Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 46, 16 November 1901 — Page 6

Page PDF (716.68 KB)

This text was transcribed by:  Mieko Matsumoto
This work is dedicated to:  In Memory of Frances Uyeda

KE ALOHA AINA

Paono, Novemapa 16, 1901.

 

NUI NA HANA INO A NA PORTO RICO

            Ma na hoike i loaa aku ka nupepa Tribune mai @a mahiko aku o Papaaloa, e hai ako ana ia i ka nui o na hana ino a na limahana Porto Rico e lawelawe la ma ia mahiko. Ke powa la lakou i na poe hele ma ke alanui, ke komo aihue la iloko o na hale, a ua pau hoi ka hiki e loaa ka noho maluhia ana malaila. Ke malama la kekahi poe malaila i na pu no ka halawai ana aku me keia poe ino. Ke hooulu pu la lakou i na limahana Iapana a he wa wale no no kekahi haunaele e poha ae ai.

 

MAKE HE KEIKI PUKIKI I KE KAA UWILA.

            Ma ka hora 2:25 o ka auina la Poalua nei ua halawai iho la me kekahi ulia poino weliweli he keiki Pukiki nona ka inoa o Manuel Peter ma o ka pii la ana e ka huila o ke kaa uwila helu 4, mawaena o ke alanui Wyllie a me Kauka maialo iki mai o kahi noho o Ahlo. E kau ana keia keiki maluna o kekahi lio a e hele pu ana hoi me ia he elua kanaka no laua na inoa o Keoki Holo a me Kapena. Ia lakou ma keia wahi i hoike ia ae la a e iho mai ana no kai nei, e holo pu mai ana ke kaa uwila i hoike la ae la mauka mai ma keia alahele like.

            I ka wa i kokoke mai ai o ke kaa na hoao ae la keia poe kau lio e hele ma kekahi aoao o kapa alanui, aka, o ko Manuel Peter lio nae e kau ana @a hoomaka koke iho la oia e hoololohe me ka emihope aua aku no kahi o ke kaa uwila e holo mai ana me ka ikaika. I ka ike ana o ke kalaiwa kaa uwila e halawai ana he ulia poino me ke keiki opio, ua hoao iho la oia e hoopaa i ka holo o kaa me ka hoao ana e hoemi hope aku, aka, mamuli nae o ka ikaika loa o ka holo o ke kaa ua hiki ole ke hoopaa ia, a loaaaku la ka lio i ka palau a kiola ia aku la ilalo o ka lepo me kona hololio. Ua haule pono iho ke kino o Manuel Peter iluna o ke alahao, a mamua o ka paa ana o ka holo o ke kaa, aia hoi, ka hulia ua p@ aku la maluna o ua ke@ki la.

            Ua telepona koke ia aku keia lono i ka hale kaa uwila a me ka halewai a iloko o ka wa pokole ua hoea mai la na kokua me na lako paahana e hiki ai ke hemo mai ke kino o ka opio poino, no ka mea, ua paa loa oia malalo o ka huila.

            He ku i ka manaonao na hiona o Manuel Peter i kona wa i hemo mai ai, ua palahe kekahi wahi o kona kino, a o kona kua, na @ a ua naha pu hoi me kona poo. Ua lele kahiko kona aho a ua puanuanu kona kino i ka wa i loaa aku ai i na lima hoopakele. Ua hoea ae ke kaa makai malaila a lawe aku la i ka mea poino no ka hale kaha o ke aupuni, a maia wahi i hoea aku ai he aha koronero no ka haawai ana i ka la@ olelo hooholo no ke kumu poino o keia opio. He nui na hoike i olelo ae aole i hewa ke kalaiwa kaa uwila, oiai, ua hoea mai keia ulia poino iloko o ka wa aole e hiki iaia ke pale ae. O ka nui o na makahiki o Manuel Peter he 16, a he keiki oia na Manuel Peter e hana nei me ka hui o Irwin ma. O ka uhane ola mua loa keia i poino aku la i ke kaa uwila.

