Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 33, 17 August 1901 — Page 4
| This text was transcribed by: | Naomi C. Losch |
| This work is dedicated to: | June Kulamanu Oda and Jackie Kawaaiki Oda |
KE ALOHA AINA
Ke Aloha Aina
Hookumuia no ka Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa no ka Lahui Hawaii.
_______________
EDWARD L. LIKE. Lunahooponopono.
HOGAN E KALUNA. Luna Hoopuka
ALEX. NAWAHI. Luna Hoohana.
EMMA A. NAWAHI Puuku o KE ALOHA AINA.
___________________
PUKA PULE.
E hoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.
____________
No ka Makahiki ......................$2.00
No ka Eono Mahina...................1.00
No ke Kope Hookahi............... .05
_____________________
KEENA HANA.
Ma alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoke ma ka Hale Hoolulu Kaaahi. Pahu Leta 513.
HONOLULU.................AUG. 17, 1901
____________________________
EIA ka aoao Repubalika ke hoolalelale e mai nei no i ola honua; he ikena ka oukou, "iluna no ka ua waele e no ke pulu olalo," aohe hewa oia. He eleu kela.
___________________
HOOKAHI aoao kalaiaina i koe ma ko ka lahui aoao i ike ole ia kana mau hana, a i komo pu ole iloko o keia Kau e hokake pu ai me lakou. Nolaila, he mea pono no i ka lahui ke kupaa maluna o ko lakou kahua e ku nei, o ka wa e hiki mai ana.
____________
He kanalua ole makou ke olelo ae, ma ko ka lahui aoao ana, no ka lanakila oi kelakela ma keia Kau hou e hiki mai ana; aole o ka holopono ole ana iho nei o na hana a ka poe Home Rula me Repubalika hoonuililo ma, he mea ia no ka lahui e kuemi hope ai a haawi pio wale aku i ko lakou kulana kalaiaina mai ka aoao ae o ka lahui a i kahi aoao okoa aku, aole! O ka makou wale no e hoaokanaka aku nei ia oukou i keia wa, mai hana naaupo hou mai oukou ia kakou; noonoo a ka mea kupono, alaila koho aole auanei e nele ka holopono o na hana ke hana ia.
NA NIELE HOOMAOE A KAHI POE.
He nui kahi poe i ninau hoomaoe mai ai i ko makou Keena nei, ina paha he mau lono kahi i loheia mai no na poe Hoa Hanohano i hoi aku nei i ko lakou mau wahi, ua hookipa ohohia mai paha na makaainana o ko lakou mau apana? ua wehe mai nei paha lakou i mau halawai makaainana no ka hoike ana aku imua o na poe nana lakou i koho i ka lakou mau mea i hana iho nei maloko o ka Ahaolelo, na mea i holo a me na mea i holo ole, ke kumu oia holopono ole a pela aku. Eia ka pane no ka oukou niele.
A hiki i keia wa a makou e puka aku nei, aohe mau hoike oia ano i loaa mai ia makou mai na wahi like ole mai a ia poe i hoi aku nei; ina i loaa mai, he mea huna ia auanei hoi ko ka mea maikai.
O ko makou koho wale malia paha ua manaoia, ua lawa no ko ka lehulehu ike ana i na mea a pau i hana ia iho nei e lakou maloko o na nupepa, nolaila, i mea hoopau manawa aha auanei ia.
OIHANA LAWE LETA KOMO KAUHALE.
Ua kukulu ia ae nei e ka Hale Leta he oihana lawe leta komo kauhale. O keia oihana lawe leta hou i hoala ia ae la he hana ia i lawelawe ia ma na kulanakauhale nui a pau o Amerika Huipuia. E lawe ia no ka leta a kela a me keia kanaka no kona hale ponoi iho ina he makemake kona e hana pela me ka uku ole, a o ka poe no i makemake e waiho ia no ka lakou leta i ka hale leta ua hiki no ke hooko ia.
He elua manawa a na keiki lawe leta e lawe ai i na leta i kauhale, ma ke kakahiaka me ka auina la. O ka mea nui wale no au e hoike aku ai ia lakou oia na inoa like ole e hoouna ia mai ai o ka leta ma na inoa piha a me na inoa hua kumu, a me na inoa hoi o kou ohana a pau i loaa na kukai leta ana mai kahi e mai, ka helu o kou ipuka pa hale, ka inoa o ke alanui a me ka helu o kou ipuka hale.
He poe haole ka nui o na keiki lawe leta i wae ia iho nei no keia hana, a he hookahi wale no keiki Hawaii oia o Nicholas Hoopii. Nolaila, he mea pono i kela a me keia kanaka Hawaii e hoike moakaka aku i na ninau a pau o huhewa auanei ka lakou mau leta. Eia keia mau keiki ke komo kauhale nei i keia wa ma na apana i haawi ia aku ia lakou no ka hoopaa ana i na inoa i makemake e lawe ia aku ka lakou mau leta i ko lakou mau home, he maalahi loa keia no na poe paa i ka hana, aole hoi e pau wale ko lakou manawa i ka hele i ka hale leta. He ewalu hora hana i haawi ia no na keiki lawe leta i kela a me keia la.
___________________
He 95 ka nui o na make o ke kulanakauhale i ka mahina o Iulai i hala aku la.
Eia ke waiho nei ma ka home o Mrs. Mele Brown he baikikala, a o ka mea nona keia waiwai e kii koke ae.
Ua ae mai ka Aha Kaapuni ma ka Poakolu nei e hookaawale ia ko Daniela Kaonohi a me Kaleialoha Kaonohi noho hou ana aku he kane a wahine maloko o ka berita maemae o ka mare.
NA LETA.
