Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 5, 1 February 1902 — MA KE KAUOHA NA RULA -:NO NA:- Kaa Lawe Ohua -:ME NA:- Uku Hoolimalima [ARTICLE]

MA KE KAUOHA

NA RULA -:NO NA:Kaa Lawe Ohua -:ME NA:Uku Hoolimalima

' Mal&īo o ka imana i haawlia «a'u a I noalalo bo! o na hoakaka ana a fca | PaUku 794, o Mokuna 55, o na J Kanawai Kanima o 1897, owau, Jag. H. Boyd. Luna Nul o na Hana Auo ke Ter.torl o Hawali, ke hana » ke hoike al. ea ae uel i kela ma« Rula aiU' 1 na '-looponopono ana mala--1o iho e hoomaopopoia e ka poe no.< lakou na Kaa 1 Laikfniia no ka lawe ana i na Ohua ma na Kaa ano Kaa ! Lawe Ohua e ae,, maloko o ka jL.pa.ns. j 0 Honolulu. 1. O na kaa apau i lalkinila, e laa j ke kaalio holo lealea, kaa kīkane, a| kaa lawe ukana e ae, e hanala me na helu, a e kauia keia helu ma kahi kaawale o ke kaaiio holo lealea a me ke kaa kikane a kaa lawe ukana. 2. O na kaali j holo lealea apau i laikiniia, e holo ana i ka po, e kauia rae na ipukukui elua, a e ike pono ia na helu ma ke aniani o na ipukukui > me na huahelu 1 pena eleele ia, aole e emi iho ka nul malalo o 1% iniha ke kiekie. 8. E hoolohe na hookele o keia mau kaalio i laikiniia i na kauoha a na llakai. 4. Ma na wahi e ku ai na kaa apau 1 hookaawalleia no na kaa i laikniia, e hoohuliia ke poo o nā lio eiike me ke alanui a e pill kokoke ana i ke alanui . 6. Aole e aeia kekahi lio J hookomoia Hoko o kekahi kaa 1 laikinila e ku wale ma kekahi wahi i aeia no na kaa e ku ai, koe waie no*ina ua hoopaaia ua lio la me ke kaula i ka hao hoopaa Kaumaha. 6. Aoie e aela na kaa i laikiniia e haalele wale ia ma na alanui i ka po. NA WAHI I HOOKAAWALEĪA NO NA KAA I LAIKINIIA E KXJ AI. Helu 1. Ma ka aoao makai o ke J alanui Beretania, ma ka Wkina hoi o ke alauui Munakea, Helu 2, Ma ka aoao maki o ke alanui Beretania, mai ke kihi komohana inai o ke alanul Nuuanu. Helu 8. Ma ka aoao makai o ke alanoi Betretania, ma ka hikina o ke aianui Nuuanu. Helu 4. Ma ka aoao makai o ke alanui Kukiii, ma ka hikina o ke alanui Nuuanu. Hela 5. Ma ka aoao hikina o ke Ema, mauka o ke alanui Beri•ania. . Helu 6. Ma ka aoao makai o ke alanui Moi ma ke kihi hikina o ke aianui Maunakea. Helu 7. Ma ka aoao makai o ke alanui Moi, ma ke kihi hikina o ke elanui Moi, ma ka aoao hikina mai ka halekuai mai o E. > O. Hall & Son. Helu 8. Ma ka aoao makai o ke alanui Moi, ma ke kihi hikina o ke alanui Rlfeeke. Helu 9. Ma ka aoao makai o ke alanu Moi, ma ke Komohana o ke alanui Liliha. Helu 10. Ma ka aoao makal o ke alanui Moi, ma ka aoao komohana o k© alanui raai Pūowaina aku. Helu 11. Ma ka aoao mauka o ke alanui Kalepa, ma ke kihi hi*i o ke elanui Papu. Helu 12. Ma ka aoao mauka o ke alanui Halekauiwa, mai ke kihi hikina o ke alanui Papu. Helu 13. Ma ka aoao mauka o ke alanui Alani, mauka o ka uapo Ooe- ■ anika ame ka hale waiho ukana. Helu 14. M ka aoao makai o ke aianui Moi, inai ka palena mahope o Ika. hale ma ke kib o alanui Nuuanu, a hele aku i ke aJanui Maunokea. Helu 15. Ma ka aoao Weikiki o aianui Kamika, mauka o alanni Moi. Helu 16. Ma ka aoao hikina o ke iilanui Betela, mauka o ke alanui Mol. , Heiu .17. Ma ka aoao makai o ke , ■alanu Hoiele, mawaena o na alanui Konia ame Maunakea. Helu 18. Ma ka aoao ma Ewa o ke Heiu 19. Ma ka aoao Waiklki o ke alanui Maunakea, mawaena o na alanui Hotele ame Mol. H«lu 20. Ma ka aoao hkina o ke alanui Kekaulike, mauka o ke alanul Itfoi. v Helu 21. Ma ka aoao mauka o ke alanui HaWkauwila. mawaena o na elanui Alakea me Lik^te. Helu 22. Ma ka aoao komohana o alanui Likeke, mawaena o na alanui Halekauila me Likeke. Heiu 23. Ma ka aofw> ma"kai o alanui Beretania, mai ke khi o alanui > Mol me Beretania, ma ka aoao ma j Kamakela. | 8. Aole e aeia e ku na kaa i oi j aku ka heiuna mamua o uwi ( ma ke- j Kahi wahi i hookaawaleia i ka ma-j sawA hookahi, Koe kahi hoolulukiui j

Helu 14, 4 wale ao k&a i a«ia olai na bora hana. 9. O na kaa 1 lalklnlia <• ku ana i e»amua iho o k« alo o ka TTaV; | Hou (Hawaiian Oi>«ra ku ' !alani lakou ma ka aoao mauka o ala- ' nui Mos. . 10. 0 »a kaa 5 laiHlniia e ku aaa ma Ainahou, e kokoke a»ft ( i ka uapo o na Mokuahl leta 0, iCa?«ponl, ma ka aoao mauka o ke alanul a 1 ke kihi o alanui Kilauea, a mauka o ; ka aoao hikina o alanu! Kiiauea. 11. O na kaa i laiklalia ®a ka Hale Aupuni, e komo mai ma ka aoao hikina o ke ala e komo al, a e kV ma ka aoao mawaho o ke ala, e kali no i ka uku. 1%. O na kaa 1 laikiniia e kakall ana ma kahl HooWo kaa-ak! -> ke Ala&ao o Oahu ma Honolulu aia fto ia ma *a aoao ma Ewa 6 kahi paiahalaha mauu ma ka aoao ma ka i hema, m&i ke aianul Mol p..Vu a hikl J ma ka aoao makai k hoea i ke kihi ! o ka Hale Hookio, pela no hol ma ka j aoao makal o kahl palahalaha mauu mawaena, e hull ana i Ēwa, a pela no ho! ma ka akau komohana akau o kahl palahalaha mauu mai ke alanui ♦ Mol aku. e huli ana i kai. I NA UKU 0 KA HOLOHOLO ANA. f - 13. Ng ka holo ana mal a me ka I holo ana aku paha a i kekahi wahi o alanui Beretania, a me ke awaikumoku, a mawaena o alanui Maunakea i a me alanui Puowalua, no hookahi a elua ohua, 28 keneta, No kola a me kefa ohua hou iho, 10 keneta. 14. No ka holo ana mai me ka holo ana aku j kekahi wahi mawaena 0 alanui Bates ma alanui Nuuanu, a holo polole ma ke alaaui Kuakini, mai ke alanul Puowaina a aianui Liliha, a tna ka aoao hema o ke awaklimoku, a ma ka hikina ma ke alanui Kuakini a holo ma ke alanul Puowaina, a hiki i ke alanui O Luso me aianui Kinau; a mai alanui Kinau aku a alanaj Vitoria; a mal VStoria aku a hiki i ke awakumoku, i *oi ole aku mamua o ka mile hookahi, mai kahi ! hoomaka ai, no kela me keia ohua, 25 keneta. 15. No ka holo ana aku a me ka holo ana mai, mai kekahi wahi, mai kahi noho o Mr. Wm. Mutch, ma Kalfhi, a mai ke alanui mai o Kalihi a hiki i ke alanui Mol, a holo ma ke alanui o Kalihi e moe ala maluna o ka aina o Mokauea a hiki i ke.kai. Mauka, a l ole o ka aoao akau paha ia ma ka lama pololei mi kahi noho mai o Mr. Wm. .