Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 29, 20 July 1901 — Page 4

Page PDF (594.53 KB)

This text was transcribed by:  Naomi C. Losch
This work is dedicated to:  Donald D. Mitchell

KE ALOHA AINA

POAONO, IULAI 20, 1901

Ke Aloha Aina

Hookumuia no ka Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa no ka Lahui Hawaii.

_______________

EDWARD L. LIKE. Lunahooponopono.

HOGAN E KALUNA. Luna Hoopuka

ALEX. NAWAHI. Luna Hoohana.

EMMA A. NAWAHI Puuku o KE ALOHA AINA.

___________________

PUKA PULE.

E hoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.

____________

No ka Makahiki ......................$2.00

No ka Eono Mahina...................1.00

No ke Kope Hookahi............... .50

_____________________

KEENA HANA.

Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi. Pahu Leta 513.

____________________________

HONOLULU..........................IULAI 20, 1901

___________________________

HOOLOIHI HOU IA KEIA KAU

_________

            Ma keia Poaha i hoopuka ae ai o Kiaaina Kuikawa Kupa i kana kuahana e hooloihi ia aku na la hana o keia Kau Ahaolelo Kuikawa e noho nei no 14 la hana hou i koe, a e hookuu ia ma ka la 3 o Augate, 1901; i wahi e hiki ai ke noonoo ia na bila haawina i koe a me ka bila aie lahui.

            O keia hooloihi ana aku o ke Kiaaina i keia kau aole ia i halawai me na apono ana a ka hapanui o na hoa o ka Ahaolelo, no ka mea, aia ko lakou hilinai ana a pau maluna o kekahi kau kuikawa hou, kahi e loaa hou ai i na hoa he mau hua pelehu. Nolaila, o ke alahele a lakou i manaoio ai e hooko ia no ko lakou iini oia no ka hookuu koke ana i keia kau. A o ke ala wale no ia e loaa ai he kau kuikawa hou.

 

EIA O HAYWOOD I HONOLULU NEI.

 

            Ua hoea hou mai la i Honolulu nei, maluna mai o ka mokuahi Ventura o ka Poakolu nei, o William Haywood, ka agena o na poe kalepa o Hawaii nei ma Wasinetona. I hoi mai la oia i ke kulanakauhale nei no ka hoike ana i kona mau haku i ka mea hiki iaia ke hooko aku me ka mea hiki ole ma Wasinetona. Aole oia i hoike mai ia mau mea, aka, e hoike aku ana oia maloko o ka halawai a na poe kalepa e malama ia ana ma keia mua koke iho.

            Aole he mau hopohopo ana no ka hoohui ia aku o keia mau paemoku me Kaleponi, wahi ana, oia hoi, ina aole he makemake o na kanaka maanei e lawelawe ia ia bana hoolilo maluna o ke Teritori. A aole no hoi he manao nui ia o keia kumuhana ma Wasinetona.

            E huli hoi hou aku ana o Haywood no Amerika ma ka mokuahi Pekina o ka la 3 o Augate.

 

EIA KE KIAI MAKAALA IA NEI

            Mai ka nalowale ana o Fujihara mai ka hale paahao mai o Hilo, a hiki i keia wa, eia na mokuahi holo pili aina a pau e hoea mai nei mai na awa mai o Hawaii ke kiai ia nei e ka oihana makai, mamuli o ka manao wale ia aia oia maluna o kekahi o lakou kahi i pee ai. A pela pu hoi me na mokuahi Kaleponi e holo nei no na wai o Kina. O ke kumu o keia kiai makaala loa ia ana, mamuli no ia o ka hoomaopopo ia ana eia kekahi mau Iapana ke hoao nei e hoomahuka aku iaia mai na paemoku aku o Hawaii nei no Iapana, kahi e loaa hou ai iaia ka noho lanakila ana.

