Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 37, 14 September 1901 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:- KAKELA LANAFODA -:KA:- Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:- Pua Lilia Ahiu o Sanadela. [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:KAKELA LANAFODA -:KA:Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:Pua Lilia Ahiu o Sanadela.

11. EA HOOKUI MAKE O KE KULnAUMOE — »fBA 6 ** IHAIWA O U HAKtJ— SJ£ KOEWA MA LAIfAFnDA KAKELA. Iloko o k£piha huhu o ua Haku ! aoo nei i kipehi mai la i_kela mau I olelo o ka nuku a me ka hoohilahila | kookani ino iho la ia i ka bele, a he minute, iohe hou ia aku la ka leo okalakala inaina o ua Haku aoo haakei nei e kamailio ana i keia mau oleio. Sel>e, hele koke aku ma ka inoa o Haku lianafoda a hai i ke kauoha ia Sibeta ke kahu lio aole loa oia e hooko i kekahi kauoha e haawi ia aku ana e lekahi mea mawaho se o'u, a ke hoo'io ole oia, alaila, hai JbdU aku laia, Ua hamnma ka ipuka pa o Lanafcda nei nona me ka huli hou ole mai ihope nei. Alaiia, mai keia kauoha a ua Ha* ku haaheo nei o ka haakei a me ka hookano*. huli hou mai la ia maluna 0 kana keiki a hoomau i te kamailio ana i kana mau olelo nuku hilahila o na ano like ole, a ia wa me ka puuwai i paila ia.me ka hu&u huli aku la ua Haku Opio nei a na* na maluna o kona makuakane a boopuka i na olelo oolea loa e pui* wa ai ua Haku aeo nei iloko o ka weliweti. giience there, you proai man I wahi a ua Haku Opio nei. Ua hoohalike mai oe ia'u elike me na ilio holo nahele, aka, he kuhWewa nui la nou. O ka hooko ole a kue ana mai o na kauwa o Lanafgda nei i ka'u mau kauoha malalo o kau kauoha haakei, alaila, e bai aku au ia oe e ka Haku hookano, aia h"e hopena weliweli ke hoea mai ana ma}una o Lanafoda nei, oiai, kona iiooilma e hlo aku ana i kuewa e mau aua uo kona noho ana ana malalo o kona malumalu. E kau aku ana au x kuu lima a haawi 1 ka'u koopai ehaeha e poina ole ai oe i na la e hoea mai ana. Aole o ko'u lilo ana he kuewa a he aea oi» ka mea « loaa ole ai ia'u ke kuleana kauoha 1 na k»u«ao Lanaf. ; da nei. Nōlaila, e hoomanao, a i hooko ole la ka'o kauoha, alaila, o ka*a kauoha hope ke hooko ia e pono ai. Ano, ua lawa ka'u kamailio ana, a mai hoopuka I htou mai ia'u i huaolelo. ■ Oiai, no e hoouaau ia ana ke!a mau olelo hahana mawaena o ka m»ktfa me ke teiki, aia hoi, ua hoea

v Rjh ui<i j>m ti*> 3 * !su u« fee « ia wa 1 %hō &ltii •i k« H«ktrOpio me kana fe<3> } n he' n;au īu inWiih: jiī> i hmla ae, aU laoa ua kao ac l» malona o u* !io a liaalele f»ft! U i» K&kela l,t,n&foda he irau kne-wa fl me ka i kipalea la e na haeia makamaka ule a kela. kumuhana hoohui mare o ke kuluauinoe, a pela 1 ko ai kn mea i hoike ia ma ke poo o keia moku^a.—Ka hoohui mare o ke *ujuauti;oe—ltuu«i o ka inaina o Ka Hdku—Ktj kuewa nua Ijßtiafo<l!t JCa kelā. Ae, ua hala aku la tgtta he «MU kuawa a he m«u tea m&1 J>aoafodd #ku, eoahope iho o na hora pokoi« 0 ko laoa hooko ana e īilo 1 kane ai wahme. MOK.UNA 111. KE aloha I SAHAI>ELA.—KE KAHOA O KA POUWAI LAAHIA.