Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 38, 21 September 1901 — Page 2

Page PDF (600.74 KB)

This text was transcribed by:  Michele Anna Jordan
This work is dedicated to:  for Wayne Kalioholani DeLaura, who brought me to Hawaii but only in my dreams

KE ALOHA AINA

 

POAONO, SEPATEMABA 21, 1901.

 

HONOLULU . . . . . . SEPT. 21, 1901.

 

PEHEA KEIA MAU HANA

 

–––––––––

 

He wahi lono lauahea ia i pae mai ka i ko makou mau pahu kani. He ala leo paha na ka manu e wa mai la i Ola@; oia paha, aole paha? Ua noho iho nei ka halawai malu a na Home Rula o kakou, a ua hooholo o ka lakou moho kiaaina no e manao nei e ohou aku i o, o ka Elele Wilikoki no.

 

Auwe! I ehia papale o ke poo o ke kanaka hookahi e pono ai? Heaha ke koho o ka papale lala kikoi e kau mua ana i ke poo o kahi keo@mana a kau hou iho ka papale piwa maluna o kela papale mua.

 

Oia maoli no anei ka manao o keia miki hou ana mai o anei? Ana ole no ka hoi na hanohano i ka papahi hou i ho maluna o kahi. A o hoi e imi hou au ua mea kupono e ae ma ia kulana, in a hoi o ka makemake ia o Amerika e wae aku ka lahui i inoa na lakou a hoouna aku.

 

Aohe hoi i ikeia ka waiwai o ke koho ana iho nei iaia i Elele e noho aku ai i o e nana ai i ko kakou pono wahi mai no hoi a lakou, alaila, e haalele pu ka hoi ia hana a ka lahui i hoouna ai iaia, alaila, u hoi hou mai nei keia i anei e alualu ai i keia kulana kiaaina.

 

Ua mahuihui pu mai la no makou oia paha ka Kalauokalani hana e hele ala i Hilo a kaapuni aae paha no ka hoohuli ana i kahi poe e apono i ka inoa o Wilikoki oia no ke lilo i kiaaina. Kupaianaha! Aohe no o makou ahewa ia inoa, aka, o ka mauae hoi o kahi hana maluna o kahi hana.

 

E haalele wale ia ana anei ke kulana Elele? Ua ike aku no anei oia i na ouli pakalaki ma o, a aohe no oia e nana ia mai ana ke noho ae ka Ahaolelo Nui i keia kau ae? Ina oia maoli no ka mea oiaio e pono e hoike ia mea imua o ka lahui, mamua o ka hoao mau ana fulu ia lakou. Nolaila, makou e ninau nei pehea keia mau hana e hanahana malu ia mau nei. Kuu ia ae i ke akea.

 

–––––––––

 

HE OIAIO ANEI KEIA?

 

–––––––––

 

Eia ke lohelohe ia nei ua hala aku la he palapala hoopii na ke komite hooko o ka Aoao Kuokoa HOme Rula e noi aku ana ia Peresidena Makinile e hoopau ia Dole. O keia palapala hoopii ua apono ia ia ma ka halawai ana a na lala o ka mana hooko ma ka po Poakahi nei, a o ka inoa i manao ia no ke pani ana aku ma ke kulana noho kiaaina o Elele Wilikoki no. Pehea la e apono ia mai ana paha keia hoopii aole @@@@@, @@@@ @ @@ @@@@@@ @@@@@@@@@ @auii @@@@ No o @@@@@@@@o o @@@ puu mai ana ia Dole mai kona kulana kiaaina mai a hiki i ka pau ana o kona manawe i hoonoho ia mai ai o eha makahiki.

 

–––––––––

 

HEHI HOU KE KEIKIALII KALANIANAOLE I KE ONE HANAU.

 

 

–––––––––

 

Mawaena o na ohua no keia kulanakauhale i hoea mai maluua o ka mokuahi  Sierra mai na Panalaau mai o ka Hema, o ke Keikialii Kalanianaole kekahi me kana lede mahope o ka puni ana o ka poepoe honua i ke kaahele ia e laua, a ike hoi i na kulanakauhale kaulana o ka honua nei, aka, ua lilo no nae ko lakou mau nani i mea ole ia laua, oiai na hoomanao mau ana o ka aina hanau e kau mau ana imua o ko laua mau maka.

