Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 43, 26 October 1901 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:- KAKELA LANAFODA -:KA:- Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:- Pua Lilia Ahiu o Sanadela. [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO KE:KAKELA LANAFODA -:KA:Ipuka o ke Kuewa me ka Aea. -:KA:Pua Lilia Ahiu o Sanadela.

MOKONA V, *A OAWi Amu 0 «AWAP -ST* C4 ILOKO Ō 22 ALOHA. — EE o hnai'OPA; Me n» maka e haloiloi anfl mfe ka waiaiaka, mw m la ka **ua Lili'a Ahiu iluiaii i kana 6ane iaia e kuloo ltio ana, a#ae fc»l©o malie o ka nabecabe pane ae la oia: Kun Ha ko, na kou aloha J hooKiaona tuai i ktitj puawai pololf, a o kon maioaO paolele o ka hilinai malana o«» oia ke koō e malpeloe ai ko'o eoau kapuai a bma ole hoī au iloko o oa manao paiupalu a nie ka hohe wale, o oe kuu ola a me kuu liauoH ana e LaDafoda, a i ole pela, alaila, e hoihoi aku ia'* iloko o ka opo piha ole 0 ka lepo honue, iaa kē ano he wahi-

ue i nrle i na to©ft 6 pau o ela ana, i>o ka mea, o ka lus kupapa» *U waī® no ka lioaie kaponō no lakou e nqljo mehameha ai. A e kua Pua Lilia Ahiu, mai hea a kapa mai ia'a o Laoafodfl, e hea ioai ja'u o kau kane, a i o kao aloha, tia hooliL mai kala inoa La* naftda i kau kane nei i kuewa a i «ea, alaila, o na inoa lapuwale elike ;lb.b la tne ia ke ano o hoolilo ana ia'u i meāi hoowahawaha ia, e aē ana anei au e o iamaimaluna e'u? Aole loa J Ma kaki a kuu puuwai i waiho ai, aia pa malaila ke ola, ka ikaika a me ke kino holookoa o kau kane kuewa.* Alaila, e kala mai ia'u e kuu haku kane, wahi a ka Pua Lilia Ahiu, me ka haawi ana ae i hoekahi honi muki ana ma na lehelehe o kana kane, alaila, hoi aku la laua no ko laua keena moe no ka hui a halawai pu ana aku me na kini i hala mua i ka aina' kamaliao o na moeuhane pahaohao. Uakiekīe aeka lft maluna o na kakaipali o Sanadela i ka wa a na epio ī ala mai ai, a nuahope o ka paina.kakahiake, aīa ua Haku Ku--ewa nei o Lanßfocta a me kana kutnu e hele ana i ka makaikaj ina palena o na oawa ahiu o Sanadela, mala?tf o na a&kai a me na pa»!ata ana a ko laila kaikamahine kamaaina (Pua Lilia Ahiu) a ua ik£ laua i na pah nihimhi laumania, n» Kihapa pua nani, na mahina ai uliuli a me na kahawai lana malie, aka, maluna ae nae o na mea a pan, he hookahi no nam oi ae o ka heke hiki ole ke hoopaapaa īa, oia no, ke aloha o. ka'u o»ea f aloha aiT J

Af s n barj) ona kila- ! kil& o i36 p«īl * i»o ki ui hhhh o n& 1 V«hlfeo h h >ftal3n ;t ): rji«; i'ih ■ hf-nliti !>t fco Ukou oi & i»e ko lakou btl« ift! | Ita mā«Diftc* a me ka bcmofo!e 1 fco niolin " I*a i pnni r 1.10 ; f»apale alii oo ke kelki & ke kanaku.' Aole Joa, aole loa ko lakou mau noai iloko 0 ko lakou maU kahiko o ka ui e hikl ke huna iho i kR oīa»o 0 kela oleīo: Ke aloha o ka'a mea 1 aioha ai--0 keia ae la ka oleīo keba o ke kaena & ka Haku Kuewa o L&nt>f c!a i hoo»ADRO aku ai EC&)unft o V 3 na w»hiae >& lakou i huli boi m&i' ai mai ka lakou huakai makaikai ma! i ka aani afai« o na abiu o Sanadela, a i walii e ifce !a 6i ka oiaio o na olelo a Htika Kuewa nei, alaila, e nana aku ma kahi i 'olelo ia tta ke poo o keifc moku'na, oa ]a ]loko o ke āloha, a!Bf?a, o ike ibo no kitt>a me ka hoohewahewa oīe e ka mea b6ĪubeTil 1 ka mana a me ka ikaika oia mea he aloha, aole loa oia epio i na waikahe he uui, aole loa ho! e nalowale iloko o ka hohonu lipolipo o ka moana akea, no ka mea, o kona laula akea a tne kona loa i'oko o ka loihi, ka manoanoa hoi a me ke aole loa he mea ana belu iniha 6 hiki keana i ko»a mau kapuai knea. He kiekie kona i oi aku i n a lani, h6 hohonu hoi eaamua aku o na wat o ka moana, a o koni manoanoa, aole e hiki i ke