Aole e ili maluna o makou ke koikoi o na ahewa ana no keia mau manao i hoopuka ia malalo o keia poo aka, e ili no ia maluna ona poe na lakou i kakau mai.
KUKALIKI O NUUANU I KA MAKANI.
He olelo kahiko keia i maa iwaena o ko kakou lahui. Ua kapa ia aku ka poe e haanui ana ia lakou iho, ma ko lakou ikaika a me ka lakou mau hana he "kukaliki o Nuuanu," pela hoi ka mea kakau i ike ai me ka maopopo iloko o keia mau la e nee nei, i ke ku ana o kekahi maloko o ka lakou nupepa o ka la 10 o Augate nei, me na olelo liki paupaka e ohi ana i ka lau o ke pahili, me ka olelo ana: O ka Repubalika me Demokarata, he mau malihini kipa hale mai laua, he opiopio hoi.
Puu paha auanei ka waha i ka i'o ilio. Pau pu paha auanei a Lanai, ume i kahi ono o ka puaa. Ea, nawai i kono iho nei i ka aoao Home Rula, e lawe ae a e papahi mai i ka inoa Repubalika ma kona poo? Na ka Elele no a lakou a me lakou no a pau loa. I keia wa he "Home Rula Repubalika." Ike ole maoli iho la no na mea kakau la. o ka Home Rula a olelo iho la, he malihini ka Repubalika. Oia nae paha, ua like ua o Home Rula me ka manu i kuhihewa ai i ka hulu manu e paa ana mahope o ka pua a ka mea pana pua, i ku ai a paa maloko o kona kino. Oia ka ua manu la i huli ae a nana iho ma kahi e eha ana, a olelo iho la me ka ehaeha, auwe! na ko'u hulu ponoi no ka e hoeha nei ia'u.
He olelo maa i ka Elele Wilikoki a me kekahi poe o lakou, ka olelo ana: No Hawaii nei wale no ko oukou Repubalika a me Demokarata. Ae, nohea mai ko lakou Home Rula Repubalika? No ka Peresidena Makinile mai nei anei? U hoi! Ua heluhelu ia anei ka leta hoapono a Makinile i keia inoa hou o Home Rula, oiai, o ka moopuna poo-ole keia a Aloha Aina me Kalaiaina? Ke hoike nei ua mea kakau la o ka H. R. R. Aka, o ko kolu iho, he keiki papa oia, oiai, o ke one hanau keia o kona mau kupuna, oia no ke Aloha Aina a me Kalaiaina.
E ka mea heluhelu, maanei oe e ike iho ai, e pono ai ke ninau iho, owai na makua o Home Rule? Ina o Aloha Aina a me Kalaiaina na kupuna, owai ka laua mau keiki? O ke ano o na huaolelo "keiki papa" he mea ua noho loihi ma kona one hanau, a kuonoono paha. A pehea keia Home Rula Repubalika?
Ua kupono anei ke kapa ia ma ia inoa he moopuna na Aloha Aina me Kalaiaina, na ka lehulehu e koho no lakou iho. I ka holo ana o ka Elele Wilikoki i Wasinetona, aole he aoao Home Rula malaila, aka, owai kona mau hoaloha malaila, aole nei o kela mau aoao wikani no a oukou e houlaula maka aku nei, oia maoli no.
Elike me ka hilikau o na manao maluna o ka lakou mau hoakaka no ke kulana Home Rula, pela no i kapakahi ae ai na mea pili baibala, penei: Eia ka olelo a na kaula o kela au: "Mai hoouluulu a hoahu oukou i na waiwai ma ka honua, aka, e waiho aku ma ka lani," etc. He kue a he alakai lalau loa ana keia i ka poe heluhelu i keia nupepa. Ina no aole i lawa ma na baibala, e waiho aku no i ko ke kahunapule kuleana. Aole na na kaula keia olelo, aka, na Iesu ponoi no maluna o ka mauna penei:
"Mai hoahu oukou i waiwai no oukou ma ka honua kahi e pau ai i ka mu a me ka popo, kahi e wawahi mai ai na aihue e aihue ai;" Mataio 6:19. Pela no e olelo hou mai nei, e auamo no o Mika Holo ma i na koikoi a me na kaumaha maluna o ko lakou mau poohiwi e like me ko Iesu Karisto auamo ana i ke koikoi o na hewa o ka honua a pau. Heaha la kahi pili o keia, aole anei o Mika Holo ma i kaumaha no ko lakou pomaikai ponoi wale iho no, oia ka mea maopopo loa, aka, pehea ko Iesu. Ua make oia i ola ko ke ao Iaia. "E nana i ke Keikihipa a ke Akua, Nana e lawe aku ka hala o ke ao nei," Ioane 1:29. Hauoli maoli ke ao mai na nupepa i na mea maikai.
JNO. KEONE. Honolulu, Aug. 15, 1901.
LUNA HOOMAEMAE HOU O KA MAKEKE.
Iloko o keia mau la a W. H. Kailimai e noho luna hoomaemae nei ma ka makeke kuai i'a ua ike maoli ia aku no ka maemae o na mea a pau, aka, o ke kumu nui no paha oia no kona mikiala ma ka hana, a aole hoi he hoaloha i ka wa o ka hana. E lohe ia aku no kona leo okalakala i na poe kuai i'a e hoomaemae i na pakaukau i ka wa e hoea mai ai o ka hora e pau ai ke kuai i'a ana, aka, mahope iho nae o ka pau ana o ka hana e lohe ia aku ana kona leo olu waipahe e kukai olelo ana me na mea a pau, a hoomanao ae la makou i ka olelo kaulana a ka haole ma ka wa o ka hana aohe hoaloha. Aole a makou mea e nema aku ai nona, no ka mea, ke hooko nei oia i ka hana i papahiia aku maluna ona me ka manao kanaka makua.