 

Ua haalele iho ke Keikialii Kalanianaole me kana aliiwahine he aneane elua makahiki i hala ae nei no Amerika Huipuia, a mahope o ko laua makaikai ana i kona mau kulanakauhale nani, ua holo aku lana no Europa a ike i ka nani Ladana, Parisa a me kekahi mau kulanakauhale e ae, malaila aku ua holo aku laua no Aferika, a honi i ka hohono o ka uwahi pauda o na hoouka kana mawaena o na Boa me na Beritania, ua hoole ae o Kalanianaole i ka oiaio o na lono i lohelohe ia e komo ana oia iloko o na hui maina daimana ma Aferika Hema.

 

Mahope o ka ike ana i ko Aferika Hema kulana noho'na ua holo ae la laua no Ause teralia me ke kipa ana ma kekahi mau kulanakauhale e loaa aku ana ma ko laua alahele. I ka ike ana i ko Auseteralia mau kulanakauhale nami, ua kipa ae la laua ma Nu Kilani, a o ka panina ia o ka laua huakai kaapuni honua a kamoe mai la ke ala no ka home. He maikai no ke ola o na alii, a ua hoea ae ke Keikialii Kawananakoa no ka hookipa ana mai i kona kaikaina alii me ka laua alii wahine. Aloha na alii.

 

–––––––––

 

O KE COLUMBIA KA MOKU HEIHEI O NA AMERIKA.

 

–––––––––

 

Nu Ioka, Sept. 5. Ua wai ia ae la ke Columbia oia ka moku nana e hoopakele ke hiaha. O ka maka mua loa keia i haawi ia i kekahi moku heihei o ka hoopakele ana i ke kiaha no elua manawa.

 

O ka hoike no keia wae ia ana ae la o ke Columbia ua apono is ana ae la o ke Columbia ua apono ia ia e na kanaka heihei moku Amerika. O ka heihei mua loa mawaena o ka Shamrock II a me ke Columbia e malama ia ana ia ma keia Poaono aku, mawahe o Sandy Hook.

 

O Lipton ma ka hoike ia ana @@u no keia wao ana, ua olelo  ua oia, o kona wale no i makemake ai e malama ia he heihei mawaene o ka Shamrock II me ka moku heihei holo loa o Amerika.

 

Ua hoike ae ua luina o ka Shamrock na kapili ia ko lakou moku no ka oi ana he minute i kela a me keia umi minute o ke Columbia, a nolaila, he manao io loa ko lakou na ka Shamrock II ka lanakila.

 

–––––––––

 

E LAWE IA ANA NA MOKUPUNI.

 

–––––––––

 

Parisa, Sept. 5. Ua hoike ia mai la maloko o Parisa he manao ko Farani e lawe ae i ka mahele o Tureke ma Sporadess a i ole na mokupuni Scattered, in ae hoomau ana o Tureke i na manao hoopaakiki e pili ana i kela hoopaapaa maluna o na uwapo Farani ma Konatinopela.

 

O ke Sparadess Tureke oia no kela paemoku liilii o umi-kuma-malua e waiho la ma na kapakai o Asia a me Tureke Europa, ma ka nuku o ke kai Aegean.

 

Berlin, Sept. 5. Ua apono aku la ke Raisa i ka manao o ke Suletana e malama koke ia na hooponopono ana i keia pilikia me Farani me ka hoohakalia hou ole aku.

 

–––––––––

 

HALAWAI ME KA ULIA POINO.

 

–––––––––

 

Ma ka hora 1:30 o ka auina ia La Pule nai makai o Kahakaaulana, ua halawai iho la me kekahi ulia poino weliweli o David Kupihea, ma o ke kani hewa ana o kana pu ki manu a lele mai la na poka liilii mai loko mai o ka pu a kapoo aku la ma kona lima me ka aoao hema o kona umauma a pakele mahunehune ae la kona ola mai ka lilo ana aku he moepuu na ka waha o kana pu ki manu.

