Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 40, 5 October 1901 — Page 8

Page PDF (636.32 KB)

This text was transcribed by:  Kapalai De Silva
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

8          KE ALOHA AINA, POAONO, OKATOBA 5, 1901.

 

MOOLELO HOONI PUUWAI

- NO -

Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

Ka Makakiu Kupaianaha!

MOKUNA XIX.

KA HUI ANA O KE ALOHA ME KE ALOHA

- KA OLELO HOOHOLO KUMAKAIA WELIWELI.

            Ina aole keia o Ailika Lema ke kanaka nana i kumakaia mai ia'u me ka huaolelo haahaa loa o ka hilahila e hoole ana aole au o kana wahine mare, alaila, aole keia o Haku Danekota, ke kanaka o ka mare wahine lehulehu. No kou pono e kuu hoaloha, ua huna iho au i keia mea hilahila, aka, i keia hora ua hiki ola loa ia'u ke huna hou iho, oiai, ua hoea kino maoli mai oia imua o'u, no keia mea hookahi no i aa ole ai au e hoike aku imua ou ma kela la mua loa a'u i hoea aku ai ma Danekota kakela, a ke aie nui nei au no na lokomaikai au i pahola mai ai maluna o'u.

            Mamuli o keia pane a Silevia, ua hoowela ia ka inaina o ke kauna wahine Kelausia, a me na helehelena haikea o ka huhu huli ae la ia maluna o kana kane a pane i keia mau olelo: Haku Danekota, ke noi aku nei au ia oe e hoihoi aku ia'u no Stanfila Hale i keia wa me ka hakalia ole, huli hou ae la ia maluna o Silevia a kamailio hou i keia mau olelo, me kona mau lima e paa ana i ko Silevia.

            Silevia, kuu hoaloha, ua hiki mai la kaua i kahi e hooko ia ai o ka'u hoohiki i hoopaa aku ai imua ou, a ke lawe nei au i ka ehaeha o keia ola ana elike me kou auamo ana i kou mau ehaeha, ua kumakaia ia kaua, aka, aole loa au e ae ana e hoohaahaa ia ka inoa Haku o Stanfila e keia mau hana hoohilahila. E aloha auanei e kuu Silevia a hoike hou mai au i ka lohe ia oe.

            Me ke kali hou ole iho i hookahi minute, huli ae la oia a iho ilalo o ke alapii, me ke kuhea ana mai ia Danekota, oiai, ua haku ala o ke kumakaia a me ka haalele wahine o ka mare lehulehu, ua kulou iho a kamailio i keia mau olelo.

            Silevia, kuu kaikamahine i hoehaeha ia, aole loa au i moeuhane eia no oe ke ola nei iloko nei o Ladana, ua manaolana loa au aia oe iloko o kela ao kahi i olelo ia aole loa he mau ehaeha a me ke kaumaha e maalo ma kona mau palena.

            O keia mau olelo a Haku Danekota, ua kahamaha koke ia aku ia e na huaolelo kipaku a Silevia i pane aku ai: Ua lawa e ke kanaka kumakaia, ua hoole mai oe ia'u aole au o kau wahine mare, alaila, i keia minute o ko kaua halawai pu ana, ke hoole aku nei o Silevia aole oe o kana mare. He kumakaia oe o na kumakaia, a he apuka wahahee loa hoi o ka piha hoopunipuni, nao, haalele mai ia'u a haawi i kau mau hoolohe ana maluna o ke kauna wahine kau wahine mare.

            Ua kokua ia mai kela mau olelo oolea o ke kipaku a ka ui Silevia e na huaolelo moakaka a makaikiu B@@@@@@@@ i ka pane ana mai, oiai, ua hoea mai la oia ia minute a makaikai no keia tableau.

            Ma ka inoa o ka moiwahine o ke aupuni o Beritania he paahao oe na'u e Haku Danekota, malalo o ka inoa apuka o Ailika Lema ke kanaka mare wahine papalua, alaila, mai kela mau olelo a ua makaikiu ala o ke kupaianaha nui wale, ua wehe ae la ia mailoko ae o kona poli he owili pepa a heluhelu i na olelo i kakau ia e hoike ana hoi i ka hoohui ia ana o ua Haku Danekota nei iloko o ka berita mare paa loa me Silevia Lidona ma Sekotia imua o ke kahunapule i ka mahina o Iune.

