Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 31, 3 August 1901 — Page 4

Page PDF (641.63 KB)

This text was transcribed by:  Laura Yamamoto
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

Ke Aloha Aina

Hookumuia no ka

Komaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE.

Lunahoononopono.

HOGAN E. KALUNA

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI

Luna Hoohana.

EMMA A. NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

 

PUKA PULE

E hoopuka ia ana ma na kakahiaka.  Poaono a pau.

 

No ka Makahiki                                                                                                          $2.00

No ka Eono mahina                                                                                                    $1.00

No ke Kope Hookahi                                                                                                      .05

 

KEENA HANA.

            Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi, Pahu Leta 513.

 

 

HONOLULU                                                                                                 AUG. 3, 1901.

 

            HEAHA mai la na mea hou a ka Elele a kakou o keia huakai ana i hoi mai la ?  E hea kou ia ana ao paha auanei ona Aha Elele e like me mamua iho nei, ka hua i ka umauma la haina ?

            I ia mai i hoi mai la ka ka Elele me ka ohana no ka nui loa o ka weia o Wakinekona.  Ke hoomanao nei makou i na makahiki elua a ke Alii ka Moiwahine Liliuokalani e noho ana i Wakinekona, ua alo ia na la wele ikiiki o ke Kaua, a me ke anu maeele iniki ili o ka Hooilo, ua lilo ia mau mea i mea ole Iaia, oiai no hoi Kona mau la ua kaale aku me kela aoao o ka Meridiana o na la ikaika o ke ola ana o ke kanaka.  O ka welo oiaio ia a ke koa me ka wiwo ole i ikeia.  Akaka ke Aliiwahine puuwai hao kila makeneki.

 

 

RULA HOU A KA PAPA OLA.

            He rula hou ka ka Papa Ola hoopuka ae nei, oiai, ma ka lakou hoomaopopo o ke alahele wale no ia e palekana ai mai ka loaa ana i ka ma’i akepau.  A e ua rula la e papa ana i na mea a pau aole e ae aku e honi ia mai lakou.   A ina he makemake e pono e holoi mua oe i kou mau helehele me kekahi wai hoomaemaemae i kapa ia he (carbolized rose-water).

            O keia rula ua apono ia e ka Papa Oia ma ko lakou halawai ana ma ka Poakolu nei, a ua haawi ia aku ke kauoha e pa’i ia ona mau pepa kuhikuhi i na hana po no e lawelawe ai no ke pale ana aku i ke komo ana mai o keia mai iloko o ke kino o ke kanaka.

            He mea kahaha no keia ke hoomaopopo iho, o ka lawelawe la ana o ka honi mai kinohi loa mai no ia a pehea la i p@@ ole ai keia lahui kanaka i ka make i ke ma’i akepau, aka, o ka mea e ike ia nei ua oi aku ka ikaika lak@ o kekahi mau ma’i e ae iwaena o na kanaka Hawaii i ko ka ma’i akepau.

 

 

AOLE E KAHEA IA ANA I KAU HOU.

            Ua hoopuka ae la o Kiaaina Kuikawa Kupa i kona manao, oiai, we hiki no ke aupuni ke hoonoe mua aku i na hana me ka hoopilikia ole ia no ka holo ole ana o ka bila aie lahui.  O kona manaoio maoli aole e kahea hou i Kau Ahaolelo Kuikewa.  a e waiho ia ka noonoo ana i ka bila aie a no keia Kau Ahaolelo hou aku e noho mai ai.

            O keia kupaa ana o Kupa e hoole loa aku i ka haawi hou ana i Kau Kuikawa, he hana naauao no ia.  Ae ka mea, he hoemi ana mai @a i na lilo o ke aupuni, a ua hala ole ua Kiaaina la, no ka mea ua haawi iho nei oia he 14 mau la hana hou i ka Ahaolelo no ka noonoo ana i keia bila kanawai, aka, wa hoele aku nae na Home Rula Repubalike i keia manao, mamuli no o ko lakou makemake e loaa ona mau dala hou ia lakou ma ke K@u Kuikawa.

