Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 40, 5 October 1901 — Page 6

Page PDF (629.19 KB)

This text was transcribed by:  Johanna Stone
This work is dedicated to:  Kealahinuokalani

KE ALOHA AINA, POAONO, OKATOBA 5, 1901.

UKU KA LEHULEHU I KE KAA OPALA.

E hoomaka ana mai ka la mua o keia mahina o Okatoba ka uku ana o kela a me keia kanaka e makemake ana na ke kaa opala o ke aupuni e lawe i ka opala, mai na hale noho a na halekuai o ke kulanakauhale nei, e kau like ana iluna o lakou keia auhau ana a ke aupuni. O na poe e uku ole ana i ke kaa opala e hoole loa ia no ka lawe ana aku i ka lakou mau opala ma keia mua aku e ua mau kaa la. O ka manao o ka houku ana i ka lehulehu no ke kokua iki ana aku no ia i ke aupuni e ike ia nei kona mau hoolilo kuahewahewa i na kanaka hana no keia hana o ka halihali ana i ka opala no kahi hoahu opala i ae ia e ke aupuni. Malalo o na kanawai hou a ka Ahaolelo i hana iho nei ua hoopau ia aku ka mana o ka Papa Ola i na kaa opala, a o ke Keena o na Hana Hou ka mea kuleana ia lakou i keia wa, a nolaila, malalo o ka mana o ua keena la i lawe ia mai ai ka noonoo ana e hoouku i ka lehulehu, a penei na kaki i hana ia no ka halihali ana i ka opala i ka mahina:

Na hale noho liilii 25 keneta o ka mahina.

Na hale noho nunui 50 keneta o ka mahina.

Na hale hoolimalima, halekuai a me haleaina 75 keneta a pii aku o ka mahina.

Na hotele, halekuai poi, hale inu rama, mai ka $1 a pii aku o ka mahina.

Na hale holoi, hale amara, halekuai liilii, hale ako lauoho, halekuai wai momona, a pela aku, 50 keneta o ka mahina.

HAAWI IA NA KIAI PAA ANA I KA EMEPERA NIKOLASA.

Parisa, Sept. 15. O ka halawai ana o Peresidena Makinile me kona hopena weliweli, ua lilo i mea e lawelawe koke ia ai na hana o ke kiai paa ana i ke ola o ka Emepera Nikolasa e hele mai nei. No ka hooko ana aku, maloko o na kuea a ma na alanui o Rheims kahi a ke kaa alii e hele mai ai, aole e ae ia he hookahi makaikai mai ia mau wahi. O na alanui hele aoao e paa ia ana e na koa, a o kahi wale no e hiki ai i na poe makaikai ke ike i na helehelena o ke Za mai na puka mai o ia o na hale. Oia hana hookahi ke lawelawe ia ana ma Compeigue, ma ia wa e lilo ana ke taona malalo o ka noho mana ana a ka oihana makai, aole hoi no na makaainana. Ua hoike ae kekahi mea kakau o Marceilles he ewalu anakia i hopu ia malaila, he mau Italia a me Sepania, a he hookahi he poo no kekahi hui mafia, he hoaloha no Breci a me Cesario. He mau makaikiu Rusia kai hoonoho liilii ia ma na kulanakauhale nui kahi a na hui anakia e ku nei. He lehulehu wale na anakia i olelo ia ae ua hopu ia ma Rheims. Ua lohe ia mai la ua hooholo ka Emepera Nikolasa, aole e kipa mai i Parisa nei.

Compeigue, Sept. 19. Ua hoohala ia ae la e ka Emepera Nikolasa keia la ano nui. I keia kakahiaka ua makaikai ae oia i ka panina o na hookahakaha ana a na koa Farani iloko maoli o na nee ana o ka wa kaua. Ua hoakoakoa ia ae na koa no lakou ka heluna ma kahi he 140,000 ma ke kula e hoopuni ana ia papu Vitry ma ke kakahiaka nui. Ma ka hora 10 i hoomaka ia na nee kaua ana i ka wa i hoea mai ai o ke Za me kona mau ukali Rusia a me Farani e hoopuni ana iaia, maluna o na lio, a o ke Za Wahine a me Peresidena Loubert o Farani, a me Roussean, ke Kuhina Nui maluna o kekahi kaa e huki ia ana e eono lio. Ua lele kaua mai na puali maluna o papu Freene, kahi a ka Emepera Nikolasa o Rusia, kana wahine, Peresidena Loubert a me kekahi poe e ae e ku ana. Ua nee mai na koa no kahi o ka papu, me he mea la, aia lakou ma ke kahua o ka hoouka kaua maoli ana e haawi ana i na kipu ana i ka papu, a ua lohe ia aku na leo o na tausani makaikai e haawi ana i na leo ohohia no lakou.

