Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 35, 31 August 1901 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:- KAKELA LANAFODA -:KA:- Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:- Pua LIlia Ahiu o Sanadela. [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:KAKELA LANAFODA -:KA:Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:Pua LIlia Ahiu o Sanadela.

MOKUNA IL K* KOOKUI MAKB O KE *OtCAtJMOĒ— IMUA O *A lIIAIHA O KA HAKU— X» ID*WA MA U*TAFr>DA IA^ELA. O ka hauoli o na hauoli, ka luiāheo o iia haaheo, oia ka punawai eliu ana ilokooko ua Uakn Opio nsi man lmom*nEo B*a »a ka lilo nna i&i& o k» papahi ā tes i fca Pua Lilia'o Sana4ela, aka, iaia a me ua Pea Lilla Ahiu n«i 1 helea aku ai a ku imua ō ke alo o koaa makuakane haktf, aia hoi, he okoa loa na mea i loaa mai iaia, o ka nuku a meka hoohilahila ia, ka hoino a aae ka hoowahawaha ia o ke kipaku, oia ba makana nuī poina ole a ua Haku Opio riei i h»o--manao ae ai ua loaa mai ia iaia mai | kona hookano a piha kaakei mai. | O ka hauoli « me fea haaheo i I«aa laia i na 'i" hala. na !ho 1a 5a a 'Weluwela liilīi, a,o kona ma« manao!afi|. | ua make kanu ioa ia ma ka ilinaj «haeha o fce kaumaha, aka, no k£ j hanohano *ae o ka wahine opio atdl 1 lawe ai i ka hoohiki aole e kuma-1 kaia xaia a hiki i fca hopena na Jalf% «īai oia i kela mau hoino ia a pau a ' hoolilo iala i ku»wa e aea aria 'mai ] f r. ke alo mai o kona mau makna piha kooBans a »• ka ka ■ana 01l āku pehea la ka* €bi"o £o j latia waiwai. Alaila, 3%§kanftkij aloha wahine oiaie keia ke makee 1 ole ia ala ka waiwai a me lsa hino'- ! hano, i Nolaila, mahope iho o ka pau I ana o ka hoohui mBre a me na hoo I ponopono ana a ke kaunapule i fea I palapala mare, ua haalele aku la na i paa mbre ia Kene no ke Kakela J Lanafoda ka pahu hopu, a ratt ka hota'eiwa o ke kakahiaka ua hoea aku la Ua mau paa mare nei no ke Kakela, a ku imua o ke alo o ke alii a Haku aoo o ua Kakela Lanafoda nei, no ka halawai pu ana me na huaolelo kakana a kona manao lili a pīha haakei o fea hookiino. Alaila, ihea ua mpu Haku Op : o ala kahi i hoolalao ai a hoea i keia hora •eiwa o ke kakahiako? 0 ka olelo kaulana o ka poina ole a ia poe kim i hala. Haiihali ke aleha me Malio,' Hoona ī ka makemake a loko. 1 E hoioholo ana ka Raku aoo raa-1

I o kt laiiai o k® kiik«! i ' ka ] | aMMwa a ke k«a o fe* Hako Opio 11 ! ho'o «kn tf a kn ma alo o k« I | ft 1 i)H Hako aon n<-i i ike m»i •i ī kaoa k»iki w «akf iho la kona : kui * hoopuka ae la I ka kakana o ka īnaiua. Thun<3er f<siOt fOAI Mikemake au e ike )he» la keia keiki kahi i auwana ai? A! Owai 1* kela wahi ana i lawe mai la. Ua ku iho ua Haku aoo nei a k*awi aaal 2a 1 kaa% man bak& pololei ana aaalun» 6 kana keiki, a I*l* i ika mai *h >4 keiki a oanei o kona mau *a(f»i an» aknlkahi « hanaf tfc*U & hookuu Ilalo, alalla kttikuMifna w aku la, ia Wa 1 iho-al kona mau kuemaka me k& : za&iua a me ka hoowakawaha, eueu ae la kon.a,naau lehelehe aole h e | hpaolelo puka, a 1 ka wa a me k.a I i#j»otß.a}ua loa a kaaa keiki i haajyj aku i ke aloha gutle aioui e kuu . Haku, iā wa 1 oi&ha ino ae ai na maka 0 ua aoo