            O keia palapala mare a ka makaikiu i heluhelu ae ai me ke akahele, ua lawa ko lakou ikaika a me ko lakou mana e kipoka ai ia Haku Danekota iloko o ke auhee a haalele koke iho me ka pupuahulu nui no ka hooko ana i ka makemake o ke kauna wahine Kelausia.

            Aole he huaolelo i kamailio ia mawaena o ke kauna wahine a me kana kane a hiki wale no i ko laua hoea ana i Stanfila Hale, alaila, lele iho la ua kauna wahine ala ilalo me ke kokua ole ia aku e kana kane, a o ka huaolelo weliweli o ka awahua a me ka lokoio a ua kauna wahine nei i haawi makana mai ai maluna o ua Haku Danekota nei, o ia no keia:

            Haku Danekota! I keia minute ano, aole oe he kane mare na'u, a aole no hoi au o kau wahine mare. O keia hoohui mare i berita ia mawaena o kaua, i kea la ua lilo ia i mea mana ole, a ke makemake oe na na kanawai o ka aina e hooponopono, alaila, e hoea mai ana au a hoike i keia mau hilahila au i hana ai.

            Me keia mau olelo huli ae la ke kauna wahine a pii iluna o ke alapii me ka nana hou ole mai ihope, a o ka Haku Danekota hoi, aole loa he minute ana i naka haalulu ai iloko o ke aloha no kana wahine elike iho la me keia a ua kauna wahine nei ana i hoike mai ai ma kana mau olelo kipaku o ka hookaawale. O na leo kahea uwalo a ua haku nei i nonoi mai ai i kana wahine no ka maliu ana aku, aole loa ia i hoolohe ia aku, a o ia ka ua haku nei i mihi iho ai me keia mau olelo: Haalele ia iloko o keia ao a ua dead to me forever, dead to the world, dead to the heartless woman.

            Iloko o na manao uluahewa o ka hehena o ka Haku Danekota, ua hoi awiwi aku oia no ke kakela a kakau i leta na kana wahine e noi a e uwalo ia e hoopoina ia keia mau kuhihewa, a e hoihoi hou ia mai na la o ke aloha e kulu ana me he meli ala, a i ka heluhelu ana i na olelo o ka leta a ua haku nei i haalele ia iho la e ka wahine, e ike ia no aohe puuwai paakiki i hiki ke kupaa iloko o kona inaina a me ka huhu me ka lilo pio ole iloko o ke aloha, he maemae a me ka mikioi na olelo a o ka nani a me ka hie makahehi ia o na mele a Solomona, ua haule iho ia i na olelo kaukau o kela leta a Haku Danekota, aka, o ia mau olelo hemolele loa nae o ke aloha, aole loa ia i nana a i maliu ia mai e Kelausia.

            O ka pane makona a hoowahawaha a ua kauna wahine nei, aole loa ia e hoi hou mai me ua haku ala, o kana hoohiki i hoopaa ai, ua sila ia ia imua o na lani, a ua hoopaa ia hoi iloko o ka uwila a me ka makani, a o ka make wale no ka palena.

            Alaila, aohe manaolana ana i koe, O! Haku Danekota, ke keiki a ke kanaka, ka mea i hanau ia e ka wahine me na la hapa i piha me na popilikia, wahi a ua haku la i mihi iho ai me ka ehaeha, alaila, ala mai la iloko ona na hoomanao ana no Silevia, kela kaikamahine puuwai maemae i piha me ke aloha oiaio, ka mea i hoonani mau mai iaia me na olelo halelu o ka hosana..-Kuu aloha i na pua.-Kuu ipo o na launahele. Lele hope aku la kona mau hoomanao ana no kela home pumehana o ke aloha e ku ala ma Lokowai, ka lokowai home hoi i lilo he paredaiso maha nona, oiai, kona mau la iloko o ka aea a me ka auwana.