 

Maluna o David Kupihea o ka waa me kona mau hoaloha a i ko lakou pae ana aku i ka mokupuni o Kahakaaulana, ua lele aku ia lakou no uka o ka aina, a me kekahi ulia i maopopo oe ua haule aku ia ka pu a Kupiehea a kani ae la, a lele poloiei mai la na poka iloko o Kupihea me ka haawi ana iho he mau palapu kukonukonu. Ua hoihoi koke ia aku oia no kona home, a eia oia malalo o na lapaau ana a Kauka Nobilitt.

 

–––––––––

 

Ua loaa mai nei he mau hoike no ke pahu ia ana o kekahi Iapana ma kela La Pule aku nei e ke kiana pauda, oiai oia e lawaia ana. Ua weluwelu liilii kona kino a ua hoiliili ia iloko o ka hinai na apanapaua i loaa aku, ma Pohoiki i ike ia ai keia ulia poino manaomao.

 

KE AHI KUPAIANAHA

 

–––––––––

 

Kul@@ia, no KE ALOHA AINA.

 

 

Ia'u e nanea ana i ka huihui o na aekai o Kaleponi Akau kahi i kapa ia o kahakailoihi, he umikumamakahi mile ka loa oia kahukai, nolaila i kapa ia ai ka inoa oia wahi o Kahakailoihi.

 

I kokahi ia kalae malie loa aohe luli o na lau laau i ka ua mea o ka laiku, a i ka wa a ka Ia e iho aku ana ilalo, ike ia aku la ka ula lanua ole o ke kai i ka lepo, me he mea ia he wai kahe nui a hue ia aku la ka lepo i kai, pioo ae la na kamaaina me ka ninau aku ninau mai, heaha ke kumu o keia ula kupaianaha o ke kai, he mea keia na kakou i ike ole i na kau i h@la.

 

A i ka napoo ana aku o ka la, i ka wa a ka nalu i poi mai ai lapalapa ae la e like me he kukui uwila la ka malamalama o ke kahakai mai o a anei; mai ka ehiku haneri a hala aku iluna ka nui o ka poe makaikai no na kulanakauhale mamao mai, lehau na kaaahi i kela a me keia auina la.

 

Nui ke kamailio no keia mea; ka ike a kekahi poe, he ahi pele iloko o ke kai, ka kekahi poe hoi he i'a liilii loa me ke aniani hoonui ike wale no e ike ia ai, a o ka kekahi poe hoi, ua kokoke mai ka la hope o ka honua nei, ka ia a Iesu e hoi hou mai ai, a pela wale aku.

 

Aka hoi, o ko'a manao, ka ka mea e kakau aku nei, o ka nani keia o ka ke Akua mau haua kupaianaha, a Oia wale no kai ike i ke ano o ia mau mea.

 

KALEIOMALIO,

 

                                                            Sept. 13, 1901.

 

–––––––––

 

HALA AKU LA KA PUULENA AIA I HILO.

 

Ua hala aku ia o D. Kaiauokalani i Hilo ma ko Kinau o ka Poalua nei. I holo aku la i ke aha? a heaha no ke ano o keia mau hana malu a lakou e hana mai nei ma ka poopoo, aneane no paha auanei e apuka hou ia ka lahui e like me kela mau hana hoorepubalika mua iho nei.

 

O ka hopena o na hana alakai hewa i hana ia i ka lahui e koho ma ka aoao ike ole ia ma Amerika, a e nele hoi me na hoaloha ole maioko o ka Hale Ahaolelo Nui o Amerika Huipuia. Nolaila, huli hou ke alo i hope nei, a kuui mai la no ka pono ia Oniula.

 

–––––––––

 

O na koi a pau i waiho ia aku i ke Komisian Poho Ahi a hiki i kela Poaono aku nei he 6,491, no lakou ka waiwaiio he $2,731,784.87.