Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 28, 13 July 1901 — Page 4

Page PDF (600.58 KB)

This text was transcribed by:  Terry Crowell
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA POAONO IULAI 18, 1901.

Ke Aloha Aina

Haokumuia no ka

E@aika'I o ke Lehulehu a ke Nu pepa n aka Laeui Hawaii

 

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

HOGAN E. KALUNA

Luna Hoopuka

ALEX. NAWAHI.

Luna Hoohana

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

PUKA PULE

E HOOPUKA IA ANA MA NA KAKAHIAKA Poaono a pau.

No Ka Makahiki         $2.00

Ko ka Eono Mahina    $1.00

No ke Kope Hookahi    .05

 

KEENA HANA.

Ma laanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi. Pahu Leta 513.

 

HONOLULU             IULAI 18, 1901

            O KA onohi o ka lahui, ka bila "okana Aina" a oia ka lakou e kau mai la na maka maluna o na moho a lakou i pupukahi like ai i puka ae hoi a holo mai i Honolulu nei e hana ai i kanawai no ua "Aupuni Okana Aina" nei o kakou; o ka bila kanawai no ia naneue ka hono o na moku, hiolo a helelei wale mai ka mana o Dole ma, wahi a lakou; uina pono ka lae o ka poe waiwai. I lilo no hoi paha keia bila i mea manao nui ia e ka lahui, a nowai ka hewa? No lakou nei no, o ka lakou nei noke ana mai i ke kukalekale ia kokou, eia ka mea maikai la-a makemake ia aku nei hoi eia ka hoi e nele ana kokou. Aohe kahi nele a nele. Minamina no.

            O KA bila "Okana Aina, " ua like ke kau ia o kona weli me he Akua lapu la, e ke Aupuni a me ka poe waiwai e noho mai nei. O ke kahua ia i hookumu ia ai o na hokake a pau a Keawehiku ma lakou o Uahili ma, ka poe ike Iawaia o ke kai hononu, o kaiuli, kailipolipo o waho loa aku no; koe ae ka ike a ka poe lawaia o kahi kai papu, maloko nei iho no lakou o ku-a nalu e kaa-pa wale ai no.

 

HOOPII IA NO KA HOLO NUI.

Ua hoopuka ia ae e Lunakanawai Apana Wilikoki he palapala hopu no Senatoa I. H. Kahilina o Kauai, no ka hoea ana aku imua ona e pane i kona hewa holonui. Ua hoopii ia o Senatoa Kahilina no ka pii ana o kona kaa maluna o ke kaikamahine eiwa makahiki a Manuel Spencer, a ua kukonukonu loan a palapu i loaa iaia. O ka wa i lawelawe ia ai o keia hana e ke Senatoa ma ke ahiahi no ia o ka kPoakolu nei ma ke alanui Moi, mawaho iho o ka pa kula o Keoneula. Ua olelo ia ae aole ke Senatoa ma kona aoao pololei (akau) i ka wa i halawai ai o keia uha poino me ke kaikama@ne opio. - Hoku

 

LUKU WELIWELI A KA LA.

            Kikako, Iune 24. He nui na poe i hoopoino ia e na kukuna wela ikiki o ka la ma na kulanakauhale o na Mokuaina Komohana  Waena i keia la. E hoomaka an aka wela hahana main a mauna pohaku mai a hahana main a mauna pohaku mai a hiki i ka Atelanika. Me he mea la, e hoomau ia aku ana ia no kakahi mau la, a o ke ana weia onehinei e ike ia ana no ia i keia la a me ka la apopo.

            O Kikako nei kakahi i komo iloko o na hoopoino ana a keia wela ikiki. Ua luku ia he lehulehu wale o na kanaka a me na holoholona. Ua haule main a kaiaiwa kaa mai ko lakou mau noho mai, o na poe e hele ana maluna o na alanui ua maule lakou, o na poe e noho ana maloko o na hale e uiha ana kakou i ka ikiki. O na lio hoi e huki ana i na kaa ua hina aku lakou iluna o na alanui.

