Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 36, 7 September 1901 — Page 8

Page PDF (617.28 KB)

This text was transcribed by:  Likolani Tackett
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

MOOLELO HOONI PUUWAI

 

NO

Kuu loha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

 

Ka Makaikiu Kupaianaha!

 

MOKUNA XVII.

 

MA KA MEHEU NALOWALE OLE O KE

KOLOHE A HIKI I KA HOPENA  ---KA

HULI HOI ANA NO LADANA.

 

   Ma ke kakahiaka o ka la a ka mokuahi Princess Beatrice e haalele aku ai i kona pili ana i ka uwapo ua hoike e mai la kona hae ua makaukau oia no kana huakai aumoana a i hakalia wale no i na eke leta.

   Mamua ae o ka hiki ana aku i ka manawa holo ua hoea e aku la ka Haku Danekota me kana wahine a pii loa no luna o ka moku a he mau minute pokole mahope iho ike ia i ku la he kanaka opio o ke kulana hanohano a koikoi e ku ana ma ka aoao o ka moku a e haawi mai ana i kana nana ana maluna o na makaikai.

   Ma kela a me keia aoao o ka oneki elua e lehau ana na ohua me ko lakou mau kahiko e hoike mai ana o lakou kekahi mau kamahele aukai i ka aina napoo ole o ka la’a me kekahi mau aupuni e ae o ka poepoe hikina.

   O kela keonimana opio e ku mai la a nana hoomau maluna o na makaikai ua huli ae ia maluna o kona mau kapuai a hoopuka i keia mau huaolelo i ka wa o ke oeoe hope o ka moku i haawi pakolu aku ai i na kani aloha ana. God save the Queen.

   Alaila, owai keia keonimana nana kela mau olelo kanaenae aloha no kona moiwahine? Aole anei o ka makakiu Beleinenhama no ia? A i ole o kekahi o na kanaka he koko kona o kona o ke kanaka Beritania?

   Malalo iho o ka la a maluna ae o ka ilihonua aole loa he hookahi kanaka lahui okoa e hiki ke hoopuka i kela mau huaolelo kaulana o ke kaena o ke kanaka Pelekane wale no, a wa he Pelekane ua kanaka la nana kela mau kaena aloha no kona moiwahine, alaila, o ka makaikiu Heneri Beleinehama no ia.

   Nolaila, i ka wa a na makaikiu nei i hoopuka ae ai i kela mau huaolelo a huli ae la hoi no kona keena ua haawi hope aku la oia i kana gude bai ia Bosetona kaulana a me Amerika aina kamahao, a no na hora pokole wale no aia ka lio aukai Princess Beatrice ke palau la kona ihu i ka ili akea o ka moana Atelanika.

   He moana loa o@ a he moana wa anei, a o na he@e kuahiwi o ka aina gula o ka poepoe komohana ke halehale mai la iluna o ka ilikai me he ao opua ala i kahi mamao a na ke kuakea o na ale ahiu o kela moana kaulana i huna aku iaia no ka wa hope loa.

   Ina ua loaa ia Amerika a me kona mau lio ahi ka ma@a kukini o ka holo heihei ana mai kahi aoao o ka aina a hoea ma kahi aoao iloko o na la ehiku wale no, alaila, no ke aha hoi e loaa ole ai i keia lio aukai Princess Beartrice ka mama holo o ke kukini ana me kona mau epaepa mawaena o Amerika a me Enelani iloko o umikumamakolu wale no la.

   Ua hoomama ia mai ke poluea o na ohua, a o ka ikiiki a me ka uluhua o na maka o kamahele, ua hoopokole ia, no ka mea, ma ke awakea o ka umikumamakolu o na la, eia lakou ke hookomo malie aku nei no ke awa o Potamauta, a o ka hae aupuni o ka Princess Beartrice, ke kapalili ala ia i ka makani. Ku i ka uwapo ua lele aku la na ohua a huli hoi no na home like ole maluna o na kea e holo ana i o a ianei, a o ka makaikiu hoi ua hoi aku la oia no kona home maluna o ke kaaahi.

