Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 27, 6 July 1901 — Page 5

Page PDF (652.13 KB)

This text was transcribed by:  Diamond Tachera
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

HOPU IA HE LOIO NO KE APUKA.

 

            He mau minute pokole mamua iho o ka haalele ana iho o ka mokuahi Zealandia i kona uwapo ma ke awakea Poalua nei, ua hoea aku la he mau makai no ka huli ana i kekahi haole loio nona ka inoa o M. B. Lennon. He loio malihini oia i hoea mai i keia kulanakauhale mamua koke aku nei mai Hilo mai.

            Ua hoopuka ia ae he palapala hopu nora e J. H. McDonough o ka haleinu rama Mint, no kekahi hana apuka i lawelawe ia aku e keia loio maluna ona. Oia hoi, ka ohi ana he $100 mai iaia aku malalo o kekahi hila kikoo hoopunipuni. Mahope o ka noii pono ia ana o na keena o na moku la mai mua a hope, ua loaa aku la ke kolohe e hoekepue mai ana a hoihoi ia mai la oia no uka nei.

            Aole wale no keia o na hana apuka i lawelawe ia e keia haole, aka, he nui a lehulehu na hila kikoo apuka i hana ia aku i kekahi poe, a ua lilo mai ka lakou mau dala iaia mai ka $10 a hiki i ka $200. Mamua o kona haalele ana iho ua hoike aku oia i kekahi o kona mau hoaloha he manao kona no ka holo ana aku i Elilo, a ma ia kumu ua komo koke na manao hoohuoi iloko o na poe ana i imi loaa hoopunipuni ai, a hoouna ia aku la he mau makai e huli ai i ke Kinau, a i kona loaa ole ana malaila, ua hoea mai la na makai no ka uwapo o ka Zealandia e liuliu ana no ka huli hoi ana aku i Kapalakiko a malaila hoi i paa ai ke kolohe i na kaiko o ke aupuni, oiai, ua Lennon nei e hoao ana e mahuka mai ka aina ana i lawelawe ai i keia mau hana lapuwale o ke kulana haahaa.

 

HIPUU IA MA KA BERITA LAAHIA O KA MARE.

 

            Maloko o ka Luakini Katolika ua hoohui ia ae la ma ka berita laahia o ka mare o Miss Annie K. Holt a me Mr. Lawrence K. Kentwell, ma ka hora 8 o ke ahiahi Poaha nei, iwaena o kekahi anaina nui i akoakoa ae o ka Makua Gulstan.

            Mahope o ka hipuu ia ana o keia mau opio ma ke kaula gula maemae o ka materemonio, ua hoi aku la laua no ka home o John D. Holt Jr., a malaila i malama ia ai he anaina ike no laua. He nui na poe kiekie i kipa aku e ike ia laua, a mawaena o lakou ka Moiwahine Liliuokalani. Maluna o kekahi pakaukau maloko o ka rumi aina e waiho ana na makana o na ano like ole a na hoaloha i na paa mare, oia na umeke koa, na lei oo, na lako dala, na kii pena a pela aku.

            He mau opio keia i kamaaina nui i ko kela kulanakauhale, a na hoonaauao maikai ia. He luna hoohana nui o Mr. Kentwell no kekahi hui hoopukapuka dala. Mawaho o Waikiki e hoohala ai laua i na la omaka mua o ko laua nohe kane a wahine ana. O na kalokalo ana a KE ALOHA AINA e hahai ia ko olua mau la o ke ola ana me na pomaikai he nui.

 

HE MAKUAHINE LOKOINO.

 

            He wahi hehe Pukiki hanau hou kai loaa ia Manuela Lolika e waiho ana mawaho o kona hale ma ka po Poakolu nei iloko o kekahi eke buke. Ma ka hoike a keia Pukiki, ua lohe oia i kekahi leo alala keiki mawaho o kona hale, a i kona wehe ana i ka puka ua ike iho la oia he wahi bebe o ka hanau ana mai no ia ka mea nona keia leo. Ua hoopiha ia ka naau o keia Pukiki me ke aloha a lawe aku la i ka malihini no loko o kona home, a eia ke malama ia nei ua kamaiki la me ke ola maikai. Aole he maopopo o na makua o keia keiki a me ke kumu o ko laua lawe ana mai i ka hale o keia Pukiki. E na makuahine Hawaii mai hana i ka oukou mau hapuu nani elike me ka hana a keia makuahine Pukiki.

