Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 43, 26 October 1901 — Page 6

Page PDF (647.42 KB)

This text was transcribed by:  John Reppun
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA POAONO, OKATOBA 26, 1901

 

KE HOOMAKAUKAU IA LA KA MAKE O CZOLOGOSZ

-

            Albany, Nu Ioka, Oct. 14. E hoouna aku ana o Luna Nui C. V. Collins, he noi i ke Kuhina Nui e wae mai lupa aupuni ma ka aoao o ke aupuni no ka hoea ana mai i ka wa e lawe ia ai ke ola o Czolgosz maluna o ka noho uwila, ka mea nana i powa ke ola o Peresidena Makinile. He 26 wale no poea ae ia e hoea aku ma ke keena e make ai ka powa. Ua hoouna mai ia o Luna Paahao Meade o Auburn he hoike la Luna Nui Collins he 1000 a oi noi no ka ae ia ana aku e ike i ka lawe ia ana o ke ola o Czolgosz, aka ma ke kauoha nae a ke kanawai ua kuapalena ia na poe makaikai.

            Ua hoike ia ae  maloko o ke Keena Paahao aia o Czolgosz iloko o ke kulana nawaliwali loa aole ona weliweli i ka make maluna o ka noho uwila, aka, he hopohopo nae oia i ka make maloko o ka lima o na kanaka.

            Mai kona wa i hoopaa ia ai ma Auburn a hiki i keia wa he mau tausani leta i hoouna ia aku iaia, aole wale oia, aka, he lehulehu pu o na puolo hua ai a me na poke pua. O keia mau leta, na pu olo hua ai a me na poke pua aole ia i haawi ia aku i ka paahao.

            O na pua a me na hua ai, ua hoomaopopo ia mai na Ahahui Karistiano mai no ia, a pela hoi kekahi mau leta e hooluolu mai ana iaia, a o kekahi mmau oleta mai na poe manao hehena no ia e hoike mai ana i kona uku hoopai ina i loaa ia lakou ka mana hoopai ma ko lakou lima. Ua olelo ia ae e hoohikilele ia no ka lahui ina e ike ana i kekahi mau inoa i hoouna aku i na pua a me na hua ai na ke pio.

-

HELUNA PAKE MA HAWAII NEI.

-

            Wasinetona, Oct. 8. He hoike kai loaa mai la ia Komisina Yerkes e pili ana i ka nui o na pake i hoopaa i ko lakou mau inoa ma ke ano he poe noho ma na Paemoku Hawaii, i paa ma kela Iune aku nei. O ka nui o na pake i hoopaa i ko lakou mau inoa he 28,925, a he 6000 kona heluna mahuahua ae i ka heluna lahui pake ma kela helu kanaka ana aku nei. O ka nui o na pake no ka mokupuni o Oahu he 17,482, a he 3,907 e noho ana ma ke kulanakauhale o Honolulu, a oiai, he nui na poe i hele mai i a wahi e hoopaa ai i na inoa, nolaila, ua hiki ole ke loaa ka huina pololei o na pake e noho paa nei ma ia kulanakauhale. No kekahi mau mokupuni e ae penei ka nui o na pake i ike ia:

            Hawaii, 4,644; Kauai, 3,418; Maui 3,348; ame Molokai, 33.

HE AKAMAI HOOKELE MOKU MAOLI NO.

-

            Aia he mau manao io ana mawaena o na kanaka heihei moku o Nu Ioka, o ke kumu i loaa ai o ka lanakila i ka moku heihei Columbia mamuli no ia o ke akamai lua ole o Kapena Barr, kona kapena i ka hookele ana iaia. Ua hhhaule aku ke Columbia i ke Constitution ma ka laua mau hoao heihei ana, he moku heihei hoi ke Constitution i kapili ia ma ke kulana holo loa, oiai ke Columbia iloko o kona mau aahu kahiko.

