Ke Aloha Aina, Volume VII, Number 49, 7 December 1901 — Page 6

Page PDF (676.01 KB)

This text was transcribed by:  Emma Shinagawa
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

HE MAKE POWA MAOLI IA

            Ma ke kakahiaka nui poniponi o ka POaono nei, na loaa aku la ia Kapena Dalton a me Luna Nana Durfee o ka Hale Dute he ki no make e lana aua ma kahi kokoke i ka hale pailata iloko o ke kai, ua haawi koke aku laua i na kokua ana i ke kino make a lawe mai la iaia no ka hale wappa o ka Matala, a mailaila i hoike ia aku ai ka lohe i ka halewai, ua hoea koke ae o Hope Makai Chillingworth malaila, a lawe loa aku ke kino make no ka halewai.

            O ka mea nona keia kino make no Harry Lubeck, he Norewai oia ma ka hanau ana, a ua noho loihi ma Hawaii nei, he wahine a me na keiki he eono kana e ola nei, a o kana oihana i lawelawe mau oia ke kiai i na waiwai o kekahi mau hui a me na poe e ae e makemake ana i kana mau malama ana.  O ka ike hope ana o ka wahine i ka helehelena o kana kane ma ke kakahiaka Poalima, i ka wa o Lubeck i haalele ai i kona home no ka hale leta no ka nana leta ana.

            Ma na hiohiona e kau ana maluna o Lubeck ua hoea mai kona hopena ma o kekahi hakaka i malamaia mawaena ona a me kekahi mea i maopopo ole kona ano.  Ua pau kona mau aahu i ka weluwelu.  Aia ma ke poo e kau ana he moku nui, a ma kona opu e kau ana he eha i hoomaopopoia na uhau ia me kekahi mea oolea.

            O ka ike e na kauka aole oia i make ma kona lima ponoi, aka ua make oia ma ka powa malu ia ana, uo ka mea, na pihi ia ke kumka i kona wa i leaa aku ai, aia nae maloko ka palule i hele a nahaehae, a ua hana ia paha ma ke ano huna i keia karaima.

            Eia na makai ke huli  nei i ka meheu o ka limakoko, a ua manaoia e loaa ana no.  O ka enemi o Lubeck i hoike mai ai i kana wahine he mau la mamua aku o kona make ana oia no o Oscar Lewis.

            O ka olelo hooholo a ka aha koronero i haawi mai ai no Henry Lubeck, ka haole nona ke kino make i loaa aku ai e lana ana ma kahi kokoke i ka hale pailata ma ke kakahiaka Poaono nei, ua halawai oia me kona hopena make piholo ana, aka, o keia piholo ana aole ia i hana make ano ulia a i ole ma kona manao iho, aka, ua hanaia ia e kekahi kanaka a i ole mau kanaka paha i maopopo ole i keia aha.

            Na keia olelo hooholo a ka aha koronero i kono ikaika aku i ka oihana makai e hookolo aku i ka mea a mau mea paha na lakou keia mau hana lokoino.  He nai na hoaloha o Lubeck i kii la no ka niele ana i ka lakou mau ike no kona kumu i halawai ai @ keia ulia poino a i ole ka lakou mau ike hope ana nona, a iwaena o lakou o Oscar Lewis.

            Ua hoole loa o Lewis aole oia i lawelawe i keia karaima weliweli maluna o Lubeck, aka, o ka mea nana keia mau hana hookauhihi maluna ona me he la na kona mau enemi no.

            He mau haole no laua na inoa o Leighmann a me Peterson, na mea i kau ikaika loa aku na hoohuoi ana o ka oihana makai, no ka mea, he hookahi o laua e kau nei he mau alina maluna o kona mau maka oia o Leighmann i olelo ia ae na Lubeck i hana keia mau alina, a ua lohe ia na olelo hooweliweli a keia Leighamann e hookau aku ana oia i kekahi uku panai maluna o Lubeck.

