Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 12, 22 March 1902 — Page 8

Page PDF (650.69 KB)

This text was transcribed by:  Nersa Miller
This work is dedicated to:  Mapuana & Kihei de Silva

KE ALOHA AINA

POANO, MARAKI 22, 1902

 

MOOLELO POONI HOONI PUUWAI

NO

Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

 

Ka Makaikiu Kupaianaha!

 

MOKUNA XXX.

He Malihini Hanohano C Ka hoalo ha Kahiko C Ka Makana a ke Aloha.

 

            E lawe aku i keia e Mr. Beleine hama ma ke ano he makana mai ke Kauawahine Silevia aku o ke Kakela Danekota no na hoomanao aloha no na hana maikai a kona hoaloha kahiko Mr. Heneri Beleine hama o ko Ladana keena oihana makaikiu.  Alaila, me ka lima e mohala ana hookuu iho la ua Haku nei iloko o na lima o ka makaikiu he nota kikoo dala ma ka banako o Geresehama a me Kini a kona puu huahelu i hoopuiwa ae iaia iloko o ke pihoihoi a hoopuka i keia mau huaolelo, aole keia o ka makana i kupono no # u nei, ua haawi aku au i ka # u mau kokua ana no ka lede poino a me ka nele.  O ka hana a # u i hana ai ua lawelawe a hooko ia no ia malalo o ka hanohano a me ka maee o ka oihana makaikiu o Ladana.  Nolaila, o keia makanai au e Haku Danekota, ua hiki ole ia ia # u ke lawe mai i mohai panai no ka hana a # u i lawelawe ai.

            O ka mea a ke Kaunawahine Silevia i haawai ai, ua lilo ia me ka hoihoi hou ole ia mai, a e hoomanao e Beleinehama iloko o iwakaluaku mamalima makahiki o kou hooma nawanui me ka pauaho ole, alaila, aole anei keia o ka uku a me ka makana a ua kaunawahie poino nei a kou naau kumukumu ole i hooko ai me ka hoomanawanui, a ina paha aole kela hoomanawanui a me kela pauaho ole iloko ou, ina la i keia hora aole loa o Lede Silvevia he kaunwahine no Dankeata nei.

            Nolaila ma ka ino o ua Kaunawahine ala, ke nonoi hou aku nei au e lawe i keia me ka hoomanao pu iho o ka Silevia makana keia ia Heneri Beleinehama o ka oihana makaikiu o Ladana kona hoaloha kahiko iloko o ka oiaio a me ka hoomanawanui, wahi a Haku Danekota.

            Aole loa he minute e ae i loaa ai i ka makai kiu he pihoihoi nui e like iho la me keia ma ka loaa ana aku iaia o keia mau makana nui kiekie.  Iaia e nana a e nalo iho ai i ka Ela Kalivi makana, aia ka huina huahelu ke kau moakaka ae la me kela mau hopuna olelo Iwaka lua Tausani dala, a iaia hoi e nana ino ai maluna o ka Haku Danekota nota kikoo e kau moakaka ae ana keia mau huaolelo i kakau lima ia me ka huina nui o Kanalima Tausani.

            Kanalima Tausani, aneane maoli au e lilo i ona miliona i ka hora hookahi, wahi a Heneri iaia iho, aka, o ka hoohiki wale no a # u i hoopaa ai no ia mea e ku ana au maluna oia hana a hiki i ko # u hora hope.  Alaila, me na helenelena o ka piha hauoli a pihoihoi haawi mai la oia i na hoomaikai ana maluna o na Haku o ke Kakela me ka leo noi o ke kalokalo ana i na lani e hoomau ia mai na la o na Haku (i berita hou ia ae la) iloko o ka maluhia a me ke aloha, a aole loa hoi e ike hou ia na kinaunau a me na kula pakalaki o na makahiki he iwakalua kumamalima a laua i noho kaawale ai me he la aole laua he mau mea i kamaaina a ike mua.

