Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 14, 5 April 1902 — Page 1

Page PDF (603.70 KB)

This text was transcribed by:  Janeen Bodary
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

BUKE VIII.  HONOLULU, APERILA 5, 1902  HELU 14

 

PAKELE HOU NO NA BOA

            Pretoria, Mar. 25 Ma kahi he 1500 Boa malalo o na alakai Delarey, Liebonborg, Keeng a me Wolemarans i hoea aku ma kahi kokoke loa ia Haku Kitchener me na koa a nee ana.  Ua uahi aku na Beritania ia lakou, aka, mamuli o ka nui o na awawa ua pakele hou aku la na Boa.  A he 179 wale no Boa i paa i ka hopuia.

            O ka puali mua na Boa no lakou ka heluna 500, na ikeia ma ka hora 10 o ke kakahiaka o ka la 10 o Maraki e emi hope ana no kekahi awawa mawaena o kekahi mau kolamu Bertania e uahi ana.  He heihei no ke kowa e hamama ana kai malamaia e na aoao elua.  Ona koa kaualio i hele mai no 50 mile ua hoonee hou aku i ko lakou mau lio i hele a nawaliwali a hiki i ka pau ana o kekahi poe lio i ka make, aka, aole nae ia i hookuemi mai i na koa Bertania ma ke alualu ana i na enemi ma ka wawae.

            Ua hoea aku kekahi mau koa Bertania iloko o ke awawa mamua o ka hoea ana aku o na Bea a na malamaia he kaua hahana, a na ka wiwo ole o keia puali i hookuemi hope aku he 300 Boa me ka haalele ana iho i ka lakou mau pukuniahi.  He nui na puka awawa a na Boa i hoao aku ai e pakele, aka, ua hookuemi hope ia mai lakou, ma kekahi ulia laki nae, ua loaa hou ia lakou he puka e pakele ai.  A ma muli o ka uhi @na mai o ka pouli i hoopau ae i ka uahi ana aku o na Bertania mahope o na Boa.  He elima koa Canada i haaleleia iho mahope o ko lakou puali i lawe pio ia e na Bea mahope o ko lakou hoopuni ia ana.  Ua kue aku lakou a i ka ike ana he mea makehewa no lakou ka hoomau ana ana aku i ka hakaka ua haawipio aku la he eha, o ke koa Canada hope aole oia i haawipio aku, aka, ua hoomau aku no oia i ka hakaka ana a na ka make i hoopau i kona kue hoi ana aku.  O keia kakahi o na hana wiwo ole i ike ia.

            O ka hopapio ia ana o na pu ua hanaia no ia e na koa kaualio Sekotia, ua holo pololei aku lakou mua o ka waha o na pukuniehi, a mamua o ko lakou luai ana mai i na puka wela ua loaa aku la no Boa e hoohana ana ia lakou a hoauhaeia aku ia.  He pu keia na na Bertania i loaa i na Boa ma ka mahina o Feberuari.

            He puali keaka hou ke paani ana maloko o ka hale@ Ona ma ma keia po Poaono.

            E haiolelo ana na Home Rula ma kai o ka makeke no ka pono o ka lakou moho Daraea ma keia auina la.

            Ua waiho o Aberaham Fernandez i kona kulana puuku no ka Hui Kauikeouli e nana ae e na makamaka heluhelu i kana hoolah@ e puka aku nei.

            @ nui iho ka ua lani@ ma Puna i ka Poaha nei a @ pu iho ia na hua hekili i @ ka @ me ka lua moa.  Ua @ o ka makamua loa keo @ ana o na hua hekili malaila no 40 makahiki i hala ae @ - Elele Hawaii.

 

WEHE IA KE KAKELA HOU O KA ONA MILIONA

Iuka o Hulia ma Alanui Emma -- Ka Helu Ekahi a ka Nani i Haiamu ai.

E HAAWI ANA O MR. ME MRS. SAMUELA PAKA HE ANAINA IKE NUI NO

Ke Keikialii Kawananakoa me Kana Aliiwahine a me Miss Alice Campbell.

            E malamaia ana keia anaina ike nui ma ke ahiahi Poaha o keia pule ae, Aperila 10, 1902.  Aia he mai mea nana e hooulumahiehie ana i ka manao o ka le hulehu e loaa aku ana i na palapala kono, nana e ume aku i na li`a ana e hiki kino aku ana ma ia ahiahi.  Oia no ke ake ana @ ike aku i na opio no lakou ka hanohano oia po.  Ka hoauia ana hoi o kela kakela hou me kona mau luhiehu a ka nani e noho mai la, oia na lako hale nani i ike mua ole ia, i lawe ia mai nei mai @ aina mamao mai; na kii mahala Hoonani kumukuai nui i lawe ia mai Italia mai; na kukui uwila no lakou na aniani waihooluu like ole e alohi anapanapa ana i ka lewa, mai ke nui a ka liilii m@ wahi a pau o kela me keia @ ma na kukui uwila liilii me @ hoku liilii la e alohilohi ana @ ka lewa.  O keia mau kinohinohi like ole a pau, e ikeia ana @ ma ia po.  Aohe lua o ka nani i ikeia ma Honolulu nei.  He nui na haole a me na Hawaii i hoounaia na palapala kono.  He heluna nui i aneane e hiki aku paha i ka ewaiu haneri e konoia ana pela ka lohe mai.

 

HE WAHINE I HANAINOIA

            Aole he mea i oi ae ke kamahao a me ka hoowakawaha ia e na poe noonoo maikai mam@a o ka mare o Miss Florence Jewell, kekahi o na K@amahine ui o Pelekane a me ka moi pegana Lobengula, ka moi i kipaku ia aku mai kona nohoalii aku ma Matabeleland, ma Aferika Hema.

            Ua hoea mai ka hopena o keia noho mare ana iloko o ka ehaeha.  Ua lawe mai ka wahine opio he hoopii oki i kana kane me na kumu kue no kana mau hana ino a me ka lapuwale.  A oiai ua mare ia laua me Lobengula iloko o na kahiko o keia au naauao ke kula a me ka papale ailika, ua h@lele koke nae oia i keia mau pono a hoi hou aku la i ka noho ana naaupo.  Ua hele olohelohe hou oia me na wahi hulu kakaikahi e kau ana maluno o kona kino e aimaka ana i na io holoholona maluna o ka papahele.  He nui kana mau hana hoomainoino i kana wahine ma ka pepehi ana.

            Ua kipakuia mai o Lobengula mai kona nohoalii me ke aupuni i ka 1893 mahope o ke kaua ana me Rhodesia.  O ka makuakane o Miss Jewell he kanaka maina ua halawai mua oia me keia paele ma Belefontein, Panalaa@ Kuokoa Alani.  I ka 1899 ua hiki mai oia i L@dana me kekahi puali ke@ i kapaia Lahui Ahui Ahiu o Aferika Hema.  A mare iho la laua.

            E halawai ana ka Hui Aloha o Hawaii ma ka la apopo.

            Ua hoopanee ia na lealea heihei mawaho o Kapiolani Paka a keia pule aku.

            E holo aku ana ka hana aupuni Maui ma keia Poalua aku.  No ka Hoolealea ana i ko laila mau kupa.