PULE HOALOHALOHA AM KAWAIAHAO.

 Ua malama ia ae ka pule hoalohaloha no Peresidena Makinile ma ka luakini o Kawaiahao iloko o ke kaumaha, a me ke anoano eehia, ma ke kakahiaka Poaono nei. He mau tuasani o na kane, wahine a me na keiki i ka luakini o Kawaiahao e hoike ai i ko lakou mau manao aloha no Peresidena Makinile, ke kanaka koikoi hookahi o Amerika Huipuia, i haule mai nei he luahi na ka poka a ka enemi. Mai ka poe kiekie a ka poe haahaa, ka poe waiwai a ka poe ilihune, ua hookuu akea ia na ipuka o ka luakini ia lakou. Ua hoea ae ka hana aupuni malaila i ka hora 9 a haawi mai la i kekahi mau leo mele kanikau, ia wa ua hoomaka mai la ka holomoku ana o na kanaka no loko o ka luakini, a mamua ae o ka hoomaka ana o na hana, i ka hora 10 ponoi, aia hoi, ua piha a hookeke o loko me ke koe ole he wahi e noho ai. Iwaena o na poe hanohano hiki ae malaila na Keikialii Kawananakoa me Kalanianaole, Kiaaina Dole a me kona mau ukali, na kanikela o na aupuni like ole, na hoa o ke kau ahaolelo iho nei, na Lunakanawai Kiekie o ke Teritori nei, Elele Wilikoki me kana lede, a me kekahi poe makahanohano e ae he nui wale. I ka wa a ka hana i hoomaha iho ai i kona leo kanikau aloha, ua haawi mai la ka bele o ka luakini o Kawaiahao i na kani-ke ana iloko o ke anoano a me ka eehia, a aole hoi i pau kona kumakena ana a hiki i ka wa i kani mai ai ka leo o ka okana e hoike mai ana, ua hoea mai la ka wa no na hana hoalohaloha no ka Peresidena e malama ia ai. O na poe haiolelo i hookaawale ia no ia la oia o Rev. E. S. Timoteo, Kiaaina Dole, Rev. Makinikoki, Rev. H. H. Pareka a me W. D. Westervelt. He ku i ke aloha na haiolelo a kela mau kahunapule e pili ana no ke kanaka a Amerika i koho aku ai i Poo no ke aupuni me ke ohohia nui, Wiliama Makinile. He nui na waimaka i hoohelelei ia iho e ke anaina no ua Peresidena la ma o ka walohia o na olelo i hoopuka ia mai e na haiolelo o ka la.Ua uhi ia na kia pohaku omua o ka luakini o Kawaiahao me na kahakahana lole eleele e hoike mai ana oia kekahi i komo pu iloko o na u ana me ka lahui Amerika.

LOIHI NO KA UHAI ANA A KA POWA.