            Maloko o na pa holoholona he 300 holoholona i make. Ma na kaaahi lawe holoholona i hoea mai i keia kulanakauhale he 104 puaa, 78 bipi me 9S hipa i make.

            Kikako, Iune 25. O na mokuaina holookoa o ke Komohana Waena, ua kipa hou ia mai ia e kekahi wela hahana nui o na kukuna o ka la i oi aku i ko ka la inehinei. Ma Kikako nei o ke ana wela ma ka waenakonu po he 78 degere, a i ka wa i pu mai la me ka pii mahuahua mau ana o ka wela, a ma ka hora 3 o ka auina la ua hoea aku la ke ana wela I ke 93 degere. A hiki i ka waenakonu o keia po he 14 poe maule i hoike ia mai e na makai, a he ehiku o lakou i manao ia e make ana. Ua ike ia ka haule pahu hou ana aku o na lio i ko lakou wa e huki ana i na kaa ukana. Na poe kalaiwa kaa e helelei ana mai ko lakou mau noho aku. Na kalaiwa kaa uwila e hina una maluna o ko lakou mau kaa a o na kaikamahine hana oloko o na halekuai e hehee ana ma na papa kuai.

            O ke ana wela o kekahi man kulanakauhale penei no ia: St. Louis, 100 North Platte, 100 Springield 98; St. Paul 96; Davenport, 96; Cincinnati, 94; Indianapolis, 94; Pittsburg, 92; Wasnetona, 90.

            Nu Ioka, Iune 26. O keia ku la wela loa i keia maanei mai ka 1876 mai, i ka wa I hoea aku ai ke ana wela i ke 92 degere malalo o kahi malumalu. I keia la ua hoea aku i ke 90 degere, a o na malihini mai Kaleponi i komohia ia me na manao makau ole no kela wela nui, ua hele aku lakou no ka aoao hikina i kela po a ike aku la he mau tausani o na poe ilihune e hoopiha ana i na alanui no ka imi ana I kahi e haa ai ia lakou he hanu ana i na ea oluole.

            Nu Ioka, Iune 29. Ma ka hora 2 o keia wanaao ua hiki aku ke ana wela i ke 78 degere. Malalo o East Sede, e noho ia ana e na lahui e, he tausani o na kane, wahine, kamalii a me na bebe i hoolilo ae i na kaupoku hale, lanai a me na alanui hele aoao i wahi no lakou e hoomoe iho ai i ko lakou mau poo mahope iho o ka hoohaia ana i ka la wela ikiki loa o Iune i ike ole ia mamua e Nu Ioka nei. He 45 maule a me 5 make i hoike ia mai e na makai ma ka la inehinei.

 

MAHUKA O LIMAKOKO FUJIHARA.

O Fujihara, ka Iapana i hookau ia aku ai ka hoopai li no elua manawa no ka hewa pepehi kanaka, a e paa nei ma ka halepaahao o Hilo, no ke kali ana i ka la e hoea mai ai kona hopena o keia ola ana no ka panai ana aku i kona ola no ka uhane ana i kinai ai, ua loaa mai la no hoike ma ke telegarapa uwea ole ma ka Poaha nei i ka Makai Nui Baraunu mai Hilo mai e hoike mai ana ua puehu ka hulu o ke kolohe, a ua makemake ia e hoouna kokeia aku ke kii hooleleaka o ke pio e malamaia nei e ka oihana makai, malia he moali ia e loaa koke aku ai o ke limakoko.

            O na hoike o kea no o ka pakele ana o ke pio aole ia i loaa mai, a ua hoopahaohao ia ka Makai Nui Baraunu pehea la i ;akele ai ka limakoko, mailia paha ua hoohemahema maoli n ona kiai o ka halepaahao i ka lakou lawehala.

            O ka hewa o Fujihara i lawelawe ai oia no kona pepehi ana a make i kekahi Iapana maloko ka malako no ka lili i kana wahine, ma kela makahiki aku nei.