—KA NAITA tAHAKItA O KA LIO BULūPAX»A, ' I ka Haku Opio Welemoneka a me ksiia le<Je i haalele ako ai ia Lanafoda Kakela, ua lawe ae laua i ko iaua alanele o ke kuewa a me ka «ea mawaena o na nlulaau e ulu pohai ana iloko o ka paka, a oiai, laua ma kela aīahele, e lilo ata i ka helo a na lio, »ja mnf>!o ne la laua ma ka aono hikina kakela, a ia wa i hnli ae ai ka Haku Opio a kamailio i kana wahine me keia msii olelo. E kuu Pua Lilia Ahiu, aia ke Kakela Lanafoda ke waiho mai la, ka ipnka hoi o ke kuewa a me ka aea nana i kipaku mai nei ia kaua e kele maluna o keia ilihonua, me he mau mea home ole ala, aka, e aioha iloko o ke kuewa a me ka aea ana, e hoea mai ana ka la ma keia mua akn an e hoohaahaa aku ai i kona haaheo a hoike aku hoi i kuu maknakane haakei aole loa kona hooilma he kanaka naau hohe wale. O ka olelo hoohiki a'a i hoopaa aku at ii»uft o ka'u kumu, oia wale ibo no ka mea nana e mawehe ae ka kaua Verjta paa, Ua manaolana kuhihewa au o na paia puanuan* la hoi o kela kakela ka home nana e pulama ia oe, oiai, au e kaawale aaa no ka liooko aßa i ka'u hoohiki a hiki i ko'u huli hoi ana mai, eia ka aole pela. Ua liloau he kuewa i keia la e aea ana 'mao a maanei o ueia īlihonua, aka, a hiki aku nae i kela la nui milenio ia wa auanei au e holoi %ku ai i kela moa mai īa'u aku. Ano e kuu aloha, e kipa mua aku kaua uo 'Kene, a ike ma paha aia ilaila ka'a kumu aloha kahf i noho ai. 0 keie» mau olelo a ka Haku Opio ua panai ia mai la e kana Pua Lilia ma ka olelo ana mai: Ma o'u nei wale ala no i loaa m»i ai keia poino malnna oia e kuu hakn, a ke kaumaha lou nei au no la mea. Aole loa e kuu aloha, aole loa he hookahi mea hanu ola maluna o keia ilihonoa e aft e lawe mai i kekahi o ia mau o!elo a ks" • ' i r \ - 'ahewa 0 ka hoino r ■' " ou o kanaka mu'a loa t r.-.a , .

! h«!awai lio kona Whō mV W f wini o fra*ti pahikina, n k«tj aolo bf:kfthi o ia mmi hofno e ho/Uili ia maluna 00, ofm, 'au e ola ana. f7a hoomau ia na kuWi oTe}o'ana mawaena o ke kane a me ka wahine Hua r.a mea pili ta !ana, a ilōko o (Hua bora, aia !āt<a ua hoea aku !a no Xene,' a Inpa loft aku 1a no ka nome o ke kahunapule Balia, ka ipnka hale hoi o ka puuwai hamama a me ka lokomajkai, Maluna o ka papnalna a ua ma~ koa uhane ala o ke ola mati, tia hoike aku ua Haku Opio nei no klpaku la ana mm mai Lan»foā& Kakela mai, malalo o kela na hoohui mare o ka po tbo 1 hala, a ō ia ka oa kahunapule maflao kookoa nei *! parse maī air O ka hoohui mare a'u i hooko ai i ka berita mawaena o olua, aole loa he mea naea e hookaawale, ua paa oia a ua siJa ia hoi imua o ke Akua, a k« hauoli nel au qqu e kuu keiki no kou hooko pololei ana i na kan&wai a pau o ka mare. Mai n» ms»,e pili ana I ka ninau mare a me kona hppeoa eha.e.hji, ua hoomuoe aku !a fca Haku Opio i na ua kipa ike.aku i ojaa la kana kumu kakapahi, ke kanaka i ku hoike nona ma kela hora hope loa o ka hoohui ipare, a ua pano īa mai īa me ka hnaolelo hoole; Aiaila, aia la kā oia ihea? wahi a oa Haku Opio nei. Inaaole oia e loaa iloko nei o Kene, alaila, aia oia iloko o Ladana, aka, ke hoomaikai aku nei aa i keia lokomaikai nui au e fca makua 1 panee mai ai imna o maua, a i makana no keia mohai aloh», e lawe aku i keia me ka, tin«hi ana ae o ua Haku Opio o®» he nota iwakalua a haawi aku la ī ke kahunapule. Aole • kuu keiki aole, aole loa au « lawe i hookahi uku mai īa oe aaai no keia papaaina. 