Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 40, 5 October 1901 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:- KAKELA LANAFODA Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:- Pua Lilia Ahiu o Sanadela. [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:KAKELA LANAFODA Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:Pua Lilia Ahiu o Sanadela.

111. HAALEW EE ALOH& I SAKAT>rXA. —KE KAUL'4 0 J?A PUPWAI LAAMI4.— KĀ NA!TA LANAKĪLA Q JLK LIO SCLCPALA. Ae, ūft ik€ ia ka baule ana iho u kela iiaHa ilalo, a o keīa ula koko e puai la īiioauneia h«mft « kahi i* 0 ea E6»tft poino ala i ku ai i k* piliikaua a kon* hoapaio, kekahi o na kiina pabi haaheo a ka naila » k» lio i l«w« »fs ai me k& eleu nui a haawl Ia o kana makana la m&luna o kona hoa naita, a ka ae ia kaeoa a ua naita lanakt!a nei me keia mau olelo: A pini n'u k* rina lenlea, I makana na'u ka pahikaua o ka U»akila. s Elike aoe ke knnaka puuwai haimama e makee ana i ke aloha o kona hoakanuka, am ka moho lanakila va lele iho mail«na iho o kona lio, a haawi i na kokua ana &o kona lioa poino me ka nana ole ae he enemi ua mea poieo ala nona 1 ni mmute aku i hala. Hapai ae oia i ua naHa poino ala iloko o'kona mau lima pukonakona o ka ikaika, a lawe aku iaia no kahi e loaa ai iaia he oluolu iloko o ka m«ha, alaila, mahope īho o kona hookuu ana aku i ka mea poino iloko o na malama ana a kona mau hoaloha ponoi, ua kau hou ae la ia maluna o kona lio a holo aku la no kahi o ka ilamukia nui o ka la, a haawi i ke aloha salu* ta me ka 'winiwini p feana pahlkaua mamua o kona huli hoi ana aku no kona hale hoomaha, Be hapalua hora wale no i hala ae, wawalo hou mai la ka leo o ka o-le e kahea ana i na naita a pau e akoakoa hou aku iluna o ke kahua lealea, a haawi i ka lakou mau hoolohe ana no n» olelo hoomanao mai ia ilamuko enai, aka, heaha ka mea i ike ia ia mmuie a ka leo kahea o ka o-le no ka akoakoa hou ana aku 0 na naita a hoolohe i na kauoha e haawi ia mai ana. Ua hoea ae maluna o ke kahua lealea he hookahi wale no naita, o "ua naita ala, o kela caita no ia o ka lio hulupala. Alaila, auhea ka hoi kela mau iiaita lehulehu i ike ia »a ka hoomaka ana o na lealea, ua pau lakou 1 ke auh.ee iloko o na palapu a me na ehaeha i loaa ia lakou rja ua mau lealea ala i pau aku la, a o ka

I * ' Tpr I'*'*" -j I uiiii'i o k»i lio hulMpajn ,Jbo uO ke kaonlmaea hanohiiino hookahli kn# f hik? ** « hnoko i ka fntk«u:fit;<* "k( 'i ;<■ k . O k« aloha «slutd, oia ka huaolelo; hoolaun* mu* a ma HalU knekīU' nt! ! l.aawi uVh ai o ka iUmuku • ka la, a kali uu n& olelo ko 0 ka hoomanao e hattwi m tnni ttna mat na lehelehe mai o ua ilamuku o«i, oiai, oia (ilanauku; e ku znai ! ana me ka haiohano nuf o kela, oihaaa i hookau a pom ia aku maiuna oaa, Ma kuhi oke p'oha ana mai o kona leo me ua huaolelo hoomanae, «ia heeha mau leo o-)e i wawalo ae i»6 ka ikaika e wawuhi ana i n« j paia ea papuhea o ka lewa, a i ka | ka eha o np manawa o ke kani ana aku o kela mau leo o le, h wa i kukala mai ai aa ilamuku ala, ua hookuu ia na lealea, a ua HIo hoi ka hanohano o ka la 1 ka naita huokahi wale no e ku nei iluna o ke kahua ! lealea. ! * Alaila, me kela mnu olelo a ua I ilamuku ala, iho mai.lu ia m?i kona ! wah: mai no kahi a fea naīta e