nei me ka huliU hu^u, a, ,pQha koke mai la no ! kona leo ni|if ke okalakaU. I Ihea oe e Welemoneka?! A owai kf.la ®rahi iaikamahine t»a~ ani holoholoaa me.'oe? Kuu H^k«i mai ia'u np kau ninau,. e mai ia'u e hoike aku, u| hoihoi mai oei $u 11 keia lede $ i ela wahme no ia au 1 ka po nei, a wahine keia, 0 fia 1 a,|wm no*u noaa ia. Nolaila, noi aku nēi $u i kou hanohano kuu Haku e ft(>pk*pa aku oe iaia, no ka kftu kaikamaMne ia. b kau ol|td hoino e kapa an« iaia he wahi kaikamahme hanai holoholona, he kuliihewa Ano, ej ike mai olua iaia o ka Haku Wahi ne 0 F !o ke Kak«la Lanafoda nei,! a i ole nela, e waiho »ai īa mau® a pau ko maua hoomaeaaae ana, alaila » " * la minute aku mahope ua ma£aukai a* e koiko aku i na mea a pau. Me keia mau oleio a ka Haku Opio, huli ae la ia.me kana wahine a komo iloko o ka hale, aka, mamua o ko laua kapoo loa ana aku ua poha koke mai la ka leo okalakala | ahiu o ka Haku aoo ma ke kuhea [ ana mai me ka leo nui e naka haalulu ai na paia o Lanafodu Kakela a me ka poe a pau e lohe aoa i ua mau leo alo. Aole loa e ko keiki lapuwale ! Aole 0 L*nafcd4 Kakela uei he home no na kanaka auwana, ag|e. he home iio na poe wahiuehanai holoholona. Ma kela puka pa au i! komo mai nei uialaila oe e hemo > hou aku ai, a aole loa ua paia 0 1 Lanafrd;i nei e hookipa a malama i : kekahi auo kanaka elike me kou, A»io, haalele koke naai ia Lauafjda nei n mai hoao e hei hou mai uae ua oielo fulu 0 ke apuka, a wahahee ' mai īa'u 0 ke?a wahi kaikapahme ' hanai holoholona kau wahlne* ua ' ! maknhehi oe uo koha ui nieia nau> |

h tf» hi»tthßß u Vbv. o kona tul«04 v 0 jpo >e V'-f k! poo hakahaka a lielimi® tJupo i i k» haliaunu 0 ft* iut»mu Lak odl - : < .vO oa olelo i>iena a me ka lioiiu a ka mlu $q% f paJu!tu m a ! kana feelki, a ua k«tkl ala hoi i iioo* ' Alakai j%fJB i kana wahipe no kona keena ponoi» a hook?pa faU.he wahine ppio no I>nafjd», a īimi 1 kona hubu a ttie kn o iio kela JbS«a<UL olelo hpohilahih a kona'Hak» oUi # ua haku wahine opio ala e f>i&lur -' - , ->^^3&*** r r ' Iu ana aae aa g >» KUl>āft w>el» nwilWk'? ,#*« ? 3^o. lholoholoua. ! , ... i ,". • vV-' j 0 j?a.al(}ip hookipa p ka aaajtee j wahine, oia ka ua Haku Wēlempne- | ka nei i haawi aka ai maluna o ka- I !i na wahine opio, a ua Haku ,Qf)io ala. Oiai, au kpu Jfcane ka !|aku Opio hoi o keia kakela e mau ka noho eaalalo o kona maluttia.lu> pela no oe e kuu Pua Lilia AJ)iu aole loa hoi he mea nana e aku ia oe e hele ke ole he. i la'u aku. | olelo hoohiki i Loopaa ia ai imua o na lani ma ka po nei, eia ajua®ei ka'u pahikaua e ku aku ai ieoua o ka inaina o kuu makuakane a kue aku no kana mau olelo hoino loa o ka haanaa. Ano, eia ko'u mau mea a pau no kou hoouiaemae ana iho ia oe, a mai nana a boo!ohe no na .olelo nuku a kuu makuakane alailo, me kela mau olelo a aa Qaku Opio nei huli ae la ia a haliu ak» la hoolohe no na oielo piena A Hftku aoo i kuhea m%i ai mailoko mai o fca rumi heokipa nui o ke kakela. Welemoneka ka'u keiki! wahi & uii Kaku aoo nej, ua hoolilo uiai oe ia'u ano i ka»aka haah&a loa, a o ka'u mau kauoha o na oielo a'o, ua hehi a kiola ia iho ia e oe malalo 'o kou mau