0 ka makemake ia o ko kakou makua ma ka iani, a ina aole pela, ina ua ae ole aku nei au ia ol«a e kipa mai i o'u aia, nolaila» e kuu haku e waiho i kela ma kau hipuu a e ae mai ia'u e ninau aku. E noho ana anei kaVou no Kene nei, a i ole, e hele aku ana paha olua no kekahi wahi. Ē noho afia no kakon ma Kene nei, aka, adl® iiae malalo o ke kaupokti hookahl. E hoi aku ana maua bo Banadela ma ka home o ka'u lede nā la b ko maua ana elike me na kanawai mua a ke* Akua i hoopai ai maluna ō na kanawai makamua loa o ka honna, Aia mamua o ko'u alahele he han* nul k« waiho a ka kali mai ia ia'u no ka ht»ko ana, a ke pau ia han», alail?j o ka hauohano o kuu inoa i hoinl wale ia k&'a e paio a bakoko afcv.fi me ko keia ao. Nolaila» e kahKE®' no fca haalelo ai»a iho frkou homē puWai h&eoa&a, * e hookuu mai lbol fa maua .e liuli

aVu no *$ai<u<idla ko o ka nan{ a me ie .mī,'{M&ul 0 tron#i mnti" pn ft alif«T * * *•' '*" Elike m« ia f hoike ia ihd la, u* ' h*#l#te 1o fho !a «& Haka (ipio tjet »» !t»rift waliinle'i ka home d ke ka* heAapalē', ktti 6e fa ma ko laaa lfo a fi«H ho! akn'U no $snft<Tela. I k» bo9t ana aka ua hookipa ia aka lalaua nae ka mallan! Aui e ko !ail« mau kamaaloa. Hmoole aia o l sanflde!a ua punl ae U '%e k& !ohe | tta hoohui i a iloko • ka mare ka Pua Lilia Ahiu o Sanft(sßla me ka flaku Opio o Kakela Lanafot!a. Aohe la haaheo. e ae i loaa ia Banadela ka hauoll afia elike pae f ka lohe ī'holo ae la ua |ilo j»ka ; he kokoolua no ka H.aku ' Opio, kekahi hoi o na oh&ua alh lianohano kaula«ft a .#iiw ; ai ,loa o .Pfleka»e, a o ka lako» ia \ akena iho ai a pau k® aho n£,|a loea o ke kaikamahine ,kaul»o kaulaua o ofc oawa ahiu o BanudelCTma ka hoohei pololei ana me ka hala o> a pa«hei liana ka puana-ai o keia ketki koko alii kiekie. Ua like no a like laua o ka ui, ka nani hiehie ona |a opig a ,iqaiuo* •e o»a nea a pau, aohe msa a ka maka a me ka aaau e io> ai, a o keitk paha ka ui i olelo ia: Hoohihi ka naau i kamakemake no kuu pua belonika kaiii puuwai. Ae he maoi oi kaili pnuwai maoli io no keia, a he mau hokuloa hoi no Sanadela k aka, heaha hoi kela mea kaumaha a hoehaeha naau a ke au o ka manawa e halihaii mai ia uie na huaolelo e hawanawana ia ana e ke aheahe makani. Haalele īa oe e ke aloha e iuuluu». Kaawale no ke kahua kaua loko-no, Paio me ka hakoko ikaika No ka lanakila e ike hou i kuu ipo 4 O kela ieo hanehane i pa ahe mai la i na ahe maka&i, oia ka Pua Lilia Ahiu o Sanadela i hooman&o «e ai «a kokoke mai na īa a kana kan» aloha e haalele iho ai iaia, ua hoonaulu a hoonahili aku la ota me na olelo hoolaau o ke aloha hoohihi o laua pu no ke haele, aka, o ka pane a kana kane. Aole e lo&a īa'u ka hauoli i&a o oe pu keKahi me a'a ma &eia huakai e kuu Pua Līlia Ahiu. S hoolilo auanei ko'u. mau manao ana m&uope ou ke īke . aku ia oe maluna o kela kahua ajQkomoko, a o ka loaa ana ia'u he lanakila maluna o ko*u mau hoapaio e haulepahu auanei !a ila!o o ka lionua, no ka mea, ua hoonaWiiwaH iamarko*u mau la ke ike iho o oe pu kekahi me a*u īluna o kela J kahtalhokomoko. o kou • nei he man I| nana e nme uiai na kulu koko o ko'u ( pauwai e holo īloko o ko lakou m | aa a hoomanao ae, aia he atyha * ho j mea poina ole n&'u nd kaibi i kaii ae me ka puuwai hi | oia mau hoomauao anā e loaa īu*u I iiott e noho ana mahope nei ke ko|kua nui nana e haaw.i māi ia*u i ka w* x «m 4 _ 3 Aoie s pa u .