Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 11, 15 March 1902 — KOMO HOU HILO I KA INO [ARTICLE]

KOMO HOU HILO I KA INO

iMai ka Kl' l' īimmii rwi.) Aole pabfi i poma oa hoomanao o ka lebolebq i ka 100 na 1 l *ip» mai bi i Hilo nei iloko o 2*t>\3msba o ka n>t»b&hiki i hala, ' ka īd-> » ka oa csoa i hooliio i ka paa o ke alaoei o Waiolama a lilo i moae&w&i, a iso ia ino ba mea i olelo i&. "Aa i ka wai me be cd&oq la." Ua kipa na»i ia īuo aoi ift Hilo * D3e ka w»ibj ttDa ilio m&hop» • i i mao mea ua kakoū e brK.ra.~aao luan ai. XJa ike kaur>a m- 5 ko kōkoo noan maka ia mo nui i hiki m«i a i nalo akn. Ua aneane e piha eha mahīna ke kaawale mai ia ido mai a komo hoo Hilo iloko o ka ebti a ka wai—be wai ka moe. Ma ke ftnkahiaka o ka Poalima, Feberaari 28, oa hoomaka mai la ka pa aDa a ka makaoi maī ke kakulo akan mai a ooloko ae la db wai o ka moana me kabi kilihone oa e haoie aea, he iean kahoaka hiki moa e hoike mai aoa eia ibo na keik) o ke kai a me kamalii ka» lohe o Inoa a hoea hoo iho. Ua hoomau mai haawin» oehneha o ido mai )a U mai a hoee wale do i ka Poaha nei. I ka na e hanle aoa me kona man poiwai maluna o ka honnā aia boi kona hoaloha makam ke pa nei me ka ikaika e hoala ana i na ale a me na nala o ka moaoa me he ipnhao waiwela e paila ana, aole mea hiki ke kn ako imoa o ko lana īnama. E like me ka haole man ana o ka na a me ka hoi e pa lanwili ana iloko o hookahi pale a oi, naha maī la na j ma-no wai o na knahiw? a holo-1 ■moka maī la ka wai iloko o na kahawai e lawe ana i na piha-a mne wai a pae ae la ma na aeone kahakai Aole ina ibo ka inaina *o ka wai me keia maa opala ana « kaiehn nei, aka, ma ke ab>abi o " ka Poalna nei rta nāha hon o i ka wai, ma kahi ko«na mua no a kela ino nni l bala i ai ai a hakioa, a i keīa wa be moanakai nni aVea ia e waiho la 3Qona ke akea i biki aka i ka haueri kapaai, oi aku a emi mai palifi. A o kekahi o na halē e ku ana iwaena o ka moanawai me ~iekabi pon nwea olelo e kalele »na malnna o kooa kaupokn oiai kona kikala 9 halla kapakahi ana. O keka,bi maa hale aole ka wai i Loopoiao ia !ana, no ka mea, na | maoao ka wai aohe be hanmia o | keia man hale. O ka h»le i hoo J »fe i« aku ia ka wai a kn iwaeoa 0 d» aouo 0 ke alanoi o kabi hale ; 130 ta a ka, ioo mna i hookapa | kahi la, a i keia wai Dni hoi lilo ' 1 mea ole i konainaina. | E like me ka ikaika o ka w'ai e «Lmio aea ma keia alawai pe