 

KE HAAWINA KUPAIANAHA I LOAA I KEKAHI KA HUNAPULE.

            Kapalakiko, OCt 31. O kekahi mea hoopahaohao e kamailio nui ia nei oia no na mea i ike ia no kekahi kanaka opio e a'o nei i ka oihana kahunapule maloko o kekahi o na halekula a'o kahunapule ma Nu Ioka, oia hoi, kona kakau ana i @ana haiolelo i kona wa e hiamoe kulipolipo ana. Iloko o keia wa e hiamoe ana e puoho ae ai keia kanaka a kii aku la i kana pepa me kana peni a haku iho la i kana poo haiolelo. I ka wa e paa ai o kekahi aoao i ke kakau ia e heluhelu ana oia me ke akahele loa a ina he mau hua hewa kekahi e hooponopono ana no oia me ka mikioi loa. O keia mau haiolelo i haku ia e keia kanaka opio i kona wa e moe ana, a me kana mau hooponopono ana he pololei me he mea la e kaakaa ana no kona mau maka. Mamuli o ka hoopahaohao loa ia o ke poo kumu no keia haawina kupaianaha i loaa i keia haumana ua hoao iho la oia e imi pono i na paha he ike no kona mau maka i kana mea e kakau ana, nolaila, ua kau iho la oia he apana pepa ma kona auwae no ka paku ana i na maka o ke kanaka opio mai ka ike ana i ka apana pepa ana e kakau ana, aka, o ka mea kamahao nae i ike ia ua hoomau aku no oia i ke kakau ana me ka pahee.

            No ka pau ole o na manao ka nalua o ke poo kumu ua lawe aku la oia i ka pepa a ke kanaka opio e kakau ana a pakui mai la he mau pepa like ole, aka, aole nae oia i kakau a hiki i ka wa i waiho ia aku ai o ka pepa a ua kanaka opio la i maa i ke kakau, a ia wa i hoomaka ai oia e hoo ponopono i na hewa o ka haiolelo ana i kakau ai maluna o ka apana pepa i lawe ia aku. Ma kela haku makapo ana i kana ma ka hoopokole ana i kona lohi haka haiolelo i ka wa ala o ke kino.

            O kaua hana oi loa aku o ke kamahao oia no kona haku ana i kekahi mele i kona wa e pauhia apa i ka hiamoe. O kana rula i kaha ai i na laina mele he kookoo. O ke kau ana a na ki, na oi, na pale, a pela aku, na pololei no ia. O n@ huamele ua kau ia no ma ko lakou wahi e loaa ai na leo kani pololei ana. Mahope o k paa ana o na hoa mele ua haku iho la oia i na olelo, aka, mamuli nae o ka nunui loa o na hua o ke kakau ia ana o na olelo e loaa pololei ole ai kona hua mele, ua holoi iho la oia i na mea a pau a haku hou iho la i ua mele la me ka pololei a hewa olo. Kupaianaha no na hana a ke Akua.

 

HOA HOU NA KAMA'LII O PELEKANE I KA HOME.

            Portsmouth, Nov. O na hoohanohano ana a na mokukana i keia la no ke Duke a me Duke Wahine o Cornwall a me Ioka, ua aneane like loa no ia me ka la a ua mau alii nei i haalele iho ai ianei. Ua hoohiwahiwa ia ke taona a me ke awa o Portsmouth me na nani like ole. He puulu nui hewahewa o na kanaka kai hoea aku i kahakai a haawi aku la i na leo huro i na kamahele au moana i ukali ia mai e ka leo nakolokolo o na pukuniahi mai na mokukaua a me na papu kaua aina aku. Mawaho o ka mokupuni Wight na halawai mai la ka mokuahi Ophir me ka mokuahi Victoria a me Albert e lawe ana i ka Moi a me ka Moiwahine o Beritania Nui, Edward VII, me na keiki a ka Duke a me Duke Wahine o Cornwall a me loka. E kiai ia ana na mokuahi alii e elua mau mokukaua hao kila, a i ko lakou wa i kaalo ae ai ma ka aoao o na moku e ku laina ana mai waho aku o ka nuku a hiki iloko o ke awa ua haawi mai la lakou i na kipu aloha ana, na bana e kani ana a me ko lakou mau kanaka e haawi mai ana i na leo huro no na alii aukai. Ua hoowehiwehi ia ke kia o na moku a pau maloko o ke awa me na hae.