kapuai wawae. Ua mare oe i ka wahine .eh! Keia wahi kaikamuhine hanai holoholona alaila, nohea mai keia kaikamahine a owai hoi ke kaiiunapulo laepa» o ka hupo a tne ka hehentk i aa e lawelawe i keU haua ' Ae e kuu wakuak&ue Haku, ua ! hoike mua aku au ia oe no mea j nei ū0 WBU mo i ka hookamani isare v ia i ] | ka wahiue, a o ua wahiuo ala oigTno f • kela kaikamahiue a'u i hoihoi uiai! | nei i keia kakahiaka ka'u wahme! . mare hoi au e kapa nei he kai&ama- | hine hauai heloholona. | Aule loa he kaikaaialiiue na . kekaln kauaka o:a ano, akit, he Pua j LUia Ahiu ia i loaa ia'u ma na oawa | ( ahiu o Sanatlela, a i kookoiahu] j iloko o ka uianajio hemolele e , kahuu:ipule. I? l

; - ! Yun u ud« ki4gpuu pueio ole nka o n;ji olelo a ka Ilaku Opio i ko ka~ oaHihp. liulīii la kouw nauu unoM aa paup* i5 i» , Lou tūal 1» 1 'ke Hvwūl%* jLoīe._iqa he qaaua q kemna{,re aJCta A aka, aūhea afcp uei bar»ai Loloholoea nei, a<?|e i ike hou isi&|i Ji9g.feabi »ej£or»A' hpiai. uku e no.lno aoa maUle o na kaupoku iiei o L|paf9<la U»lolyi ot* i ka'u kauohy, ano e hooko akn ann m i olelo ma ajjīt akw. laia ,mai Lauafg<la uey»kUfc, . Alailu, rue .na kapuai wawae ha* Iwla a k&um&ha, tai, aaai la oia &a fe;a bele an» poai qo k& r.umi o fean» [keijkia. kipaku aku i iilipAbiu o e, bpjQ..ahiu hou aj£ii oiii n<#|c<>na home oa.wa iwaena ona puu. Aka,. Jigaha ka iiW ia. ia o kp h.oap ,sna a Uft Haku aoo nei.oXanaf.cla e hooko 1 ka hanohano o kana.olelo kauohft kipaku. Ūa kuemī hope aku oia a ndnft mai maluna o kana keiki me n& maka aa o ka puiwa nul a hooloha ho( no na olelō & ua fee!kx ala ī paae aku ai me'lea ikaika loa. Haku Lanafodal O ka minut6 nana loa au e hooko ai i ka mana o ' kau oielo kauoha kipaku i ka Haku wahiie opio o k« Kakeia Lanafudft &6i imua ponoi o kuu mau maka» aiaila. e lohe oe me ka olalo, & e ike hoi a& lani. e hapai kue aku ana aa 1 kua maa lima me ka x»enemenfc ole, a paki īho īa oe iluna ō keia papahele no ka iioike ana aku i n& paia paanuanu o keia kakela, aola ioa k#na H&ku Opio he kanaka hiki wate no ke ia e k&a iua» olelo koino o ka hookano a ma fc» ptfc» iiaakei, £ ii«opoifta nna au ia oe ma ka aao he makuakane no u. a o ka na» aoha&p o ka ,le<i& a haku. wahlaa opio au e hoino hejya ole uei e ku ana au ma koaa aoao a paio no kona pona, īna o Xiaoafoda hoiookoa kekue mai aua ia'u. Ano, ua lohe aku la oe i ka'u mau. olelo hope a mai hoao ae e pale a q wawahi iho i kona aiaaa* a e lioqmanao pu iho me ka poina o kela |jjjjjpi Li?ia Ahi<i o Sautidela, oia no ka wahine max*e a Haku Opia TTelemoneka o ke Kakela nei, a o kona hooilina hookalii ! iho iio hoi iaa ko Beritauia ae;mau kanawai pono pilip ia. I Ala&a, owai ka Haku o Lannfoda | o«i! Aole anei owau o kou makuake aha la oe e kekeiki e kue mai i ■ ka u |iiai '»» ' na o!e!o k'umamao le kipx e pali"" ! iho ia*u iluna o keia papihele. Aola an«i h® mana ko'u maluna o ko'u maaitaiwai e hana ehke me ka'u l makemake ai- Aole loa he moi taa« luua o ka nphoalii e hiki ke p..pa a k? hookapn mai i i*o, Ina au e | lawa a © hooko ana i ka mana a ma t oi«to o iea'u oleio, Wahi a su «oo mtf ka mau no o'ka ok^akaaaouamaU,