            Ma ka hoi ana mai nei a ka mokuahi Iwalani mai Hamakua mai, ua kau pu mai la he makai maluna ona no ke kiai ana i ka limakoko ina paha oia aia maluna ona a hiki i ka pili wale ana o ka moku i ka uwapo. Ua loaa pu mai he mau hoike i ka Makai Nui, mai ka Iwalani mai, e olelo ana, oiai, ka Iwalani e hoi mai ana no Honolulu nei, ua ikeia aku la kekahi waapa lawaia Iapana e kamoe ana kona ihu no Maui mai Hawaii mai a no ka mamao loa o ka uwapo mai ka moku aku aole i hoomaopopo ia ka helehelena o na poe maluna ona. Aka, ma ke koho wale ana a kekahi poe, me he mea la, o ua Fujihara nei kekahi maluna ona, e imi ana hoi i kahi e pakele ai kona ola ma ka mokupuni o Maui, a ma o keia hoike a ka Iwalani i lawe mai la e kiai pu ia aku ana na mokuahi holo pili aina e hoea mai ana mai Maui mai.

 

NA LUNA NUI O KA HUI KUI LEI LEHUA.

            O keia malalo iho nei na inoa o na Luna Nui o ka Hui Kui Lei Lehua a na Wahine o Kakaako, ka poe hoi na lakou ka paina luau nui e haawi ia ana ma Kakaako i keia Poaono, penei:

                        Mrs. Kuihelani..............Peresidena

                        Miss A. Keliiaa.............Hope Peresidena

                        Mrs. Mary Wilikoki......Kakauolelo

                        Mrs. D. Kaapa...............Puuku

                        J. M. Kealoha.................Luna Hoohana

                        Mrs. H. Kaloa.................Hope Luna Hoohana

            He nui no na lala e ae o keia hui a he hoike ana hoi ia i kona kulana hilinai ia. Imua e na Hawaii a lanakila, a mai hoolohe i na olelo palaualelo a na poe hoopalaleha, no ka mea, ma ka hua no o ka hana e ikeia ai kona pomaikai a me ka ole. O ka hoopono i huipu ia e ka hoomanawanui o ke alahele no ia o ka holomua.

________________________

            He kuai hoopau nui o na Tawele ke malamaia ana ma ka halekuai o N. S. Sachs & Co. ma keia Poakahi iho.

LA WELA LOA MA KIKAKO

            Kikako, Iulai 10. O ka wela o keia la he mea i paa ole maloko o ka moolelo o na la wela o ke kulanakauhale o Kikako nei. Ua oi ae ke kiekie o ke ana wela o keia la i ke ana wela kiekie loa he 29 makahiki i hala hope ae n@. He 102.1 degere ke kiekie o ke ana wela i keia la. I ka la 16 o Iulai 1887, ua hoea aku ke ana wela i ka 100 degere.

            Ua ala ae na kanaka o Kikako i keia kakahiaka, a ike iho la e hoea mai ana he la wela loa. Ma ke awakea ua hoike mai la ka puoa hoike wela ua hoea aku la ke ana wela i ke 96 degere. Ma ka hora 1 ua hoea aku ike 99 degere, ma ka hora 2 i ka 101 degere, me ka wela hahana i ike ole ia kona lua mamua. A ma ka hora 3 ua hoea aku la ke ana wela i ka 102.1 degere.

            Ma ia wa o na kanaka e hana ana, na wahine a me na opio e hele ana mai kahi hale a kahi hale aku, a i ole i na halekuai, a o na poe palupalu hoi maloko o na hale, ua haule maule aku lakou, me he mau bipi la, a ua lawe ia aku kekahi no ka haukipila, a o kekahi poe no luna o ko lakou wahi moe. He 100 ka nui o na poe i hoopilikia ia e ka wela o ka la, a he lehulehu wale no lakou i manao ia aole e loaa ana ka palekana, he 8 poe i hoopupuleia e ka wela o ka la a lawe ae la i kona ola. O ka nui o na poino o keia la he mea ia i ike mua ole ia mai kinohi mai.