lu uo ku ikmka o ke kf*i e pabo!a toai aoa maīun» o ka aioa, a na ktt | ikaiku o keiu mao Wftl i ha'e ae 1 j aa papa & a&nee ana f ka hiamoe iloko o k(i otre & kel& wainui aoua i poīaa ole i kaoo ai, a 1 keia mo hoi ha'e ta ae la &a iwi a kaolai i | , ka la. Oia &&e ka iankapehn pa- j pa o kahi poe, | Ma kekahi mao owapo a a!a- ( bak& o Ūilo nei na pii ia e ka j wai ioe ka hoopoiuo pn i&. 0 kahi i kapa ia M Kai lapaoa" ma na aoao o alaooi Alo roa ka laioa holo i Waiakea ua haiana po ia, a be mau Ipkowai ia e laua 1» i j keia la. O ka wai o ka moīiwai i o W&ilukū Uoko oia mau la ua ; like me ka wailele kanlana o Ni-1 agara ke ka i ke pohi i kumupali ke bele la a oalo Da mauu bpo- j punipoūi a Paao. 0 ke kanaka j e haole &ua iloko o kona wai e milo ana me ka ikaika he kanaka , 1 make oia. iloko o keia mau la , weliweli a ka ino e haakokohi ana ia Hiio, oiai ka poull e poipu ana maluna o ka aina, kab@ i mai la ka wai malnoa o ke a!anqi : Waianuenue a hn'e ae !a i na pohaku oia alanul, a i keia Ia be, mau puu pohaku kinikmi ia e ku 'a. do keia alaoui paha ka mea i oleia la a i kamaaina ia kakou, «'Ka he a ka hale o Kaupo.** Aloha Hilo i na mapu ua o ka wai. - Mamuli o keia ine nni e onou ana i kahi kauhale o Hilo ma ka aekai, oa hoomaha na kola,k&pae īa na hana o ka lehalehu a me kekahi mau hana e ae e pone> ai ka noho ana 0 na haka me na kauwa. He nui a lehulehu wale na pilikia a ka wai i hana ai & lawa kona inaīna ia Hilo nei. O ka pomo i loaa Hi { o oia h&awina hookahi no kai i kipa ma ko kakou akaa aka nei e iioomaka ana mai kahi kahawai o Pakihae ae uei a hi'ki i na Hamakua. 0 na nwapō me na o ke kau mau wahi o Hamakua ua lilo i ka wai. O ka uwapo mawaena o Paauhau a me Sonokaa ? ua lawe aku ka wai a UI9 ioa ng ka hohonn o ka moana. Ua pulumi pu aku no hoi ka wai i kahi uwapo mawaena o kahi kauhale o Honōkaa me ke awa pae; pela me ka uwapo e moe ana ma ke kahawai mawaena 0 Honokaa me Kukuihaele, Ma Papaaloa me Hakalao ua lawe aku ka wai i aa jowapo, O ka hale hoahu ukana 0 Hakalau ua lilo 1 ka wai a i ke kai mai hoi iilo 1 ka hohonu e ka mo»na, Itfa keia huli mai be* uui na poino o aa alahaka a me na alanui 1 kahe ia e ka wai, a mamuli n keia poiua nui a kawai 1 hana ino iho ai e hoopilikia ia na baua o k$ lehulehu no ke ktthi wa loihi, He nni na wahi i hoopoiao ia e keia wai nai 124 kakou kua

ii6t, aktt, i }ohe !a «aiiJ a | biki kt i» la, maliie uae palm boi 0 lc'Do !a nua) i Oi& t Q U 11**3 a lol»o Loo.kaloo. & OJai llol£o | k»koo o fca 100 ooi no hookahi j pole.he wea haooli uo kakt»a ao- ; Ue ol& ahaoe < lohe ia mai uh ] GD«ik.e» a i ole, lilo paha i ka Wai | ma HHo a pela do fcoi <ma oa| koaaina ako eel. Me keia ionoai 1 kipa mai i Ua alaopi a me d» owapo Eoal Qitn &kp oei a oa Hai»akoa i moepuo oa kooa luaina, pela oo pahf* ia haawloa bookwb3 i kipu po ae ioa kekahi eoao mokopool ako oei o kakoo. He mao pole 1 ha!a ae oei i aoho ulii iho ai ka la kohaoa ia Hilo a psla nae oa koaaloa ako aei, a oa ooi ka hopohopo ia oo ka uelt? hou ika wai. lioko oia mao Ia wela hahaoa he ko eoaoli io uo i ka we ka iklikl. Aka, aole ke Ākoa ou aoao; ike mai la ia i ka owe o ko . ka hoooa oei i ka, wai ote, nioini mai la ia i ka wai oalooa o ka hooeu, puai oaai la oa wa.i mai ka hoooa mai a kabe mai la malooa o ka wioa a p oa kahawai a Uiō oa Uiuliwai, loai mai la hoi ko lakoo nao wai iloko o ke kai ma ka oiopa po ana i k£ paa o oa aea a oa keiki a kaoska i ba-. a* n»<> ko lakoo oiau liwa No-1 laila, oaaLope o ke komo hoa aua o Hilo iloko o ka iue i oi ae nv k« ioa o ka -oaoawa iloko wale bo o eba ii3.i^ ; oa ke kowa oa ae ia ko ke Aku*, ioaioa mainoa o kakoa a wi pao ka haamia o ka mu&< lie wwho mai oei oa maewaewa »ka wai r | kahe ai i mea hoooiaoao. Eia oo ka oa me ka makaoi ke bootoau oei i ko iaoa oaakeinake maiuoa o Kauakapiie&aa o Hiio.