            Ma ka ike a na kauka ua make no o Lubeck ma o ke piholo ana iloko o ke kai, aka, mahope nae o kona pepehi ia ana a nawaliwali e kekahi mea a mau mea paha i maopopo ole ko lakou ano.

KI HE PUKIKI I KANA WAHINE I KA PU.

            Ma ka hora 9 o ka po La Pule nei ua hopu ia iho la he Pukiki nona ka ino o Tavis no ka hoao ana e lawe i ke ola o kana wahine me ka pu panapana, mawaho o Pawaa.  Ma ka hoike a Tavis aole oia i ki i kana wahine i ka pu, aka, ma kekahi ulia ua kahi hewa ka pu a kapoo aku la ka poka iloko o ka papakole o kana wahine.  Aka, na ka poe nae e noho kokoke ana malaila i hoike mai ua lawealawe maoli ia keia hana kipu e Tavis maluna o kana wahine i kona wa piha inaina, no ka mea, he au minute mamua iho o ka hooko ia ana o keia hana kipu na lohe ia ko laua mau leo hoopaapaa e nunui ana.  Ua loaa aku keia wahine e waiho ana maluna o kahi moe i na makai, a o ke kane hoi ma kekahi kahi rumi okoa aku.  Aole i kukonukonu ka palapu i loaa i ka wahine a he manaolana ko na kauka e loaa ana no iaia ka palekana i ka wa e hemo o ka poka.

E HOLO AKU ANA NO EUROPA.

            E haalele iho ana ma keia mua koke iho ia Hawaii nei o Mrs Paulo Numana no Europa.  E hoohala ana oia he elua makahiki ma ia wahi mamua o kona huli hoi ana mai.  Me ia e holo pu aku ana o Ernest Parker a me Samel Parker na keiki a ka mea hanohano Sam. Parker.

            E ao ana o Ernest i na ike hana lima noeau loa oiai, oia ma keia wahi malalo o ka noho hooponopono ana a Mrs. Numana i kamaaina i na kulanakauhale ike noeau loa e loaa ai ka naanao kiekie i keia opio Hawaii.

HOOKAHAKAHA PAIKAU O NA MOKUKAUA IAPANA.

            O ka hookahakaha paikau nui o na aumokukana o Lana e malamaia ana @aloko o ke Kai Waena mawaho aku o pa kapakai o Iapana, mawaena o ka la 21 o Novomaha a me ka la 2 o Dekemaha, wahi a ka mupepa Manawa o Iapana.  O ka Emepera a me ka Hooilina Moi na haawi aku la laua i ke kanoha i ko laua mau ukali no ka hoea ana ak ma kahi o keia paikau nui, a e makaikai pu i na kaua hoomeamea e malama pu ia ana malaila.  O na mokunaua e komo ana iloko o keia mae hookahakaha ana oia Hatsuse, Asahi, Yakumo, Izumo, Iwati, Kasagi, Chihaya, Akashi, Yugiri a me Oboro o ka aumoku ku makaukau; Yashina, Tokiwa, Tsukushi, Tenryu a me kekahi mau moke e ae o ka oihana kana moana ma Kure a me kekahi ma moku topido mai ka oihana kaua moana ma Saseho.  O keia paikau aole i like aku kona nui me ka paikau i malamaia ai ma kahi kokoke ma Teshima mamua aku nei.  Aka, o na hoolala ana nae no keia paikau he malu loa, a o na aliikoa aina a me moana o lakou wale no kai ae ia e makaikai i keia paikau.  Ua hooluu ia na mea hoopahu ma kahi o keia pai kau e malama ia ai me ka haawi pu ia o ke kanoha i na moku e ae a pau aole loa e hookokoke aku ma ia wahi.

HOOLILO O KINA I KONA MAU MOKUKAUA.

            Tacoma. Nov. 17.  Ua loaa mai la he mau hoike i anei i keia po ua hoolilo aku la o Kina he elua o kona mau mokukaua holomama i ke aupuni o Farani a me ekolu i ke aupuni o Rusia.