            Me ke ahiahi Poalima o kela puke alu nei ua komo aihue ia ae kou hale e kekahi opu pololi e noho ana ma ka nahelehele a hao aku la i ka pahu ai, oiai, no makou e ala ana no. Ua holo aku au e nana i ke kolohe a ike aku la e ahai ana ka pupuhi, a no ka pouli ua hiki ole iau ke alualu aku mahope ona. E ka palaualelo mai manao o ka ai aihue oia kau e hanai aku ai i ka opu o kau wahine. Me keia mau anoai o Kalihi ke hooki nei au.

MAILEHUNA.

Kalihiwaena, Iulai 5, 1901.

 

MOE IA KULU PAkA UA HAAO.

 

            Ma ka Poalua o ka pule i hala, Iune 20, hora 1:30 p.m., ua kipa palanehe ae la ka elele o ka make me ka ike ole ia ma ka home o Mr. Timoteo Kapualei a me kona ohana ma Papaakea, Kapalama kai, a ume aku la i ka hanu hope loa o Timoteo Kapualei, a nalo i ke ala polikua a Kane.

            He nui na la i aui ae nei ana i auamo loihi ai i na ehaeha o keia oia ana, ma o ka hoomailo mau ana a ka mai o na la a-oo, a ua nui na hooikaika ana e kaohi iki e paa mai la hoi ka hanu ola, aka, he mea ole ia i ka manao o ka mea nana oia i hana. Ua lawe aku la no Oia i kaua, a waiho iho la i ka le ao i mea hoike no na mea hanu ola apau e hoopoina ana i keia la nui weliweli ma ko ka honua nei noho @. Ae, ua @ oia me ke aloha nui ia.

            Ua hanauia oia me Kahuku, Kau, Hawaii i ka A. D. 1819, ua Kapualei k. a me Ipupuu w., a ua moe aku la oia i ke 82 o kona mau makahiki. Ua mare ia ola me Benikekila w, o Kohala, Hawaii, ma Kikihale, Honolulu, Oahu i ka A. D. 1876, e Rev Moses Kuaea, a ua piha ia laua na makahiki he 25 o ko laua hii malie ana i ke kaula gula maemae o ka mare me ka moku ole o kekahi (lipine) la. Ua hanau mai na laua hookahi keiki, ua hoi koke aku no i ka hale opu honua. He hoahanau kahiko oia no ka ekalesia Hoole Pole o Kauahaao, Kau, Hawaii, ma ia ekalesia oia a moe wale aku la ma ka poli o kona makua @.

            Mamua ae o kona haalele ana i ko ka honua nei, ua haawi mua ae la oia he leo kahoahoa i ko na lani, i panai pu ia e kona kokoolua, a pau ia me ka laelae ua niau iho la ka uhane iloko o ke kamumumu a me ke aheahe malie, a haalele iho la i ka hoapili he wahine, ka luhi a laua he kaikamahine, he maukakane ma ke kino a me ka lehulehu apau, aloha no ia makamaka o ia Aka, no ka hoike ana mai o Karisto i kona mana hoola, penei i hoikeia ai:

            "Owai keia e hele mai nei mai Edoma mai?

            Me ka aahu i hooluu ulaia, mai Bozera mai?

            O keia mea hoi i nani kona lole komo, e hele ana me ka manomano o kona ikaika?

            Owau, ka mea hai i ka pono, ka mea mana loa i ka hoola."

Ioeia K. Kamakea.

Papakea, Iulai 4, 1901.

 

UA HIKI KE HOOKIPA 220,000 MALIHINI.

