Ke Aloha Aina, Volume VIII, Number 15, 12 April 1902 — MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:- Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele! Ka Makaikiu Kupaianaha! [ARTICLE]

MOOLELO HOONI PUUWAI -:NO:- Kuu Aloha i na Pua, Kuu Ipo o na Launahele!

Ka Makaikiu Kupaianaha!

MOKUNA XXXIII. o k» l<io Htto Ahh»—Ka Wiliki uar ke Paoahi Popuie— Ka Hf>op»k6le i k* Minute Aoeane i k» rfnpeoa. Eaa Pelei e hiki ana ati 1 Hnmp «lesd oialoko o ekolu hor« a ke honei kau maa aomaka» i ka pokiiei o ka'u mau oielo. Nao «&e ae i ke kaula hoopaa o ke *>ead i hiki ole aii ke*l »gena poo liupo ke haawi mai i kana hoailona tB9 ka mea, aole I6a o'a makenaake ka hanohano o i tk»a&. Wela, faea we>mai boe, faea, ■me c»ai hoe, a t ole, he kanaka eaalĒē oe. Ku ma kou wahi o ka lutcL& a hooko 1 ka'u mau kaaoift. O keia na olelo hookikino a hoo "wehweli a kela wiliki maluua o ko•La paoahi e hoike ana ua aneane « fcc huokokoke t»ai la fia minnte liope loa o ko let»a m'ew Doonoo ao %adaka e lilo aktt ai lana i maw heiw»a a pupnle. Nolailu, īloko o I cnmnte pokola wale no aia na &olamu uwahi e!eele ke pnhi ala I(«aa o ka lewa e nonolo palaln «ma me kaikaiKa e hoike mai ana moakaka me ka hoohewahew* ole i na ohna eia ko lakou lio fcso ahiu ke hooholoia nei iuaua e %& īkaika hoohaaa a kana rnau ene %iai oaalaio o na hookeie ana a ko--5Fl* WĪllfeŪ Alaila, na kela īkaika holo ahiu lio hao nei e ahai eoaniia ala m. «ka holo ahiu puāhiohio hoi i «oaa ole *i ka ikeia e ko lakou maka € sa ia aku i hala, na la mea i hoo%smo aku i ka weli maka'u iloko o %kou ma ka haawi ana i lia olelo t*®dholo lokahi eia ko lakou kaa'&hi hooholola nei a oi aku mamua « ka mea kupono, a pela iho la i !>aka ae ai ka lakou olelo hookiki®a«aao ka ohi kiki«i ala no 'Salhaawi ana aku i ke kauoha hoo 3»aa 1 ka holo o ke kaa'hi; Aka, o 9c« mana nae o ua leo kauoha ala « kela akena i haawi atu ai aole loa ia i hooiohe a hooko ia mai. O ka hoouaau ne o ke kaa'hi ma &a holo ana imua me ka ikaika oia «wale no ka kela a ma keia ohua e 5 ke n<>i» o ka hopena o ka po iao nui weliweli e ulia mai ana me «a laina kaa'hi ala/aia ia ke kau m&'imua o na maka o kela a me keia « hoopaakiki ia ka holo ana o fe> lakou mau koko, a puaonanu *Jkoi ka 1010 o ko lakou raau iwi in «eie o hooko koke ia kekahi han « hoopakeleia ai o ko lakou mau ola. <Q ka leo hae ahfu o na ohua e %Bitto ala maluna o kahi agen'i me iaa huaolelo hooweliweh a la^

