i ka hoopai koikoi o ka make maluna ona, me na lima haalulu a me ka puuwai hoi i piha me ka menemene, hapai malie ae la oia i kana pahikaua iluna, a i ke kau pono ana maluna o ke poo o kana aloha me na waimaka o ka ehaeha e hiolo makawalu mai ana mai kona mau @h@lihi mai haliu h@u mai la oia maluna o na opio a puana hope mai la.

            No ka manawa hope loa, ano e pane mai e a’u mau keiki aloha, e hooko aku anei au i keia hopena weliweli maluna o ka mea hookahi wale no a kuu puuwai i aloha makawelawela ai?  Aka, mamua nae o kuu hooki ana iho, ke noi aku nei au ia oukou e hoopakele ia ke ola o kuu Anita.

            Ua makehewa kau mau uwalo hope ana mai e ko makou papa aloha no ke ola o kau wahine lokoino, no ka mea, ua lohe mua aku nei no oe i ko makou mau manao paa, a i na ua hiki ole ia oe ke lawelawe i kau hana i noi mai nei, ua hiki no i ko makou poe kanaka ke uhaehae liihi aku iaia.  Nolaila, ua lawa kou noi ana mai ia makou e hoopakele ia aku ke ola o kau mea @ aloha ai.

            A i ka ike ana o Miro ua aa no kana wahine e auamo i ka hoopai koikoi o ka make maluna ona, me na lima haalulu a me ka puuwai hoi i piha me ka menemene, hapai malie a@ la oia i kana pahikaua iluna, a i ke kao pono ana maluna o ke poo o kana aloha me na waimaka o ka ehaeha e hiolo makawalu mai ana mai kona mau @h@lihi mai haliu h@u mai la oia maluna o na opio a puana hope mai la.

            No ka manawa hope loa, ano e pane mai e a’u mau keiki aloha, e hooko aku anei au i keia hopena weliweli maluna o ka mea hookahi wale no a kuu puuwai i aloha makawelawela ai?  Aka, mamua nae o kuu hooki ana iho, ke noi aku nei au ia oukou e hoopakele ia ke ola o kuu Anita.

            Ua makehewa kau mau uwalo hope ana mai e ko makou papa aloha no ke ola o kau wahine lokoino, no ka mea, ua lohe mua aku nei no oe i ko makou mau manao paa, a i na ua hiki ole ia oe ke lawelawe i kau hana i noi mai nei, ua hiki no i ko makou poe kanaka ke uhaehae liilii aku iaia.  Nolaila, ua lawa kou noi ana mai ia makou e hoopakele ia aku ke ola o kau mea i aloha ai.

            A i ke poha hope ana aku o keia mau huaolelo mai ka lehelehe aku o na opio, ua hookunahihi koke ia ae la ua moi Miro nei, a o na manao ao kanaka o na wa i hala, ua kaawale aku ia, a hoalii mai la na manao hehena o ke kanaka pupule maluna ona.  A me ka aka henehene ana ae ua puili aku la oia i kana wahine a muki hope aku la, a i ka hookuu ana ae i kana puili ana, oia no kona wa i hookau pololei aku ai i kana pahikaua oilua ma kahi o ka puuwai o kana Anita e pana kapa@@i ana, a me ka ikaika a pau i loaa iaia ua pahu pololei aku la oia i kana pahikaua no ka umauma o kana wahine, a he auwe kapa@@li ana a i ka hooki ana iho aia ke aliiwahine Anita e waiho ana iluna o ka lepo me kona mau lima hoi e puliki ana ma kahi o ka maka o ka pahikaua @ kapoo aku ai, me he la, e puliki ana oia i ka huai nui ana aku o ke koko ola mai kona kino aku, aka, ua nele @@o oia me ka ikaika no ka hooko ana aku ia mea, a mahope o ka manana ana ae o kona lima ua waiho malie iho la ia, a puai mai la na k@lou wai u@a o ke koko mai kona kino mai, a oleleha koke ae la kona mau onohi maka, @ hoike mai ana aia na lima puan@anu o ka make ke hapapa mai la i kona kino.