            O na moku i lilo ia Rusia oia ka Haishen, Haisho a me Haiyung, a ua kapiliia lakou ma Vuloan Yard, Stettin.

            O ke kumukuai o keia mau moku a Rusia i uku ai me kekahi mau moku topido pu he $5,000,000.  Ua hoowaiwai ia o Rusia ma keia kuai ana, no ka mea, o ka lilo o Kina no na mokukaua ekolu wale no he $6,500,000.  O keia mau moku i manaoia ai no ka oihana kaua moana o Kina ma Pei-Yang, aka, ua ike nae oia i ka nui kuahewahewa o kona mau hoolilo ina oia e malama aku ana ia lakou.

            O na moku hoi i lilo ia Farani oia na mokukaua Kienwei a me Kienan, i kokoke e paa i ke kapiliia ma Foo Chow.  O ka hoomaka ana o keia hana kapili moku ma Kina malalo no ia o ke ao ana a na kanaka Farani, a o na lako no ke kapili ana ia lana na hoouna ia mai Farani mai.  I ka hiki ole ana ia Kina ke uku i na lilo o keia mau lako kapili moku a me na uku hana o na kanaka akamai Farani e hana ana ia lana, ua hana ia he aelike a ke aupuni o Kina me ke Kuhina Farano na kona aupuni e uku i na aie a pau ma ka hoopuu ana aku i keia mau moku no Farani.

NA HANAU ME NA MAKE.

            O ka nui o na hanau i hoike ia aku la aku i ke keena o ka Papa Ola no ka mahina o Novemaha i pau aku la ua hiki aku no ia ma kahi he 87, a o ka nui hoi o na make no ia wa hookahi he 74.  O keia ae la kekahi o na mahina nui o ka hanau ma ke kulanakauhale nei, a ina me keia e lanakila mau ai ka hanau maluna o ka make, he hea maopopo iloko o na makahiki pokole e ike ia no he heluna ahi hou ma Honolulu nei.  He mau hana maikai maoli no keia a aka Papa Ola e lawelawe nei i ike maoli ia ai ke kulana noho ana lahui o ke kulanakauhale nei, kona pii ae a i ole kona @ iho paha.

LOLE PONI MOI.

            Nu Ioka, Nov. 23.  Ma na hoike i loaa mai i ka Trihune mai Ladana mai, e hoike ana:  Aia ke hoikeike ia la ka lole a na poe kulana kiekie e komo ai ma ka La POni maloko o ke Keena o ka Ela Ilamuku o Ladana no ka pomaikai o na poe hana lole amena tela i hiki ole ai lakou ke hana paewa i ka aahu o na poe kiekie e haawi aku ana na lakou e hana.

NA HAWAII MAI KA HOIKEIKE MAI O BUFFALO.

            Ma ka mokuahi Kina i hoi mai ai he hapa o na Hawaii i holo aku ai i ka hoikeike nui o ke ao nei ma Buffalo  Ma ka hoike a kekahi poe o lakou, aole ka lakou huakai i halawai wale no me na ulia o ka pomaikai me ka hauoli aka, he ano kupilikii maoli no ma kekahi manawa.  Ma ka manao o kahi poe o lakou aole loa lakou e ae hou e hele ma kekahi huakai i na aina mamao ina e like iho la me keia ka pilikia.  Aole ko lakou luna nui haawi pololei mai i ka lakou mau dala o ka sellke ana, oiai no nae e piha mau ana no ko lakou kahua i na poe makaikai.

            Ua hoole ae ka hui mokuahi o Waila ma, i ka oiaio o na wawa olelo e kamailio ia nei e hoouna aku ana lakou he kanoha no ke kapili hou ia ana mai he mokuahi no ia hui ma Kapalakiko, i oi ae ka nui mamua o ke Kinau no ka lawe ohua ana.