 

            Ua olelo ae kekahi kanaka o Buffalo, Nu Ioka, aia maloko o ke kulanakauhale e malamaia nei o ka hoikeike o ke ao nei he 240 hotele, i hiki ke hookipa he 20,000 malihini. Aia pu he 700 mau hale hoolimalima i hiki ke malama he 20,000 malihini hou aku, ua wehe ia ae la e 8,000 poe mea hale he mau rumi hoolimalima i hiki ke hoolawa ia 120,000 malihini hou aku. Aia pu maloko o ke kahua hoike he mau hale lole i hiki he 250 malihini ke noho me ka oluolu, a mawaho ae o keia he poe kekahi i kukulu ae i mau hale lole hoolimalima no lakou ponoi i hiki ke hookipa hou mai he 1,000 a oi aku malihini. A nolaila, ua manaoio ia e hiki no i ke kulanakauhale o Buffalo, ke malama i 220,000 me ka hoopilikia ole ia i kahi e moe a e ai ai. Ma ka hookuku ana me ka heluna lahui kanaka o Hawaii nei, ua hiki loa ke hookipaiaina kanaka apau o na mokupuni o Hawaii nei ma Buffalo me ke koe okoa aku no o kekahi mau rumi no kekahi mau taosani kanaka hou aku. Nui io no o Buffalo.

           

HE HANA KAPAKAHI MAOLI.

 

            Ua loaa mai ia makau na hoike no ke kapakahi maoli o na hana e lawelawe ia nei e ke Senate i keia mau la. A ho mea pono hoi ia makou he hoike aku i ke akea, i ike mai ai ka lahui Hawaii i ka lapuwale maoli o na hana a ke Senate a lakou i koho iho nei me ka lokahi.

            Ma keia mau la aku nei ua hooholu iho la ka Hale o na Lunamakaainana i haawina o $16,000 no na lilo o ka oihana wai o Hilo no keia mau makahiki elua, aka, i ka wa nae i hoea aku ai o keia liaawina i ke Senate, ua poke mai la lakou i keia haawina a hiki i ka huahelu haahaa loa o $3,000. A ma ia hale hookahi no nae ua ae aku la lakou i ke noi i haawina o $30,000 no na lilo o ka oihana wai o Lahaina.

            Ma ka hookuku ana ae i ka nui o keia mau kulanakauhale, e ikeia no o Hilo ka oia kelakela o ka nui, a o ka ukali kokoke aku no hoi ia malalo aku o ke kapitala ma ka nui o na hale a me na kanaka e noho ana maloko ona, a pakolu paha kona nui ae ia Lahaina. He mea maopopo, elike me ka nui o na hale a me na kanaka e noho malaila, pela no ka nui o ka wai e hoohana ia ana e lakou. Aka, o ka mea ku paianaha nae i ikeia iho la, oia ka hoemi loa ia ana o ka haawina oihana wai o Hilo, e hike ole ai ke hoolaka ia ke kulanakauhale holokoa me keia pono nui o ke ola o ka lehulehu.

            Aole wale keia o na hana kapakahi i hookoia e ke Senate, aka, he mau alanui hou kekahi i hooholoia no ka pono o ke kanaka Hawaii ilihune, e hoopokole ia ai ko lakou hele wawae ana ma na ala loihi, aka, ua kiola ia mai ia e na Senate mai ka aponoia ana.

            A mamuli o keia mau hana paewaewa a ua Senate nei, ua lohe mai makou e haalele iho ana kekahi mau hoa o ka Hale o na Lunamakaainana a huli hou aku no ko lakou mau home, me na manao o ka hoowahawaha no na hana a ke Senate e lawelawe nei, no ka hoike aku i na poe nana lakou i koho mai aole he mea e ae nana i hoonele aku ia lakou me na hana e holomua ai i ko lakou mau apana, aka, na keia mau Senatoa Home Rula no a me na Repubalike kakaikahi e noho mai nei.

            Ma o keia mau hana a ke Senate, ke ikeia aku nei ka mokuahana nui mawaena o na hale kaukanawai elua, a o ko laua noho lokahi ana ma keia hope aku ne mea paakiki no ia i ka ike aku. Mai ka noho ana o ka Ahaolelo Kuikawa a hiki i keia la, aole he wahi @ la kanawai i lawe ia ae imua o ke Kiaaina no ke kakauinoa ana mai, aka, o na lilo nae o ka Ahaolelo ke pii mahuahua mau nei me ka waiwai ole.