Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 35, 31 August 1901 — Page 4

KE ALOHA AINA, POAONO, AUGATE 31, 1901.

______________________________________________________________________________

Ke Aloha Aina

Hookumoia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nu pepa no ka Lahui Hawaii.

______________________________________________

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

HOGAN E. KALUNA

Luna Hoopuka

ALEX NAWAHI

Luna Hoohana.

EMMA A. NAWAHI.

Puuku o KE ALOHA AINA.

______________________________________________

PUKA PULE.

E hoopuka ia ana ma na kakahiaka Poaono a pau.

______________________________________________

No loa Makahiki………………………..$2.00

No ka Eono Mahina…………………….$1.00

No ke Kope Hookahi……………………....05

______________________________________________

KEENA HANA.

   Mas alanui Moi, Leleo, Helu 370, Kokoe ma ka Hale Hoolulu Kaaahi. Pahu Leta 513.

______________________________________________

HONOLULU…………………………..AUG. 31, 1901

______________________________________________________________________________

   HE mohaha, he nohea na hiona o Kalani, Aimoku e lualai nei ma Kona Home alii ma Wakinekona, he oia mau ka makalapua uiumahiehie o Kona ola kino.  O ka KE ALOHA AINA pule mau E ola!  E ola loihi ka Moiwahine i ke Akua.

______________________________________________

HE AINA ALII O HAWAII.

________

   He Aina Alii o Hawaii Kua Uli mai ka puka ana o ka la ma Haehawe a ka welonoa a ka la i Lehua.  Hanauia ka aina,hanau na alii, hanau na kanaka mai ka po mai, wahi a k moolelo.

   Oa ka poe Alii Nui aimoku, he moo akua ko lakou Kupuna, no lakou wal eno ke Kapu, Moe, Wela, Hoano, he Wililua, he Wohi, Naha, he Niaupio, he Weliweli, aole hiki ke hookokoe aku no ka nui o ke Kapu Alii i ka wa kahiko; no lakou ke kanaka nui, ke kanaka iki, me na makaainana.  O na makaainana a pau, he poe alii lakou, kakaikahi loa na kanaka a me na wahine i loaa ole kona Mookuauhau Alii mai ka wa kahiko a hiki i keia wa.

____________

____________

NO KAKOU IHO KEIA.

_____

   Aole i kaupale ia ka lokomaikai o kela a me keia, ma ka poe i loaa ka makana a me ka poe i nele; ua like a like no lakou kuleana ma keia “ike alii nui” e haawi ia nei n o ka lehulehu.  O ka makou wahi mea wale no hoi e kau leo aku nei ia kakou Hawaii ponoi iho ka poe nana ke alii, he hookahi wale no wahi hora o kakou e hookaawale ae ai Nona.  Mai lilo i ka ka haole mau lealea e malama like ia ana ma ia la hookahi, mai hoohuli mai e kua i ke ‘Lii a o ke alo aku ilaila, no ia mau mea lealea aku ha hpanui o ka manawa oia la holookoa a poi aka, e kipa m@a ae e haawi i kou aloha lulu lima pu me kouo Alii.

   Ina he pilikia hou ooia kakahiaka, lawelawe mua na wahi hana oia kakahiaka a pau, alaila, no ka ike alii aku na hora o ke awakea; a ina hoi he pilikia kou oia awakea e hiki ole ai ke alo ae, alaila, e kipa mua ae e ile a e haawi i kou hoomaikai i kou Moiwahine, a e loaa no Oia ia oe ma ia kakahiaka me na puili pumehana o ke aloha oiaio.  Mai manao nui kakou e uhai loloa i na lealea oia la, a haalele wale hoi ke aloha o kouo Makuahine Alii, ka mea i auamo pu me oe i na inea a i hoomanawanui pu me kakou Kona lahui iloko o na ehaeha he nui o na la i ani hope aku la.  Nolaila, e hele he kanaka nui, e hele ke kanaka iki, No na kakou a pau i keia la, a i ua ia ala, a i ka mau loa no, e llike me ko kakou moolelo kahiko.  He aina alii o Hawaii a me kona lahui kanaka, i alii no na ‘Lii i ke kanaka, a i hanohano no na makaainana i na ‘Lii.