 

 

PULE E HAAWI MAI I KA MAHA

            Sana Lui, Iulai 21.  O keia la ka la Kiaaina Dockery i kuahana ai i la haipule hoalohaloha a me hookeia i ke Akua no ke noi ana aku e hoopau ae oia i ka wela ikiki e hookupilikii nei ia Misouri.  O ka wela ikaika o Sana Lui he oia mau ia i kela a me keia @@, a o kona ana wela e paa mau ana i ka 105 degere malalo o kahi malu, a ma na wahi a ma kukuma o ka la e papa pono ana he oi loa aku ke kiekie o na degere malaila.

            Ua hoolohe ia keia kuahaua a ke Kissina, a ua malama na halepale a pau e ka piha i na kanaka i na uwalo ana i na lani e hookaawale aku i keia pilikia nui e pahela nei maluna o Misouri.

            He elua mau kine make i loaa aku ma kahi moe, a he lehulehu wale hoi ma poe i maule, a he elua i kukonukonu ko laua poiao.

            Ua hoomaka mai ka wela i keia kakahiaka ma ka hora 7 a.m. a ua ike ia e lilo ana ia i la wela loa, me ka mea, ua hoea aku ke ana wela i ke 90 degere, a ua hoomau ka pii ana o ka wela a hiki i ka hora 3:30 p.m. aole he wahi oaniani makani a ua like ke kulanakauhale me he kapuahi la ka wela hahana.  Ua haalele iho kekahi poe i ko lakou mau home a hoopaka aku la i na puka kahi a na la@@@ kanaka e hoomaha ana ke ka ikiki @o nae.

            Kansas City, Iulei 31.  O ka pule no ka haawi ana mai i na kalu pakaua, ua lohe ia ma na luakini like ole i keia ia ma keia kulanakkanhale a me na wahi e ae o ka mokuaina o Kanaena nei.

            O ka wela o keia la ma ka hora 4 p.m. ua hoea aku ia i ka 104 degere, a ma ka hora 11 o keia po ua paa i ke 93 degere.

            Kikako, Iulai 21.  O ka weia o ke kulanakauhale nei na hoea aku ia i ka 103 degere ma kahi malumalu, ma na alanui he 5 degere ka oi hoi iho o ka wela, a no ka pakui hou ana mai i kekahi mau haawina ehaeha ua pa mai na ahe makani wela mai ke komohana, a ua like ka wela o ke kulanakauhale me kekahi imu enaena ahi.  he nui na poe maule ma na alanui a ke haawi mau la ka oihana makai i na kokua ana.

 

 

MAKE O MRS. KRUEGER

            Pretoria, Iulai 21.  O Mrs. Krueger ka wahine a Peresidena o ka Repubalika Transvaal ma Aferika Hema, ua make oia ma ka la inehinei no ka ma’i numonia, mahope o kona kaa ma’i ana no ekolu la wale no.  He 67 ka nui o kona mau makahiki.  O ke kaawale loihi ana o kana kane mai iaia aku, a me ka make ana o kana kaikamahine punahele Mrs. Smith, ma kela pule aku nei na ia mau mea i hoonawaliwali koke mai i kona oia kino.  O Mr. Eleff a me kekahi mau lala o ka ohana ke hoopuni ana i kona mee i ka wa i lele loa ae ai o kona aho.

            L@dana, Iulai 22.  O na nupepa kakahiaka a pau o ke kulanakkauhale ua hoopuka ae lakou i na manao pepa i piha me na manao aloha no Mr. Krueger no keia haawe koikoi i ili iho maluna ona.