neoko ole o wfHk! i kft frau-1 ©ha « ua wah! «gena ala, na like fa| me kekahi punpna iknika ! ham«r(» j nt «l<u ;nn k'/Ji t 'ihi- e Jif•» ai oia l : ! kanaka hehena a anoe na noonoo, j » i> ka h<>{>o ana e hablfi)e iho i kona ' khhua e ku ata a holo oo mua o ke kaa-mahu a haaw! ! ke kauoha ma iuna o kt-la wiliki no ka hoopaa ana ; i ka holo o kekaa'hi, elaila, he ! ta«a oialo tne ka hoopaapaa ole ia | he kino make oia me na pukapuka u ka o ehla 1« ka nnr. Nolai!a, o koea ola a me make aia no ia k« paa ala ma ka poho o kona lima O kahooko ole anal ka leo o na ohua, aia he make ilaila, a ina hoi no ka lawe an« mai a makee no ka hanohano o kaua oihana ma ka ao> aoo kona heii. aia no he noake ilaila. Alaiia, wahi a ua ala. Ina o keia iho la ke kulana e loaa anaia'u maka hoao ana e hoopa ke!ei ke ola ona ohtta a me ka pomaik ii o ko'u mau Haku, alaila, a ko ana au ma keia papahele a hiki i ko'u make like ana me keia mau ola lehniehu, aka, i loaa ia'u ka palekana ana a hiki i ke kahua e loaa ai fae waha olelo, alaila, o kela wiliki ka'u e hoopaa a! a niele heaha la ke kumu o keia ratati hana ana a me .ke pale ana i ka'u mau kaueha. Oiai, aohe mau hana pono e ae e hiki ai i ka agena ke haawi i mea e hoopakele ia ai keia mau kaa mai ka holo puahiohio ana, & pela no j hoi me kela wiliki e haawi ala ī i kana naau olelo hookikina maluna j o ke paoahi no- ka p<mo o kana hoo ■ hifei a na ka ieo hooho o na ohua o i ke kaa ekahi e kahea ana, ua pupu ( leia kela wiliki a nie ke paoahi. E I aUpine a amaamau ana na kop<*la ! naeahu a ke paoahi i kela a me keia minute, a o ka ki hooholo o ke kaa'hi imua ke naka haaiulu ala la iioko o na lima o ka wiliki, a malu na o kona mau helehelenaia wa sia na nanaina o ka mea i hehenaia ke hoike mai la aohe ana mea hopohopo ina he inake ia e ho&a mai ana e hebe ana kona leo uwa akaaka ano ole, e nana li-o an& kona mau maka mao a maanei, me he la he me keka hi e lapu aku ana laia, a i ka wa a ka lio hao i hoea aku ai no kahi e ike ia aku ai o keieaih hookee me fcekahi owawa kuhoho e hamama mai ana i kaJbi mamao ia manawa ?, i lelele ae ai ua wiliki pupule a he hena nei a hooho ae !a I keia mau olelo. "Death to the world, ua hoolohe mai na aumakua ia'u•" Da palua, pakoiu a pa hai na hooho leo hehena ana a ua wih!?j nei, ua hooni hou aku la ola ī ka "holo o ke Kaa, aka, mamua o ba lavre h-»u ana ae o ka pal ai huila i ke k'ipeku ana a konft epaepa 110 ke hooi hou ana an.i i £a holo i ko ka manawa mua, nia he leo kauoha oofeao ke kahea, e hoopaa iho i ka holoo ke kak, a i ole, he make ka 'mea e haawiia akn, a i ka wlhki al | me ke paoahi i alawa mai ai t ala J