______..._____

HE HOOPII KOI POHO.

________

   Ua waiho ia aku ia he hoopii koi poho koikoi o $10,000 e Moses K. Nakuina ia Thomas G. thrum, ke poo o ke Keena Kakau Kope o ke aupuni no kekahi mau olelo oiaioo ole i hoopuka ia ae e ua Thrum la maloko o ka hupepa nana i hoeha aku i ko Nakuina noonoo, aole wale oioa, aka, ua pau pu me kona hilinai ia ana e ka lehulehu.

   I na la mamua aku nei he kokua ekahi o Nakuina no Thrum maloko o ekai keena kakau kope no kekahi mau makahiki, aka, ma kela mau mahina aku nei akahi no a ike o Thrum he kanaka hemahema oia ma ke kulana ana i paa loihi ai no kekahi mau makahiki a hoopau mai la iaia me na kumu kupono ole.

Mahope o ka noopau ia ana mai o Moses Nakuina mai keia keena mai, ua ala mai he mau kuee ana mawaena o laua, a ua hoopuka ae ia o Thrum i kekahi hoike a Nakuina e olelo nei aole he oiaio, a na ia hoike hoopunipuni i hoonele i ka loaa ana iaia o ka hana ma kekahi wahi okoa aku me ka pau pu o ka hilinai ana mai o ka lehulehu, aole wale ae la o keia na kumu, aka, ua hoeha pu mai oia i kona manao a me kona kino.  Nolaila, ua manao oia ua lawa keia huina dala i hoike ia ae la maluna no keia mau hana lokoino a Thrum i hana ia aku maluna ona.  O na loio o Nakuina oia o Andrews, Peters a me Andrade.

_____...______

   O na poe a pau e makemake ana e holo pu me ka Papa Ola i Molokai e waiho mua aku i ka lakou mau noi mamaua o ka Poakolu ae nei, e haalele iho ana ka huakai a ka Papa Ola ma ke ahiahi Poalima, Sept. 6, a  hoea hou ianei i ka po Poaono.

______________________________________________

E KA LAHUI ALOHA AINA E MOE KA O-O I KA IKE ALII.

_______

   Ua hamaha ka pa holookoa a me Wakinekona Hale no kakou na Hawaii ponoi e kipa aku ai e ike, a e haawi i ko kakou hoomaikai i ko kakaou Mauahine Alii no ka piha ana Iaia o na makahiki he 63, ua pau aku ka nui o Kona mau hoahanau alii i ka hala, ua poe i holoholo pu Meia ilooko o Kona mau la  opio a koe hooahi Oia me kakou i keia wa.  Nolaila, he mea pono ia kakou ke kipa ana aku e ike Iaia ma Kona ia hanau e kahiko ia ana me na hoohiwahiwa kapu alii a pau o ke Au Moi e hele loa aku nei e nalowale ma keiahope aku.

   He wa maikai loa keia no kakou e ike aku ai ia mau kahiko nani o ko kakou mau alii, na mea makamae o ke au kahiko i hoomomoaia me ke kapu a me ka ihiihi maoli no; ua hakuia iho nei he mau kahili hulu Oo nani i ike mua ole ia; e ku ana na poe paa hakili me na ahuula e ku ana na puloulou hoailona o ke kapu alii, e hoa ia ana na kukuui a i ke awakea o Iwikanikaua ka hoailoona kapu o Kona mau kupuna alii, e hea ana na poe hea inoa mai ke kakahiaka mai oia la i na mele hoanoano i haku noeau ia o na poe loea haku mele o ka wa kahiko, me na hua olelo pohihihi i hiki pono ole i na poe o kaia au hou ke maopopo i ke ano o ka hua olelo a me ke kaona i haku ia ai oia mai mele.  Oia hoi na mele i hakuia no Kona wa i hanau ia ai, na mele hoala i ka hiamoe o ke ‘Lii, na mele no ka wa i kapaia ai o ka inoa o ke ‘Lii, @a male e ai ai ke ‘Lii, a pela wale aku.