   O ka malihini mua loa a ua makaikiu nei i ki@a ike aku ai mamua o kona hoohiki loa ana aku i kauhale, oia no ka ui Silevia, alaila, mai ka launa ike ana aku ia Silevia ua  kipa loa ae ia no ko lakou keena oihana a hoike no kana mau koe ana o ke ahewa no kona hoa makakiu Kiniwila nei, ua kaiehu ia mai oia mai ka oihana mai mahope iho o kona noho ana e auamo i na koikoi o kana mau hewa i hana ai.

   Alaila, mai ke keena oihana makaikiu aku ua huli hoi pololei aku la oia no kona home, a haule iho la iloko o na puiki aloha ana a kona luaui makuahine me na leo hoomaikai mai ua luahine maikai ala mai ua hoike a moolelo aku ua makaikiu opio ala i ka moolelo o kana huakai i ka aina mamao o Amerika, a ua hoolohe mai hoi ua makuahine ala me ka hiaai nui.

   Wahi a ua makuahine ala i pane mai ai: Nani wale kou ike ana aku la i na mea kamahao oia aupuni nui mamao, a e hoomaikai ia na lani no kona hoihoi palekana ana mai ia oe no ka aina hanau nei o kou mau kupuna i moe aku la ma kela aoao o keia ola ana.

   Ae e kuu mama, aka, aole i oi aku ka nani a me ka ulumahiehie o ko lakou hoomanao ana ia iloko o ko’u mau hoohihi aloha ana elike me kuu home mokupuni kilakila e ku nei me kona moto kaulana. __ Ka aina aole loa e napoo kona la. Aka, koe wale iho no keia, ua loaa i kela a me keia kanaka o kekahi ano lahui ke kaena haaheo i ka minute mua loa a kona mau kapuai e hehi ai i ka lepo o Amerika ma ka olelo a hoopuka ana, lanakila. No ka mea, he aina ia no ke kuokoa, a he home hoi no ka wiwo ole, a ke aie nei na miliona o kela lahui ia Peresidena Linekona, ka makua o ka hoopakele a me ke kinai hookauwa kuapaa, a ia Generala Wasinetona hoi ka imi kuokoa hoi iloko o ke kaua a me ka lanakila. Aka, e kuu mama aloha, ua loaa i kela a me keia kanaka ka lanakila e hele ai i ka loa o me ka laula o kela aina nui o Amerika, me ka loaa ole o na akeakea ia mai, aka, i kona wa nae e hoao ai e hehi a e kue i kona mau kanawai lahui, alaila, e hoomanao ia he paahao oia i paa i na kupee hao wikani a ko laila mau aha hookolokolo, a auamo hoi i na ehaeha elike me kana i hana ai.

   Ua lilo keia moolelo a ka makaikiu opio e hoike nei i mea poina ole i na lehelehe o kona luaui makuahine, a ua maholo ae oia i na lani no ka loaa ana i kana keiki ka lanakila iloko o ua aina malihini ala a me kona pae maalahi hou ana mai i ke one oiwi a hui halawai hou laua me ka pumehana o ke aloha.

   Nolaila, he mau la i hala ae mahope iho o ka hehi hou ana iho la o na kapuai o ua makaikiu opio kupaianaha nei i ka aina hanau, aia hoi, ua ike hou ia aku oia e maalo ana iloko o ka nani o ke kulanakauhale kaulana o Ladana, a iwaena o kona akea luhiehu o ke pohihihi, ua kamailio a hoopuka ae oia i keia mau olelo: Ladana, ke kulanakauhale pookela o ke pohihihi, aka, aole nae hoi au i halawai me kekahi kuia hoaa o ka hoka, aka, ma Nu Ioka, ua hoohaahaa ia oe e Beleinehama, aka, hookuu aku ia lakou e puahiohio me na diabolob o ka pouli.

   Me keia mau olelo a ua Beleinehama nei, aia oia e ku ana imua o ke alo o Silevia ma ka hala o Kakina, a lawe mai i na hookipa ohaoha ana a ua lede opio nei o ke kumakaia ia e kana kane. Imua o ua ui ala i hoehaeha a hookaumaha ia ua hoike aku oia i ka moolelo o kana kuakai huli ma ka meheu o kela kanaka kumakaia a me ka haalele wahine a me ko lakou pae hou ana aku la no Beritania, alaila, ma ka hope loa o na olelo a ua makaikiu opio nei, ua hoike a kamailio mai oia i keia mau olelo e hoohikilele ia ai o Silevia.