£uteh ma ke alanui o Kalihi a hiki i ke kihi o na aiānui Liliha me alanui WylJie, a mai ke aīanui Wyllie a hiki i ke alanui Nuuanu; a ma ka iaina pololei 'a. hiki i ke kahawai o Nuuanu, a holo pololei ma a kahawai a hiki i ka uapo o ke alanui hao o ke kaa uwila o Paciflic Helgrhts; a ma ia ala pololei a hiki 1 ka halepule o Pauoa; alaila, hoio ma ka aoao hema a hiki ma ke alnui maluna o Puowaina» a malaila altu a a hlki 1 ke alanul Alapai a huli ma ke alanui Prospect, a mai laila aku a hiki i alanui Magazlne ( a iho ma ke alanui Magazine * hikl I alanui Thurs a mai 'ke alanul Wilder aku a h ; ki i ke aianui Punahou; a h-. lo pololei ua ke alanui Punahou ma ke ala pololei a hlkl I ke kal, ke oi ole aku mamua o elua mile mai kahi i hoomaka al, no ka ohua hookahi, "he 50 keneta, 16. No ka holo ana aku a me ka holo ana mai no kekahi wahi ma,waena o ke alanui Punahou a me ka halepule o Kamoiliili a hiki 1 ka uwa- j po o Waikiki ma ka aoao hikina;, a ma ka aoao maūka, e holo ana ma ' ke alanui Waila a hui me alanui Met- ( calf, ma ke ala pololei a hiki i ka ha-! lepule o Kamoiliili. Ma l:a aoae hema , a hiki 1 na mana alanui o Kameha- ] meha ma alanui Moi; a Jiolo mauka o , ke alanul Nuuanu a hiki I kahi o ka | Hawaiian Clay Company, a moe aku 1 la ma ke alanui Waila, me ke komo pu ana mal o na kalana aina o Puuninl, he hookahi dala no ka ohua hoo- i kahi. 1 .* j Ma kahi I hoakaka ole ia, no ka holo ana aku a me ka hoi ana mai, maloko o ke anapuni o hookahi mile,' 25 keneta. j 17. O na keiki ekolu makahiki a malalo iho, aole o lakou auhau; maluna ae o ekolu makahikl a malalo iho 0 ka uml, p ka hapalua o ka auhau o na lanaka makua ko lakou uku. 18. No kela ame kei& kaa e hoie ana I ka hoolewa he $3.00. 19. Ke kaheaia ma ke te!epona, e hoomaka hookauwaia ma ka ma«loaa ai ok'e kauoha. 0 nahoo kauwa ana mamuli o .ka heaia ma ke telepona he hiki no ke kaki akh i ka hapalua o ka uku mau no ka hele ana 1 kekahl wahl mawaho aku o ka palena o ka uku o 50 keneta, mawaho ae o ka uku mar, mau, no na hana e hanaia aku &na. 20. Aole e auhauia kekahi ohua no na lima. 21. No na ukane, e ae. mawaho o na ukan» lima, panu lole a pahu ukana, 25 keneta. 22. 6 keia me keia hookele kaa I lalkinila e hoolawa iaia iuo jcao ona plhi dala a meiiala keokeo paha, me j ka V>ske maopopo ia o.kona holu ma- | luna iho, e Uke me pihi UoUieike j o walho nei ma ka Halewai; a e kau ia keia »ibi ma ka aaao.ma.mua o ka j papale o kala me keia kalaiwa i wahi i j e ike maopopoia ai. (i mea e like aj, i % _ __ 2 > . :-i

e lona oo kela mau £ihl ka Hal»wal no k« kumu Hfo.) 23. 0 »» kaiftfwa kaa aiam 1 lalklnlla, e hoolawa laia U>o m* k<! j I»ihl dala kau papale, a c* kau!a kona : helu me ka maopopo loa maluna llio i olila, c like me ke Pllii holkeik* e waiho nel ma ka Halewai, a ,e kauia keia pihi ma ka aoao mamua o ka papate o kela me keia kalaiwa i 'ahl e 'lke niaopopoia ai. (I mea e Hk< a!, e loaa no keia mau plhi ma ka Haiewai no ke kumu lilo,) 24. NO KS KAUOHA IA B HOLO I KAPIOLANI PAKA. No hookahi a eiua ohua no ka holo ana aku $1.50 j No ekolu obya nO'ka holo ana ako . .........,; ..... KĒ KAUOHA MAOLI ĪA E P?l I KA FALT O NUUANU. No hookahi ohua np ka pii ana. .$3,00 No elaa ohua no ka pi! ana.... 4.00 No ekolu ohua no ka pii ana 5.00 KĒ KAUOHA MAOLI IA g PII I KA Puu o £uowalga. No hookahl ohua n*> ka pil ana.fl.oo No elua ohua nb ka pii ana...... IJĪO No ekolu ohua no ka pU ana.... 2,00 NO KA HESLE KUAI A KIPA HALE ANA. KJE 'PIHA KA HAPALUA ka manawa ma ke kali ANA. Hookah! ohua no ka hora ...,.