Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 10, 8 March 1902 — Page 1

Page PDF (701.74 KB)

This text was transcribed by:  Mahealani Chang
This work is dedicated to:  Kalanianaole

KE ALOHA AINA

 

HILO BAY, HAWAII

UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO

HOOKUMUIA I MEI 20, 1895

 

BUKE VIII.   HONOLULU, POAONO, MARAKI 8, 1902          HELU 10.

 

HE UI HE NINAU

 

            He oiaio anei keia wahi lono aia ka he leta ua kakau ponoi ia mai e ka Elele ia Home Rula ma penei: Mai hooikaika mai oukou ia'u no ke kulana kiaaina, oiai, ua hoole maoli ia mai au, aole e loaa ana ia'u ia kulana. Nolaila, e hooikaika iho oukou i kanaka okoa ma ia wahi a hoouna mai ia inoa. O H. E. Kupa a me Samuel Paka ka lakou nei e peku loa nei. Eia ka auanei aia i kahi o laua nei ka ii kahi i hoo pu ai

 

HALAWAI A NA HOME RULA

 

            Ua malama ae na home Rula i ka lakou halawai mau ma kela po Poaha aku nei, ma ko lakou keena halawai ma Poka Holo. O ke kumuhana ano nui i hapai ia mai maloko oia halawai oia no ka lawe ia ana mai o kekahi olelo hooholo e kue loa i ko lakou apono ana aku i ka inoa o H E. Kupa a i ole o Sam. Paka a i ole o kekahi kanaka okoa aku paha no ka lawe ana ae i ke kulana kiaaina, koe wale no o ke kanaka a ia aoao i hookohu aku ai.

            O keia olelo hooholo ua hooholo ia e hoouna ia aku i hookahi kope i ka Elele Wilikoki a me ka Peresidena o Amerika Huipuia, a i na nupepa o Honolulu nei.

            O ke kumu nui i lawe ia mai ai o keia olelo hooholo ua ike ia eia ka wahine a ka Elele ke hooikaika nei @ kekahi inoa no ke kulana kiaaina, aole no loko o ko lakou aoao kalaiaina Home Rula Repubalika, aka, no ka aoao Repubalika; a ua hoea aku oia imua o kekahi mau hoa Home Rula Repubalika a koi aku la e kakau inoa mai lakou malalo o kana palapala e apono aku ana i ua inoa ala @ ke kulana kiaaina a he kue maopopo maoli hoi i ko lakou kahua kalaiaina e ku nei. Aole wale o Mrs. Owana Wilikoki iloko o keia mau ahewa ana a ka papa hooko, aka, aia no he mau hipa eleele e ae iloko o ko lakou poai e makemake nei e haawi ia aku ke kulana kiaaina ia Sam Paka, he kanaka Repubalika mailoko a waho. Heaha la ka mea o ke kue ana ua Repubalike no hoi.

 

HE ANAINA IKE NUI NO NA 'LII OPIO

Ke Haawiia ana ma ka Home Alii Pualeilani ma Waikiki.

 

            Ma keia Poalima ae Maraki 14 1902, mawaena o ka hora 3 p. m. a me 6 p. m. He aha ike nui keia e haawi ia ana no ka lehulehu o na poe Hawaii ponoi wale no ao ke kipa ana aku e ike i na paa mare alii ka mea kiekie ke Keikialii David Kawananakoa a me kana aliiwahine. E komo pu ana no hoi ma keia anaina ike ke Keikialii opio Jonah Kalanianaole me kana aliiwahine, ka mea hanohano Konela Samuela Paka a me kana lede. E ike like ia ana lakou i keia wa hookahi, a e loa ana he wa maikai no kela a me keia e launa pu ai me lakou a pau. E na Hawaii ponoi, no oukou wale no keia la ike e haawi ia nei, aole no na haole, he la okoa aku no ko lakou, nolaila, aohe a oukou mea e hilahila a hoohopohopo iho ai. E lawe kakou i keia rula maikai a na haole he mea nui ka hele ana i na ana ina ike o keia ano, kahi e hoolauna ia ai o kela me keia a lilo i kamaaina. Aka, o ka mea nui wale no oia ko kakou hoike ana aku i ko kakou aloha me na manao maikai i ko kakou mau alii opio na Keikialii ponoi o Hawaii na mea e noho pu nei me kakou na makaainana aloha alii.