   E kuu lede opio ua kokoke mai ka hora a na lima o ka hoohilahila a me ka hoowahawaha ia e lalau a kikoo aku i kela kanaka nana i kumakaia a haalele ia oe. Iloko o keia mau ehaeha au e ike nei no ka lawe ana mai iaia imua o ko ke ao nei mau maka makaikai a nana aku iaia me ka hoowahawaha. O ka’u lawelawe hooko oihana ana ua kokoke ia e hoea mai i ka hopena, a na ko olua halawai pu ana aku he maka a he maka me ua kanaka kumakaia nei e kukala mai o ke kauna wahine Kelausia, aole loa ia he wahine mare i ku i ke kanawai na ua Ailika Lema nei, oiai, oiai, e ola ana no kana wahine mare mua me ke oki a hookaa wale ole la, a o kana mau hana kolohe o ke apuka i wahahee mai ai ia oe, na kela kahunapule Sekotia no ia nana i hooko i kela kaula polena paa mawaena o olua e @@ailo ae. Ke hauoli a ke lealea nei ua Ailika Lema ala, aka, ua kokoke mai ka milenio o kana mau hana, ke manaolana kuhihewa nei no pa@@ oia aia no wau i Amerika kahi i hoaa ai, aka, e ike ana nae ia i kona kuhihewa i ka hora o kona hoohilahila a me ka hoowahawaha ia. Nolaila, ma ka hanohano o ke keena oihana makaikiu o Ladana nei ua lilo oe he hoike e hiki ai ke ahewa ia o makaikiu Kinivila no kana mau hana hoohaahaa a hoino maopopo i ko Ladana keena oihana makaikiu. Ano, e kuu lede poino a ehaeha o hoolana i kou manao, no ka mea, ua kokoke kaua i ka ipuka o ka maha.

   I ka hoomaha ana iho o ka makaikiu i kana nau hoike aole loa he leo ipuka ae mai na lehelehe ae o Silevia. O ka ula ohelohelo pihoihoi a me ka hopohopo, oia na mea i uhola iho maluna o kona mau helehelena, a oiai, aia he telegarapa i loaa mai ia Heneri Beleinehama mai Sekotia mai ma ia kakahiaka, nolaila, ua haalele koke iho la ia ia Silevia me kana mau olelo a’o kope no ka loaa ia laua ka lanakila i ka hopena, a aia ua makaikiu nei ua hala aku ia no ka hale hoolulu kaaahi a kali no kekahi ohua hanohano e hoea mai ana ia la.

   O ka ui Silevia hoi mahope iho o ko laua hui a halawai ana me Beleinahama a haalele mai ua makaikiu opio ala iaia, ua noho iho la ia me ka ehaeha a kaumaha nui o kona naau iloko o ka mihi me ka walohia pu no kona hoaloha ke kauna wahine Kelausia. A ua aku nui maoli no oia e hele aku e ike i ua kauna wahine ala a hoike aku i na mea a pau mamua o ka hoea ana mai o na minute o ka hoowahawaha a me ka hoohilahila ia.

 

G. P. KAUIMAKAOLE

 

He Loio ma ke Kanawai, a e loaa no wau i ka Uakea o Hana ma Makaalae, he oluolu ma ke kuka ana. Makaalae, Hamoa, Maui.

 

KIHEI SILIKA NALOWALE.

 

   Ua nalowale ma ka la ike alii iho nei he kihei silika akala ka – kahi. He akala holookoa ma kekahi aoao a he akala me ka pua laalaau omaomao kohu pua rose ma kekahi aoao.

   Ua owili ia keia kihei a pau iloko o kekahi puolo pepa me kekahi pine i owili pu ia iloko me ka inoa “ Kahaolea@puni. ” Ua hoomaopopo no au ka mea nona keia kihei silika i nalowale, ua kau au ma kahi o na pahu mea kanu ma ka aoao makai o ka lanai o ka hale noho o Mrs. Wakeki Heleluhe ma Wakinekona @a. Nolaila, o ka mea i ike a i loaa keia kihei, e oluolu e hoihoi ae ma ke keena o KE ALOHA AINA  a e loaa no ka uku makana, a i hole manawaino iho no hoi ka opu okoino meia aku ia.

                                 Owau no,

                                 Mrs Rebeka Haawinaaupo.

                                 Honolulu, Sept 6, 1901.