            Oiai, he La Pule ka wa i loaa aku ai o ka lona telegarapa i Holani, wahi a kekahi hoike i ke Daily Mail mai Hilversum mai, aole i hoike ia aka ka make o kanak wahine a hiki i ke ahiahi mahope o kona hoi ana aku mai ka pule aku.  Na kauka Heymans, a me Kakawolelo Boeschoten i hoike aku i keia lono kaumaha iaia.  Ua uwe iho o Krueger me ka ehaeha me ke noi ana mai e hookuu aku iaia e noho mehameha, a hoopuka ae la he wahine maikai oia.  He hookahi wale no o maua hakaka ana he eono mahina hoi mahope iho o ko maua mare apa.  Ua pule oia no kekahi manawa loihi a i keia wa eia oia ke moe nei ma ka aoao o ka haihala.  Ua hoohapa ia na hae o ua aupuni o Transvaal a me Mokuaina Kuokoa alani maluna o ka home a ua Peresidena nei e noho ana.  mamua koke iho o ke loaa ana mai o ke loho kaumaha ua hoeu mai la kokahi puulu kaikamahine nui a haawi mai la i kekuhi m@u mele ohana.

 

 

HULA KUI MALUNA O KA ZEALANDIA.

            Ua hoike ia maloko o na nupepa namu o keia kulanakauhale, na hoopiha ia me ka inaina o Mrs. Owens Wilikoki i ke kapena o ka mokuahi Zealindia no kona papa ana iaia, aole e lawelawe ia kekahi hana hula kui maluna o ka oneki i ka moku, oiai no lakou maluna o ka moana.  Na Mrs. Wilikoki e hookami ana ka piano me ka leo huia kui, a na kekahi wahine okoa hoi ka lwea ana.  ua hoopiha ia kahi o keia, hula e hoolwea kikela ana me na poe makaikai, a i ka ike ana o ke kapena ua hu aku keia lealea mawaho o ka palena kupono ua hoouna mai la oia i kekahi aliimoku e hele mai e papa ia Mrs. Wilikoki aole e lawelawe hou ia keia hana.  Ua hoopiha koke ia oia me ka inaina a hoopuka ae la i ka wa e hoea mai ai ka moku ianei e hele aku ana oia e hoike i na mea a pau ia Wm. G. Iwia i wahi e a’o ia mai ai ke kapena, aka, a hiki mai la nae i keia wa aole i hooko ia kona iini.  Okipau no ka hoi ka hana a ka Elele wahine, eleu mai la no kamaliiwahine o Amerika.

 

 

HOONELEIA KE KANE ME KAHI LIHI KULEANA OLE.

            Ua ike iho makou maloko o ka nupepa Nu Ioka, e hoike ana ua make mai nei o Mrs. Leonie Monei Coen (Koana) ka wahine a Kauka Titus M. Coan.  Mamua o ka make ana o ua wahine nei ua hana iho la oia he palapala hooilioa e hooli ana i kona waiwai maluna o kana mau keiki elua.  A aole hoi he kuleana o kana kane a i ole o ka ohana paha o kana kane e komo pu mai ai hooponopono i kona mau waiwai.  O kona waiwailo a pau ma kahi o $3,000 a i ole emi mai.

            Ua kaawale ko laua noho ana he elima ae nei makahiki i hala.  O keia titus Coan, oia no ke keiki a Reb. Titus Coen i hanau ia ma Hawaii nei i ka 1841, a holo aku i Amerika i ka 1856 no ka hoomahuahua ana i kona naauao.  Malaila ua ao oia i ka oihana kauka, a ua komo oia ma ke ano kokua kauka ma ke kaua huhamahi o Amerika Huipuia ma ke kaikuono o Mobile.

 

 

MA KE KAUOHA

            Keena o ka Papa Ola

Augata 1, 1901

            I kuuke ai me ka olelo hooholo a ka Papa Ola, ke hoike aku nei au e na Komisina a pau ma ke ano agena no ka Papa Ola, i hoopukaia a hiki i keia wa e hoopau ia aku ana a e lilo ana i mea waiwai ole ma a mahope aku o Augate 15, 1901.

                                                                                                H.C. SLOGGET.

                                                                                                Peresidena o ka Papa Ola.