 

POINO HOU NO NA AME RIKA.

            Manila, Oct 31. O na hoike i loaa mai la ianei mai Catbalagon, mokupuni o Samar e olelo ana, he umi-kumamaiua mau ka naka o ka puali I o ka regimana Eiwa i hoouna ia mai Bassy aku no San Antonio no ka no@ ana i ke kulana o ka enemi i lele kaua ia mai e 140 Pilipine, a ua make elua koa Amerika a me elua i ho@ha ia. He 14 Pilipine i ma@

 

E HOEA MAI ANA HE HUI PEKU POPO KAULANA

            Ina e holopono ana na hoola@ e huliu ia mai nei e kekahi poe puni lealea o keia kulanakauhale e hoea mai ana ka hui peku popo kaulana Olympic o Kaleponi no ke paani hookuku ana me ko nei mau keiki lae ula ma la @ana ma ka mahina ae nei o Dekemaba. O ke kumu wale no e hoea ole mai ai k@la hui peka popo ianei oia ka hiki ole i ko Honolulu nei poe ke iniu i ka $1,500 i non@i ia mai nei e ua hui la no ke uku ana i ke lakou mau uku moku. He 14 ka nui o na lala o keia hui, a o ko lakou uku a ka hui mokuahi i ae ai e holomai a hoi aku he $100 pakahi.

            Aia maloko o keia hoi na keiki akamai loa ma ka paani peku popo ana, a he kakaikahi loa hoi na hui nana i hoolaule ia lakou. I ko lakou wa e hoea mai ai maanei he makemake lakou e paani me na keiki akamai loa o Hawaii nei ma ia lealea. Ke manao io ia nei i ka wa e hoea mai ai o keia hui, e ohi ia ae ana na keiki makaukau loa o keia kulanakauhale mai loko ae o na hui peku popo eha a ku nei i keia wa ma Honolulu nei no ka paani ana aku me keia hui.

 

POHAKU DAIMANA KUMU KUAI NUI.

            Nu Ioka, Oct 31. He pohaku daimana waihooluu bolu, i olelo ia ae o ka oikelakela o ka nani imua o na daimana a pau o ka honua nei, kai hoea mai la i ka hale dute i keia la. O kona kaumaha he 22 1/2 karata, a ua koho aku ka hale dute o kona waiwai io ma kahi o $70,000. O ke kumukuai o keia puupuu daimana a ka hui Farani nona keia waiwai i makemake ai he $190,000. Ua hoike ia ae ua lilo keia daimana i kekahi kanaka ona miliona o Nu Ioka nei, a e haawi aku ana oia i kana wahine i keia daimana ma ke ano he makana Karisimaka iaia.

            O keia daimana ua hoea mai no ia mai na lua daimana mai o Goloonda, Inia, a o kahi wale no ia o ka honua nei e loa ai o keia ano daimana. He elua mau mea e ae i loaa keia daimana bolu, oia a Hope a me Duke o Brunswick. O keia daimana ano hou i hoea mai la i Nu loka nei he hookahi iniha me ka hapa kona loihi a he hookahi @iha kona laula. Ua loaa ka hanohano i keia daimana ma o ka lawe ia ana mai e kekahi kanaka i hoolima ilima ia e malama makaala loa ia@a a hiki i kona waiho maalahi ia ana aku iloko o ka poholima o ke kanaka nana oia i kuai m@ Nu Ioka nei.