            O keia mau leo kalokalo a makai kiu Heneri ua apo ia aku e na Haku o Danekota me na huaolelo ma halo i puka ae mai ko laua mau lehelehe mai.  Alaila, no ka hope o na olelo a ka makaikiu ua haawi aku oia i kona mahalo kiekie no na makana hiwahiwa i loaa iaia me ka waiho pu ana aku i na olelo hoomanao o ka poina ole ua makaukau oia i na wa a pau e haawi i kana mau kokua ana i kela a me keia wa e makemake ia ai kana mau hooko ana.

            O keia mau olelo a Heneri, o ia hou ka ua mau Kahu nei i haawi hou mai ai ia na mahalo ana o ka hoomaikai, alaila, mahope o na ku kai kamailio ana me ka hauoli, ua kono mai la ua mau Kahu nei o Danekota Kakela i ka laua mau malihini e huipu aku me laua malu na o ka laua papaaina awakea, a e hauoli like i na mea ai ono i hoomakaukau ia, a oia kono ua lawe ia aku ia e na malihini me ke ohokia e hoike ana i kela hora koke no i lilo ai lakou i mau hoaloha pili paa loa me he mau hoahanau ponoi ala maika pupuu hookahi mai.

            Maluna o ka papaaina awakea a na Haku Danekota, ua ai a ua inu na mea apau i hoomakaukau ia me ka hauoli, a o na olelo hookaau a me na hoomakeaka ana, ua hanini a ua kahe ae ia maluna o ua papaaina ala me ka momona, a ua hoomau ia aku na kike olelo ana me ka hauoli a hiki i ka wa i hiki hou ole ai ko waho ke hahao aku iloko i ka nui piha lokomaikai o na Haku hale.

            Alaila, he hookahi hora mahope iho o kela papaaina awakea a ka piha lokomaikai nui wale a na Haku Danekote i pane mai aia imua o ka laua mau malihini, aia hoi, ua haalele aku ia ka makaikiu ia Danekota kakela me ka leo kono ohaoha a kona mau Kahu i pane mai ai e kipa hou aku oia ma ko laua home kakela, a ua hamama hoi ko na mau ipuka no ka hookipa ana aku iaia i na wa a pau.

            O na manao hauoli nui o ke ohohia oia ka makaikiu Beleinehama i lawe pu aku ai me ka olelo hoohiki i sila ia na kona mau lehelehe e haawi ana ia i kana mau kokua ana o ko hoopakele i na wa a pau a kona mau hoaloha e makemake ai, a i na he pohihihi kekahi e halawai pu mai ana me ko lana koho ana mai na manao ino mai o ka enemi aia no oia ua makaukau e huli a e imi mahope oia meheu pohihihi a hiki i ka uwi ana o na niho o ke kolohe, a koele nakeke na kupee hao ma ko lakou pulima.  O keia hoohiki a ua makaikiu nei e hoea he la e kauoha a e kono ia ai oia e hooko i kana hoohiki i hoopaa ai, a e ikeia ai oia he makaikiu kupaianaha o na kupaianaha.

            Nolaila, i ka hookuu ana aku i ua makai kiu opio ala o ke keena oihana makaikiu kaulana o Ladana e hookuu a e waiho aku kaua e ka mea heluhelu iaia e hauoli ana no keia makana nui pokeokeo o kanahiku tausani dala i loaa iaia.  Ina hora a me na nimute o ka hooko kauoha a me ka malama oihana aia oia he ilio gerehauna e hanu a e hookolo ana ma ka meheu o na poe haihai kanawai, a i kona mau hora hoomaha a paa oihana ole, e ike ia ana oia he keonimana e launa ana me kona mau hoaloha maikai wale no, a e hauoli ana hoi me lakou ma ka mea kuopuo maloko o na Hale Kalapu, a ua hoike mai no hoi ke kulana o ua makaikiu opio nei i na loina o ka hoomakaulii, ka hookuonoono a me ka pakiko.