M «l#i« pn pan«pfliw« A k.'iu wJru 1 80« ma ka !aaa nnnn pon, a e paa !« n na hoi e n» lfma mk)t)nlc,t> o'k/; kiihi knnhkh op'o j j ffoopera ! ka hoio o fre k«a'hf, r ! ' j ole e moke no olo», wahi hou a ke ;k&uohaeluft a u« lneommnni opio'! Jblb. Aha, <jia katfoh)i' hooweTfwe!l! i a ke keoniioana opio, ua hookom I euai anei in e fcda wiliki koa nuf I ? waie o ka «eaka'n olo? Aole He akaeka hehena fc« ; un i h&e wi nnai ni a hoowau no naa koou k'ilana mua rao keia mau olelo, "fTamiJS<»B<! lloko o ekolu hora a na aa eliaholo e "kokuamaiia'u." I Akahi, Alua/ Akolu, a i k? eha o »a maoawa a ke keonimana oplo i haawi aku ai ī kana kayoha maluna o keia wiliki no ka hoopaa ana i ka bolo o ke kaa'hi, a o ka eha no hoi o aa manawa a ua wiliki nei i hooko ole ai, alaila, he uma pa-lua ana me ke poha, aia kela wiliki pupule a uae kona paoahi hehena ua haule make iho la iluna o ka papahele hao o ko laua kaa me na puka poka ma ko iaua mau poo mai na pu panapana aku e paa ana eoa na lien» o ke keonimana opio. '•Pela e make ai na illo hohe wa le," wahi a ha huaolelo hope a ua keoniaoana opio nei, alaila, me ke kali « hoohakalia oie iho aia ua keonimana nei e ha»wi an • i kana imau ana no n% kaa, 6ial' na minute haiki )oa o ka pilikia ua kokoke mai. O ka pinan» atia aku iluna o ke kaa nanahu a holo imna no ke kaa-mahu he hana hupo !oa ia e hiki ole ai ke hoopaa koke la ' ka holo o na kaā mamua o ka halawai ana me ka poiao, o!ai ke kaa mahu e holo ana me ka īkaika loa. Nolaila, o ke alahele wale no a tta keonimana nei ī ai a hooholē pela ia e ai a lo»a ka palekana i na kaa ohua. He haule ana iho halo a malueia 0 kona mau kuli me ka hikiwttwe a he kulou awiwi ana īho ilalo, alaīla, me na lima wikani o ke oolea a 1 fee poo o ke kui pine e hoopaa ai ī ke kaamāhu a me ke ' kaa ohua ekahi, ua paa ae la, a he ; umi ana no ka hanu a hoomaha } aia ' ua kui ala ua hemo ae la a kaawale ! aku la ke kaamahn ke holo la me ! kona mama kukini, * kaawale mai l la no hoi ke kaa !>hua alail», ' 1 ke kaawale ana o na kaa, emoo.le ! »ia he owe ana me ka ife&ika, lie na ! kek6 ana me ka haluln, aia hoi o ' ke kaamahu ke Walawala ala ilalo o I ka pali kuhoho, oa hn a lele oia ! uiai ke alahao aku ma kela waM o ke alahao i Loike mna ia ae nei. I kela wa a ke ka };ma hu i hn a a ilalo o ka pslt kuhoho o!a like ka manawa a na kaa ohua i nakeke iho ai me ka ikaika, a k»ni oweae !a na kaolahao o na be leki hoopaa me he mea la e mokia mokwa ana, aia hoi oapaa !a

| ira holoahiu nn»i r> t m n«u kaa nol ma Vahf hn msti anana !he!n wal<i no ' koo * fīo«a fi%u ! kalil o oWōla'M Jka lua kupapau ona ota ufiflrifi a pau malolto o trēfa rrjnti kaa/ Alafla tonmaikai ae !a n* meā a pau no kaU pakeTe kamahao i'ka mtinnta I hope !oa »neuno 1 ko he.pena. I 0 ti» ob.ua.rj ke kaa ekahi, o laI koo na ikempka ! na hana « lta | mea nana 1 hoopakele i ko lakoiii j maj oT« a no na kaa aku I keo ao!e | )oa lakoa ! ike a I motuhane 'mua ua hoopake'*jia !ako« e ! kekahi kino ■ k&naka, Aka, t ka martawa naoa kft ieo hoobo o na ohua'o ke kaa ekahi e mahalo ana i ka mea nana !akpu ī hoopauele a me ka paa ana iho la o ta holo aliiu 'ana o ua poē' kaa ala, &ja kela a rae keia malona o kona o>au knpna'ī no uf» hoopakelo &! a , owai la ia, a a!a la oia ma ke kaa hea? Aohe he leo māhal" e &e a Vela a'me keia ī hctt maikai ae ai no keia pakele knp*naha loa a lakou i moeuhane mua ole ai pela iho la e hoea mai ai j ka mmuto a i ke sekona hope loa a ka make e hohola ae[ ai ī kona naau eheu a popoi iho ko" fakou ha pena weliweli o ka mainOino ama ka manaenao.