   O keia mau mele ku i ka ilihiaa a pau e lohe ia ana ia ma keia la, eia makou ke hoomaka aku nei e hoopuka i kekeahi oia mau mele inoa o ke’Lii ma na kola@ o KE ALOHA AINA nei.

   He la hanohano keia no na Lede a me na Keonimana Hawaii ponoi e haaheo ai, e hao mai ai a paihi me na wahi kahiko maemae kupono i loaa i kela a me keia @ hoea aku ai imua o kelii no ia la nui ou e Hawaii.  He ike alii nui hanohano i ike mau ole ia.  He kalokalo ae nei makou E OLA!  E OLA!!  LOIHI KA MOIWAHINE LILIUOKALANI I KE AKUA.

______________________________________________

HE HANAU NO KALANI AIMOKU LILIUOKALANI.

________

O hanau a hua ka lani,

O hoona-ku iluna nei,

O momoe i nauele ka piko,

O kolokolo ia poke ke ewe,

O mulea o malahia ka nalu aa,

O hoona-ku o ka malama,

O ka-ahe a ka iloli,

O hoowiliwili e hanau ka lani,

Oia ho-i, Hanau Ka-lani, Hanau Ka-lani,

O Kalani la hoi auanei ko luna la,

Owai la hoi auanei ko lalo nei,

Owai la, e ka honu-a. Ai-a aia hoi ha.

O hanau ka honua a mole ka honua,

O kokolo ke aa ka weli o ka honua,

O Lani weli ka honua o Lani i-i,

O holo-pu ka mole o u-ina ke aa,

O ha-lo ka opua lewa ka honua,

O pali nui ka honua akea ka honua,

O honua ku o honua noho ka honua,

O honua lewa o honua paa ka honua,

Ka honua ilalo ilalo nei ka honua,

O honua Wakea na Wakea ka honua,

O honua a Papa na Papa ka honua,

Kahiapo honua a Papa i hauau,

Oia ho-i o ka honua a hanau ka honua,

O ka honua la auanei ko lalo nei la,

Owai la o ka po.  Ai-a aia hoi ha,

O hanau ka po ia a-luna,

Hanau ka po iluna nei,

O lani hanee ka po, o moe-ana,

O kohi ana lea ka po o mahina lea,

O huli e ka po o kaawale ka pili,

O ke keiki po lani keia a Wakea i hanau,

Keiki akahi a ka po,

Keiki alua a ka po,

Keiki akolu a ka po,

O kuakoko o ka po,

E hanau mai auanei ka po,

Oia ho-i o ka po hanau ka po,

O ka la aunanei lo luna la,

Owai la auanei ko lalo nei la,

Owai la o ka moku,  Ai-a aia hoi ha.

Ohanau ka moku a kupu a lau,

A loaa a-o a mu-o a liko.

Ka moku ia luna o Hawaii,

O Hawaii no ka moku,

He pulewa ka aina he naka Hawaii,

E lewa wale ana no i ka lani lewa

Hono’a mai e Wakea, pa-hono ia,

Mahia ke aa o ka moku me ka honua,

Paa ia lewa lani,

O ka lima akau o Wakea,

           Paa Hawaii la

           Alaa Hawaii la

           Ike a he moku

O ka moku la hoi ko lalo nei la,

Owai la hoi auanei ko luna la,

Owai ia o ke ao.  Ai-a aia hoi ha.

_______..._______

   Ma ka Poakahi, Sept. 9, e hoomaka hou ai n kula aupuni a pau.

   He paina luau ke haawi ia ana e na Poe Pena Uniona ma ko lakou hale halawai ma ke alanui Nuuanu, ma k@ Ppoakahi ao nei, mai ka hora 10 a.m. a hiki i ka hora 1 p.m., he 50 kineta no ke tikiki hookahi.