            O na Kahu hoi o Danekota Kakela a me ka laua keiki ua hoomau ia aku na launa kamailio ana mawaena o lakou i kela wa a ka makai kiu Beleinehama i haalele aku ai i ke Kakela, a no ka hapaula hora mahope iho, ua huli hoi aku la ka Ela Opio no Kalivi Hale me na huaolelo hope o ka hooia e hoea hou aku ana oia no ke kakela ma ke kakahiaka o ka la apopo a e hoea pu aku ana hoi oia me na Haku Baroneka o Kalivi Hale, a hoohala ia ia ma ke kakela.

            Ohuohu mau no KE ALOHA AI NA i na mea hou.

 

HE MAU HUNAHUNA MEA HOU MAI KE KAHUA MA # I MAI

 

            No makou i keia mau pule he @ ka ua me ka makani a me ke ana pu@a he nui no hoi ka ma # i.  He nui no na mea hou o makou nei oia hoi, i keia pule e uku ole ai no ma # i i ke pooleta, ke hoomaopopo ia oia no kela mau tausani dala i hookaawale ia e ka ahaolelo no ua @ a na ma # i i waiho ia ma ka lima o ka Papa Ola akahi no a hoohanaia (kahoaka kalaiaina keia).

            Ke hoomoa nei ka papa Ola i ke taro o Waikolu me ka mahu i @ kuluia aole no i holopono, ua lawelawe ia keia mau hana i ka pule i hala a peia ana i keia pule.  O ka mea aloha o na kokua wahine iloko o ka ua a me ka hui o ke ana @ kii ia lakou e hele i ka hana hoopohole ai.  A ua kau pu aku ka olelo a na makai ina aole e hele i ka hana e kipaku ia no mai ka Papalaau aku.  Keia na olelo oolea i loaa ia lakou, kuhi au eia la kakou malalo o ke aupuni lanakila, eia @ e mau no ke kauwa kuapaa, i ka Papa Ola wale no paha?

            Ke ai nei kekahi mau ma # i i ka laau tuatua, a ma ka lakou olelo mai ua ike lakou he mau pomaikai he nui no na ma # i i makemake a ai, koe wale no aohe nui o ka laau e hiki ai ke hoolawa ono i ka lehulehu e holopono ai ka lapaau ana.

            He nui ka pololi o na ma # i i ka ai, oiahoi, ke paiai.  No elua pule keia pilikia na ai i ka palaoa a me ka laiki a nanahu ka opu, a make nohoi kekahi poe i ka nele i ka @ makuahine, oiai, ka ma # i e hakau ana maluna o lakou.

            Eia na ma # i iloko o ka manao maikai ole i ka Luna Nui C. B. Reynolds a me ka Papa Ola no na hana pono ole e ikeia nei.  O ke pa@ no ka mea nui, a ke ike ia nei ka bipi, oiai ke pahemohemo aku nei ka hoolawa ana mai, mauli no ia o ka moku ka mea nana e lawe mai keia mau mea.  He nui aku no na mea e ae, aka, ua pokole ka manawa.  Me ke aloha, ****

 

Kalawao, Maraki 10, 1902.

 

            O na lede a pau e makemake ana i na kaliki ano hou.  E kipa ae ma kahi o Whitney & Marsh.

 

WEHE NUI ANA O NA PAPALE

MA KAHI O

N. A. SACHS DRY GOODS CO.

Honolulu,  Alanui Papu

 

Papale Pakoa     Papale Pakoa

            Ua weheia ae nei no ka hoikeike na Papale i kupono no na la Pa@ o na kaihamahine a me na wahine o na nu paikini like ole.

E Haawi Wale ia Ana

            Ma ka makou kuai nui o na Papale e malama nei e haawi wale ia @ na Kui Papale Moi Kamehameah, Kalakau a me Kaiulani

Na Paple Boneta Bebe

            Nui na Boneta, Silika a me Maselina Nani o na Bebe a pela me na laka aahu like ole.

Na Lole Aahu Keokeo

            He makou mau Waiwai Keokeo ka nui hewahewa iloko o ke kaona nei.  He emi ka makou mau kumukua.

N. S. SACHS DRY GOODS CO.