 

HAUNAELE MA KA HALEKEAKA PAKE.

            He haunaele kai ulu ae ma ka halekeaka pake e ku nei ma kea la nui Lihna ma kela po Poalima aku nei, mamali o na hana imi dala a ka puali keaka Flynig Jordans i hoikoike iho nei ma ke kahuna paikau o Haimoeipo. Ma keia po ua hoea aku keia puali keaka ma ua halekeaka pake ala, ua hoopihau ia o loko me na poe makaikai, oiai, ua hoolahaia ma na pepa liilii ma ka olelo pake he puali keaka Akamai loa keia ma na hana keaka.

            He maluhia na mea apau i ikeia a hiki I ka hora 10:15 ua malama a he mau hoikeike kii hooleleaka maiuna o kekahi wahine, aka ua holopono ole ia mamuli o ka poino ana o kekahi mau mea paahana o ka pahu hooleleaka. Mahope o kakahi wa loihi o ke kali ana o ke anaina, ua oili mai la ka lunanui o ke keaka a olelo mai la, ua pau ke keake. Ua hoopiha koke ia ke anaina me ka inaina, no ka mea, o ke komo koke ana mai no ia o kekahi poe, no keia mau hana imi loaa hoopunipuni a kela puali keaka mahope o ka hoopuka ia ana o kekahi mau olelo hailulii o na pake, ua nou aku la lakou i nan oho iluna o ka awai keaka, a iloko o ka pinaea nui ua holo aku la kekahi poe o lakou me ka manao e hoopoino i na poe keaka. Aka, i ka ike ana o ka poe keaka e poino ana ko lakou mau ola, puka aku la lakou ma ka puka mahope o ka halekeaka, a imi aku la i kahi pakele ai ke ola.

            O na wahine keaka iloko o ko lakou mau pale ili keaka ua holo aku lakou me ia lole keaka no, no ka mea, aole he wa no lakou e hookaulua iho ai no ke komo ana i ko lakou mau aahu maoli i keia wa o ka pioo nui, no loko o na mala laiki iloko o ka lepo phoe me ka pinana aua maluna o na pa malalo o ka hoopakele ana a makai Joyce, a i ka hoea ana aku mawaho o ke alanui aupuni, ua loaa mai ia na kokua ana ia lakou mai a makai Apana mai, a nana i kokua i na wahine keaka maluna o ke kaa pio no ka hoi ana i ko lakou mau home me ka poino ole.

            O J.C. cohen ka haole ohi kikiki o ua po keaka la, ua lele aku oia ma ka puka aniani me ke eke dala o na loaa oia po, a aahai aku la ka pupuhi no kona ola, a malalo o ka hoopakele ana a kekahi kaapio ua palekana mai la oia main a pake e alualu ana no ka hoopoino aia aiai a no ke kaili pu hou ana aku i ke eke dala.

            O na kowali a me na mea hana keaka e ae a ua Flying Jordaus nei, ua kiola ia aku ia e na pake iluna o ka papahele. Ua hoike ia mai ka loke i ka halewai, a mamuli wale no o ka hoea ana aku o Hope Makai Nui Chillingwortn i akakuu mai ai na manao inaina o na pake, a hoi aku la keia @ keia me na nuaoleho hailiili no keia hui keaka hoopunipuni.

            He a'o ana no nae keia i na poe keaka hoopunipuni mai hele hou i ka halekeaka o na pake e imi loaa hoopunipuni ai.

            Ua make ma ke ahiahi Poalima nei o W.C. Waila, ka hoahanau o Sam G. Waila, mahope o kona kaa ma'i ana iho nei no kekahi mau la pokole wale no.

            Ma keia hope aku e hana mau an aka hale leta i ke no a me ka po, a e loaa ana hoi ka leta i na hora apau i ka poe mea pahu leta. He ekolu mau kanaka e lawelawe ai i na leta i ka po, a o keia na kauoha hope i loaa mai nei i ka oihaua leta mai Wasinetona mai.