Ku I ?na, oiai, ka naita ua lele iho ilalo iho o kona lio, » o ka huaolelo mua o ka hoolaann a u« ilamuku nei i pane tuai ai; E Sir Naita lanakila, e ae mai ia'u kou hanohano uia ka hoike aua m«i i kou inoa, i hiki aila'u ke hoike aku imua o kek anaina o oe ke Sir Naita i liloai ka makana o | na paa sepa gulā o ka ]a o Sena Ke- ! oki k me Sena Mikaela. ! Oke Kuewa au o Lanafoda, ka ! mea i aea mai kona mau ipuka mai, | wahi a ka pane. Ua haawi mai ka ilamuku i ka hoemaikai ana i ka najta, a huliho hou aku la īa no kona wahi, a no keka&i mau minute īke ia aku la ia e ku ae ana iluna a wehe mai me keia man olelo: £ na Hi, a me na poe i akoakoa mai e īke i ka hopena o keia la kaulana o ka hoomanao poina ole ia ana ma ka umauma a me ka puuwai o ko kakou lahui. He la i haawi ia ai o ke kuokoa a mē ka lanakila i kela a me | keia kanaka koa e komo iioko o ke kahua lealea a hoike ehia la pa tausani kona ikaika, a oiai, ua ike kakou i ka hopena o na hana i malama ia ma keia la, e hikī ai ia oukou pakaui ke hoopuka i ka olelo hooholo lokahi me ka hoopaapaa ole ia, ma ka haawi ana i ka laaakila i ka naita lnnatila o ka la. Ano, ma 1 ko'u" ano he ilamuku nui no ka ia, ke knkala aku nei au ua lilo ka lanakila o ka la ia Sir Kaiia Kuewa o Lanafoda } ka moho lanakila hoi i aea mai kona aaau ipuka mai, a ua lilo pu hoi oia ka haku o ka uiakana i hookaawaie ia no keia la lealea a o ua makana ala, oia 30 keia mau * j paa sepa gula. A e nji lii amo ka poe i akoakoa mai, ua liookuu ia ua J hana o k<;ia la, aoie i pau ua lealea ' 1 hookan>yale ia, aka, auli<?a ka

j» 'ii i:b':(* bui ktt li't} iu i/ liikl U! kii ! i'i kil lUilWilLu U(t 0 i» ! I n?i'fa l.nakila. # | !.<• fj)inute o a<; i ifeo m ui ke ohohia a me ka pīha hauoli o naj msVf».ikfiu la a:« keia, i kū-! ia mnf 1a Tra rr:ōbo lanaki!*, • j to kel. j,a a sōi/u «u. | (ofna« 'ip atu ia iloko ona kiuiaa j bati okn !a.j Jiila ke Kue?ra . 0 Lan.'.fa<3a, - j Ma kHn wnhi o ka mnote!o 9 ke ' Sake!a L'ir.Hf<jda e hoomaka aku ai | ko kaaa ike *na e ka mea heluhelu 1 ka Hakn Opio Welemoneka ma ka īooa ke Kuewa o Lanafudi, a o ka poe īloko o keU ahama makaiI kai i lohe i keia inoa Lanafoda i ke | kuHla ia ana mai e ka ilamuku, tta leie hope aku ko lakou mau laoomanao ana no ke Kakela Lana- ] foda, no ka mea, oia wale no ka Linfifwdii l ike īa ma Enelani, a ua aiaau īho lakou ia lakou iho me na ninau oka hoohuoi. Walii a lakou ī hoomaoe ae ai, aole anei keia o &e keiki a k& Haku Laqafoda o ke K.a--j kela Lanafoda ? A ina o ke Reiki keia a ua Haku Lānafoda ala, alaila, no keaha oia i heie mai ai malalo ofeela inoa e kapa ana iaia he Kuewa no Laiiafoda. Ūa haalele aku anei oia i ki>na hdtue kakeia, a i ole, ua ala mai anei He mau kuee ana mawaena ona a me kona.mau makua? Ma ke kaona o kaolelo ua hoike maopopo mai ia i ka manao o ke kipaKu ia mai e liio ai oia be kaewa a me ka aea mai kona i mau ipuka ponoi mai, aka» i nahea nei hoi i iohe oie ia ai kela mau kuee ana mawuena o ka makua a me keiti? 0 keia ae ia na meie o ke poliihl-, hi i ala ee iloko o kela a me keia kanaka i kamaaina i kela inoa La-, uafu(Ja, aka, o ka hiki ana nae e j hoomaiamalama ia na pohiiiihi a ua hunakele ioa ia aku ia ia lakou, j aoie loa. j Nou iho e ka mea heiuhelu, ua j maopopo īa mea ia oe, a nolaila, e { hookuu aku kaua i ko Ladana poe j e hoopohihihi ana no lakoa iho a na ke au o ka mauawa e hoomaikeike { mai peia io ka keia naita lanakiia i hoike ae ai i kona inoa h.e kuewa oia no Lanafoda. 