            No Miro i kona i ke ana aku la ua hooko aku la oia i ka hoohiki a laua i hapa ai maluna o kana wahine, me ka haawi koke ole aku i manawa no na opio e @oopakele ai i kona ola ua hoohuli koke ae la oia i ka oi o kana pahi no kona puuwai, a me ka ikaika i loaa @aia, ua ouou koke mai la oia iloko o kona kino, a ma o ka ikaika o keia pahu ana ua huai aku la ka maka o ka pahi mahope o kona kua.

            Iloko oia wa koke no i kunewa aku ai ua Miro nei a haule iho la maluna pono o kana wahine, a iloko o na puili hope ana i aili a@ ai laua a hookuu i keia ola hou ana aku ma keia ao inea, me ka niau palanehe ana aku no kela ao i loho mau ia no kona maha mau.

            O na opio hoi i keia wa akahi no a komo mai iloko o lakou na manao mihi, mahope o ke lakou paakiki ana mahope o ka olelo hoopai a lakou i apono ai pela lakou i nele ai i ka makua ole.  Aka, ua hala nae ka puulena aia i Hilo, a o ka hoihoi hou ana mai i ke ela o ko lakou papa aloha he hana hiki ole ia.

            Nolaila, me ka piha luuluu i huli ae ai ua mau opio nei a haawi aku la i na kauoha i ko lakou mau koa e hoihoi ia aku na kino make elua no ka halealii.  Ua nalohia aku la ko lakou manao inaina no ko lakou makuahine kolea, no ka mea, ua hooko ia ko lakou makemake.  A e like me ka kauoha a na alii opio, pela na kanaka i hooko aku ai, a iloko o na sekona pokole wale no aia ka huakai a a na opio ke kamoe la no ka halealii me na kino make o ka moi a me ka moiwahine.

            Ua komo koke iho la ke kulanakauhale iloko o ke kumakena, a ua ike ia aku la na kahakahana eleele o kuuwelu ana ma na ipuka hale o na mea a pau.  Ua hoouna pu ia aku la ke kii i ka ui Minewa, no ka hoea ana mai e ike hope iho i na la o ke kaawale ana.

            He mea oiaio iloko o na la pokole wale no ua hoea mai la ua ui Minewa nei i kona one hanau, a ia wa pu no hoi i hauwawa koke ia ae ai iwaena o na makaainana, o keia mau opio i lawe ae la i ke kulana hookele aupuni, o na alii opio no ia i manao kuhihewa ia ua make kahiko loa.

            Ua hoopiha ia na makaainana holookoa e noho a@a maluna o @a mokupuni la me ka hauoli, a i ka nalo ana aku o na kino make o na moi iloko o ko laua luakupapau.  Ua haawi ia ae la he hookahi mahina hauoli e na makaainana o na moi opio no ka lealea piha ana no na haku opio i nohoalii iho la maluna o lakou, oiai, ua kaawale aku la ka moiwahine ka mea nana i hoopilihua i ko lakou noho ana o na la i hala aku @a.

            I ka pau ana o keia mau la lealea a i ka wa hoi i kekeehi pono iho ai kulana o ua mau opio nei, ua noho iho la he aha kuka na ua mau opio nei no ka noonoo ana i ka mea e pili ana i ka lakou pio maluna o ka moku, oia hoi, o Boliona.

            A mahope o ko lakou kuka ana me ke akahele ua hooholo iho la lakou iaia e lawe mai imua o ko lakou kaikuahine Minewa, a o kana olelo hooholo e haawi ai no ka paa hao oia ke hooholo ia.  I ka holo like ana o keia manao iwaena o lakou, oia no ka wa i hoouna ia aku ai na kiai e lawe mai i ka lakou pio e hoopaa ia ana maluna o ka moku no ka halealii.

            Elike me ka makemake o na opio pela n akiai i hooko aku ai, a iloko o na minute pokole wale no ua hoea mai la ua pio nei i ka haleahi a manloko o ka rumi hookipa i hoonoho ia iho ai oia.