kauoaaha o ka honua ke kau pu ia me ia ma ka Dtea helu kaupadaa> alaila, ina peneia iho la ke ano oia zuea he aJobe, auwe, aole no 1 kana mai ua mea he nui ino o ke aloha iioko o keia mau opio. lioko o kela mau la o ka noho. ana kane a wahine o ka Saku Kuewa o La,nafoda a me kana Pua Li--1 lia Ahiu ma ua oawa ahiu o S*&aelela, aole loa he la e hoike mai ana i i ka nele o ko laua noho pu aua a puiii aku kahi i kekahi me na hoo--kaau olelo ana i piha . me ke aloha, I Ae, ua noopiha ia e |aua kela a me (kem la iloko o ke aloha. i Aole na otelo huhu, aole na oleio j okalakala o ka inaioa, a nele loa [ aku hoi me na hana e hiki ai ke ! ike ia aku ia mea he kuee a hakaka, aka, o ke kamumumu wale no o ke aheahe malie, Alaila, he mau ui alo-'| ha keia i hanai a alana ia me ka hilu, ke ike ole ala i ka hoohakaka ' a me ka huhu. O na minoaka ana ■ maluna o ko laua mau helehelena, j aia ne ke aloha ilaila, oa kuuou 1 hoohie ana, £ * pili ala no ke aloua' ; na olelo i hoopuka ia me ka nahe - | nahe," ua kamallio a hoopuka ia aku ia me. ke aloh», a ma na mea a pta he aloha wale no ilaila, aole wale ma ko laua manawa e noho aha ma ka home e ike ia ai keia ano, o ka Jao» tnāu huaka? hele holoholo, aia nb lee alohA 'l'e «kali a ke hahai ala mahope o laua, a Ina he mau eheu t;o laua « Mla ai ke lelelloko*

-Ii» hwi, Mh, ■ aoh }jfj & it&lo o ' ff.t* |>u srui, 00 kmm iMauii rr»uu uloh* h at:u 1 na !«'< iī.o t. kn Ifwu i ka 3 mt ka lolenhi o'kuulohi Uoko' 0 ' īioko oia lokaM o fee aloh» o kane me fea wahfrte, Va pīlī paa ana ' hoī o na manao pauli!« lfc"bīTinaJ o ■ kek»bj maluna o kek&hi, aia b©i, j l»*al«te mftl U o KalauA*, komu ao kakapahi a ka Haku Opm la f?a- . naelela, a hali bo! aku la iloko o na puili lulollma ana o ke aloha me na ' hoomanao hop® mtJ «a kam« ala ' roai, e ht,<ift hou t»a£ «na no ia no Banade]a, itia b« hana kekabi e makemake ia a! na a kofctt» ana a kana aiii opio, O keia mau olelo hope o ka Uoomanao a ua kumu ala, aole ola r mo«uhane e halawal koke ana oia' me ia olia laki o ka manawa, aka, iaia i fcomo aku ai no I«adaaa a he, ma« la helu wale no eha i h&la ae, &ia he kuahaoa i kukala ia ao e ka Moi Kale I, e kahea ana i na kanaka koa a pau o ka wiwo ole mai ke koa haahaa e paa ana i ka elau pu, a hiki i ka naiia. kiekie e noho aiii : ana maluu» o na kila, no ka hoea aoa aku ma ka haiealn Weet- : minißter Abbey, a haawi i na koku» I ana e hoopakele fa ai ke 'kalaunu'a ! me ka aohoalii mai &a lima bao wale

iuu o ni enejQi, O k*ia kuahaua kahea ma ka ao- | ao o ka looi o na Pelekane, oia ka j oa Fnraai nei i ku iho ai a haawi i i kana mau noonoo qna o ke pihoihoi | alaila, u>e ka leo malie o ke kuoo, naoounamu ae la oia: Ka haoohaao Uoko o ka ianakila a kau haku alii i.bo«awana i», o oe ka moho a'u e hooUona aku ana imua o ka moi. Ee loaa ia oe ka hanohano a me ka laa&kilai alaila, o ka loaa pn ana no i» ia kaua, a ke haule oe, o ko kaua hanle iike ana noia. . me n* kapu&i maloeloe o ka wiwo oie, aia ua wahi kanaka a kuinuAO kakapahi nei e kalali ana no ka haiealii, a i ka wa a ka huaolelo kauoha, ku a hoike aku i buaoielo pas& i haawi ia mai e ke koa kiai puka me ka wini o Jjana elau pu, ua pane koke aku la ua wahi kanaka ala aia ola malalo o ka misiona hooko kauoha i ka m&kemake o ke kuahana a ka moi. Eeuoole, aia ka puka pa ua hemo a hnmaaia ae la a loaa mai la hoi ka ae la ana | no ke komo ana -aku, me ke kali j hou ole īlio ua awiw» aku ia oia no i ke alo o ka moi a hoike i ka manao I o kaua misiona i hoea aku ai: tīa j haawi mai ka !Mfoi Kale i kana mau ! hoolohe ana me ke akahele, alaila,' me fca leo oolea pane mai la oia, | Ka JSaita Kuewa o Lanafoda. Oj Lanafoda liea keia, e l.a Lanafoda anei noua kala kakela e ku ma) la, i keta Haku haakei a piha Ma, ha, ha, o kekalu obaua_alu pi- : hookauo anei ka'u e ae aku ai | flakou e hoopakele ka nohoalii o j Aple loa! Aole j