0 kela kahua lealea o ka lanakila i loaa i ua Kuewa ala o Lanafoda, ma keia la o Sena Keoki a me Sena Mikaeia, ua holo aiauaa ae ia a puni o Ladaaa, a ua hoea loa aku ka lohe ma ke Kakeia Lauafoda, me na ni* nau pu kekahi e uiele aku ana i ka | Haku aoo, ina paha ua hele mai ka> | na keiki maiaio o kela inoa Kuewa , o Lanafoda, aka, oia mau ninau ana j nae iuaua o na kanaka a haku haa-, kei a me ka piha hookano eiike me Haku tjautifoda, aoie loaia e paue ia mai me ka maikai. 0 ke pakihe a me ka hoowaiiawaha o ka hoiuo, oia ua haina » ua Wku ala e haaw t mai ai/a e hoole aua hui aole oift i ike ke o Lanafo.da a, aple i|i. ana keiki e

■ j t lU. L .JJIJ !■ .1 M|^| L , WhiUu U # , bu kuuuka puuv?ai a^&koaA, ka Iluku Lttix a fo<lft alia. wa keia. nuhou kumahau o kft g£U| i U>k* »i, « |>ili aua j kaua itukt> x*>, Miihi iiiu la ia kona iū»u oaanae wikiwiki o ka fyuhu kipttku. MOKUiJA.iT. KA LBDE HQLO LIO K4l^J$AO— KA PUI LILU AHIU O 84SADKLA—KX ALOHA 1 K.A UiC 0 XA LZ{». O ka puili aua ae 0 kekumu» me ka haumana iioko o na lulu iii&n ana q ke uloha, om lL&MQumiUfk Kal»uda i j»ai| ai aifr u» oielo iuui» oka umhalo: Hauoll kug i ka ike ana ua lilo ka hanohano o keia la e kuu alli : opio. ua kuhihewa au o houhui raare wahine au, oia ko kaua bora I hope e hui ai ma ke »uo he kumu a I me ka haumana, a haaleie jpaai oe i | na poai o u? k O -aaka i poai ia e lilo ī koa, aka, i keia la, wa hookaulana aku kau mau hane i lawelawe iho nei i K» linoa o Mo.neaiua K,alauda. Ano, e kuu h.aku aiii opio, © laws aku i ka'a mau hooenaikai. ana o ka mahalo, a e HIo hoi oe i koa a i naiU kaulana īoa keia mua aku, a o kau mau kahua paio o kie koko a iue ka , pfthikaua. e lilo ia ijkabua a i fcuahu e alana a e mohai iā aj kpu ike i hooia no ka mea i honpoino jwale ia* n i anela luku hoi no na poepakaha a pan. | He kunotf poo o ke aaluU ka k« naīta Kaewa o Lataafo<Ui haawi aktf ai no kela mau |Olelo * kana kumu, a ia lauai ī na poili ana a ko nuj>u limu ua wawalo koke ae la ka leo e aa kanaka e kahea a e hooho ana no kekahi lede hololio kamahao. Me na nanaina pīhoihoi o ka puiwa « hikilele, ua huli koke ae la ka naita Kuewa o Lanafoda, aia hoi, ua halawal io mai la me ka ike kftn.lv mau maka ua lede holo lio kamahao ala. . 0 ke kulana holo lio o ua iede ala ma ka ike aku a ua Kuewa nei o Lanafoda, he kulana ia, aia oia malalo o ka ahai puahiohio ana a kona Ho, a e hoao ana hoi ua lede holo lio kamahao nei e kaohi i ka holo pupule nna a konalio. ! Mamuli o keia kufaßa o ka lede ho'o lio a ua Kuewa nei ī hoomaopopo afeu ai, he kupilikii e loaa ai kekahi ulia poino iaia ina aole e haawi ia na hoopakele ana nona % nolaila, me ka eleu nui o ua naita nei o ka lanakiU, hoomalo mai la oia i na kaula kaohi o konalio ka paneanaiho: Imua e Prince no kealualu ana ka'meheu o kela Ko eleele holo" pupule e ahai ala i kela kino wahme, a e hoike hoi ī kou mama a'u i kaena mau ai | he hoku welowelo no Lanaioda. | — V | Ua hala hon aku la o Kooaisīna I Boe no aawaii ma ke Kiuaa •j>9 Ui*Ps*iua, uo mm i