            O Kapena Barr no ke kapena o ke Columbia ma ka heihei ana me ke Shamrock I i ka 1899. Aole o ka hookele wale ana no

ko Kapena Barr wahi i kaulana ai, aka, o ka imi ana kekahi i kahi e loaa ai he makani i kona moku. Ua ike ia ma na wahi a pau ana e hooholo ai i kona moku e loaa ana iaia he makani , a he kakaikahi loa kona wa e hoohoka ia ai, a e lilo mua ana i kona moku ka makani nana e lawe haaheo aku iaia mamua o ma loaa ana aku i kona hoa. ma ka hoomaopopo ia o Kapena Barr, ke kanaka naauao loa o Amerika i keia la ma ke hookele moku heihei ana, a he nui na heihei ana i lawe ae ai he mea i hiki ole i kekahi kanaka okoa aku ke hana me keia moku.

            -

MAKE O PERESIDENA SNOW KE POO O KA HOOMANA MOREMONA

-

            Loko Paakai, Uta; Oct. 10. O Lorenzo Snow, ka elima o na Peresidena o ka Hale Hoano o Iesu Karisto o na La Hope, a i ike nui ia ka Hoomana Moremona, ua make oia ma ka hora 3:35 o keia auina la ma kona home ma Bee-Hive Hale, mahope o ka hoomailo ana a ka ma'i i ike ia kona hopena poino ma ke ahiahi wale iho la no onehinei. He mau pule lehulehu i hala ae nei ua loaa oia i ke anu, aka, ma ka Poalua nei no nae ua hoea ae no oia ma kona pakaukau. Ma ke kakahiaka onehinei ua loaa iho la o Peresidena Snow me kekahi ma'i luai, a ua hoea mau mai ia me kekahi mau hora o ka la.  Ua kahea ia na kauka a ua noho lakou ma kona aoao a hiki i kona make ana.

            Ua hoopihoihoi pu ia me na alakai o ka hoomana Moremona ma ka la inehinei a pela me ka ohana, a o lakou pu kekahi ma ka aoao o ka moe o ka Peresidena i  kona wa i pauoho mai ai.

            Ua hookaumaha la o Uta holookoa i kawa i pahola ae ai keia lono kaumaha, no ka mea, ua ike ia aku oia he kanaka naauao, he lokomaikai a he pou hana ikaika no ka ekalesia Moremona.

            O ko Snow make ana aku la, me he mea la, e koho la ae ana o Iosepa Kamika ma kona hakahaka kekahi o na luna kiekie iloko o ka hoomana.

            Ua hanau ia o Lorenzo Snow, ma Mantua, Ohio, Apr. 3, 1814, a ua hoonaauao ia ma ke kula nui o Obelina. Lilo oia i Moremona i ka 1836. I ka 1848 i haalele aku ai oia ia Ilinoi a nee mai la no Loko Paakai a kukulu ae ia i ke kulanakauhale o Loko Paakai me kekahi mau ohana no lakou ka nui he 100. No 30 makahiki kona noho ana he hoa no ka hale oluna o ka Ahaolelo Teritori. I ka 1855 me kekahi mau ohana ua kukulu ae la lakou i ke kulanakauhale Brigham, ma Uta Akau.

            He eiwa ka nui o na wahine a Peresidena Snow, a he ekolu o lakou e ole nei, a mai keia mau wahine he 43 ana mau keiki e ola nei. I ka 1886 ua hopu ia oia no ka mare lehulehu, aka, ua hookuu ia mai ma ka palapala hookuu kino. I ke 1896 i koho ia ai oia i Peresidena no ka hoomana Moremona, ke kulana kiekie loa ana i paa ai a hiki i kona make ana aku la.

-

MOKUAHI KINAU NO KAPALAKIKO.

-

            Eia ke lohe ia mai nei e hoouna ia aku ana ka mokuahi Kinau i Kappalakiko e hoomaemae a e hookomo ia ai i mau ipuhao hou nona ma kahi o na ipuhao mahu kahiko i ike ia ko lakou kupono ole i keia @wa. Aaole he maopopo loa o kona wa e haalele iho ai i keia mau kaiaulu, aka, ua koho wale la mamua no ia o ka mahina o Maraki.