h* 0 it , Jtal f ; y m ā'o p hau laia uiiik!-> o kciit XjUjsiy pilla hook uu'/, t *t# if!f mo', e oīuoīo rnaf, a - M>ot i '-, £V ■•-- W.&.Ai • o» hof oe f ka !okomafittl ;» ke '/ Akua. Hfe ojiū\, kuu i oieio mai la qo kel& fitaku L&Oi-i /īi», a ka, eoIj& ia o ka # u Lanafodft e kamailio ne/, Ina pnfea lolae a i ole ua (ike palia oo no kē'la lanakila m% ' ka !a kbk.oko lealea o Sena EeoM a me Rena &ikaela,,aJalla JS e. hooiaa- '.« - ''™T? '. 1 npo )no oe o ua naila lanakila ala o ka'u raolso ia e w&IIio aku ne! i Soq^ !a 4 i lioopakek no' kou nohoali^ wa!ij a IS[alaiMV Aha! Oia L«Ut>fo<ia ka kau e kamaUio ma» ne!, a!alfa» heaWa hoi k« kujca.na o kona Jkaliea a kapa la aoA ttif iafnoa, aole aiiel he.ofctana oia no kela Haku jbo.ptai}o, i paue okalakala ka moj._ , Fololei oe e Ka m:i ma kāu i hoi- -- ' 1" ' * ke » koiio ana naai !a ? aka, o X)ft naHa Kuewa a!a o Lanafo43, aole oia he ohana a pili hanauna paha, aka, o ke koko, ka iwi a m? ka i6 i ooaoli no ia o tia Haka haakei ala o Lanafodft, i hoolilo ia i kuewa a i aea «ai na ipuka ponoi mai o kona home e na manao hahu a me ka inaina 4> kona makuakane Haka piha haake*, a o ka moolelo e pili aoa iaia, e oluolu ka moi e hoolohe nai. • r _ j, - -r - Ma keia' wahi ua holke aku ua hoike ak j ua kumuao kakapaii uei *- - "«E a ke Kuewa o Lanafoda mai ka maa a hiki i ka hope, alaila, me na lima o ka moi e puili'ao», hoopuka ae la ia i keia mau olelo:' Braye lad and } true heart.d soldi^r. Me ke kah hou ole iho i mau minute hou aku no ke keaka ana, lalau aku la ua moi ala i ka peni a kakau īho la i komiaina e hookohu a e apono ana i ua Hakq Kuewa nei o Lana&da q 1iIo« kekahi koa hōopakele i ka nohoalii o Pelekane a me leona kaiauna, a, haawi mai la ia Monaß!ua Kalauda me keia mau olelo o ke kauoha: Hs£wī aku I ko*u mau hioomaikai ana no ka naita opio, a ioike pu aku iaia ua makemake ia ua Euew» : nei o Lanaioda e hooko i ka hano* hano o kona komisina oiiana, a e hoea mai hoi oEno ka haleajil a «i me ka hakalia ole, a hoike īmua ponoio'n i kona hooko pono ana me ka poiolei elike me ka manao a ma ka aiakemake o kom^i* Ua lalau aku o Kalauiia i | mieina hookohu oihana o ke Euēwa | © Lan foda, me ka haawi ana aku i | ke aloha saiuta i ta fcaa. . lele itio la la i kaj^||^m e : »aau a me ka puuvr 4 ili o apih a ia * I na pana kapaMl ana o ka hauoii, a | iioko o elua hora mahope iho, aia u a jkumuaQ .itakapahi.aei e i maluua o Jio ,a hoio aku, ia i no S;m&deta. | t?*tano no fca Hula oke ahi-, | ahi iaia i hoea aku ai w ka home o , kona mau ppio, <nai a ia iho iloko ona puili hma |*A»ha ana a kona maui b*&u aln, e pa ana a ke U moe kim ila!o u* ahlahi?e hooma- | iia i n* ; iuhi maopaopa o ke aUhela