            Ua hele koke aku na alii opio e hoike i ko lakou kaikuahine Minewa aia he pio maloko o ka rumi hookina e kali la no kana mau hoo pai ana, a i ka wa i hoike ia aku ai o ka inoa bohona, loli koke ae la kona nanaina i ka haikea, a ae aku la e hoea aku no oia imua o ka paa hao no ka haawi ana aku i kana olelo hooholo.

            Iloko o na minute pokole wale no mahope iho o ka halawai ana o na kaikunane me ko lakou kaikuahine, ua komo aku @a ua Minewa nei no loko o ka rumi hookipa, a i ka haule ana aku o kona mau lena ike maluna o ka paahao ua hookunahihi koke ia oia i ka ike ana aku o kana aloha no keia o na wa i hala, a oiai, o ke aloha o ua Minewa nei no boliona e pumehana ana no., ua huli ae la oia a haawi i kana olelo hooholo, e hookaawale ia aku na kauia hao mailuna aku o boliona, a e lilo oia i kanaka lanakila mai ia la aku a no ka wa mau loa, a e lilo hoi lakou he mau hoaloha, aka, ua hele nae oe i ke kapa ana mai ia Minewa he ipo nana, no ka mea, ua lilo oia i ka ulua hou malalo no o kana mau hana lokoino.

            Ua lilo keia he mea e hoohauoli ia ai ua boliona nei, a ua noho hoi lakou maluna o ua mokupuni la me ka hauoli a hiki i ka lawe ana aku o ka make ia lakou a pau.  A o ka mea o lakou i hooluolu mua oia no ka luahine kilokilo.

 

KA HOPENA

 

HALE HANA O IA OIWI HAWAII.

 

            He mea hauoli no makou ka ike ana aku i na oiwi Hawaii e hoala ae ana he mau hale hana, a e lawelawe ana i na hana no lakou ponoi iho me ka hoopilimeai ole aku malalo o hai.  O kekahi o keia poe i kukulu ae la i hale oihana nona ponoi iho oia no o Senatoa Wm. White o ka malu Ulu o Lele.

            Ua hoala ae nei oia he hale hana paipu malalo o ka noho hoahui ana me kona kaikoeke, Mr. Sam. Aki.  He kanaka makaukau o Sam, Aki i ka lawelawe ana i keia oihana, a ua manao ia e loaa ana no he holomua ma keia oihana a laua e lawelawe nei.  O ka makou wale no e upu ae nei e hahai ia ka olua hana e na pomaikai he nui.

 

 

E UKALI I KA LEHULEHU NO KAHI O EHLERS

 

Ina nae kou he makemake e hookoe ia kekahi o kou mau wahi kenikeni maloko

o kau eke, a e loaa pu hoi ia oe na waiwai maikai mamua o na wahi e ae

 

 

 

Mai Aahu i na Lole Auau Hoolimalima

 

            I kou wa e hele ai i waho o Waikiki i ka nuau kai, aole i maopopo ia oe ka mea i komo mua i ka aahu au e komo aku ai, malia paha he kanaka la i loaa i na ma’i palapu o ke kaui, a e hoopoinoia no kou ola.  He oi loa aku ka pono e loaa no kou lole auau ponoi nani ma kahi o B. F. Ehlers no ka $4.50, 5.00, 6.00.  Na Papale 15c a me 75c.

 

Na Pale Pakaukau Nani Damask

 

            Mai hoohaule i keia wa kuai hoemi o na @al@ Pakaukau ma kahi o Ehlers & co.  Na Pale Pakaukau Lilina Irish mamua $1.50 i keia wa $1.00 o ka i-a, me na Tawele Lima e kohu ponoi ai $2.00 o ke kakioi.  Pale Pakaukau Keokeo Damask me ke kae ulaula a me holu $1.25 me na Tawele Lima e kohu pono ai.

Na Nainsook Farani

He nani ko lakou mau hiohiona ke ike iho mai ka 40c a ka 75c o ka ia.

Percales a me Kinamu 61/4c o ka la.

B.F. EHLERS & CO. (PAINAPAMA) Alanui Papu.