            Ma ia auina la holookoa aole he hoopakele i hoea mai, a ma ka hora 7 o ia ahiahi ua haule iho la ke ana wela a ke 96 degere. He mea keia i ike ole ia no 29 makahiki ka hiki ana o ke ana wela i keia mau degere i keia mau hora o ke ahiahi. Ma ka hora 7:30 ua hoea mai la ka hoopakele, ma o ka pa ana mai o kekahi makani mai ke komohana mai, a ua haule koke iho ke ana wela mai ke 96 degere a ke 66 degere iloko o 15 minute, aka, iloko hou no nae o 15 minute ua pii hou ae la oia a ka 70 a i ke aumoe ua hoea hou aku la ke ana wela i ke 74 degere. Mahope iho la o keia la wela loa, aole he hiki i na kanaka ke hoomanawanui hou aku no kekahi la o keia ano.

__________________________

            Ua loaa mai la he mau waiwai hou i ka halekuai o Kukima.

 

            He ekolu mau ma'i lepera i hoea mai la ianei maluna o ka mokukuna Malolo, ma ka Poaha nei, a eia lakou ma ka pa hoomalu o Kalihi e kali nei no ko lakou nana ia e na kauka aupuni. He elua kane a me hookahi kaikamahine, mai Hanalei, Kauai lakou i lawe ia mai ai.

 

IKE I KA WELA O NU IOKA.

(Mai ka Nupepa Avalataisa mai.)

            Ua loaa mai keia leta malalo iho nei mai kekahi kamaaina o Honolulu nei e noho la ma Nu Ioka.

            Ua loaa ia makou he kau wela ikiki loa. Ma ka Poalua nei, Iulai 2, ka la oi loa o ka wela, a ua hoea aku ke ana wela i ka 111 degere, a maluna aku o 200 poe i make a he mau haneri i maule i ka wela o ka la. Ma ka hora 1 a. m. ua hoea aku ke ana wela i ka 98 degere. Ua hoomau ka wela ikiki a hiki i ka auina la Poakolu, i ka wa i kipa mai ai e kekahi ua hekili a ua emi koke iho ke ana wela he 20 degere. Mai ia wa mai ua loaa iki ia makou he wahi hoomaha ana.

            He nanaina ano okoa ko ke kulanakauhale nei ia mau la. He kakaikahi loa na poe e hele ana maluna o na alanui, a o na poe e loaa aku ana ma na alanui ua hele lakou a pulu i ka hou, a he nanaina maluhiluhi hoi ke hoike mai ana maluna o lakou, me he poe la i loaa ole he hiamoe ana. O na lio kekahi i hoike mai i na kulana pilikia me ka naenae. Ma kekahi manawa ua kiki ia aku na iliwai, a ma kekahi manawa ua ninini ia aku na bakeke wai no ka hoomaalili ana i ko lakou wela.

            Aole he mea malihini ka ike mau ana aku i na lio e haule ana maluna o na alanui mai ka wela mai. E ike ia aku ana na lio a me na popoki e waiho make ana ma na alanui. Ua piha a hu na haukipila me na poe i hoopoino ia, a he nui hewahewa ka hana e ike ia la e na poe lawelawe.

                                                                                                                                                                                    Kulanakauhale o Nu Ioka, Iulai 5, 1901.

 

KUE NA BOA I KA RULA KAUA.

            Ladana, Iulai 8. Ua hoopuka ae ka nupepa Daily Mail i kekahi hoike i loaa mai nei maloko o ke eke leta, e hoikeike ana i kekahi mau hana hoomainoino i lawelawe ia e na Boa ma ke kahua kaua o Viakfontein maluna o na koa Beritania poino.

            He mau Boa, wahi a ka mea kakau o ka Daily Mail, i lako me na pu raifela Martinis kai hele aku iwaena o na poe make a i hoehaia e waiho mokaki ana maluna o ke kahua kaua. Ua hele aku lakou e nana i ka poe make a me ka poe e kamau iki ana no o kahi hanu, a oia poe ola ka na Boa i luku aku ai e like me ka pepehi ia ana o na bipi. He eha mau koa poino i halawai me ko lakou hopena ma keia ano a'u i ike maka ai. He hookahi koa opio i noi ae e hoopakeleia kona ola me ko'u lohe aku i kona puana ana ae. O Karisto mai ki