$l.OO Elua ohua, no ka hora.., 1.50 Ekolu ohua, 'no ka hara.2,oo Eha ohua, nok« JborA. a.50 No kela me kela hora ol aku, he 50 keneta no ka ohua hookahi, ke oi aku mamua o hoōkalii. . NO KA HOLO MAU ANA MA KA HORA. No hookahi ohua, no ka hor f1,50 No elna ohua, no ka hora 2.00 No ekolu ohua, no ka hora 2.60 N'o eha oiyia, no ka hora. 3.00 O na hopkele kaa'i. lalklniia, ke kauohala e. hōj hou aku jqo na phua i lele aku ma kekahi wahi i hoakakaia mawaho aku o w palena o ke 50 keneta, he hiki no ke auhau I hapalua o ka uku man no ka hoi hou ana aku, mawaho ae o na uku mau nno na.hoohana mahop.e mai. 25. M'awaena o ka hora 11 o ka po a me ka hora 5 o ke kakahiaka» he hiki no ke paiuaia ka uku o na ohua ma! keia mau uky i kauia maluna ae. 26. O kela me keia kalaiwa kaa I lakiniia, he mea pono iaia ke hoike mal i kona makaukau ma ka Olelo Enelanl no ka lawelawe ana i kana | hana, a h kamaalna ho! oie. ma na

! waJif a pau a alanuf & pap 0 I kularakaul"«al f ' cc! o llonolulu|, 27. O feu fj<>ok<ilo kttft o ena I kffeahl līaa Ie&ll3& kaa Wlkano» a kaa e ae palia i lakfn!la, l|na U9i ona, a ke Wōopuka paha i ««kaUi olelo Ino a boohllabila, a ke I ka» ulrti aol <tku 1 lia.mea 1 aola, ao hoote . c iK-iHee nial i ka j>apa holke o na uku ke kofia aku, ko hool'e paha i ka ukt* I olal ola aole 5 hoōpaaia a ke kue paba ! i knkahi o na rula 1 hoikeia maltft& j ae, alalla, ke holkeia akjJt la.iii3.ua a | kekahi makai/ e liopuia no, a! ku i Ika hewa, alaila, e kau ka hoopai i' hoakakaia ma ka Pauku 795 o ka Mo kuna 55 o na Kanawai Karaima & IW7. . . - 28. 0 kela ame kda kaa i lai,kiniiji* kaa kikane, a kaa e ae, e lakou 1 ka "Ilula o ke Alanui" ma ka, hele ana ma ka akau o wa«oa o kahi, i hclyia o kekahl uapo, alanui a aiahele e ae, a o ka hookelo oia kaa lea lea. kaa kikaue a kaa e e kue an& 1 ka mla, e hopuia no e kekahi makaJ, $. ke hopula e me ka mea i hoākakaia ma ka jpauktt 795 o ka mokuna 55 ,o na jxanawai Karaima o 1897. 29. r kela ame keia manawa e waihoia kekahi Palapala hoakaka ukd iloko o kekahi eke iii, i hoopaaia {&. paa mawaena kpnu o kahi hilinai kuat 0 ka noho mua o kela ame. keia y*»jy 1 laikinHa me na huaolelo "Palapalii hoakaka uku" i kuniia ma ke alo o ust eke fli nei me na huaolelo aole e eoil iho malalo o hapalua iniha ka nui. 30. Aole loa e aeia kekahi hookele kaa e haalele 1 kona kaa ma kekahl wahl ahaina a hoolaule£~pa£a, u a ma> kekahi wahi paha i hoakoakoaia 'ai na kanaka, a i ole ma kekahi hajekual walona paha. 31. Aole. loa i aeia» kekahi kaa i laikiniia e .ku ma na mokuaJtf i na wa holo a me na "wa ku mai a na mokuahi. 32. ona kaa apau l laikl#ia, amo na 110 a me na ilihukik&a, ke loaa «.ku ua kupono 'ole no ka hana i maa mau> i ka poe lawe ohua a ukana, ua ku i ka pono e hopuia a ka mea nona ia kaa r a i ole, o k* , hookele kaa paha, a l ole, o laua na a i elua. E mana plha keia mau Hula maf ka. la 1 o Feb.,. 1902, a o na rula a me kuhikuhi no ka hoomalu ana i na kaa 1 laikiniia mamua o keia, ke 'loa ia nei. JAS. 3HL BOYD, Luna Nui o na Hana AupunU Keena o ka Luna Nui o na Haa% Aupuni, Jan. 23, 1902.