            Aole loa i kumakaia mai kela Silevia aloha iaia, aole hoi i ka hoowahawaha a me ke kipaku, aka oia, oia o Haku Danekota ka mea i kumakaia a hoowahawaha aku i kela anela maemae me keia mau olelo, aole oe o ka'u wahine mare. O, e na lani, ke hoopai mai nei kou inaina ia'u, no ka'u mau hewa i hana ai, aka, e na lani, e ae hou mai ana anei kuu Silevia e hoi mai me kana Ailika Lema? A! Kelausia ka puuwai puanuanu, he lokoino, he lokoino oe, ma ou ala i haalele aku ai au i kela anela hemolele a lele mama mai la no ka lawe ana ae i ko'u kuleana hooilina, aka, ke ike nei au ua haalele mai oe ia'u no ka wa mau loa. Aole loa au i manao ua mare ia au me kuu Silevia maemae, aka, a hiki mai la nae i kela minute o ke kukala, aia ka o ka palapala mare a'u i kuhihewa ai he pepa opala wale iho no ia, o ka palapala mare oiaio loa e hoike ana, ua mare mua ia au i ka wahine, ina oe i maliu mua mai i ka'u mau uwalo ana aku, penei, ua hiki no keia kuhihewa ke hooponopono ia.

            O keia na olelo hoahewa o ka mihi a ua Haku Danekota nei i ahewa iho ai iaia iho, a maloko o kekahi o na kolamu o ka nupepa Ladana Illustraded News, ua ike iho la ia e haalele iho ana ka Haku Waisa ia Stanfila Hale a holo aku no ko laua home kuaaina ma Amphill Paka no ka hoohala ana i kekahi mau la, a o kana wahine pu kekahi ma keia huakai.

            He mau minute pihoihoi keia no ua haku ala iaia i ike iho ai e holo pu ana kana wahine me kona mau makua no Amphill Paka, a me he la o kela ka huakai nana e oki ia laua iloko o ke kaawale aole e hui hou ma keia ao, nolaila, ua hooholo iho la ua haku nei e holo e aku oia no Amphill Paka, mamua o ka haalele ana iho o ka Haku Waisa ia Ladana, aka, iloko nae o kona pahaohao nui maluna o ke kaaahi, ua halawai iho la ka ike ana aku o ke kane i ka wahine, ka wahine hoi i ke kane, ka makuahunowai i ke keiki hunona, a ua haawi ia na ike ana mawaena o lakou ma na aloha papale ana o ke saluta, alaila, mai keia wahi hoolulu kaaahi aku a hiki i Amphill Paka, aole loa he mau kukai olelo i malama ia mawaena o lakou mawaho ae o ke aloha papale saluta i haawi ia he mau minute pokole wale no i hala ae.

Aole i pau.

 

            O ka nui o na make o ke kulanakauhale nei no ka mahina o Sepatemaba i hala aku la i hoike ia aku i ka Papa Ola he 99.

            He nui na poe i hopu ia ma na mokuaina like ole o Amerika Huipuia i hoopuka ae i ko lakou mau manao hauoli no ka make ana o Peresidena Makinile.

 

HE MAU RUMI HOOLIMALIMA.

Aia ma ke Alanui Puowaina maluna aku o ka Halepule Moramona, e pili ana me kahi o Robert Boyd. Elima Dala no ka mahina elua rumi nui. E ninau ia Kauka Alvarez.

1240 Alanui Emma kokoke i Alanui Beretania.         oct3-tf

 

OLELO HOOLAHA.

Ke papa loa ia aku nei na ano lahui a pau, aole e ae ia e komo a hele wale maluna o na aina o Pukele a me Waiomao, ma ke awawa o Palolo. Ua kapu loa ke kii ana i na mea ulu o ua mau aina la, aia a loaa mai ka palapala ae ia mai ke 'Lii Liliuokalani mai, a mai kona lunahooponopono waiwai mai, oia o J. O. Carter. A ua kapu loa ka lawe pu mai i na Ilio, a kiki pu maluna o ua mau aina la i hai ia ae nei maluna. O ka mea a mau mea paha e kue ana i ka pono o ka aina e hopu a hoopiiia e like me ke kanawai o ka aina.

OIO, W. OYE, Na Lunamalama Waiwai.

 

OLELO HOOLAHA.

Ina poe mea kuleana iwi e waiho ana ma Puuohawaii e hele mai oukou e puna i ko oukou mau pa a e hoomaemae. Eia maloko onei ilina ehiku pa aole i hana ia, ua waiho wale lakou aole i paa i ke pine la a me ka laka. Ua manao au e paa hou i ua mau pa la i hoohemahema ia, a he mana hoolilo hou aku ko'u i ko lakou mau kuleana a ko'u mau hope i haawi ai.

J. K. MAUNAKEA,

Luna o ka Ilina Puuohawaii.