Kapalakiko, Sept. 17. He mea oiaio loa i hiki ole ke hoopaapaa ia i Kaleponi nei no o Czolgoz, i ka wa a ka huakai a ka Peresidena i kipa mai ai ianei i ka mahina o Mei. Ma ka la inehinei ua ike ia iho la i Kapalakiko nei no o Czolgoz ma ia wa, a ka Peresidena e noho ana ma  keia kulanakauhale, a o ka mea nana i hooiaio mai oia no ke kakauolelo o ka puka aniani haawi leta. No na manawa he lehulehu wale ua kipa aku keia kanaka no ke kii ana i kana leta ma ka hale leta ma Pacific Grove, oiai, ka Peresidena e noho ana mai ia wahi ia mau la. Ua olelo ae o W. E. Reed, ke kakauolelo nana e haawi mau ana i kana leta, ua like loa na nanai o ua kanaka la me ke kii o ke kanaka nana i powa o Makinile i hoopuka ia maloko o ka nupepa Call, aole nae o Czolgosz kona inoa, aka, o Neimau. Ma kana hoakaka no ke kanaka ana i kamaaina ai i ke kii mau aku i ka leta, ua lilo loa he wahi i paewa ae, mai ka powa ae. O ka wa i hoea mai ai o Czolgosz i Kaleponi nei aole he mea i maopopo, aka, ua manao ia no nae ua uhai oia i ka Peresidena mai kahi taona a kahi taona no ke kali ana i wa kupono nona e hooko ai i kona manao puuwai eleele. Aia na makaikiu ke huli la i ka oiaio o keia mau hoike, a me kahi inoho ai o Czolgosz i kona wa i hoea mai ai ma Kapalakiko.

HE MELE INOA NO KALANI AIMOKU.

O keia malalo iho kekahi o na mele like ole a makou i hoike mua aku ai no ka hoopuka ana aku ma kekahi o na kolamu o KE ALOHA AINA nei. Ua pau mua aku nei kekahi mau mele i ka hoopuka ia; oia na mele i haku ia no ka wa o ka hanau o Ke'lii, ke mele hoala o ka wa hiamoe, ke mele i hea ia i kapaia ai ka inoa o "Kamakaeha."  A o ke mele no ka wa e ai ai o ke'lii alaila hea na kahu i keia mele.

KE AI NEI O KALANI.

E aha ana la Kalani e noho la,

E hookaulua ana ka noho,

E lualai ana ka olelo,

E walaau wale ana ka leo ke pane,

O Kahiki loi ke Kulia,

He kuli Kalani he lono ole i ka uwalo,

Ke'lii e walea nei o mua nei,

E ai ana i ka lepo,

I ka oene i ke kalo mana,

I ka ulu kau i Kalahoa,

I ka holokai lawalu i'a a Kalani,

I ka aunu ukeke, 

I ka lihaliha i ke kuhinia,

I ka momona ha-ono iloko o ka waha,

O ka uwila i anapa ko waha,

I ke kui e, nau e, wali ke kui,

O ka puu laoa ole i ka momi i ka moku ko puu,

O ka pae niho e ku ana i Kahiki ko niho,

Ko i ala--alia--

He lau manu hale halii i ku i ke kahua,

Lu ia i Hanamalaelae i ke kahua hale,

Hohola ka moena,

O ukiuki kau kahea,

Kuu a iho, hoomana ia iho,

Kuu kuli, hamau ka leo,

Hoouna ae la i ka elele o Manonui a Kalamakua,

Kiina ka ai a Kalani o Kamee Kaumaka a Kalahumoku,

O Kaumaka ke awa o Nana ka hoku

Ulu a mai ka ai a pau,

O ka hua ai a Makalii,

He lihaliha ka i ʻ a he hopu kona maona,

O ka lima o ka ono o ka miki,

Ua pau na haona iloko o Kahiki aea,

I ka hale aina o ke'lii o Hale nui o Hale kiekie,

Pa i ka lani kulukulu ka ua mai ka lani,

Ke holoi ala e ka lima,

O ka lima kaohi aina o Kunewa,

Ukuhi ia oe i Mapunapuna,

Ia piha ka hue, o huewai ihiloa,

Haale haale ana ka wai i ke poi,

O Kalani Kukini poia i paa,

O kapeke o uwiki mai auanei,

He moku ke ko ko, o Kahoolawe ke ko ko

O Lanai, Kaula, ke alihi

O Molokai ka haka, ka haka o na ipu e kau ai,

O na ipu o na ipu makani o Laamaomao,

Haona ka ai Lanai,

O ka wahine kaohi ai a Makalii,

E kuu ka ai e Lono, aua ka ai e Hapaia,

E kii e hoi e ai e, o na ai a Kalani i manao ai,

Ke ai nei Kalani--Ke ai nei Kalani,