-

POOHU KA LAE O IA LOIO

-

            Ma ka noho ana o ke Aha Kaapuni ma ka Poalua nei e hoolohe i ka hihia hoopii kue a na malama waiwai o Kapiolani i ka hui o E. Peck ma. Aole i hiki mai o W. Kini, ka loio o ka aoao hoopii, a oiai, malaila no o J. L. Kaulukou kona kokua no keia hihia, aka, no hoole nae oia i ka lawelawe ana aku a hiki i ka wa e hoea mai ai o kona mua. Ua kakali ka aha i kona hiki mai a huli ia aku la o Kini maloko o ke telepona a iloko o ka wa pokole ua  hoea mai ia oia, na hoike aku o Loio Kini he m ano kuhihewa kona e lawe lawe ana kona wa e hoea mai ai, me ka pane pu ana mai ua makaukau oia e uku ka hoopai a ka aha e hookau aku ana maluna oha.

            Ma ko Lunakanawai Gia manao aole i lawa na kumu pale ma kona aoao no kona huikela ia ana aku e ka Aha Kaapuni, nolaila ua hauoha ia mai la ola e uku i ka hoopai o $50. Wahi a Lunakanawai Oia, aole ona makemake e hookau aku i kekahi hooopai koikoi maluna o Kini, aka, ua hiki ole nae iaia ke hoopakele aku iaia, oiai, ua hana ia ia hana maluna o na kiure i wahi ao lakou e hoea pololei mai ai i ka wa a ka aha e noho ai. Ua uku aku o Kini i kona hoopai a hoonee ia aku la na hana o ka hihia.

-

HE MARE HANOHANO

-

            Ma ka Poaono, Oct. 12, hora 12 awakea, ma ka luakini Katolika o Waipio nei, i hoohui ia ae ai e ka Makua Paul Roulin o Miss Mary K. Perez o ka Wailele o Hiilawe nei me P. K. Kahalehoe o ka Paliuli i Kauakanilehua o Hilo. Ua piha kui aku ka luakini i ka ohana a me na makamake, a mahope iho o ka hauhoa ia ana i ke kaula Kaakolu o Pilikookua, na kai aku ka huakai ma ka home noho o na maku o ka wahine, a haawi ia ae la he anaina ike i na mea mare no hapalua hora, ua nui ka ohana na makamaka a me na hoaloha i haawi aku i na makena, a mawaho ae o na makana a ae, ua h iki aku ka huina o na dala i makana ia aku i ke $77.75.

            Mahope iho o ke anaina ike, ua hohoia ia mai he elua papaaina o 18 kapuai pakahi ka loihi, a ua piha me namea ai momona e ko'u ai ka puu ke haupa iho. Oia hoi, ka bipi, puaa i hoolua ia, i'a hou, amaama, opelu opae kolo, opae oehaa a Paahana, na omole wai momona o na waihooluu like ole, kope, palaoa, meaono, a pela aku. Ua ai, ua inu, a nele maoli i ka rmi e waiho aku ai, maona mai hoi kau.

            Ua hoonanea ia ke anaina e ka hana be na ohe fluta a Mr. Kumuhou, kekahi o na keiki puhioho kaulana o ke Kula Hanai o Hilo i ke au ia Laimana, he ui mai hoi kau, he hone mai hoi kau.

            A i ka po ana iho ua wehe ia ae he aha hulahula nui o na poe i wae ia, no ka hanohano o na paa mare, malalo e ke alakai ana a kekahi lede, oia hoi, o Mrs. Halakate PIla Palima. He palanehe ke kiina o na kaina wawae o na hoe, a he lehia hoi maka hula poniuniu (waltz).

            Ma ka hoomaopopo aku a ke kiu, me he mea ala, ua like keia anaina hulahula me kekahi  o na anaina hula e haawi ia ana e na moi elima o Farani, no ka hanohano o ka Emerperesa Josephine, he ui mai hoi kau. He elua la ka ai ana i na mea ai o keia papaaina i hoomakaukau ia. Ua hoi aku na kanaka me na io bipi a me na io puaa, no ko lakou mau home me @@ haouli.

            Ua lawa ka inu ana o ka'u makakila i ka wai lipolipo o ka inika, oiai, ke hea mai ia ia'u ka Lauohai o Pilikooiua ua ahiahi.

                                    MALUOHAI.

            Waipio, Hamakua, Hawaii, Ot. 12, 1901.