 

OWAI KEIA MOONIHOAWA

 

            Ua ike iho makou ma ka helu hope o ka nupepa Home Rula Repubaika e noho ona ia nei e Mrs. Owana Wilikoki i puka mai nei, i kekahi manao ikaika e hoike ana aia he moonihoawa iloko o ka aoao kalaiaina Home Rula Repubalika, a ma ko makou heluhela ana a hoomaopopo iho aole ia ma@ao no kekahi mea okoa aku e kipeh@ia nei, aka, no ka Lunahooponopono no ia o ka nupepa Kuokoa Home Rula, a penei ka heluhelu ana o ua manao ala.

 

HE MOONIHOAWA.

 

            Ua nui ko makou makemake ole i ke komo ana mai o kekahi moonihoawa iloko o ka Home Rula, oiai ua ike ia kona hana lapuwale i ke kau i hala, a no ia mea makou e hauwalaau aku nei i ka lahui Hawaii e kiola ae i keia moonihoawa mailoko ae o ko kakou kihapai, oiai ua ike no kakou i ka nahu ana o kela moo i ke kau i hala, alaila e ae ana no kakou e hookomo hou mai iaia me kakou, oiai he mau hana ehaeha loa kaua i hana ai no kona aoao, an@ i pai nuu ai a i ka hora hope loa ua lele ua moo ia e pili me ka laau, a ua pakele ke ola o kekahi @ka naka wiwo ole mai make malalo ona, oiai ua kii aku oia iaia e hoi mai oia me na hoho a me na mea e loaa ana i ka lima o na enemi, aka, aole no ke Akua i ae e make keia kanaka, oiai he puuwai kila aloha aina oiaio oia a he kamana kana oihana e noho nei i keia wa. Ua leka mai nei ka Elele ia kakou e akahele kakou, mai pupuahulu na hana, e hana me ke akahele loa, aia no a hoi mai oia iloko o Iune, alaila, hana na hana ano nui.

            Nolaila, e nihi ka hele'na mai hoopa. Mai pulale i ka ike a ka maka.

-

            Hora 10 o ke kakahiaka La Pule (Maraki 9) e hoomaka ai na hana haipule no ka hoolaa ana o ka Luakini o Sana Anaru. O na poe no a pau ka i konoia e hele ae.

            Heaha ka kakou hana hope e hoike ai i ko kakou aloha i ka Haku Bihopa o Honolulu, oiai, ua ike a ua maopopo kakou nona a no kona paio ana no kakou? He hookahi no, o ko kakou hoea ae i ka hoolaa o ka Luakini o kona Haku i ka La Pule. Aohe mohai e ae i ku ai i ka nui o kona olioli a me ka mahalo palena ole no kakou. E aho no ia mamua ae o ka nele a me ka ole loa.

-

            E nana ae no i ka makou mau h@ha.

 

MAKE O E. C. MAKAPOLENA

 

            Maluna o ka mokuahi Nippon Maru i hoea mai la i ka auina la Poakahi nei i loaa mai ai ka lono kaumaha i keia kulanakauhale no ka haalele ana mai la o Ede Makapolena i keia ola ana maloko o na paia o ka Hotele Anditorium ma Kikako, ma ka hora 2 o ka auina la Pule, Feb 16, mahope hoi a ke kaa ma'i ana no hookahi pule wale no.

            E hele ana o Makapolena ma kekahi huakai hauoli me kana wahine i mare ai he mau la pokole wale no mamua iho, aka, aole nae i loihi ko laua noho ana iloko o ke apo gula o ka mare ua moku koke ae la. Ua mare o Makapolena me kana wahine opio o 22 makahiki, Miss Florence Ballinger o Kapalakiko i ka la 6 o Feberuari, nolaila, ua piha ia laua he umi wale no ia o ka noho kane a wahine a pauaho koke mai la oia i keia ola ana. Ua hoea aku o Fred Makapolena i Kikako, a hoihoi mai la i ke kino make o kona hoahanau a me ka wahine kanemake no Kapalakiko. E hoihoi loa ia mai ana ke kino make no Honolulu nei ma ka mokuahi Alameda, a me ia pu e ukali mai ana kana wahine a me kona hoahanau Fred Makapolena.

            Ua hanau ia o Makapolena ma Oahu nei he 49 makahiki i hala ae nei, a o kana wahine mua loa keia i mare ai. Ua hoopiha ia ka ohana a me na hoaloha o Makapolena me ka ehaeha no keia nuhou kaumaha i loaa mai la ma ka Nippon Maru, a ke liuliu ia mai nei kona home no ka hookipa ana mai i kona kino puanuanu. Aloha no.

-

            Ua hoohalahala aku la o Senatoa Kahilina i ka nui hewahewa loa o kana mau dala e malama ai i ke ola o kana wahine no ka makahiki, oia hoi, he $1000 o ka makahiki ma ke kauoha a ka aha. O Kaulia a me Poepoe kona mau loio.